Chương 3

Xã Vân Trung hiện lên tuyệt đẹp dưới ánh nắng mặt trời mùa hạ. Sông Tích Giang như một dải lụa đính kim cương lấp lánh nằm vắt ngang một cách hờ hững trên một vùng đất xanh mướt màu lúa non. Gần đó là một ngọn núi đá vôi hình búp măng có phần chóp đỉnh vươn lên đến tận mây. Phần chân núi phình tướng, chiếm cứ một vùng đất rộng đến hàng kilomét vuông. Những cánh cò trắng bay qua bay lại tạo nên khung cảnh đồng quê nên thơ.

Giữa vẻ đẹp mộc mạc của vùng nông thôn, tam giác Bon Phấn hiện lên như một sự đối lập không thể trái ngược hơn với toàn thể khu vực xung quanh. Những ngôi nhà cao tầng được xây san sát, kiến trúc mang đầy tính đô thị khiến vùng đất ba cạnh này trông như một bản sao vùng nội đô, trong khi những thôn gần đó vẫn còn nhiều nhà cấp bốn, thậm chí nhà lợp ngói và mái tranh. Anh quan sát chăm chú vùng đất xảy ra vụ giết người khi chiếc xe của đội cảnh sát điều tra rời khỏi quốc lộ 32 để rẽ vào con đường nhỏ trải nhựa phẳng lì. Vĩnh không khỏi thầm đánh giá con đường này đi còn êm hơn nhiều so với đường quốc lộ. Ở hai bên đường, chỉ trong chốc lát anh đã đếm được không dưới mười lăm cơ sở sản xuất phân bón, phần lớn trong số đó có quy mô bề thế, người ra kẻ vào trông hết sức nhộn nhịp. Tiếng máy chạy ầm ầm khiến anh tự hỏi làm sao người dân ở đây có thể chịu được tình trạng ô nhiễm âm thanh này quanh năm suốt tháng.

Sau một hồi hỏi han và đi mò đường, cuối cùng chiếc xe của đội điều tra cũng dừng lại trước một tòa nhà hai tầng khang trang, có băng rôn đề dòng chữ rất to: Trụ sở Ủy ban nhân dân xã Vân Trung. Trước cửa trụ sở, hai người đàn ông đã đứng đợi sẵn ở đó từ lúc nào. Đội điều tra xuống xe, tự giới thiệu bản thân. Người đàn ông đứng tuổi mặc áo sơ mi trắng bỏ ngoài quần hồ hởi bắt tay Vĩnh:

- Rất mừng vì các đồng chí từ trên Hà Nội đã đến. Chúng tôi mong anh suốt. Tôi là Nguyễn Chí Công, chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Vân Trung. Còn đây là anh Thắng, trưởng công an xã.

Ông Thắng người thấp đậm, rắn rỏi, có vẻ ngoài đặc trưng của một lực điền vẫn còn sung sức. Vĩnh nhắc rằng xã Vân Trung cũng thuộc thành phố Hà Nội. Ông Công cười: “Chúng tôi quen nói như thế rồi. Tỉnh Hà Tây được sáp nhập vào Hà Nội đã gần chục năm nhưng cách gọi cũ vẫn chưa bỏ được.” Vĩnh đề nghị:

- Thời gian không có nhiều. Chúng tôi muốn đến ngay hiện trường vụ án.

Mọi người đều đồng tình với đề nghị của Vĩnh. Hai cán bộ Ủy ban nhân dân xã dẫn đội điều tra đi bộ đến ngôi nhà xảy ra vụ án mạng. Dọc đường, những đứa trẻ mặc quần áo đẹp tò mò nhìn theo đoàn người. Một vài đứa bạo dạn còn dắt díu nhau bám theo khiến ông Công phải quay lại đuổi chúng về nhà. Bọn trẻ cười phá lên và chạy tản ra xung quanh. Ông Công nói với Vĩnh:

- Trường học nghỉ hè, tự nhiên xã nhộn nhịp hẳn lên. Nhiều lúc đến khổ với bọn chúng. Nhiều gia đình mất cả giấc ngủ trưa vì trẻ con nghịch ngợm. À chúng ta đến nơi rồi đấy. Chỗ này được gọi là ngã tư Thân, là nơi có vị trí đẹp nhất thôn. Nhà Tuấn nằm ngay điểm giao cắt giữa hai con đường lớn trong thôn.

