12. Mưu thâm thích hợp 13. Đột phá yếu điểm

“Phàm theo hay bỏ, thuận hay nghịch, phải tùy hoàn cảnh. Hợp ở mưu, ắt thành ở sự. Bỏ ta theo người, bỏ người theo ta, ấy là do mưu thuật có toàn vẹn hay không.”

Dùng thiên hạ có mưu kế này, dùng một nước có mưu kế khác. Dùng một phái có mưu kế nọ, dùng một người có cách dùng riêng. Lớn, nhỏ, tiến thoái... đều phải có cách thích hợp. Xưa nay kẻ giỏi xoay trở, theo hay bỏ, giúp được bốn biển, chi phối được chư hầu đều trải qua lắm phen chuyển hóa theo hay bỏ, mới tìm ra chỗ thích hợp. Cho nên Y Doãn mấy bận theo vua Thang, mấy bận theo vua Kiệt, cuối cùng mới theo vua Thang. Lã Vọng ba lần theo Văn Vương, ba lần nhập điện, vẫn chưa thật rõ, cuối cùng mới hợp với Văn Vương.

“Trương Lương từ giã Hàn Vương đi với Lịch Sinh đến yết kiến Bái Công (Lưu Bang). Dọc đường Lịch Sinh nghĩ thầm:

- Trương Lương đã trúng kế ta rồi.

Còn Trương Lương thì mỉm cười, tự nghĩ:

- Ý Lịch Sinh đến đây cốt mượn ta chớ đâu phải mượn lương. Ta đi đây cốt để xem thử Bái Công đãi người như thế nào.

Bái Công vốn đã bàn mưu với Lịch Sinh nên sắp xếp sẵn sàng đợi Trương Lương. Khi được tin, Bái Công sai Phàn Khoái ra đón rước.

Thoạt nhìn Phàn Khoái, Trương Lương nghĩ thầm:

- Người này quả là một bậc khai quốc công thần.

Khi vào đến cửa, Bái Công lại dẫn Tiêu Hà, Tào Tham ra tiếp đón.

Trương Lương thấy Bái Công mũi lớn, mặt rồng, thật đáng là vị an bang chân mệnh, còn bọn Tiêu Hà mày ngài hàm én trông đúng là những bậc anh hùng cái thế, lòng mừng thầm:

- Có minh quân tất có tôi hiền. Ta đi chuyến này thật là gặp dịp. Xưa thầy ta là Hoàng Thạch Công bảo ta sau này phò thánh quân lưu danh vạn cổ, thế thì đây là nơi dung thân rồi.

Nghĩ vậy, liền đến vái lạy Bái Công và nói:

- Nay Minh Công đem quân đánh Tần, đi đến đâu trăm họ cung đón đầy đủ, lương thực ê chề, cớ sao lại nghe lời anh cuồng sĩ đến nước tôi mượn lương? Hay là Minh Công muốn mượn Lương tôi đến giúp việc chăng?

Bái Công nghe Trương Lương nói thất kinh, không biết trả lời thế nào.

Tiêu Hà vội đỡ lời:

- Chúa tôi lấy cớ mượn quân lương, nhưng kỳ thực là muốn mượn Trương Lương đó. Còn Tiên sinh lại đây yết kiến chúa tôi để thuyết khách. Tuy nhiên, tiên sinh lại không dở giọng thuyết khách, có lẽ tiên sinh thấy chúa tôi có thể giúp tiên sinh thỏa chí bình sinh chăng?

Trương Lương nghe Tiêu Hà nói, chắp tay xá một cái và nói:

- Tâm can tôi, túc hạ đã thấu rõ, tôi không dám chối, xin đem thân giúp Minh Công. Song phải trở về tâu lại với Hàn Vương tôi đã rồi mới dám tùy hành.

Bái Công mừng rỡ, mở tiệc tiếp đãi Trương Lương rất ân cần.

Hôm sau, Bái Công cùng đi với Trương Lương qua Hàn Thành. Hàn Vương được tin, dẫn bá quan ra nghênh tiếp. Hàn Vương nói:

- Tiểu quốc tôi mới lập, thực còn nghèo lắm, không lấy gì giúp đỡ túc hạ được. Vừa rồi tôi có sai Trương Lương đến cáo lỗi, chẳng hay túc hạ có niệm tình chăng?

