XIX, XX, XXI XIX
Vừa về đến nhà, Phong vội vã sang thăm Viễn. Bà Hàn nói Viễn đương tỉnh và từ sáng đến giờ ngong ngóng đợi Phong về.
Viễn thấy Phong vào buồng, cố chống tay ngồi dậy, vẻ mừng rỡ lộ ra nét mặt.
Sau khi nói truyện hỏi thăm qua loa về bệnh trạng Viễn, Phong đưa mắt hỏi. Viễn khẽ bảo Nhung ra nhà ngoài rồi bảo Phong ngồi xát lại gần. Ngập ngừng một lúc lâu, chàng nói:
- Trước hết, tôi xin anh rộng lòng tha thứ, tuy rằng tôi biết tôi là một đứa khốn nạn không đáng để anh tha thứ. Nhưng tôi cần phải ngỏ cho anh biết rõ hết, tôi cần phải thú hết tội của tôi để có thể yên tâm mà nhắm mắt.
Phong cảm động đáp:
- Chú cứ nói thực rõ đầu đuôi ra sao. Tôi xin hết sức giúp chú, và sẵn lòng tha thứ, nếu quả thực chú có lỗi.
- Em mời anh về đây là vì em biết lúc này không phải còn là lúc giấu anh nữa. Vậy em cứ sự thực mà kể anh hay. Trước ngày anh về quê học, em tuy có vợ con mà em cũng đã thầm yêu Trâm... Nhưng vì Trâm mấy lần cự tuyệt, em giận, em thù và tìm cách đuổi Trâm đi. Thật ra Trâm oan.
Phong hồi hộp hỏi dồn:
- Trâm oan, nghĩa là thế nào?
- Anh cứ để em kể từ lúc đầu, anh mới hiểu được. Thật ra lỗi ấy không phải ở cả em. Em chỉ ghét Trâm, tìm cách đuổi Trâm ra khỏi nhà, em nói với mợ vu cho Trâm phải lòng trai...
Phong vội nói:
- Chú cũng có nói với tôi như vậy.
- Vâng, có một điều anh không biết, mà em cũng không ngờ đến là khi mợ em hỏi Trâm thì Trâm tỏ ý phải lòng anh và... xin anh tha thứ cho..
- Được, chú cứ nói.
- Trâm cho mợ biết là Trâm phải lòng anh và đã có thai với anh được ba, bốn tháng.
Phong muốn cho Viễn nói ngay đến chỗ chàng cần biết, nên bảo:
- Tôi cũng đã biết rõ như thế rồi. Mợ có nói với tôi như vậy. Nhưng tôi lấy làm lạ vô cùng, vì tôi có yêu Trâm thật, nhưng quả đứa bé không phải là con tôi.
Viễn đáp:
- Tôi có ngờ đâu thế, và cả nhà ai cũng tưởng là anh có đi lại với nó mà anh chối, không nhận. Về sau em mới hiểu rằng anh chối thế là vì cái tình của anh với Trâm rất trong sạch. Anh thật đã khổ sở nhiều lắm vì việc đó. Đến đây mới là chỗ em cần anh tha thứ, vì hơn một năm sau, em biết rõ mà vì sự thù ghét Trâm em cứ giấu anh. Trâm không từng có thai nghén bao giờ cả.
Phong lặng người đi: sự cảm động tràn ngập cả tâm hồn chàng. Mê man, chàng hỏi nhắc lại câu nói của Viễn:
- Không có thai..? Sao chú biết..?
- Sau khi Trâm đi, em vẫn để ý và biết là Trâm đến ở nhờ nhà bác Hai Xuyến trên phố Huyện. Chắc anh cũng có biết bác ta. Bốn năm tháng sau, Trâm vẫn đi lại như thường, cả phố Huyện ai cũng biết, vả lại khi Trâm thú với mợ rằng Trâm yêu anh, mợ em hiểu nhầm tưởng là nó đã có đi lại với anh.