Ngôi nhà nơi xảy ra vụ án mạng cao ba tầng, diện tích mặt sàn không lớn nhưng ngoài nhà ở, gia đình ông Tuấn còn có một khu vườn rất rộng, trồng nhiều cây ăn trái. Ngôi nhà hiện nay đã bị niêm phong để phục vụ công tác điều tra. Một tấm vải bạt lớn màu xanh nước biển phủ kín cửa ra vào. Ông Công nói:

- Đừng nghĩ nhà nó đơn sơ thế này mà nhầm. Tuấn là đứa giàu nhất làng đấy. Nhưng nó khác người ở chỗ có tiền thì đem cất ngân hàng chứ không xây nhà cao tầng, mua xe ô tô đắt tiền. Tính nó kỳ quặc lắm.

- Anh ta làm nghề gì mà giàu vậy?

- Trước đây Tuấn cũng hành nghề sản xuất phân bón nhưng sau đó thấy lợi nhuận thấp mà lại vất vả nên chuyển sang cho các cơ sở sản xuất vay tiền.

- Anh ta là người cho vay nặng lãi à?

- Không hẳn vậy. Nó lấy lãi cao hơn ngân hàng nhưng không cao như chợ đen. Cho vay cao quá thì lãi lớn trong khoảng thời gian ngắn nhưng không bền. Tuấn muốn nuôi các con nợ để làm béo bản thân. Nó không định ăn một phát thật đẫy rồi sau này chẳng còn gì ăn nữa.

- Nếu anh ta lấy lãi thấp thì làm sao lại giàu có như vậy?

- Ấy đấy, cái tài của thằng Tuấn là nó có đôi mắt xanh. Mắt nó nhìn gái chuẩn mà nhìn dự án còn chuẩn hơn. Sản xuất phân bón cần vốn đầu tư lớn, các ông ngân hàng sợ mất tiền nên thẩm định rất kỹ, mà càng kỹ thì càng mất thời gian, nhiều lúc đến khi biết dự án có khả năng sinh lời cao thì thời cơ qua mất rồi, người muốn vay không còn nhu cầu vay nữa. Tuấn thì khác. Nó chỉ cần hỏi vài ba câu là có thể quyết định ngay có nên cho vay hay không. Nó cho vay lần nào là trúng lần ấy, không sai bao giờ. Hình như lần cuối cùng nó nhầm lẫn đã là chuyện cách đây mấy năm. Có lần nó nói với tôi từ vụ thất bại đó mà nó học được nhiều điều. Nó cho vay nhanh và rất bạo tay nên mọi người cứ lũ lượt xếp hàng trước cửa nhà nó vay tiền. Dần dần nó trở thành chủ nợ của cả cái vùng này. Các hộ sản xuất ai cũng vay tiền nó không ít thì nhiều. Bản thân tôi cũng nợ Tuấn ít tiền. Ở đây, người duy nhất có thể sánh với nó về độ giàu có là Lê Phương Đông, một người làm nghề cung cấp nguyên liệu sản xuất phân bón.

- Thế thì cái chết của anh Tuấn hẳn sẽ làm cho không ít người mừng thầm?

- Cái Nga còn sống thì họ vẫn phải trả tiền thôi, có thoát được đâu!

Vĩnh ghi thông tin vào một cuốn sổ tay nhỏ. Vĩnh đi một vòng quanh nhà xem xét. Anh chỉ tay vào một gian nhà nằm tách biệt với khu nhà chính:

- Kia có phải là gian bếp không?

- Đúng vậy.

- Bếp nằm trong vườn. Địa thế ở đây thật trống trải. Không khó để ai đó bỏ thuốc độc vào nồi canh.

- Rất đơn giản là khác. Cái Nga phải thường xuyên chạy đi chạy lại nên không để mắt hết được.

