- 36 -

Cha tôi bị thương ở Italy vào năm 1944. Cha được chữa trị, sau đó chuyển lên bệnh viện trên tàu và đưa tới Boston, nơi cha đã trải qua thời gian tập luyện thể chất. Khi về đến bến xe ở Memphis, cha có hai balô vải len thô quân đội nhét đầy quần áo và vài món quà tặng. Hai tháng sau, cha lấy mẹ. Mười tháng sau, tôi ra đời.

Tôi chưa bao giờ thấy hai cái balô. Như tôi biết, chúng không được sử dụng tự hồi chiến tranh. Khi tôi bước vào phòng khách sáng sớm hôm sau, cả hai balô đựng vài bộ quần áo và mẹ đang bận sắp xếp những thứ cần thiết khác. Ghế sofa chất đầy váy áo của mẹ, mền bông và áo sơ mi mẹ đã là từ hôm trước. Tôi hỏi mẹ về cái balô, và mẹ nói là suốt tám năm nay chúng nằm trên gác mái nóc kho công cụ.

-Bây giờ con khẩn trương ăn uống đi. - Mẹ tiếp tục gấp khăn bông.

A điểm danh các lời dạy bảo. Tôi vừa nhai vừa gật đầu vào những lúc thích hợp.

Bà giải thích là mẹ sẽ cần sự giúp đỡ khi đứa bé mới ra đời. Chắc sẽ có nhiều dân Arkansas sống ở Flint, những người theo đạo Cơ đốc tốt bụng, chúng tôi có thể nhờ vả, nhưng tôi phải giúp đỡ mẹ những việc vặt trong nhà.

-Kiểu việc gì ạ? - Tôi nhồm nhoàm hỏi.

Đối với tôi, khái niệm về việc vặt được hạn chế trong phạm vi trang trại. Tôi đã nghĩ mình sắp được thoát khỏi chúng.

-Chỉ là những việc nhà thôi. - Bà nói hơi mơ hồ.

Gran chưa bao giờ sống một đêm trong thành phố. Bà không biết chúng tôi sẽ sống ở đâu, ngay cả chúng tôi cũng vậy.

-Cháu chỉ có ích khi đứa bé ở đây.

-Nếu nó khóc suốt như thằng bé nhà Latcher thì sao?

-Không có đứa trẻ nào khóc kinh khủng vậy đâu.

Mẹ đi ngang qua với đống quần áo trên tay. Bước chân nhanh nhẹn. Mẹ đã mơ ước tới ngày này trong bao nhiêu năm qua. Pappy, Gran và có lẽ cả cha nghĩ chuyến đi này chỉ đơn giản là sự ra đi tạm thời. Nhưng đối với mẹ, đây là bước ngoặt quan trọng, là thời điểm thay đổi không chỉ cuộc đời mẹ mà còn đặc biệt trong cuộc đời tôi. Mẹ đã thuyết phục tôi ngay khi tôi còn nhỏ rằng tôi sẽ không trở thành nông dân, và với việc ra đi chúng tôi đang cắt bỏ sự ràng buộc.

Pappy bước vào bếp và rót một tách cà phê. Ông ngồi xuống ghê cuối bàn, gần Gran, và nhìn tôi ăn. Ông không quen chào hỏi và chắc chắn không thể nói ra những lời chia tay bịn rịn. Đối với ông, nói càng ít càng tốt.

Khi tôi đã ăn ngấu nghiến xong, Pappy và tôi bước ra hành lang trước. Cha xách hai balô ra xe tải. Cha mặc quần bò, áo sơ mi trắng hồ cứng. Mẹ mặc cái váy đẹp ngày chủ nhật. Chúng tôi không muốn mình trông giống những kẻ lánh nạn, trốn khỏi đồng bông Arkansas.

Pappy dẫn tôi tới sân trước, và từ chỗ này tôi quay đầu lại nhìn ngôi nhà. Nó bừng sáng trong ánh mặt trời buổi sáng quang đãng.

