XVI, XVII, VIII XVI

Lúc Trâm sực thức dậy thì trời còn mờ mờ tối. Nghĩ đến những việc lúc ban đêm, nàng ngờ ngợ tưởng như xảy ra trong giấc mộng. Một đêm trằn trọc, nửa ngủ, nửa mê làm cho Trâm mỏi mệt bơ phờ. Nàng lại nghĩ mới biết hôm qua lúc ở buồng Phong về, nàng đã định sáng nay đi thật sớm, còn đi đến ở nhà ai thì nàng không ngần ngại gì : nàng chỉ quen thân có bác hai Xuyên là người đàn bà vẫn thường đến mua hoa quả ở vườn nhà bà Hàn. Trâm cũng không hề nghĩ rằng bác hai Xuyên có nhận cho nàng ở không.

Qua cửa sổ chấn song có chút ánh sáng mờ chiếu vào, nhưng Trâm không biết đó là trời sắp sáng hay là ánh trăng hạ tuần lọc qua lần mây. Nàng ngồi lắng tai nghe, đợi đồng hồ gõ chuông. Yên lặng một lúc lâu, rồi xa xa văng vẳng có tiếng gà gáy. Như cái bóng, nàng dón dén ra hiên lần đến chỗ vại nước rửa mặt. Tiếng gáo sẽ chạm vào vại đêm thanh yên lặng đối với Trâm thành một tiếng vang to làm Trâm giật mình sợ hãi: lúc trốn đi, nàng không muốn một ngươi nào biết. Khi trở về phòng, Trâm thấy con chó mực cứ theo quấn quít lấy chân, nàng khó chịu lấy chân hẩy mạnh ra, nhưng con chó rít lên mấy tiếng rồi lại lăn vào, vì nó vẫn quen như mọi ngày khi nô đùa với chủ nó. Nhưng lần này, chủ nó muốn đuổi nó đi xa hẳn, vì không muốn trông thấy nó tỏ tình lưu luyến mình mà thành ra tủi thân. Trâm lật chiếu lấy gói quần áo, rồi ra nhà ngoài lấy nón và đi thẳng ra cổng không hề quay mặt lại. Ra đến cổng, nàng cúi xuống sẽ rút then rồi mở cánh cửa từ từ, vì sợ cánh cửa kêu ken két. Một luồng gió lành lạnh đưa vào mặt nàng, thấy trong người nhẹ nhõm như vừa thoát khỏi một nơi u uất, nặng nề. Ngoài đường vắng tanh không có một ai. Trời đã hơi sáng hơn, vì mặt trăng vừa ra khỏi vừng mây. Đêm tĩnh nên tiếng dế hai bên bờ cỏ vệ đường nghe càng to, càng rõ. Chốc chốc, luồng gió thoảng qua, lao sao trong rặng tre khô: những ngọn tre nghiêng ngả như đương vừa thở dài, vừa thì thầm nói truyện. Mặt ao sáng, dưới những làn lá súng tròn bóng tre in ngược hình rung rinh với bóng những ngôi sao lấp lánh tỏ mờ. Thấy có tiếng động ở dậu găng, nàng càng giật mình nhìn kỹ thì ra con chó mực đương lách đầu chạy ra, rồi chạy đi tung tăng trước mặt Trâm, chốc chốc lại dừng lại rồi quay đầu nhìn về phía sau. Trâm cúi xuống nhặt những viên gạch con ở đường ném đuổi. Bỗng nàng đứng yên, hai tay bỏ thõng, đăm đăm nhìn vào trong vườn, là vì giữa hai chùm nhãn, bóng lù lù đen, nàng thấy hiện ra bức tường trắng với cái cửa sổ buồng Phong hé mở. Nàng chép miệng một cái, rồi cúi đầu lững thững đi. Con chó mực đã chạy trở lại rồi đứng ở cổng nhìn theo cho đến khi Trâm đi khuất sau cái miếu ở đầu ngõ. Khi đi qua một con đường hai bên cây rủ bóng tối om, Trâm sợ hãi vô cùng. Trước mặt, ở trong bóng tối có tiếng người đưa lại, mỗi lúc một gần. May vì gặp chỗ tối, nên không ai nhận được mặt Trâm. Ra khỏi làng, Trâm men theo bờ sông để đi tạt lên huyện là chỗ bác hai Xuyến ở buôn bán. Bấy giờ trời đã sáng hơn, nên ruộng lúa đã rõ mầu xanh tươi như màu cốm non. Sau rặng tre thưa, con sông Phương lấp loáng giòng nước