Vĩnh bước vào trong khu bếp. Đó là một gian phòng đơn sơ với ba mặt tường, mặt còn lại để trống hoác không có cửa ra vào, bên trong những bức tường bị ám khói chuyển màu đen kịt. Củi được xếp thành đống lớn ở góc khu bếp.

Vĩnh nhận xét:

- Điều kiện vật chất của gia đình anh Tuấn giống như một hộ nông dân nghèo nào đó chứ không phải của người đang chi tiền cho cả làng. Tôi cũng đã gặp nhiều người tiết kiệm, nhưng tiết kiệm có lẽ không phải là từ thích hợp để mô tả cuộc sống này. Vào nhà thôi! Chúng tôi có mang theo chìa khóa.

Hoàng mở cửa vào nhà bằng chiếc chìa khóa anh nhận được từ đội cảnh sát điều tra huyện Hoài Nhân. Khi chiếc cửa sắt bị đẩy sang một bên, luồng khí nóng lưu cữu trong nhà lập tức phả vào mặt nhóm công tác tạo nên cảm giác ngột ngạt khó thở. Đợi khí nóng giảm bớt, Vĩnh bước vào. Anh lập tức chú ý tới chiếc tủ kính đặt ở ngay sau cánh cửa ra vào, trong đó bày biện các loại văn phòng phẩm.

Thấy Vĩnh nhìn chiếc tủ kính với vẻ tò mò, ông Công giải thích:

- Cái Nga ở nhà mãi không có việc gì làm. Nó kêu chán nên Tuấn cho tiền mở cửa hàng tạp hóa ngay tại nhà. Nga bán hàng ở gian ngoài cùng. Gian trong tầng một là phòng ăn. Tầng hai là phòng ngủ của vợ chồng Tuấn. Tầng trên cùng là phòng của bố mẹ Tuấn.

Đi tiếp vào gian trong, Vĩnh nhìn thấy bức ảnh cưới cỡ lớn của vợ chồng ông Tuấn choán hết một bức tường. Trong bức ảnh, ông Tuấn mặc áo dài màu vàng nhạt đứng hơi nghiêng về phía người vợ đang ngồi trên ghế, miệng nở nụ cười gượng gạo như thể việc tạo dáng chụp ảnh là một thách thức không nhỏ với ông ta. Người đàn ông này có khuôn mặt nhỏ, miệng nhỏ, lỗ mũi hẹp, đôi mắt hình tam giác lộ vẻ hà khắc. Người vợ mặc áo dài thêu hình rồng phượng màu đỏ, trên đầu đội chiếc khăn đóng cũng màu đỏ to hơn nhiều so với của chồng, tay cầm một chiếc quạt vẽ hình hoa sen. Bà trang điểm khá nhạt, cổ tay đeo một chiếc vòng trang sức rẻ tiền. Vĩnh có cảm giác mơ hồ rằng mặc dù người phụ nữ này đang cười nhưng đôi mắt lộ vẻ buồn bã. Anh nhận xét:

- Chị Nga quả thực rất xinh đẹp.

Ông Công cười hở cả hàm răng khấp khểnh:

- Hồi trẻ nó đẹp nhất xã đấy. Bây giờ vẫn còn rất mặn mà. Mà thực ra hơn bốn mươi tuổi thì làm gì mà đã già? Ra ngoài đường vẫn nhiều người bám theo tán tỉnh lắm. Tuấn không cho vợ đi làm mà bắt ở nhà bán hàng cũng một phần vì máu ghen. Thằng này ghen thì thôi rồi, vỡ nhà vỡ cửa.

- Họ không có con sao?

- Nghe nói thằng Tuấn vô sinh. Dân làng đồn thế, không biết có đúng không. Chúng tôi chưa bao giờ hỏi nó chuyện này. Nó là đứa thâm hiểm, không thích kể cho người khác nghe chuyện của mình. Nói xấu người chết phải tội, nhưng đúng là trong làng không ai thích nó, dù ai cũng nhờ vả nó. Mà nó cũng cóc cần, chả có nhu cầu chơi với ai, suốt ngày chỉ xét nét vợ và lấy việc xoay vòng tiền làm niềm vui.

