Chương 9

CHIẾN TRANH TRÀN LAN MỖI NGÀY MỘT rộng, làng tôi thành bãi chiến trường. Đồng bào tản cư, bỏ nhà bỏ cửa, ruộng vườn để cỏ mọc hoang. Bác gái lần mò vào được với chúng tôi, mừng gặp con cháu nhưng mắt vẫn hướng về ngôi nhà cũ và về ngôi mộ bơ vơ ở lại một mình. Hễ nghe tình hình hơi yên là Bác nằng nặc đòi về. Nài không được, sắp đặt va-li định ngày lên xe thì lại có tin đánh to trở lại. Cứ như thế tháng này qua tháng khác...

.... (kiểm duyệt bỏ 2 dòng).......

Cái thọ đường phần của Bác gái, — ngày Bác gái đau biết không chữa được, Bác trai đặt thợ đóng hai cỗ thọ đường dành cho hai người, gỗ sao chắc chắn sơn son đặt ở nhà trên, —nghe nói trong hồi bom đạn dân vệ xã đã dùng để chôn cất ông câu Nghi, một người ở cuối xóm bị tử thương. Về ông cầu Nghi, trước đó có tin là ông đang bệnh nặng không tản cư được, vợ phải ở lại săn sóc. Ông chết một ngày sau và làng xóm không còn ai........

(kiểm duyệt bỏ 2 dòng)

.. …..

Sau đó bà vợ mới lần mò đi vô quận một mình.

Trong những ngày chiến tranh, phải nghe những tin đồn và những tin cải chính trái ngược nhau và cùng có lý như nhau. Nhưng có điều chắc chắn là kẻ gian đã cạy cửa khuân đồ, nạy ván tháo đà, tháo luôn khuôn ngoại. Rồi nghe cỏ mọc đầy sân cỏ cao hơn thước, bờ tre bụi chuối xác xơ.

Trong cảnh điêu tàn hiu quạnh, tôi nghĩ đến Bác. Bác giũ bỏ cuộc đời trong những ngày thanh bình còn sót lại, còn được nằm êm ấm ở mảnh đất quê hương, khỏi thấy khỏi nghe sự tàn rụi của cơ nghiệp mình, kết quả bao nhiêu công lao mồ hôi xây dựng, có buồn chăng chỉ còn Bác gái, lũ con tôi và tôi.

Có nhiều buổi chiều cô đơn vắng lặng, tôi thả hồn về từng chặng dĩ vãng, thấy lại Bác trong những khung cảnh sinh hoạt quen thuộc, từ gần gũi đến xa xôi, từ lần gặp Bác cuối cùng trí nhớ đi ngược thời gian về đến hình ảnh Bác cầm tay tôi dắt đi trên những con đường âm u cây lá trong vườn, ra cái bến nhỏ để cùng nhìn xuống dòng sông.

VÕ HỒNG

.