Nguyễn Tấn Cường Ra đi nhẹ như cảnh hoa khộp

Chúng tôi hành quân đi trinh sát điểm cao 547, một điểm cao nằm gần đến Preah Vihear. Nơi này, bọn Pol Pot đặt đài phát thanh của Campuchia dân chủ. Đợt trinh sát này có Trung tá Nguyễn Trọng Thể, Trung đoàn trưởng cùng đi.

Mùa khô, để giữ bí mật, chúng tôi không mang theo anh nuôi. Cả đoàn, khoảng hơn 20 người, chỉ mang gạo sấy, lương khô. Tuấn trinh sát, cầm bản đồ, đi đầu. Thằng Nguyễn Tấn Cường, lính bộ binh, người Bình Định, cứ chê đi chậm. Nó vác B41, chắc nặng, nên giục đi nhanh. Dáng nó cao lớn, nên ăn khỏe. Mới đi được vài ngày, phần lương thực nó mang theo đã hết. Mặt mũi méo xệch, lúc nào cũng kêu đói. Nhưng chỉ anh em biết với nhau. Đến bữa, mọi người lại san cho Cường một phần của mình.

Gần đến điểm cao, có rất nhiều lối mòn. Những lối mòn này, bọn địch thường cắt từ cửa khẩu bên Thái Lan về. Quân ta đã nhiều lần phục kích. Có nhiều chỗ còn in dấu vết những trận bọn địch lọt vào ổ phục. Vì thế, bọn địch cũng thường gài mìn hay phục kích ở những nơi chúng nghi quân ta qua lại.

Hôm trước, tự nhiên, nó trở nên tốt bụng. Đồng đội cho nó gạo sấy, nó đổi lại liền. Nó cho thằng Bình điếc cái áo mới. Nó đổi cho thằng Diệu cái bi đông nhôm còn mới, lấy cái bị đồng nhựa màu xanh cũ kỹ. Còn cái mũ, nó cũng cho thằng Của. Nó bảo “Đội cái nón này khó chịu quá xá”. Mọi người nghĩ, chắc nó lấy lòng đồng đội vì cái tội ăn khỏe của nó.

Sau khi kiểm tra mấy lối mòn trên cửa khẩu, Trung đoàn trưởng Nguyễn Trọng Thể ra lệnh cho anh em chuẩn bị rút. Thằng Cường rất vui. Đợt truy quét lần này không gặp địch. Nó cứ kêu “chắc vì vía thủ trưởng Thể nhẹ nên bọn địch không ra”. Chúng tôi cười. Nhưng Thủ trưởng Thể nghiêm giọng: Đừng chủ quan! Chưa về đến nhà đâu!” Ông có dáng người tầm thước, gương mặt hồng hào, linh lợi. Tác phong của ông luôn điềm tĩnh, truyền niềm tin cho mọi người.

Mùa khô. Mặt trời dội lửa xuống hai đường biên giới. Đêm qua, đơn vị nghỉ chân ở một tụ thủy. Sáng dậy, mọi người thấy khỏe khoắn. Tiếp tục hành quân. Đi chừng khoảng hơn hai giờ, Thủ trưởng Thể chỉ khu rừng xanh trước mặt, nói đến đó sẽ nghỉ.

Đơn vị rảo bước nhanh hơn. Cường xăng xái đi lên đầu. Tuấn trinh sát nhắc: “Hỏa lực đi lùi lại”. Cường cãi: “Tui mang đồ nhẹ. Đi nhanh!” Đúng rồi. Hôm qua, nó đã giải tán hết ba lô đồ đoàn của nó. Thủ trưởng Thể hỏi, nó thản nhiên: “Mình vô đời, có gì đâu. Khi ra khỏi cuộc đời, cũng như dzậy. Phải không Thủ trưởng””

Nhưng vừa gần đến rừng xanh, quân ta rơi vào ổ phục của địch. “Ập oành!” Tiếng B40 nổ bùng, mở đầu cho cơn mưa đạn của địch vãi về phía ta. Nhưng lính mình luôn thiện chiến. Mọi người vội nằm rạp xuống tránh đạn, và nổ súng lại liền. Cây cối rung lên. Đạn bay xé không gian nóng hầm hập. Cường cũng bắn liền hai trái B41. Khói từ chỗ nó mịt mù. Nhưng Cường chưa kịp vận động sang chỗ khác, nó đã bị trúng đạn. Ngay lập tức, y tá Vương băng cho Cường. Của tháo khẩu hỏa lực trên vai Cường, không cần lau máu, nổ súng tiếp. Bọn địch để lại ba xác cùng nhiều dấu máu. Anh em chặt cây làm cáng, khiêng Cường đi.

Thủ trưởng Thể ra lệnh rút thật xa để đảm bảo an toàn. Đêm xuống, mọi người ăn gạo sấy trệu trạo. Thủ trưởng Thể bảo: “Thằng Cường chưa được ăn bữa trưa. Tội nghiệp”. Lính tráng vội bỏ ít gạo sấy vào bát, đặt lên võng cho Cường. “Mời Cường cùng ăn nhé”.

Nhưng đêm đó, một số người lại có những giấc mơ kỳ lạ. Giấc mơ giống nhau. Người ta thường nói, hai người, dù thân nhau đến đâu, cũng không thể cùng mơ một giấc mơ giống nhau. Nhưng trong trường hợp của Cường, Tuấn trinh sát và anh Vương y tá lại cùng có chung giấc mơ về Cường.

• Trích nhật ký của Nguyễn Văn Tuấn, trinh sát D8, hiện là công nhân nhà máy giày Thượng Đình - Hà Nội.