- Dường như cuộc sống của vợ chồng nhà này không mấy hạnh phúc?

- Thằng Tuấn đánh vợ suốt. Hễ thấy cái Nga được thằng nào khen xinh là mặt nó hằm hằm như thịt bằm nấu cháo rồi lôi vợ về đánh. Tội nghiệp cho cái Nga. Xinh đẹp, chăm chỉ, khéo léo là thế mà bị đánh đập. Bố mẹ chồng nó cũng thuộc diện quái thai. Ôi chết! Phỉ phui cái mồm chứ, tôi bị cái tính thẳng ruột ngựa, nghĩ gì nói nấy, không giữ được trong lòng điều gì. Nhưng mà anh có tin được rằng bà cụ cả ngày chỉ ngồi yên một chỗ trên ghế nhìn chằm chằm vào con dâu không? Bố mẹ thằng Tuấn còn cấm con dâu không được về thăm nhà. Sống như thế không phát điên mới lạ. Phải nói tính nhẫn nhịn của cái Nga thuộc loại phi thường. Nó tốt tính lắm, ai cũng yêu mến.

- Bây giờ cả nhà chồng đều chết hết, chị Nga còn trẻ, vẫn có thể đi bước nữa.

- Nếu được thế thì tốt cho nó anh ạ. Cuộc đời nó khổ nhiều rồi.

Vĩnh đi lên phòng vợ chồng ông Tuấn trên tầng hai. Căn phòng ngăn nắp, ít đồ đạc, chỉ có chiếc ti vi màn hình phẳng đặt trên một cái kệ đầu giường ngủ và một chiếc két sắt cỡ lớn, trông rất chắc chắn. Vĩnh lại gần chiếc két sắt, xem xét kỹ lưỡng.

- Tôi đoán trong này có giấy tờ làm ăn của anh Tuấn.

Ông Công gật đầu:

- Chắc vậy.

- Chúng ta cần mật khẩu và chìa khóa để mở két. Cái này có lẽ chị Nga biết.

Vĩnh tiếp tục quan sát ngôi nhà. Anh thấy một chiếc bàn trang điểm nhỏ để gần cửa sổ. Từ cửa sổ có thể nhìn ra sông Tích Giang đang cuộn sóng đằng xa.

Trên bàn trang điểm, Vĩnh cầm lấy bức ảnh của bà Nga lên xem. Anh đưa cho Hoàng, hỏi:

- Cậu có nhận thấy điều gì kỳ lạ không?

Hoàng tò mò nhìn bức ảnh chụp người phụ nữ đang đứng ven sông, tay phải vuốt mái tóc bị gió thổi làm cho rối tung, miệng nở nụ cười duyên dáng. Anh lắc đầu:

- Em không thấy có gì khác thường cả.

Lan đứng bên cạnh xen vào:

- Sếp hỏi anh Hoàng về phụ nữ thì thà hỏi đầu gối cho nhanh. Trong bức ảnh này chị Nga vẫn đeo nguyên si cái vòng giống như trong bức ảnh cưới.

Hoàng vẫn chưa hiểu:

- Thì sao?

Lan cười, nháy mắt:

- Đầu óc anh Hoàng xử lý thông tin nhanh như máy tính thời tiền sử ấy nhỉ.

Vĩnh liền giải thích:

- Cậu chưa lấy vợ nên có lẽ không biết. Bức ảnh này rõ ràng được chụp gần đây, hoặc ít nhất cũng phải sau thời điểm chụp ảnh cưới mười năm. Cứ nhìn sự thay đổi trên khuôn mặt chị Nga là biết. Nhưng chị ấy vẫn đeo cùng một cái vòng tay. Không người phụ nữ nào lại đeo một cái vòng tay trong suốt mười năm cả. Nếu có điều kiện, họ sẽ thay đổi đồ trang sức thường xuyên. Cái vòng này thoạt nhìn cũng không có gì đặc biệt.

