CHƯƠNG III

Sau khi coi nhiều bài báo bàn về phương pháp chữa chân thọt thành ra chân lành đi được đàng hoàng như người thường: một phương pháp mới phát minh của các nhà khoa học ở Ba Lê và nhân danh là một chiến sĩ vẫn luôn luôn nhiệt tâm chiến đấu cho sự tiến bộ của nhân loại, nhà bào chế Cả Bài hăng hái tuyên truyền rằng muốn theo kịp đà tiến của các địa phương khác, quận Bình Đô cũng phải có một vài cuộc thí nghiệm cho thật là tối tân. Chẳng hạn như cuộc thí nghiệm cắt gân chân anh Tư Phèo để chữa cho anh này khỏi thọt và người làm cuộc thí nghiệm không ai xứng đáng hơn là ông y sĩ Trần văn Bô. Trong nửa tháng trời liền, gặp bà Bô đâu, Cả Bài cũng mở cuộc vận động:

- Thưa bà, nào mình có thiệt hại gì đâu ạ? Bà thử tính xem - Lão dơ ngón tay ra đếm những sự lợi hại – thành công thì gần như là cầm chắc trong tay, người có tật sẽ đỡ đau khổ sẽ được nhắc nhở đến khắp mọi nơi. Tại sao ông nhà lại không có thể làm một cuộc thí nghiệm chữa cho anh Tư Phèo ở nhà bà Ba Bủng khỏi cái chân thọt của ảnh? Ảnh sẽ là một nhân viên tuyên truyền quảng cáo rất ăn khách cho ông nhà. Với lại - nói đến đây, Cả Bài hạ thấp giọng ra vẻ bí mật - ai cấm tôi viết một bài ca tụng ông nhà để đăng lên báo Ngọn Cở Rouen. Báo chí đăng ra, người ta sẽ nói nhiều tới. Danh vọng kém gì ai? Kém gì ai?

Thật ra, Ánh thì tưởng rằng làm một cuộc thí nghiệm như thế chồng nàng rất có thể thành công. Chàng tỏ ra khá thạo về khoa mồ xẻ... Nếu chàng thành công, nàng sẽ được một mối khích lệ lớn lao là đã giúp chồng hoàn thành một việc trọng đại có lợi cho danh vọng và công cuộc làm ăn mai hậu của chàng. Nàng đang cần chồng nàng làm một hành động gì siêu việt, hơn người để có thể nhờ đó mà giữ được lòng chung thủy với chồng,

Ông Đốc Bô, được bà vợ khuyến khích và nhà bào chế tuyên truyền, đã xiêu lòng nhận lời mở cuộc thí nghiệm. Chàng gửi mua từ Rouen về một cuốn sách của giáo sư Duval dạy về ‘‘Phương pháp cắt gân chữa người chân thọt’’, rồi mỗi buổi tối, sau giờ ăn, trước khi đi ngủ, chàng chịu khó ngồi nghiên cứu từng trang.

Trong lúc đó thì Cả Bài cũng vất vả không kém, lão phải qua nhà hàng Sư Tử Vàng để thuyết phục anh Tư Phèo:

- Anh không thấy đau đớn gì hết. Tôi cam đoan với anh là không có sự gì đau đớn hết. Chỉ nhói một cái là xong...

Tư Phèo há hốc mồm ra nghe. Đôi mắt ốc nhồi của anh ta mở ra trắng dã. Cả Bài nhún vai làm ra vẻ lạnh nhạt:

- Ồ... mà tôi có ăn thua gì đâu mà tôi phải nói như cầu anh nhỉ? việc này là vì anh, chỉ có lợi cho mình anh mà thôi. Tôi mất công giải thích cho anh đây chỉ vì lòng nhân đạo. Tôi muốn thấy anh khỏi khổ sở, khỏi đi cà nhắc mà thôi. Anh hiểu không?