Phong ngồi cố nhớ lại những việc xảy ra năm ngoái, những bức thư của Trâm viết cho chàng trước khi đi, và tối hôm Trâm sang buồng chàng. Bây giờ chàng mới biết là trước kia vi quá ghen nên không chịu nghĩ, tin ngay lời bà Hàn nói: Nếu Trâm quả có thai với người khác, thì không lẽ nào lại còn khẩn khoản xin chàng tha thứ. Chàng bảo Viễn:
- Khốn nạn! Thế ra Trâm không ngờ có việc ấy. Trâm tưởng tôi ruồng bỏ phụ lời thề....
Viễn hối hận đáp:
- Em thật là buồn, vì em để Trâm tưởng anh cũng như em.
Thốt nghĩ đến lòng thương người của cha mình đối với mọi người và nhất là đối với Trâm, Viễn càng hối hận bảo Phong:
- Em chỉ xin anh giúp cho một việc là anh tìm Trâm và vì em anh nói hộ với Trâm tha thứ cho em.
Viễn cảm động quá, ngừng lại một lúc rồi rươm rướm nước mắt nhìn Phong nói:
- Em hối hận lắm! Xin anh tha hết những tội lỗi của em đối với anh. Em biết rằng anh yêu Trâm lắm. Anh đã đau đớn vì tưởng lầm Trâm yêu người khác trong khi anh hết lòng yêu Trâm. Em đã làm anh khổ sở và làm hại một đời Trâm.
Phong vội kiếm lời an ủi:
-Bây giờ chú cứ yên tâm mà tĩnh dưỡng cho khỏe. Còn tôi, tôi sẽ đi tìm Trâm để chuộc lại cái lỗi của chú và lỗi của tôi nữa... Tôi sẽ lên ngay phố Huyện để tìm Trâm.
Viễn vội nói:
- Trâm bây giờ không còn ở đấy nữa. Bác hai Xuyến đã chết ngoài bốn năm tháng nay. Không biết Trâm đi đâu.
Phong nhớ lại cuộc gặp gỡ Trâm sáng ngày ở Hà-nội, hối tiếc bảo Viễn:
- Sáng hôm nay, tôi gặp Trâm ở Hà-nội đi với một người đàn bà.... nhưng không biết nghĩ thế nào, tôi lại lánh mặt đi.
Viễn vội hỏi:
- Anh có biết rõ mặt người đàn bà ấy không?
- Không, tôi chỉ để ý đến Trâm thôi. Nhưng Trâm còn sống thì thể nào tôi cũng tìm ra.
XX
Phong vẫn chưa biết là Trâm ẩn náu ở nơi nào, vì không biết căn cứ vào đâu mà tìm kiếm. Ngay hôm Viễn thú thật với chàng, chàng lên huyện hỏi người chồng bà Hai Xuyến thì người ấy nói Trâm bỏ nhà trốn đi, không biết là đi đâu.
Mấy hôm sau, Phong cáo bệnh xin nghỉ hơn một tháng để đi dò la khắp vùng đó, nhưng vẫn biệt tăm tích. Vả lại Trâm bỏ đi đã hơn bốn tháng rồi, tìm quanh quẩn đây, chắc không công hiệu gì.
Phong đành về trường học và thuê người đi tìm thay mình giòng giã mấy tháng giời nữa. Dần dần chàng cũng hết cả hy vọng. Có lúc chàng buồn rầu nghĩ rằng có lẽ Trâm không còn ở trên đời này nữa, hay Trâm còn sống nhưng đã có chồng con thì cũng muộn quá rồi. Từ ngày gặp Trâm ở phố Hàng Đào đến nay đã hơn một năm, khó lòng lại có sự tình cờ run rủi gặp Trâm một lần nữa.
Có khi nhớ Trâm, chàng lại về quê vào mùa thu và nuôi cái hy vọng hão huyền được nghe có người kể truyện đến Trâm, chàng tưởng về nom thấy cảnh cũ thì như có nhiều (phần may gặp được Trâm) hơn là ở Hà-nội. Nhưng mỗi lần về, chàng lại đeo thêm một nỗi buồn tê tái.
Từ ngày Viễn mất, bà Hàn thường lên ở với Nhung lấy chồng trên Bắc-ninh. Nga thì lên buôn bán ở Hà-nội, ở nhà chỉ có vợ Viễn với đứa con thứ.