trắng. Trên chiếc thuyền chài đậu yên bên rặng tre, thấp thoáng có ánh lửa. Một ít khói xanh phơ phất, nhẹ nhàng lan trên mặt sông. Tự nhiên Trâm bỗng thấy một nỗi buồn vô hạn thấm vào tâm hồn. Nàng ngập ngừng không muốn bước, đứng dừng lại một lúc, rồi quay mặt nhìn với về phía nhà Phong ở. Đang bâng khuâng nhìn thì có tiếng người hỏi sau lưng. - Cô Trâm đi đâu sớm thế? Trâm giật mình quay lại thì gặp mấy người quen ở xóm trên gồng gánh đi chợ sớm. Trâm vội dấu gói áo sau nón, rồi mỉm cười, gượng làm ra vui vẻ lấy tay chỉ liều xuống ruộng, ý muốn bảo mấy người kia rằng nàng đi thăm lúa. Đợi mấy người quen đi xa rồi, nàng ngồi xuống bờ cỏ, chống tay lên má, hai mắt mơ màng trông về phía nhà Phong thở dài, rưng rưng nước mắt. Ngọn gió mát buổi sáng nhẹ đưa rung rinh mấy ngọn lúa non, như có tay người vuốt ve mon trớn, nhắc Trâm bùi ngùi tưởng đến những sự âu yếm dịu dàng mà từ nay suốt đời nàng không bao giờ còn mong được hưởng nữa. Bỗng nàng lại đứng dậy, nhíu đôi lông mày có vẻ quả quyết, rồi trong khi mấy giọt nước mắt nhớ Phong cứ từ từ chảy trên má, nàng vừa đi vừa thầm nhủ nàng : - Nghĩ làm gì nữa, còn nghĩ làm gì đến con người tệ bạc ấy nữa.

XVII

Được tin Trâm trốn đi, Phong phải hoãn việc lên Hà nội độ năm, sáu hôm, vì sợ cùng một ngày, thiên hạ dị nghị. Trưa hôm ấy, Phong sang bèn nhà bà Hàn dò xét tình hình. Chàng không thấy có gì đổi khác, từ bà Hàn cho đến Nhung, Nga, người nào vẻ mặt cũng như thường, trò truyện vui vẻ như mọi ngày hình như không có việc gì xảy ra cả. Bấy giờ Phong mới biết những lời Trâm nói trong thư là đúng. Trâm ở đây như cái gai trước mắt thì khi đi còn ai là người nhớ tiếc. Chàng sang buồng bên thấy Viễn đang đứng cho chim ăn. Chàng hỏi: - Trâm nó trốn đi bao giờ thế? Viễn làm ra bộ không lưu tâm đến việc đó, trả lời qua loa: - Tôi cũng chẳng hiểu. Chắc là đi từ hôm qua. Phong nói: - Để nó trốn đi như thế mang tiếng chết. - Anh tưởng nó trốn đi sao? Mợ đuổi nó đi đấy chứ. - À ra thế. Thật ra, Phong đã biết là Trâm bị đuổi rồi, nhưng chàng muốn dò xem Viễn đối với việc này ra sao. Chàng nói tiếp: - Mợ đã nói truyện về Trâm cho tôi biết. Nhưng như ý tôi thì dầu thế nào thì thế, đuổi nó đi trong lúc này cũng hơi tội nghiệp. - Nhưng anh biết đâu là nó đã khổ sở. Anh đã chắc đâu nó đi một mình. Viễn nhìn Phong dò ý : - Thế nào chẳng có người đi theo nó. Là vì Viễn ngờ cho Phong và muốn dò xem người đi theo nó có phải là Phong không? Phong nói: - Chú biết đâu là nó không đi một mình. Biết đâu cái thằng khốn nạn kia sợ lụy đến thân không bỏ mặc nó, mà nếu nó liều mình thì trách nhiệm đó ở ai? Phong nói câu ấy có ý ám chỉ Viễn, nhưng Viễn vẻ mặt vẫn như thường, đương loay hoay bẻ càng con châu chấu và huýt sáo gọi con chim họa mi đến mổ. Một lúc sau, Viễn mới trả lời câu của Phong: - Nó đi một mình hay hai mình thì chưa rõ, vì hiện giờ cũng chưa biết là nó đi đâu. Nhưng chỉ ở quanh quẩn đây thôi, rồi sau thế nào cũng biết. Rồi Viễn lại nói tiếp để cho xong câu truyện: - Vả lại việc này là tùy mợ, tôi cũng không biết đâu mà bàn bạc. Vừa nói đến đấy