Chương 4
Ê ai như ông Thăng kìa!”
Trước hàng rào dẫn vào cửa phòng chiếu rạp Rex tôi thấy Uyên và mấy người trẻ tuổi. Một cậu tóc dài phủ ót, quần ống rộng, áo chẽn. Còn cậu kia tóc ngắn, y phục gọn, mắt sáng. Cô gái đứng cạnh Uyên khá cao lớn, cả khuôn mặt như chìm trong đôi mắt kính đen gọng to.
“Chào anh Thăng!” Uyên bước tới đưa tay về phía tôi.
“Chào!” Tôi bắt tay Uyên.
Quần jean xanh bạc màu, sơ-mi trắng rộng, tóc dài bím đuôi sam, Uyên tươi mát và ngây thơ như một thiên thần.
“Xin giới thiệu anh, đây là Cathy Hồng, bạn Uyên, và đây là Tấn và Minh ở Luật Khoa“
“Chào!”
“Và đây là anh Thăng!” Cô giới thiệu tôi với bạn mình.
“Thưa anh.” Cả ba người trẻ tuổi cùng nói.
“Xin lỗi mấy bồ nhé!” Uyên nói với các bạn, và cô kéo tay tôi lôi về phía quầy giải khát bên hông tiền đình.
“Sao hôm đó anh không chờ Uyên?”
“Tại sao tôi phải chờ cô?”
“Ðưa bố ra xe trở vào phòng đọc sách thì anh đã đi mất tiêu.”
“Tôi là người ít kiên nhẫn.”
“Sao anh không phone cho Uyên.”
“Nhưng tôi đâu có số điện thoại của cô?”
“Ồ!” Uyên kêu lên bật cười.
“Cô thích Romy Schneider không?” Tôi nói lảng.
“Thích! Anh đi với bọn này nhé!”
“Cô có thể chờ tôi lấy vé được không?”
“Không còn vé đâu!” Uyên chỉ tôi xem tấm bảng Hết Vé dựng trước cửa tò vò.
“Làm sao?”
“Uyên có rất nhiều giấy mời. Anh đi với bọn này nhé?”
“ Cám ơn cô! Ðể khi khác. Tôi có chút việc phải làm ngay bây giờ.”
“Anh làm sao vậy? Uyên có chuyện muốn nói với anh thực mà!”
Cô bước lại chỗ mấy người bạn. Bốn cái đầu chụm lại. Tôi không nghe họ nói gì, nhưng khi Uyên quay lại cầm lấy tay tôi, tôi
thấy cả ba đưa tay chào trước khi bước hẳn vào bên trong rạp.
“Mình đi đi anh!”
“Ði đâu?” Tôi ngạc nhiên.
“Thì anh cứ đi với Uyên đã.”
Chúng tôi đi băng qua công viên trước Tòa Ðô Chính, đi vào Hành Lang Eden. Những cửa kính trưng bày mỹ phẩm, đồ trang
sức đàn ông đàn bà. Ðèn sáng trong hành lang, nhưng người thưa thớt. Ra khỏi Hàng Lang là đường Tự Do, người đông nhưng có vẻ vội vội vàng vàng. Tôi đứng lại. Trên thềm gạch dọc theo vách nhà sách Xuân Thu là hàng sách “xôn”. Không thiếu thứ gì: tiểu thuyết, sách khoa học, hội họa, âm nhạc, triết học… Lướt mắt trên những tạp chí cũ và những tựa đề sách, tôi cố ý chờ nghe Uyên nói. Nhưng vì cô cứ lặng thinh nên sau cùng tôi phải lên tiếng:
“Ði đâu bây giờ?”
“Uyên muốn uống trà Hoàng Cúc.”
“Trà Hoàng Cúc?” Tôi ngạc nhiên. “Ở đâu vậy?”
“Ở tiệm Hoàng Gia. Ði, anh đi với Uyên.”