Vườn cũ vì không người sửa sang, nên trông hoang dại tiêu điều. Trên con đường gạch nối hai nhà với nhau, rêu cỏ mọc xanh xanh. Ánh nắng thu tưng bừng reo trong vườn rộng, nhấp nhánh trên lá cây như vui đùa với gió lại càng gợi Phong nhớ đến những ngày thu sáng sủa mấy năm về trước khi mới bắt đầu yêu Trâm và cùng Trâm thơ ngây, mơ ước một cảnh đời vui không chút gợn buồn. Bây giờ một mình Phong trở về chốn cũ, ngong ngóng đợi chờ người xưa không thấy lại. Từ nay, trong đời chàng chỉ còn những ngày buồn bã, quạnh hiu nối tiếp nhau liên miên đem lại cho chàng những nỗi nhớ thương Trâm như giòng sông Phương kia nao nao nước chẩy không bao giờ ngơi.
XXI
Phong về một cái làng hẻo lánh ở vùng Bắc-Ninh để đưa đám tang thầy học cũ. Sáng hôm sau, chàng xin phép về sớm vì đường không có xe tay, phải đi mất mấy giờ đồng hồ đò dọc. Từ nhà ra đến chỗ bến đò, xa mất vài cây số. Một đứa người nhà đi theo tiễn chàng ra đến bến đò để gọi thuê thuyền riêng.
Tuy về cuối thu, gió lạnh, mà Phong cũng nóng bức cả người, lúc đến bến đò, chàng vào nghỉ ở một cái hàng nước coi sạch sẽ, để đợi người nhà đi thuê thuyền.
Ngồi ở cái trõng tre đặt dưới bóng mát mấy cây bưởi, Phong đánh diêm châm thuốc lá hút, vơ vẩn nhìn giòng sông chảy quanh co dưới chân mấy trái đồi thông.
Thỉnh thoảng một chiếc thuyền con từ từ trôi qua, diễn ra trước mắt Phong cái cảnh đời êm đềm của gia đình một nhà thuyền chài: vợ lủi hủi khâu ở trong khoang, chồng đứng ở mui thuyền quăng lưới, lưng phản chiếu ánh mặt trời bóng loáng như đồng. Mỗi lần chiếc lưới ướt xòe ra, những giọt nước đọng trên mặt lưới, lấp lánh như kim cương. Khi thuyền qua bến, con chó trắng nằm trên mui, uể oải vươn cổ cắn lên mấy tiếng rời rạc không đâu.
Phong mải ngắm cảnh sông, quên cả uống nước, người đàn bà bán hàng nhắc:
- Mời thầy sơi nước không nguội. Thầy chắc vừa ở trong làng ra, về đưa đám cụ tú Hiệp.
Phong quay lại và rất lấy làm lạ vì thấy người đàn bà nhìn mình một cách khác thường: trong khi chàng uống nước, chàng vẫn thấy ngươi đàn bà nhìn chàng không thôi.
Đợi chàng uống xong bát nước, người đàn bà lại hỏi:
- Thầy ở trên tỉnh?
- Không, tôi ở Hà-nội.
Phong nhìn kỹ người đàn bà thì thấy hơi quen quen như đã có gặp một vài lần ở đâu nhưng không nhớ ra. Người đàn bà rụt rè hỏi:
- Tôi hỏi không phải, thầy có biết bà Hàn Đạm?
Phong sửng sốt đáp:
- Có, chính tôi là cháu bà Hàn Đạm.
Người đàn bà nói luôn:
- Thế ra thầy là con cụ Án, là cậu...
Phong nhắc:
- Phong.
- Khổ chưa! Thế mà tôi không nhận ra ngay. Trông cậu bây giờ khác trước nhiều.
Phong ngượng nghịu hỏi:
- Bác là ai, tôi không nhớ.
- Trước tôi ở hầu bà Hàn nuôi cô Nga.
Phong vội đáp:
- À, ra vú Nga.
Thật ra, chàng cũng không nhớ rõ hơn mấy, vì người đàn bà đó ở vú từ ngày chàng còn bé, tuy về sau vú Nga đôi khi có đi lại nhà bà Hàn, nhưng Phong không đế ý đến.