“Tôi nằm co người trong võng, ôm ghì khẩu súng. Mùi thuốc trong nòng súng phả ra hăng hắc nồng nồng. Cạnh tôi là Cường, nằm đấy bất động, trũng người trong chiếc võng loang lổ máu. Ánh trăng thượng ngàn chui qua khe lá hắt vào võng của Cường lỗ rỗ cứ như chiếc thuyền bị thủng. Tôi cố quên trận phục kích và cái chết của Cường nhưng không sao quên nổi. Cường nằm ngay cạnh tôi. Quen thân đấy nhưng sao mà xa cách rờn rợn vậy. Cứ nhắm mắt là hình ảnh của Cường lại hiện lên, rồi tiếng cười giòn tan của nó, rồi giọng nói miền Trung nặng nặng, cái áo lính bạc trắng... Tất cả cứ đầy ắp trong đầu tôi. Rồi tôi thiếp đi lúc nào không biết.

Trong giấc chiêm bao hư ảo ấy, tôi thấy trong vòng tay tôi lúc này là một trẻ sơ sinh đỏ hỏn. Nó khóc nhiều lắm. Nó ôm chặt lấy cổ tôi. Tôi bồng nó đi khắp nơi. Đi lên Anlong Veng, đi xuống Cầm-pờ-rạ, rồi trở về Choăm S’re... Nó vẫn khóc ti tỉ bên tai. Tôi còn nhớ tôi bế nó đi vào một cái chợ xiêu vẹo. Chợ đông lắm. Đàn ông đàn bà mặc đồ đen; chân đi không chạm đất, khuôn mặt đờ đẫn. Họ nói không ra hơi. Tất cả chợ sao mà im ắng thế.

Tôi mua cho nó rất nhiều thức ăn. Nhưng đến khi cầm lên tay chỉ thấy có lá mục và hoa khộp khô cứng. Tiếng khóc cứ nỉ non bên tai tôi. Bỗng tôi nghe thấy tiếng nói rất sõi từ miệng đứa trẻ sơ sinh:

- Tuấn ơi! Tôi mới sinh ra có một ngày, chưa có chút gì vào mồm. Đồng hương xem anh Vương có hộp sữa trong ba lô lấy ra cho tôi ăn với.

Tôi choàng tỉnh thoát khỏi cơn mê mà vẫn nghe văng vẳng giọng nói miền Trung của đứa trẻ sơ sinh. Mặt tôi lại quay về hướng chiếc võng tử sĩ. Nghĩ về giấc mơ, nghĩ về cái chết của Cường. Trăng mờ chiếu chếch càng gây cho cảnh vật thêm rờn rợn. Tôi nhỏm dậy tháo võng. Lúc này anh Vương y tá cũng nhỏm dậy nhìn trâng trâng vào mặt tôi và hỏi:

- Có gì đấy? Làm sao đấy?

Tôi trả lời:

- Chẳng sao! Không có gì? Anh cử ngủ đi... Mấy giờ rồi? Anh trả lời:

- 12 giờ đêm.

Tôi buộc võng sang chỗ khác. Lầm rầm khấn trong miệng. Tóc gáy tôi dựng đứng, da gà nổi khắp người. Ngẫm nghĩ lại giấc mơ với cái chết của Cường sao mà trùng khớp nhau đến thế. Sau khi khấn xong tôi ngủ được ngay.

Sáng hôm sau tôi thức dậy, kể lại cho anh Vương sự việc đêm hôm qua. Anh cười, nhìn tôi, rồi chỉ về phía võng của Cường: “Mi lại đó, ngó xem!”. Tôi bước đến, nhìn vào. Tôi thấy một hộp sữa đã đặt trên ngực Cường. Tôi hỏi: “Nó cũng báo mộng cho anh à?”. Anh Vương gật đầu.

Một lát sau trung đoàn trưởng đi xuống nhặt mấy bông hoa khộp khô rơi trên võng của Cường. Ông cứ xoay xoay cánh hoa khộp rồi lại đặt vào võng, miệng lẩm bẩm: “Thằng này thiêng thật! Thiêng thật!”.

Tôi nghĩ, chả lẽ đêm qua Cường lại đến thăm thủ trưởng của mình? Một điều lạ kỳ hay chỉ là ngẫu nhiên? Nhưng tôi thì tôi tin là trong khoảng cách sống và chết đấy - người sống sẽ nghĩ nhiều về người đã khuất. Mà hồn người chết thì còn lẩn quất đâu đây, luôn luôn muốn gõ cửa những giấc chiêm bao để nhắn gửi đôi lời chưa kịp trối trăng.

Chúng tôi không ai nói.

Một không khí im lặng bao trùm. Sự im lặng không phải là nỗi sợ hãi. Đó là sự im lặng tôn kính một điều rất thiêng liêng mà không thể gọi thành lời”.

Sau này, Thủ trưởng Thể kể: “Khi tôi vuốt mắt cho Cường, có cảm giác, đôi mắt ấy vẫn còn lay động. Dường như muốn mở ra, nói với tôi điều gì đó. Tất nhiên, lúc đó, tôi nói vài lời, động viên Cường an nghỉ. Nhưng đêm xuống, đang ngủ, tôi bỗng mơ thấy Cường về chào. Tôi hỏi: “Đi đâu đấy?”. Cường đáp: “Em đi đầu thai đây!”. Tôi hỏi: “Sao nhanh thế?”. Cường đáp: “Có một người mẹ đang đợi em mà!” - “Đã kịp ăn gì chưa?” Tôi hỏi đùa. “No bụng rồi, Thủ trưởng ạ. Em gửi lại Thủ trưởng mấy cánh hoa nghen!”.