-Làm tốt đấy, Luke! Cháu đã làm rất tốt.

-Chỉ mong là chúng ta đã hoàn thành xong. - Tôi tiếc rẻ.

Ở xa phía bên phải, chỗ góc Trot đã bắt đầu vạch sơn đầu tiên, còn một khoảng chưa sơn. Chúng tôi đã cố tiết kiệm hết mức bốn thùng sơn cuối cùng và chỉ còn thiếu một khoảng nhỏ.

-Ông nghĩ là phải thêm nửa thùng nữa? - Pappy nói.

-Vâng, chỉ cần vậy thôi ông ạ.

-Mùa đông năm nay, ông sẽ sơn nốt chỗ còn lại.

-Cám ơn ông.

-Khi gia đình cháu trở về, ngôi nhà sẽ sơn xong.

-Cháu thích lắm.

Chúng tôi kéo nhau tới bên xe tải, và mọi người ôm chặt Gran lần cuối. Trong một thoáng, tôi nghĩ bà lại sắp đưa ra bản liệt kê lời hứa. Tôi chen giữa, mẹ ngồi gần cửa còn cha ngồi sau thùng xe với đống balô.

Khi xe lăn bánh, tôi thấy Gran ngồi trên bậc thang trước đang lau nước mắt. Cha đã bảo đừng khóc, nhưng tôi không thể. Tôi túm chặt cánh tay mẹ và giấu mặt đi.

Chúng tôi dừng lại ở Black Oak. Cha có chuyện cần rẽ qua cửa hàng Hợp tác xã. Tôi muốn chia tay bà Pearl. Mẹ nhận lá thư của Libby, mang tới bưu điện và gửi. Hai mẹ con đã tranh luận về chuyện này rất lâu, và mẹ cũng cảm thấy đây không phải chuyện của chúng tôi. Nếu Libby muốn viết thư cho chú Ricky và thông báo về đứa con, chúng tôi không nên ngăn cản.

Bà Pearl, dĩ nhiên, biết chúng tôi sắp ra đi. Bà ôm chặt tôi, sau đó đưa tôi một túi giấy.

- Cháu sẽ cần thứ này trong chuyến đi.

Tôi trố mắt nhìn túi tiếp tế đầy kẹo sôcôla và dâu. Chuyến đi đã là một thành công rồi. Ông Pop bắt tay tôi như thể tôi đã là người lớn và chúc tôi may mắn.

Tôi vội vàng trở lại xe và đưa cho Pappy, vẫn đang ngồi sau tay lái, xem túi kẹo. Cha mẹ cùng quay lại ngay. Chúng tôi không nghĩ đến sự tiễn đưa long trọng. Sự ra đi là do vụ mùa thất bát. Thật sự, chúng tôi không muốn cả thị trấn biết gia đình mình đang chạy trốn đến miền Bắc. Rất may, lúc này mới giữa sáng, và thị trấn vẫn yên ắng.

Tôi nhìn cánh đồng dọc hai bên đường đến Tonesboro. Cũng ướt đẫm như cánh đồng của chúng tôi. Những rãnh đường ngập nước. Các nhánh sông con tràn bờ.

Xe đi qua con đường lát sỏi, nơi Pappy và tôi đã ngồi chờ để thuê nhân công miền núi. Ở đó, chúng tôi đã gặp gia đình Spruill, và tôi đã thấy Hank, Tally và Trot lần đầu tiên. Nếu một nông dân khác có mặt ở đó sớm hơn hoặc nếu chúng tôi đến đó muộn hơn thì bây giờ gia đình Spruill quay trở lại Eureka Springs với đẩy đủ thành viên.

Trong chuyến đi cùng Cowboy, Tally đã ngồi trên chính chiếc xe này vào giữa cơn bão đêm. Bỏ chạy tới một cuộc sống tốt đẹp hơn ở miền Bắc, giống chúng tôi bây giờ. Thật khó tin được là chị cũng bỏ trốn như vậy.