thì Nhung sang hỏi Phong đột ngột : - Anh Phong chưa đi sao? Câu hỏi của Nhung làm Phong ngượng nghịu, chàng cảm thấy mọi người trong nhà nghi ngờ chàng xui Trâm trốn đi để rồi cùng đi với Trâm. Chàng nói đùa để che sự ngượng nghịu: - Bây giờ thì tôi lại không đi nữa. Nghĩa là độ năm, sáu hôm nữa, tôi mới đi. Nhung cười: - Phải, không lẽ cô học trò vừa đi, ông thầy cũng lại đi nốt... Phong cau mặt đáp: - Ông thầy dậy có một cô học trò mà không nên thân thì ông thầy cũng nên đi cho rảnh. Nhung nói chữa, sợ Phong giận: - Thầy dậy chữ, chứ dậy thế nào được tính nết. Rồi nàng nói tiếp: - Kể cũng thương hại, nhưng mà chính nó lại làm hại nó chứ ai làm. Phong biết là nếu bỏ đi thì ai cũng cho là chàng theo Trâm. Sau chàng nghĩ được một cách tiện, liền hỏi Viễn: - Mai chú lên Hà-nội chơi nhé, và cùng đi với tôi cho vui. Viễn không muốn gì hơn, liền nhận lời ngay. Thế là Phong không còn sợ ngờ vực gì nữa. Chàng thấy nhẹ nhõm trong người, ra đứng ngoài hiên nhìn cảnh vườn nắng. Chàng vui vẻ vì sắp đi thoát khỏi một nơi không khí nặng nề, sắp xa hẳn những cảnh vật nó luôn luôn nhắc chàng nhớ đến những kỷ niệm đau buồn. Mấy đám mây trắng trôi trên trời xanh vụt gợi chàng nhớ đến những sự phiêu lưu, những cảnh biệt ly chia rẽ. Chàng thở dài, buột mồm lẩm bẩm: - Không biết bây giờ Trâm ở đâu và đương làm gì? Nghĩ thế, song chàng lại chép miệng, lắc đầu muốn quên, quên hẳn đi.

XVIII

Lúc Phong ở lớp học ra mới vào quãng 10 giờ sáng. Chàng không biết dùng thì giờ làm gì, lững thững từ trường cao-đẳng qua phố Tràng-Tiền rồi men theo bờ hồ nhìn ngang ngửa, có cái thú nhẹ nhàng của người đi chơi phiếm. Gió lạnh, nhưng trời nắng to. Phong vừa đi vừa tìm những chỗ có ánh nắng thấy người khoan khoái trong bộ quần áo dạ ấm áp. Chốc chốc lại đi ngược lại phía chàng một vài tiểu thư tươi tắn. Trời trong sáng, trong lòng Phong lại vui vẻ, nên Phong trông cô nào cũng xinh đẹp, cô nào cũng nhìn chàng như đương cùng chia sẻ cái vui không duyên cớ của chàng lúc đó. Thoáng có cái ô-tô màu xanh trông quen quen đi qua, chàng chú ý nhìn theo. Trong xe, chàng thấy rõ bà Án Nam cùng ngồi với Liên tức là người con gái mà song thân chàng đã định hỏi cho chàng làm vợ. Hình ảnh Liên ngồi trong chiếc xe hòm sang trọng vừa thoáng hiện ra trước mắt Phong tự nhiên làm cho Phong nghĩ đến Trâm và mỉm cười vì so sánh hai người với nhau. Hơn một năm nay, chàng đã quên hẳn Trâm. Từ độ ấy, chàng chưa trở về quê lần nào, tuy có gặp Viễn mấy lần, nhưng chàng không hề đả động đến việc Trâm bao giờ. Đối với chàng, Trâm như là đã chết rồi ; chàng thì bận học luôn ở Hà-nội. Trâm thì sống yên lặng ở một thôn quê hẻo lánh nào, hai người hai cảnh đời khác nhau, khó lòng mà gặp được nhau nữa. Khi đi rẽ vào vườn hoa, thấy bóng cây, thấy sóng gợn trên mặt hồ, Phong trạnh nhớ đến cảnh vườn thu ở quê nhà hồi mới bắt đầu yêu Trâm. Việc trước đã xa, chàng thấy trong lòng êm ả, muốn tha thứ, muốn quên sự lầm lỗi của Trâm mà chỉ nghĩ đến người bạn gái dịu dàng đã cùng chàng vui-vẻ chơi bời khi còn tuổi ngây thơ. Chàng bùi ngùi nghĩ đến