Bái Công nói:

- Điện hạ không có lương, tôi đâu dám nài ép. Nay tôi đem quân đánh Tần, nghe Tử Phòng là người hiền, vậy xin mượn Tử Phòng ít lâu, sớm tối bàn việc quân cơ, chớ lúc diệt Tần xong sẽ giao trả lại.

Hàn Vương nói:

- Trương Lương với tôi không thể xa rời được một chốc, nay tướng quân vì việc chung của thiên hạ mà mượn, tôi cũng vui lòng. Song sau khi thành công phải trả lại, chớ sai ước.

Bái Công vâng lời, bái tạ Hàn Vương rồi cùng Trương Lương trở về dinh.

Từ đó, Bái Công với Trương Lương ăn cùng mâm, ngồi cùng chiếu, đêm ngày bàn việc lớn trong thiên hạ. Trương Lương đem cái sách lục thao, tam lược nói cho Bái Công nghe. Bái Công nghe đến đâu nhớ đến đấy, không hề thiếu sót chỗ nào. Trương Lương khâm phục, nhủ thầm:

- Từ khi Hoàng Thạch Công cho ta quyển sách này, ta giảng cho ai nghe cũng lờ mờ không hiểu nổi, thế mà Bái Công chỉ nghe qua đã tinh tường, không sót một nghĩa, thật là kẻ thông minh đáng vì chân chúa.”

13. Đột phá yếu điểm

“Từ ngoài chế ngự bên trong, sự việc có điểm cốt lõi, phải nhằm vào đó.”

Muốn khống chế nội tâm kẻ khác, phải nắm chắc đâu là điểm mấu chốt, đâu là chỗ yếu mà chĩa mũi nhọn vào đó.

“Vua tôi Hán Vương đóng quân ở Cổ Lăng là một thành nhỏ, bị quân Hạng Vũ vây đánh rất gấp, nên phải rút chạy về Thành Cao.

Hán Vương nói:

- Nếu đến Thành Cao, quân Sở lại kéo đến vây nữa thì biết làm thế nào?

Trương Lương nói:

- Việc ấy không lo. Quân ta về Thành Cao độ ba ngày, quân Sở ắt phải lui.

Hán Vương hỏi:

- Tiên sinh có kế gì lui được quân Sở?

Trương Lương tâu:

- Quân Sở chiến đấu cũng không thể giữ nổi được đất, vì đường vận lương từ Bành Thành đến đây rất khó khăn. Vả lại, vừa rồi tôi được tin Bành Việt đem quân chặn đường vận lương của Sở. Muốn chắc ý tôi lại sai hai tướng Trương Thương và Trang Tà lẻn đốt kho lương của Sở rồi. Vì vậy chẳng bao lâu quân Sở phải kéo về.

Hán Vương nghe nói an lòng truyền quân mã thẳng đường đến Thành Cao.

Sang hôm sau, Hạng Vương được tin quân Hán bỏ Cổ Lăng, về Thành Cao, liền đốc quân đến vây.

Sau ba ngày công phá, bỗng có Chung Ly Muội và Quý Bố chạy đến báo:

- Hôm nay trong quân bị thiếu lương, vừa rồi lại có tin kho lương Liễu Thôn bị quân Hán cướp đốt rồi. Nếu nay mai Hàn Tín kéo quân đến đây, quân ta không thể nào rút lui được, ắt phải chết đói.

Hạng Vương nói:

- Ta đã lo việc thiếu lương thực. Nay Kho Liễu Thôn bị đốt thì còn đóng quân ở đây làm sao được.

Liền truyền lệnh rút quân về, sai Hoàn Sở, Ngu Tử Kỳ đi đoạn hậu đề phòng quân Hán đuổi theo.

Ba quân lớn nhỏ đang lúc lo thiếu lương, chờ có lệnh giải binh, tức thời như gió cuốn mây bay, chưa đầy nửa ngày đã rút về hết sạch.