Cả Bài xoay qua diễn tả những cảm giác nhẹ nhàng, sung sướng của một người lành lặn ra để mê hoặc Tư Phèo. Lão tủm tỉm khôi hài rằng nếu Tư Phèo mà lành lặn chắc là anh được đàn bà, con gái ưa lắm, vì anh đã có duyên sẵn. Nghe đến đoạn này, Tư Phèo khoái trí nhe răng ra cười một cách ngây ngô. Rồi Cả Bài lại đánh mạnh vào lòng tự ái của anh thọt:

- Mày có xứng đáng là một thằng đàn ông không chứ? Sao mà nhút nhát quá thế? Nếu mày có vinh dự được gọi ra đầu quân chiến đấu vì Tổ quốc thì mầy tính sao? Hả..?

Rồi lão chán nản quay đi, tuyên bố rằng lão đã chán ngấy vì sự ngu si đần độn của Tư Phèo, một kẻ dại dột nhất định không chịu hưởng những lợi ích của khoa học.

Nhưng rồi sau cùng, Tư Phèo cũng phải nhận lời. Vì cả Quận Bình Đô, từ Xếp Phan là người ít nói không xen vào chuyện riêng của ai bao giờ, đến bà Ba Bủng, bà Văn Thình, và cả ông Quận Trưởng Văn Thình nữa, cũng đều muốn anh để cho ông Đốc Bô cắt gân. Mỗi lần anh thò mặt ra khỏi căn gác xép ở trên chuồng ngựa sau nhà hàng Sư Tử Vàng là anh bị người ta xúm lại sỉ vả, lên lớp, giảng dạy.. v.v...

Nhưng điều chính yếu làm cho anh nhận lời là điều trong vụ này anh không phải ‘‘tốn kém một đồng xu nào cả’’. Tất cả mọi thứ chi phí về thuốc men, về máy móc để chữa chân cho anh đều do bà Bô nhận đài thọ hết.

Sau khi đã nghiên cứu về các bộ phận của đủ các kiểu chân thọt rồi, ông Bô đặt làm một cái ống bịt chân bằng gỗ nặng đến mười ký lô, với đủ cả đai sắt lẫn đanh vít. Cái ống đó có nhiệm vụ giữ chặt lấy cái chân thọt của anh Tư Phèo trong mười lăm ngày, thời gian anh bắt buộc phải nằm yên sau khi cắt gân.

Ngày thí nghiệm long trọng đã đến. Đám đông dân tò mò vô công, rồi nghề xúm xít trước cửa nhà hàng Sư Tử Vàng bỗng rạt cả ra, nhường chỗ cho Nhà Bào Chế Trịnh văn Bài và y sĩ Trần Văn Bô bước vào nhà. Anh Tư được đặt nằm trên một chiếc ghế dài. Bên cạnh anh là một chiếc bàn con để chật những cồn, thuốc tím, bông gòn.. v.v... cảnh này đã được Cả Bài bầy ra với mục đích làm lác mắt dân trong quận.

Ông Đốc Bô cầm lưỡi dao đến gần bệnh nhân, một tiếng động nhỏ vang lên, sợi gân đã đứt. Cuộc giải phẫu thế là xong. Người ngạc nhiên nhất là anh Tư Phèo, Anh níu áo ông Đốc Bô lại đễ tạ ơn nhưng anh hổn hển nói không ra tiếng. Cả Bài vỗ nhẹ lên ngực anh:

- Thôi thôi- nằm yên nào. Bao giờ anh chạy được, anh nhẩy được như người thường, anh đến cám ơn ân nhân anh cũng chưa muộn cơ mà.