Hoàng nhún vai:

- Thì sao anh? Có thể đó là một kỷ vật của chị ấy?

- Cậu chạm đúng điểm mấu chốt đấy. Cái vòng tay này có lẽ mang ý nghĩa đặc biệt nào đó, nên chị Nga mới giữ bên mình một cách trân trọng như thế.

Vĩnh quay sang ông Công hỏi:

- Bố mẹ của chị Nga đã mất chưa?

Ông Công trả lời:

- Tôi nghe nói họ vẫn đang sống ở Nghệ An. Bà mẹ đã ra bệnh viện Hà Đông để chăm sóc cho cô con gái.

- Thế thì không phải là di vật của bố mẹ. Giả thiết dễ chấp nhận nhất là chiếc vòng này hẳn phải là kỷ vật của mối tình đầu. Và mối tình này có lẽ cực kì sâu đậm đến nỗi chị Nga đã đi lấy chồng đến mười mấy năm rồi vẫn khư khư giữ nó bên người.

Hoàng tỏ vẻ không đồng tình:

- Điều đó có gì quan trọng? Em không hiểu sao anh lại chú ý đến những chi tiết ngoài lề này như vậy? Chị ấy đeo cái vòng nào thì kệ chị ấy chứ. Chúng ta đến đây là để truy tìm hung thủ vụ giết người. Thủ phạm của vụ này rõ ràng là thằng Tùng, không còn nghi ngờ gì nữa. Bắt nó là ra được hết.

Vĩnh mỉm cười:

- Ồ đấy, chúng ta còn chưa đi vào chủ đề chính. Tôi được báo cáo rằng Tùng có hiềm khích với gia đình anh Tuấn. Đó cụ thể là hiềm khích gì?

Trưởng công an xã Vân Trung, ông Huỳnh Ngọc Thắng từ đầu đến giờ chỉ im lặng, lúc này mới lên tiếng:

- Nói cũng khó tin, tất cả vụ này lại bắt đầu chỉ vì một con chó. Trước đây Tuấn có nuôi một con chó vàng để giữ nhà. Sủa thì thôi rồi, cách xa một trăm mét cũng nghe thấy. Nhà Tuấn có hai mặt giáp đường, người qua kẻ lại thường xuyên, nên con chó cũng sủa liên tục. Ngày sủa, đêm càng sủa tợn. Thằng Tùng mắc chứng khó ngủ, nghe tiếng chó sủa không sao ngủ được. Nó bảo Tuấn làm thịt con chó nhưng Tuấn không chịu. Tết vừa rồi, thằng Tùng đánh bả làm con chó lăn quay ra chết. Vì chuyện này mà Tuấn vác dao sang đòi chém. Hai bên suýt đánh nhau to, may mà hàng xóm can được. Chúng tôi đã tổ chức hòa giải nhưng hai đứa có vẻ vẫn hậm hực nhau lắm. Khi làm vườn, Tuấn huýt sáo chửi đổng sang, Tùng đáp lại bằng cách vứt rác sang trước cửa nhà Tuấn. Hai nhà hễ chạm mặt ngoài đường là lườm nguýt. Bữa tiệc rượu nào có Tuấn thì không có Tùng mà có Tùng thì không có Tuấn. Nhưng chuyện đến mức chết người như thế này thì chẳng ai ngờ được.

Vĩnh lại gần cửa sổ:

- Từ đây có nhìn được nhà Tùng không?

Ông Thắng gật đầu, chỉ tay vào ngôi nhà hai tầng nằm đối diện bên kia đường, trên nhà đề tấm biển “Cửa hàng sửa xe Tùng Phương”:

- Nhà nó đấy. Vợ nó bế con về bên ngoại rồi. Tạm thời không còn ai ở nhà nữa.

- Tùng làm nghề sửa xe đạp, xe máy à?

- Đúng vậy. Nó ghép tên mình với tên đứa con trai để đặt cho cửa hàng.