rằng Trâm có lẽ một là không còn sống, hai là đã lấy chồng, mà người chồng đó có thể không phải là đứa tình nhân cũ của Trâm. Còn đứa con... Sợ nghĩ lan man lại nhắc đến việc đau đớn trước thêm buồn lòng vô ích, nên Phong đi tạt ra đường cái để thấy cảnh rộn rịp đỡ phải nghĩ vớ vẩn nữa. Ra đến phố Hàng Đào thấy dòng người chàng mới sực nhớ là hôm đó phiên chợ tơ. Ánh nắng sáng với những tấm lụa vàng và thắt lưng hoa lý của mấy người con gái bán lụa diễn ra một quang cảnh vui tươi lạ thường. Bỗng Phong đứng lặng, đăm đăm nhìn theo một người con gái mặc áo nâu cũ đi bên cạnh một người đàn bà nhà quê. Phong trông sau lưng và dáng đi người con gái thấy quen quen, và hơi giống Trâm. Như cái máy, chàng bước theo luôn. Hai người kia đến trước một cửa hàng đứng dừng lại nhìn vào trong. Phong cũng vừa đi tới. Người con gái hơi quay mặt lại phía Phong, nên Phong nhìn rõ mặt. Quả chàng đoán không lầm: người con gái đó chính là Trâm. Chàng hồi hộp, đứng nấp sau cột đèn, sợ Trâm nhìn thấy mình. Phong không biết tại sao lúc đó chàng không tiến lên ngay để gặp Trâm, lại muốn lánh mặt đi. Có lẽ chàng sợ Trâm có chồng rồi, không tiện để Trâm trông thấy mình chăng. Người đàn bà nhà quê nói với Trâm mấy câu mà chàng nghe không rõ, rồi hai người đi về phía hàng Ngang. Tuy Phong không muốn cho Trâm trông thấy mặt mình, nhưng chàng lại trù trừ đi chậm bước lại. Chàng không ngờ đâu có ngày hai người đi cùng một chỗ, cách nhau chỉ độ vài thước. Thấy dáng điệu vụng về của Trâm và người đàn bà nhà quê khi gặp xe tay, Phong đoán là Trâm lên Hà-nội lần đầu. Còn người đàn bà kia có lẽ là người cho Trâm ở nhờ hay có lẽ là mẹ chồng Trâm. Bỗng một cái ô-tô đỗ lại trước mặt chàng và ở trong xe có tiếng gọi : - Cậu tú... Cửa xe mở, Phong thấy bà An Nam tiến đến trước mặt chàng. Chàng toan lánh nhưng không kịp. Trong khi nói truyện Phong vẫn đưa mắt nhìn theo Trâm, sợ Trâm đi khuất bóng. Chàng trả lời qua loa mấy câu bà An hỏi, rồi cúi chào bà An và Liên, vội vã đi theo Trâm. Nhưng chậm quá rồi. Chàng đoán là hai người vào chợ. Chàng không còn hy vọng gì gặp nữa. Đương đứng băn khoăn, chàng bỗng mỉm cười lẩm bẩm : - Rõ mình cũng lẩn thẩn. Tìm... tìm để làm gì mới được chứ. Rồi chàng đút hai tay vào túi quần, lững thững trở về nhà. Về đến nhà, thấy trên bàn có bức thư của Viễn, chàng lo sợ bóc ra xem. Vì Viễn đau gan đã mấy tháng nay chưa khỏi, chàng chắc Viễn lại viết thư nhờ chàng mời hộ thầy thuốc: Anh Phong, Bệnh tôi một ngày một nặng. Thầy thuốc đều chịu cả. Tôi không chắc qua khỏi, vậy khi anh nhận được thư này thì anh về ngay. Tôi có một câu truyện rất hệ trọng không tiện nói trong thư. Anh về, tôi sẽ kể anh nghe. Vậy bận thế nào thì bận, anh cũng về ngay kẻo lại sợ chậm quá. Tôi muốn nói với anh về việc Trâm độ trước. Viễn Phong đọc đi đọc lại hai, ba lần câu cuối cùng của bức thư để cố hiểu Viễn và cố xem việc gì mà hệ trọng đến nỗi Viễn cần phải cho chàng biết trước khi nhắm mắt. Chàng ăn vội vàng cho xong bữa cơm, nhờ người xin phép nghỉ học hộ, rồi ra ngay ga để kịp đi chuyến xe lửa một giờ về quê.