Cái ống bịt chân vĩ đại bằng gỗ được bê lên đặt ôm lấy chân anh Tư Phèo. Sau khi vặn đanh ốc lại cho chặt chẽ đàng hoàng, hai nhà khoa học lặng lẽ ra về. Cả Bài còn bận đứng dưới đường tường thuật lại cuộc giải phẫu thần diệu ấy với dân chúng, còn ông Đốc Bô thì xách hộp đồ nghề đi thẳng về nhà. Ánh đứng chờ chồng bên cửa, Nàng bá lấy cổ chàng ôm hôn. Bữa ăn tối của họ hôm ấy thật là êm đềm vui vẻ. Hai vợ chồng bàn về chuyện tương lai, Bô có cảm giác như danh tiếng của chàng sắp sửa lẫy lừng mấy tỉnh, gia đình chàng sẽ sung túc hơn, cô vợ trẻ của chàng vẫn yêu đương, chung thủy với chàng mãi mãi. Ánh cũng cảm thấy sung sướng khác thường. Thỉnh thoang nàng cũng thoáng nhớ tới Bửu Quý. Những lúc ấy, nàng vội đưa mắt nhìn chồng và ngạc nhiên mà nhận thấy chàng không còn những vẻ thô lỗ, vô duyên như mội khi.

Hai vợ chồng đã vào giường ngủ lại phải trở dậy vì Cả Bài sang chơi. Lão này cầm một tờ giấy vừa mới viết xong. Đó là bài báo tường thuật cuộc giải phẫu mới thực hiện do chính Phóng Viên Cả Bài vừa viết xong và đem qua khoe. Ông Bô bảo:

- Ông thử đọc coi nào.

Cả Bài sửa lại giọng rồi long trọng đọc:

- Mặc dầu một bầu không khí nghi kỵ, thù ghét vẫn bao trùm lên khắp Âu Châu, ánh sáng của khoa học đã mạnh mẽ soi rọi vào tận những miền đồng quê Pháp Quốc. Ngày thứ ba vừa qua, Quận Lỵ Bình Đô đã là nơi xẩy ra một cuộc thí nghiệm về khoa học với những kết quả rất mỹ mãn. Bác Sĩ Trần Văn Bô, một nhân vật tên tuổi...

Bô đỏ bừng mặt vì cảm động, chàng kêu lên:

- Chết... chết... ông viết quá lắm…

- Không ạ... có gì đâu. Lời văn như vậy là nhũn lắm. Để tôi xin đọc nốt cho ông bà nghe... Bác sĩ Trần văn Bô, một nhân vật nổi danh trong giới y khoa, đã thực hiện một cuộc giải phẫu hiếm có, bác sĩ đã cắt gân chữa chân thọt cho một thanh niên trong vùng tên là Bùi văn Phèo, làm công trong khách sạn Sư Tử Vàng.Cuộc giải phẫu đã được thực hiện đúng theo dự định. Điều đáng ca ngợi nhất là bệnh nhân tỏ ra không đau đớn gì hết, và đang bình phục chóng vánh. Chúng tôi sẽ theo rõi vụ này để cống hiến bạn đọc những tin tức mới lạ...

Nhưng mặc dầu những lời ca tụng hùng hồn như vậy, chỉ năm hôm sau bà Ba Bủng cũng hốt hoảng chạy qua nhà ông Đốc Bô mà kêu ầm lên:

- Ông ơi, thằng Tư nó sắp chết... Tôi sợ quá...

Bô chạy vội qua quán Sư Tử Vàng, lão Cả Bài đang đứng phất phơ trước cửa tiệm trông thấy thế cũng tất tả chạy sang theo. Lão tỏ vẻ lo sợ, mặt mũi tái xanh, tái xám cả lại, lão lắp bắp hỏi bà Ba Bủng:

- Làm sao thế? Làm sao...? Người bệnh tên tuổi của chúng ta làm sao vậy.

‘‘ Người bệnh tên tuổi’’ đó đang vật mình đùng đùng trên chiếc giường gỗ. Tư Phèo kêu đau nhức trong xương chân không thể nào chịu nổi. Lão cả Bài đè hắn nằm yên cho ông Đốc Bô mở cái hộp ép chân ra. Than ôi... cái chân thọt của Tư Phèo đã biến thành một khúc thịt bầy nhầy, kinh tởm. Tư Phèo đã kêu bị ngứa ngáy từ lâu, nhưng không ai thèm để ý tới lời hắn cả.