- Hai nhà cùng kinh doanh ở tầng một, lại đối diện nhau như thế này, nhất cử nhất động đều quan sát được. Để đầu độc, Tùng sẽ phải đi qua đường ngay trước mắt chị Nga, chọn thời điểm thích hợp bỏ thuốc độc vào nồi canh, rồi lại quay về, cũng ngay trước mắt gia đình thù địch với mình. Điều đó nghe có vẻ bất hợp lý, trừ phi hôm đó Tùng đóng cửa hàng, chờ thời cơ.

- Hôm đấy nó làm việc như thường lệ. Tôi biết vì hôm đó tôi mang xe đến thay dầu.

- Thay dầu xe máy thì cũng nhanh thôi.

- Đúng thế, nhưng hôm đó không chỉ có tôi mà còn mấy người nữa cũng đang chờ.

- Thế thì khó hiểu thật. Anh ta đầu độc bằng cách nào? Tùng có phải là người thâm hiểm không?

- Tính thằng Tùng cục chứ không thâm. Nó là dạng người bồng bột. Thật tiếc là nó lại hành xử như vậy. Gặp người lớn, nó chào hỏi lễ phép lắm.

- Bồng bột là một trong những lý do phạm tội phổ biến nhất đấy. Có thể anh ta đã gây tội ác trong một phút thiếu suy nghĩ. Hai năm trước, một người đàn ông sống ở thôn Vĩnh Lợi tên Thái Bá Cang đã bị chết vì ngộ độc xyanua. Ông Cang với Tùng có quen thân với nhau không?

Ông Thắng ngẫm nghĩ một lúc rồi lắc đầu:

- Tôi không nghĩ vậy. Thôn Vĩnh Lợi với tam giác Bon Phấn bị chia cắt bởi sông Tích Giang. Hai gia đình lại không có liên hệ họ hàng gì với nhau. Ông Cang đi đào vàng từ lúc thằng Tùng còn ẵm ngửa, ông ấy về chỉ được một thời gian ngắn là chết. Khả năng hai người biết nhau gần như không có.

Lan đứng ở bên cạnh, nghe thế cười:

- Thông tin này làm khó anh Vĩnh rồi.

Ông Thắng tỏ vẻ không hiểu. Lan giải thích:

- Anh Vĩnh nghi ngờ hai vụ giết người này có liên quan đến nhau.

- Ồ, ra là vậy. Nhưng chắc không phải đâu. Tùng không phải là dạng giết người hàng loạt. Tôi biết nó từ lúc còn bé. Trong thời gian vừa qua nó không có biểu hiện gì khác thường cả.

Vĩnh gật gù, ghi lại thông tin này vào cuốn sổ tay. Anh nói:

- Không còn gì để điều tra ở đây nữa. Tôi muốn gặp cậu bé đã phát hiện ra vụ việc này.

Ông Công lên tiếng:

- Thằng Dũng còi. Để tôi dẫn anh đến gặp nó. Giờ này chắc nó đang ở nhà, hoặc tha thẩn ngoài bờ sông, là chỗ bọn trẻ con hay tụ tập.

Bốn người đi xuống dưới nhà. Ông Công dẫn đường đi tắt qua vườn. Bỗng Vĩnh ra hiệu:

- Đợi chút, ngôi mộ nào thế này?

Ở góc vườn nổi lên một ụ đất không có bia, bên cạnh để một bát hương. Chỉ còn trơ khấc những chân nhang cắm thưa thớt. Ông Trung giải thích:

- Đầu năm nay lúc đang đào đất Tuấn phát hiện thấy xương người. Đào sâu xuống thì tìm được rất nhiều xương. Cái Nga lo sợ nên mời thầy địa lý đến xem. Thầy bảo đất này âm khí nhiều, phải làm lễ trừ tà. Thằng Tuấn không chịu vì tốn kém, nên gia đình làm cái mộ nhỏ cho người chết khỏi phá.

Vĩnh đứng trước ngôi mộ, trán nhăn lại. Trời nóng, nhưng mặt đất vẫn mềm xốp. Anh có thể cảm nhận luồng khí nóng bốc lên từ bên dưới khiến việc hít thở trở nên khó khăn. Những cành cây trong vườn lay động theo gió phát ra tiếng kêu xào xạc.