Tôi không thấy bóng người hái bông trên đồng cho tới khi đến Nettleton, một thị trấn nhỏ gần Tonesboro. Rãnh mương không ngập đầy nước, mặt đất không ướt lắm và những người Mexico đang chăm chỉ làm việc.

Xe tải đi chầm chậm. Tôi đứng lên nhìn cửa hàng và những ngôi nhà xinh xắn, xe ôtô đẹp và người người đi bộ qua lại. Tôi không thể nhớ chuyến thăm cuối cùng tới Tonesboro. Khi một đứa trẻ nông dân được đi một chuyến tới thành phố nó sẽ nói về chuyện đó trong suốt một tuần. Nếu được tới Memphis, nó có thế kể lể cả tháng.

Pappy bắt đầu lo ngại về xe cộ qua lại. Ông nắm chặt tay lái, nhấn phanh, lầm bầm nho nhỏ. Chúng tôi rẽ vào bến Greyhound đông đúc với dãy xe sáng bóng đỗ bên trái. Chúng tôi dừng lại bên lề đường gần bảng hiệu NƠI XUẤT PHÁT và khẩn trương xuống xe. Pappy không thích ôm hôn từ giã, nên không mất nhiều thời gian chia tay. Nhưng khi ông bẹo má tôi, tôi thấy hơi nước trong mắt ông. Chúng tôi vẫy theo ông cho tới khi ông khuất khỏi tầm nhìn. Tim tôi đau nhói khi chiếc xe tải cũ kỹ rẽ vào góc phố và biến mất. Nó hướng về phía trang trại, trở lại với lũ lụt, với gia đình Latcher, và một mùa đông dài dằng dặc. Nhưng cũng chính lúc đó, tôi cảm thấy nhẹ lòng vì mình không phải quay về.

Gia đình tôi bước vào bến xe. Bây giờ cuộc phiêu lưu của chúng tôi bắt đầu. Cha dạt đống balô sát hàng ghế chờ, sau đó hai cha con tới quầy vé.

-Tôi cần ba vé đi St. Louis. - Cha đề nghị.

Tôi há hốc mồm và kinh ngạc nhìn cha.

-St.Louis ư?

Cha chỉ cười không nói gì.

-Xe khởi hành vào buổi trưa. - Người bán vé nói.

Cha trả tiền và cùng tôi ngồi xuống ghế cạnh mẹ.

-Mẹ, chúng ta sẽ đi St.Louis!

-Đó chỉ là một điểm dừng thôi, Luke. - Cha nói. - Từ đó chúng ta lên xe tới Chicago, sau đó tới Flint.

-Cha nghĩ, chúng ta sẽ gặp Stan Musial không?

-Cha không rõ.

-Chúng ta có thể thấy sân Sportsman’s Park?

-Không phải chuyến đi này. Có lẽ chuyến sau nhé.

Sau vài phút, tôi được tự do đi chơi rong quanh bến xe và nhìn ngó khắp nơi. Hai chú lính trẻ đang uống cà phê trong quán càphê nhỏ. Tôi nghĩ về Ricky và nhận ra mình sẽ không có nhà khi chú trở về. Tôi thấy một gia đình người da đen, cảnh tượng hiếm khi có tại thị trấn Black Oak. Tay nắm chặt hành lý và trông họ cũng có vẻ thất bại như chúng tôi. Và cả hai gia đình nông dân khác, thêm những kẻ lánh nạn tránh lụt.

Khi tôi quay lại chỗ cha mẹ, hai người đang nắm tay nhau và say sưa nói chuyện. Chờ mãi, đợi mãi rồi cuối cùng họ cũng gọi chúng tôi lên xe. Hai balô được tống vào khoang hành lý và chúng tôi bắt đầu khởi hành.

Khi chán nhìn qua cửa sổ, tôi đưa mắt sang mẹ. Đầu ngả ra sau ghế, hai mắt nhắm nghiền và một nụ cười dần hiện trên khoé môi mẹ.