Ðường Tự Do buổi chiều mát rượi dưới những cơn gió miệt mài từ sông Saigon thổi lên. Uyên khỏe mạnh, trẻ trung, nồng nàn đi bên cạnh một người đàn ông là tôi buồn nản, hoài nghi và nhạt nhẽo. Tôi lê bước theo Uyên trên một con phố thanh bình sang trọng. Chẳng có chút dấu vết nào cho thấy da thịt của Saigon bị những trận cào cấu nhức xương của một người tình phụ phàng trong mấy ngày qua. Tôi nghĩ đến Ðăng và Mai, không hiểu chiều nay chúng đang làm gì trong căn nhà nhỏ ở một ngõ hẻm đường Kỳ Ðồng. Mẹ chúng nó, người đàn bà lớn lên trong một gia đình mà đồng tiền ngự trị trên tất cả, đã có lần nói với tôi rằng nếu phải đổi tất cả danh dự và phẩm giá con người để có được trong tay cái tài sản trở thành người giàu nhất Saigon cô ta sẽ không do dự đặt danh giá dưới gót chân mình. Cũng may, cô ta không có đủ danh dự và phẩm giá để đổi cho nên số tài sản cô thu vào không đáng là bao.
Bù lại, cô ta được cái vẻ bề ngoài của một người vợ hiền khốn khổ bị hất hủi bởi một thằng chồng khốn nạn. Cô ta bỏ tiền ra mua chuộc những người chứng buộc tội. Ở người này là chiếc vòng ngọc thạch, ở người nọ là những tờ giấy bạc, ở người kia là những giọt nước mắt. Và khi chiếc vòng ngọc thạch trở thành vòng mã não, đồng tiền trở thành đồng bạc, nước mắt trở thành nước lã, họ cáo buộc lẫn nhau, tố cả đến người mua chuộc họ. Tôi sợ người đàn bà này. Nhưng sợ về phần tôi thì ít, mà sợ về hậu quả những đứa con tôi phải lãnh thì nhiều. “Tiền trên hết”. Ðó là định đề mà cô ta dạy chúng như một bài học vỡ lòng để chuẩn bị vào đời.
Một tội ác toàn hảo không có nghĩa là không có kẽ hở nhỏ. Một kịch sĩ đại tài không có nghĩa là đánh lừa được tất cả mọi người bằng vai trò của mình. Có thể nhiều người nhìn y, bị lôi cuốn bởi tài nghệ điêu luyện của y trong diễn xuất nên tưởng nhân vật y đóng và y là một. Và ngay cả y nữa, y đóng trò giỏi đến nỗi chính y cũng tưởng rằng y là một con người như thế.
“Ðây mà anh!” Uyên kéo tay tôi lại khi thấy tôi đi vượt quá cửa hàng.
Tôi đẩy cửa kính, nhường cô vào trước. Quán nhỏ nhưng ấm cúng. Bên hông trái là một cánh cửa nhỏ mở ra một Hoàng Gia khác dành cho những bợm nhậu.
“Hai Hoàng Cúc!” Tôi nói với người chủ quán.
“Bố muốn gặp anh!” Cô bắt đầu.
“ Bác có nói bao giờ không?”
“Không. Bố chỉ nói bao giờ gặp anh nhớ cho anh biết ý muốn đó của bố. Chuyện liên hệ đến anh!”
“Theo cô nghĩ, đó là chuyện gì?”
“Uyên không biết. Nhưng theo mẹ thì đó là chuyện gia đình anh và có liên hệ đến tính mạng anh”.
“Chuyện gia đình tôi, mà lại liên hệ đến tính mạng tôi?”
“Uyên không biết. Và Uyên cũng không hiểu. Nhưng tại sao anh không đến gặp bố?”
“Tôi nhờ cô xin bác cho tôi cái hẹn!”
“Chủ nhật này được không anh?”
“Bất cứ lúc nào bác cho phép.”
“Anh còn đang nghỉ mà, phải không? Uyên sẽ tìm anh ngay khi bố muốn gặp anh. Ðược không?”
“Nhưng cô biết tôi ở đâu mà tìm?”
“Anh ở đâu, chơi với ai, ngồi ở quán nào mà Uyên không biết.”
“Cô là ma xó à?”
“Chứ sao?”
“Tôi muốn hỏi một câu? Vậy chớ cô nghĩ tôi là một người như thế nào?”
“Anh là một kẻ tà đạo!”
Tôi ngạc nhiên.
“Thế nào là một kẻ tà đạo?”
“An advocate of immorality”.
“Tôi không hiểu!”
“Uyên cũng không hiểu. Nhưng tại sao anh chọn cách sống kỳ quái như vậy? Sao anh không cố gắng sống như mọi người?”
“Thế nào là sống như mọi người? Tôi vẫn ăn vẫn sống và tôi vẫn thở. Tôi đâu có gì khác người?”