Người đàn bà tỏ ý mừng rỡ quá, làm Phong sinh ngượng. Chàng nhìn ra sông xem bác người nhà đã thuê được thuyền chưa.
Ngươi đàn bà thốt nhiên nói:
- Thế thì hay quá nhỉ....
Phong ngạc nhiên vô cùng, khi quay lại không thấy vú Nga đâu. Một lát vú Nga lại ra mời chàng ăn trầu, nhưng Phong không còn thấy bộ đon đả như trước nữa. Lúc hai người đương nói chuyện xa gần, vú Nga đương hỏi thăm về tin tức bà Hàn thì có một người đàn bà đến đưa cho vú Nga một tờ giấy:
- Bác đưa chị Trâm xem hộ tôi cái giấy.
Vú Nga bật cười đáp:
- Bác nhờ chị ấy viết thư thì được, chứ chị ấy có đọc được đâu mà nhờ đọc hộ. Rõ lẩn thẩn.
Bỗng vú Nga đưa tay lên miệng như người nói lỡ lời và nhìn Phong. Phong tưởng ngã người ra lúc đó, chàng hốt hoảng hỏi vú Nga:
- Chị Trâm nào thế?
Vú Nga đáp:
- Chị Trâm con nuôi bà Hàn. Chị ấy ở đây với tôi.
- Bây giờ chị ấy ở đâu?
Vú Nga thấy Phong đứng dậy toan chạy vào trong nhà thì vội cản:
- Rồi tôi bảo chị ấy ra đây. Bây giở chị ấy ở trong vườn giở chút bận.
- Sao vú lại muốn giấu tôi?
Vú Nga sợ hãi đáp:
- Tôi muốn giấu cậu đâu. Ngay lúc này, khi biết cậu là cậu Phong, tôi đã ra vườn báo tin cho cô ấy biết. Nhưng cô ấy lắc đầu, sua tay...
Phong vội nói tiếp:
- Tôi hiểu, cô ấy không muốn gặp tôi, không muốn gặp một người nào cả.
Nhưng tôi tìm kiếm đã ba năm nay, bây giờ khác trước, tôi cần phải gặp...
Rồi chàng cảm động lược kể cho vú Nga nghe việc Trâm bị nghi ngờ bị đuổi oan. Vú Nga mừng rỡ nói:
- Nào tôi có biết gì đâu. Tôi chỉ biết cô ấy bị bà Hàn đuổi đi và đến ở nhà bác Hai Xuyến. Khi bác Xuyến mất thì cô đến đây xin ở nhờ, chỉ cho tôi biết qua loa đại khái thôi, và dặn tôi đừng nói cho ai biết là cô ở đây. Tôi nghèo nhưng cô ấy ở đây cũng chịu khó làm giúp tôi...
Phong ngắt lời:
- Vây bây giờ vú phải giúp tôi. Vú để tôi nói truyện với chị ấy. Bây giờ chị ấy đương làm gì trong vườn?
Vú Nga đáp:
- Chị ấy đương trẩy bưởi. Mời cậu cứ vào.
Phong đi khỏi mấy đống rơm thì ra một cái vườn cây lá xanh om. Bên gốc một cây bưởi, thoáng thấy bóng Trâm, chàng tê mê tưởng chừng mình đương mơ màng lạc loài trong một thế giới huyền ảo, bâng khuâng như thực như hư.
Trâm biết là lánh mặt cũng không được nữa, đành đứng yên đợi Phong đến.
Phong rón rén bước lên, hồi hộp. Hai người nhìn nhau.
Phong se sẽ gọi:
- Em Trâm...
Trâm lạnh lùng cúi mặt nhìn xuống giá bưởi cầm ở tay.
Biết rằng Trâm còn giận, Phong kể lể phân trần:
- Em còn giận anh, nhưng em không ngờ đâu anh tìm kiếm em đã hai, ba năm nay. Ngày trước, em bỏ nhà ra đi, em tưởng anh phụ bạc em, chỉ vì một sự lầm lẫn...
Thấy Trâm ngửng mặt đưa mắt hỏi, Phong vội tiếp:
- Phải, một sự lầm lẫn suýt nữa làm hại cả đời em và đời anh. Em đã bị ngờ oan...vì mợ nhầm, đã tưởng em... tưởng em đi lại với ai và đã có thai với người ta...
