12. Tờ tấu thiên đình ứng nghiệm (Tấu chương minh nghiệm)-

Ở cung Thái Thanh xứ Giao Chỉ có một đạo sĩ tên là Đạo Thậm, vào khoảng năm Chí Nguyên đời Nguyên Thế Tổ [1] làm lễ cầu tự cho Trần Thái Vương. Khi đọc sớ xong, Đạo Thậm tâu với vua rằng:

- Thượng đế đã chấp nhận sớ tâu, sẽ sai Chiêu Văn đồng tử giáng sinh nơi cung vua, ở đây bốn kỷ [2].

Rồi Hậu cung có mang, quả nhiên sinh con trai, trên cánh tay có chữ “Chiêu Văn đồng tử”, nét khá rõ ràng [3], nhân đó lấy hiệu là “Chiêu Văn” [4]. Khi tuổi đã lớn, nét chữ mới mất đi. Đến năm 48 tuổi, Chiêu Văn bị ốm hơn một tháng. Các con của Chiêu Văn làm chay xin bớt tuổi thọ của mình để kéo thêm tuổi cho cha. Đạo sĩ đọc sớ xong [5], đứng dậy nói:

- Thượng đế xem sở, cười rằng; Sao còn quyến luyến cõi tục, muốn ở lại lâu thế? Song vì con cái thật bụng hiếu thảo, có thể cho ở thêm một kỷ nữa [6].

Bệnh liền khỏi. Sau quả nhiên thọ thêm mười hai năm nữa.

Chú thích:

[1] Chỗ này tác giả nhớ nhầm. Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật sinh vào năm Giáp Dần, niên hiệu Nguyên Phong thứ tư (1254), tương đương với Tống Bảo Hựu năm thứ hai. Vậy thì, việc cầu tự cho Trần Thái Tông sinh ra Chiêu Văn, phải xảy ra trước 1254, chứ không thể vào những năm Chí Nguyên sau đó (tức từ 1264 trở về sau) được.

[2] Mỗi kỷ là 12 năm, bốn kỷ tức 48 năm.

[3] Nguyên bản chữ Hán là “học phả minh hiển”, nghĩa là “học khá rõ ràng”. Chúng tôi đoán chữ “học” ở đây, đúng ra phải là chữ “tự”, nghĩa là chữ rất rõ ràng, rất hợp với văn cảnh, vậy nay đính chính lại.

[4] Tức Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật, con thứ sáu của Trần Thái Tông.

[5] Nguyên bản chữ Hán, sau chữ “bái chương” (đọc sớ) có lẽ sót chữ tất, nghĩa là “xong”. Như vậy, câu văn mới rõ nghĩa, khỏi nhầm lẫn với ý “đứng dậy nói” tiếp sau đó.

[6] Theo ĐVSKTT, thì Trần Nhật Duật thọ 77 tuổi, không phải chỉ 5 kỷ (60 tuổi).