“Uyên có gặp bà Lan một lần. Bà ấy than thở trăm chiều, nói xấu anh cùng cực. Anh chơi bời, bỏ bê nhà cửa. Anh là một
người đam mê đủ thứ: rượu chè, trai gái, cờ bạc, hút xách… Anh hư hỏng…”
“Bà ấy còn nói gì thêm?”
“Bà ấy một gia đình thượng lưu như bà ấy, con gái của một chủ nhà băng không thể chịu đựng một người chồng hư như vậy?”
“…”
“Bà ấy nói anh có thể là một người cha tốt, cũng có thể là một người tình tuyệt vời, nhưng là một người chồng xấu.”
“Cô nghĩ gì về bà ấy?”
“Xinh!”
“Thế thôi?”
“Nói nhiều!”
“…?”
“Và giả dối!”
“Cái gì làm cô nghĩ vậy?”
“Không thể nói được. Lúc này Uyên không thể cho anh nghe được!”
“Bao giờ thì có thể nói được?”
“Bao giờ chúng ta gặp lại?”
“Chẳng phải là chúng ta đang gặp ở đây sao?”
“Phải. Nhưng anh chưa đọc Le Petit Prince của Antoine de Saint Expery sao?” Cô có vẻ đổi để tài.
“Ðã đọc. Nhưng sao?”
“Cần phải apprivoisier chứ?”
“Ai?”
“Chúng ta!”
“Vậy ai hiểu?”
Ngưng một lát, Uyên nhìn tôi.
-Anh có vẻ bận nhỉ?
-Không. Tôi đang nghĩ tới một điều…
-Một người?
-Ừ. Một điều và một người.
-Một người tên Quỳnh?
-Sao cô biết?
-Uyên là ma xó mà! Nhưng… anh thử nghĩ coi đi với người này mà đầu óc nghĩ tới người kia thì có phải là một người đàn ông lịch sự không?
-Tất nhiên là không!
-Vậy anh là người lịch sự?
-Ðương nhiên.
-Anh có nghĩ rằng mình là người kiêu ngạo quá không?
-Không!
-Vậy anh là người khiêm tốn?
-Cũng có thể.
-Anh nghĩ sao nếu có người nói anh là Don Juan?
-Bậy bạ!
-Anh có biết là Uyên đã biết anh từ lâu không?
-Không! Từ hồi nào?
-Lâu. Nhưng không nhớ từ hồi nào! Có lẽ hơn một năm nay, ở một lớp tối, trường Trường Sơn!
-Cô làm gì ở đó?
-Ði chơi. Có một người bạn học ở đó. Theo cho vui.
-Hôm đó cô nghe tôi nói gì?
-Anh nói với người ta không nhớ đến con người hay sự vật chỉ vì con người hay sự vật đó. Người ta chỉ nhớ đến những gì có liên quan đến mình mà thôi.
-Sao cô nhớ kỹ thế?
-Uyên chỉ nhớ những gì có liên quan đến Uyên mà thôi!
-Giỏi!
-Anh khen Uyên phải không?
-Cứ cho là vậy đi!
-Anh hay giảng bài lạc đề lắm, anh có biết không?
-Ở đâu? Hồi nào?
-Hôm đó, hôm có một người con gái lên hát bài Tiếng Sông Hương của Phạm Ðình Chương.
Tôi hớp một ngụm trà Hoàng Cúc, đốt một điếu thuốc và nhớ lại buổi học tối hôm đó.
Lớp tối của Saigon phần lớn dành cho những người đứng tuổi đã có công ăn việc làm, muốn kiếm thêm cái bằng để tăng lương tăng ngạch. Cũng có một số người trẻ là những học sinh trường Pháp muốn, nếu chẳng may rớt Tú Tài Tây, còn lấy được cái Tú Tài Ta. Hôm đó lớp học khá đông, nhưng nói chung không khí có vẻ như bất bình thường. Bài học có tựa đề là Ký Ức Và Liên Tưởng. Tôi cho cả lớp ghi một số điểm tựa để nhớ khi làm bài thi. Tôi nhắc đến một số bài thơ phổ nhạc: Chiều của Hồ Dzếnh, Ngày Xưa Hoàng Thị của Phạm Thiên Thư, Mộng Dưới Hoa của Ðinh Hùng… và tôi hỏi họ những ca khúc ấy có gợi cho họ điều gì không? Ðau khổ hay Hạnh phúc? Tình yêu hay Thù hận? Hoặc một vệt nắng ở chái hiên, một cơn mưa phùn trên hàng me… có làm ta nghĩ đến chia ly hay sum họp? Lúc bấy giờ, tôi còn nhớ rõ như in, một chị ngồi ở đầu bàn đứng dậy:
-Monsieur, em nói được không?