Trâm mở to mắt nhìn Phong, thốt nhiên kêu rú lên một tiếng, cái rá nàng cầm ở tay rơi xuống đất, mấy quả bưởi lăn rải rác bên chân hai người.
Phong cảm động, hỏi luôn:
-... Khốn nạn, em có ngờ đâu như thế, em tưởng anh ruồng rẫy em ; vì anh khinh em, hay không thật bụng yêu em. Em bỏ đi... em khổ sở bao lâu...
Chàng nghẹn ngào không nói được nữa. Vì thấy nước mắt chẩy giòng giòng trên má Trâm. Một cơn gió ngoài sông đưa vào lạnh lẽo làm rung động bóng cây. Phong đứng sát lại gần, âu yếm cầm lấy tay Trâm van lơn:
- Em tha lỗi cho anh... Anh có tội với em lắm, anh đã tin lầm mà nghi oan cho em. Nhưng bây giờ cũng không muộn... anh đã gặp được em đây... em nên sóa bỏ cả truyện trước và cho phép anh chuộc lại cái tội của anh đối với em...
Trâm đứng yên lặng nghe Phong nói, rồi lấy vạt áo lau nước mắt, mặt vui tươi dần dần, hai con mắt nhìn Phong.
Phong sung sướng, mê man:
- Chúng ta sẽ nối lại mối tình đứt quãng ngày trước, chúng ta sẽ mãi mãi yêu nhau, ở với nhau, không cái gì có thể chia rẽ được nữa. Em sẽ là vợ anh...
Phong dịu dàng hỏi nhắc:
- Em Trâm, em nghĩ thế nào?
Trâm cúi đầu bẽn lẽn, hai má đỏ bừng. Nàng không ngờ đâu lại có ngày này, nàng sung sướng quá, mà không biết làm thế nào tỏ ra được. Nàng cúi xuống nhặt chiếc rá lên trong khi Phong lom khom nhặt mấy quả bưởi rơi trên mặt đất. Hai người đã bớt thấy ngượng và trở lại thành đôi bạn thân mật khi xưa.
Bác người nhà đã thuê được thuyền, săm săm chạy vào vườn tìm Phong. Bác ta ngạc nhiên vô cùng khi thấy Phong đương đứng nói truyện với một cô gái nhà quê trong vườn vắng. Phong thấy bác ta rụt rè không dám lại gần bèn nói to:
- Sợ gì mà không dám vào đây. Đã thuê được thuyền chưa?
- Bẩm, thuê được thuyền rồi.
- Thuyền có rộng không?
- Bẩm, rộng rãi, sạch sẽ.
Phong đưa mắt nhìn Trâm hỏi đùa:
- Thuyền có đủ chỗ cho hai người đi không?
Thấy bác nhà quê ngơ ngác không hiểu, Phong bảo cho về và làm quà cho bác ta một hào. Khi bác nhà quê đi rồi, Phong âu yếm bảo Trâm:
- Thuyền có đủ hai chỗ: một chỗ anh ngồi, còn một chỗ để dành phần em.
Hai người nhìn nhau tủm tỉm cười, Phong nói:
- Anh không đùa đâu. Em phải lên Hà-nội với anh ngay hôm nay.
Trâm yên lặng, ngẫm nghĩ một lát, rồi lắc đầu.
Thấy Phong vẻ mặt lo sợ, ngơ ngác, Trâm bật cười thương hại rồi gật cho Phong vững tâm. Phong trách:
- Lúc nào em cũng đùa được. Không bao giờ bỏ được cái tính ấy. Bây giờ thì ta phải ra nói với vú Nga và cám ơn vú rồi liệu xuống đò cho kịp chuyến tầu chiều về Hà-nội.
Lúc ra ngoài hàng, vú Nga hết nhìn Phong lại nhìn Trâm, thấy hai người vẻ mặt hớn hở khác thường:
- Thế nào, hai anh em bàn bạc đã xong chưa?
- Phong đáp:
- Đã xong cả rồi. Bây giờ nói với vú để tôi đón cô ấy về Hà-nội và cám ơn vú có lòng tốt đã cho cô Trâm ở nhờ bấy lâu, ơn ấy, chúng tôi không bao giờ dám quên.
Vú Nga quay Lại hỏi Trâm, Trâm mỉm cười gật. Vú nói:
- Thôi, bây giờ chị vào buồng thay quần áo và sắp sửa đi.
Rồi nhìn theo Trâm ngắm nghía nói:
- Mới độ nào, cậu với chị Trâm còn bằng ngần này, bây giờ đã cao lớn thế kia rồi... Dễ thường cậu Phong đã có vợ con rồi, đấy nhỉ?
- Chưa.
Nghĩ đến Trâm, Phong lại nói tiếp:
- Nhưng cũng sắp có. Hôm nào cưới, tôi sẽ cho vú biết để vú mừng cho. Nhưng nếu vú đoán được cô dâu là ai, thì xin chịu vú là tài.
Trâm đã sửa soạn xong ở trong buồng bước ra, tay cầm một cái gói con, nhưng nàng vẫn mặc nguyên bộ quần áo lúc nãy, vì không có bộ nào mới hơn. Vú Nga nói:
- Thôi, bây giờ về nhà, mợ Hàn chiều thì tha hồ lượt là sang trọng.
Trâm và Phong đưa mắt nhìn trộm nhau, rồi từ giã vú Nga xuống thuyền.
Chiếc thuyền con xuôi buồm, thuận gió vụt một chốc đã đi khuất trông không thấy bến đò. Phong và Trâm ngồi ra mui thuyền để xa người cầm lái, nói truyện được tự do. Gió trên sông hơi lành lạnh, nên hai người ngồi ngoài nắng thấy dễ chịu ấm áp, vẩn vơ đưa mắt nhìn trời xanh, sông rộng, mấy trái đồi nét dịp dàng nối tiếp bên sông.
Phong nhớ đến lời Viễn dặn lại, buồn rầu bảo Trâm:
- Em đã biết tin anh Viễn mất chưa?
Trâm gật.
- Cũng nhờ ở anh Viễn chúng mình mới được có hôm nay. Khi anh ấy hấp hối, anh ấy có thú hết cho anh biết và dặn anh hễ gặp em thì xin em tha thứ cho. Vậy em cũng nên tha thứ cho anh ấy, vì ở đời cần phải biết tha thứ...
Phong ngừng lại nhìn Trâm một cách nồng nàn rồi nói tiếp:
-... Nếu trước kia khi em sang bên phòng anh tối hôm em bỏ nhà đi, nếu anh cũng biết tha thứ cho em thì đâu đến nỗi anh với em phải khổ sở bấy lâu. Bây giờ ngày vui đã trở lại, em nên quên cả việc cũ và tha thứ cho mọi người, nhất là tha thứ cho anh, vì chỉ anh là có lỗi với em nhất. Vậy em đưa tay em đây cho anh...
Trâm mỉm cười sẽ gật, ngoan ngoãn đặt tay mình vào tay Phong. Nghĩ đến những ngày dài đằng đẵng của một đời tàn tật, về hy vọng vừa qua, nghĩ đến cảnh đời mới sắp đem lại cho nàng biết bao lạc thú. Trâm vì sung sướng quá, thấy trong lòng thổn thức, nao nao, rưng rưng muốn khóc, dưới mi mắt long lanh hai giọt lệ...
Lúc bấy giờ con thuyền đi sát vào bờ. Trên sườn một trái đồi gần đó tiếng gió rì rào trong rặng thông đưa lại nghe như một khúc nhạc du dương vui mừng đón chào đôi tình nhân mới.
Phong mê man bảo Trâm:
- Anh sung sướng quá.
Rồi hai người say sưa nhìn nhau, ngồi lặng yên để hưởng cái hạnh phúc êm đềm lúc đó như man mác khắp bầu trời, phảng phất trên mặt nước lăn tăn gợn sóng, như hòa với gió heo may, với ánh nắng một ngày thu trong sáng.
HẾT
IN TẠI NHÀ IN RIÊNG CỦA PHƯỢNG GIANG
GIẤY PHÉP SỐ 253/TXB NGÀY 5-5-52 N.T.T N.V.