Tôi hơi ngạc nhiên, vì ở các lớp tối tính thụ động và ù lì gần như là bản chất. Họ ngồi nghe, ghi chép hoặc nói chuyện và ngủ gục. Phát biểu ý kiến hoặc đặt câu hỏi là một điều hiếm hoi.
-Mời chị. Nhưng chị hãy cho tôi biết là chị có ý định đi ra ngoài bài học không?
-Không, monsieur, em hiểu bài học hôm nay theo một cách khác.
-Mời chị!- Tôi nhắc lại sự đồng ý của mình.
-Xin cám ơn!
Rồi chị đứng quay mặt xuống lớp, giọng dõng dạc:
-Miền Trung đang bị thiên tai bão lụt, chúng ta đã đóng góp gì chưa?
-Chưa! Tôi nghe cả lớp ồ lên.
-Tôi đề nghị chúng ta nên nghĩ đến nỗi khổ đau của đồng bào ruột thịt!
-Ðề nghị đi! Cuối lớp có tiếng người nói lớn.
Cả lớp nhao nhao.
-Tôi muốn cả lớp chúng ta đóng góp một chút gì để gọi là chia sẻ nỗi khổ đau của đất nước.
-Chị đóng góp trước đi!
-Tự nhiên là tôi xin đóng góp trước!
Chị lên bàn, lấy hộp đựng phấn viết bảng trút hết phấn ra, bỏ vào đó một tờ giấy bạc.
-Xin các bạn tùy hỉ!
-Không phải giờ đóng góp! Cả lớp lại nhao nhao.
-Tôi có ý kiến!- Chị vừa đưa tay lên vừa đứng dậy. Tôi xin hát tặng cả lớp bài Tiếng Sông Hương của Phạm Ðình Chương. Các bạn sẽ đóng góp chứ?
-Hoan hô! Hoan hô! Cả lớp nghe nói hát hò vỗ tay ầm lên.
-Tôi có ý kiến! Một người cuối lớp đứng dậy.
-Tôi hoàn toàn đồng ý việc làm của chị. Nhưng tôi nghĩ chị đã lạc đề. Chúng ta đang giờ học. Có lẽ mình nên dành việc này cho mươi lăm phút cuối giờ. Ðược không?
-Tôi không lạc để. Chị tiếp:
-Bài học hôm nay cho ta thấy là một chút mưa, một chút nắng ở đây không thể không gợi cho ta nhớ đến miền Trung được, đó là miền đất ruột thịt của ta, nó liên quan đến ta, và ta có bổn phận phải nhớ nó. Theo tôi hiểu đó là triết lý của bài học!
Và chị hát. Cả lớp im lặng. Ngọn điện néon trên bảng đen hình như sáng hơn. Và tiếng hát ấy của chị, tiếng hát tuy không nghề nghiệp nhưng rõ ràng phát ra từ một trái tim chân thật. Tiếng hát mộc mạc của người con gái mảnh dẻ mà can đảm ấy, đã làm cả lớp rung động.
-Xin cám ơn chị! Xin thay mặt miền Trung đau khổ tôi cám ơn chị! Buổi học hôm nay là buổi học hoàn hảo nhất trong năm của tôi nếu không nói là buổi học mà tôi bằng lòng nhất trong cuộc đời dạy học của tôi.
Tôi muốn ứa nước mắt khi nói với cả lớp sau khi bài hát chấm dứt.
-Lúc đó cô cũng có mặt trong lớp sao?
-Có. Uyên ngồi ở bàn chót.
-Và cô đã chứng kiến…
Ầm! Cắt giữa chừng câu nói tôi là tiếng nổ lớn làm rung rinh những bức tranh trên tường. Cánh cửa kính giữ hơi lạnh của máy điều hòa không khí bị bật vào bật ra nhiều lần. Một số người chen nhau chạy ùa vào quán mang theo khói lựu đạn cay mù mịt. Uyên ho sặc sụa nước mắt nước mũi ràn rụa! Hai tay cô nắm chặt tay tôi. Chén trà Hoàng Cúc đổ ướt mặt bàn.
Tôi biết tôi cũng đang ràn rụa mắt mũi.