Sau khi để cho khúc chân thọt xả hơi một lát, hai nhà khoa học tức là lão Cả Bài và Me Sừ Bô lại quyết định đóng bộ máy ép vào chân Tư Phèo. Ba hôm sau, hai vị đó lại đến mở ra và hơi ngạc nhiên khi thấy kết quả: những vết thương càng sâu thêm đã có mùi thum thủm và chảy ra một chất nước đen sì. Tư Phèo rên la cả ngày lẫn đêm. Hai ngày sau nữa ‘‘người bệnh tên tuổi’’ đó đã có những vết lở ăn lên đến tận bụng. Bà Ba Bủng là người rầu rĩ hơn ai hết. Một buổi tối, bà đánh liều thưa chuyện với ông Đốc Bô là để xin phép ông cho bà mời ông bác sĩ Quyền ở Rouen tới xem cho Tư Phèo. Bô khẽ gật đầu và lủi thủi ra về.

Bác sĩ y khoa có cấp bằng thật sự, ông Đốc Quyền là một ông già tráng kiện chừng năm mươi tuổi. Ông cầm cương xe ngựa từ Rouen đến Bình Đô và không ngần ngại gì mà cười mũi một cách kiêu ngạo, rồi tuyên bố ngay boong là cần phải cưa chân ngay mới cứu được Tư Phèo. Ngoài ra không còn chữa chạy gì được nữa.

Nói xong, ông đi thẳng đến tiệm bán thuốc tây của lão Cả Bài, để nắm ngực áo lão này lại mà lớn tiếng sỉ vả những tên ngu si dốt nát ở nhà quê, dám liều mạng sống của người ta để làm những chuyện mà thật tình, chúng không biết mô tê gì hết. Cả Bài đứng thộn mặt ra mà nghe. Lòng tự ái của lão bị tổn thương rất nặng, nhưng vì lỗi đìa ra, hai nữa, lão lại sợ ông Đốc Quyền sẵn, nên lão đành nuốt hận nín khe không dám hở môi ra cãi nửa lời.

Sáng hôm sau, ông Đốc Quyền từ Rouen trở lại Bình Đô trên chiếc xe ngựa sơn đen, đem theo một cái hộp bọc nỉ đỏ khá dài. Dân Bình Đô kéo nhau ra đứng hết trên vỉa hè chờ xe ông Đốc Quyền đi qua, như là đứng chờ một chiếc xe tang. Lão Cả Bài đã chờ sẵn trước cửa nhà hàng Sư Tử Vàng. Xe vừa đỗ lại, lão lấy làm hân hạnh được ôm cái hộp đồ nghề của ông Đốc Quyền để đi theo ông này vào nhà.

Trong lúc đó, Me sừ Bô ngồi mịt ở trong nhà không dám thò mặt ra đến cửa sổ. Chàng ngồi ôm đầu ủ rũ trong chiếc ghế bành đặt bên lò sưởi lạnh ngắt. Xui xẻo biết chừng nào? Chàng thở dài và nghĩ thầm một cách não nuột. Chàng đã đề phòng đủ mọi cách...nhưng than ôi, thật là số mệnh. Người ta sẽ chê cười, chế nhạo chàng. Không còn ai dám đến cho chàng điều trị nữa. Có thể Tư Phèo sẽ kiện chàng. Có thể các y sĩ khác sẽ viết bài đăng báo công kích mạt sát chàng. Biết trả lời làm sao..?..v.v...

Ánh ngồi trước mặt chồng, nàng chán nản nhìn con người vô tích sự ấy và ngán ngẩm nghĩ rằng nàng đã lầm khi tin tưởng rằng hắn ta sẽ làm được một chuyện ra hồn đáng kể. Anh chàng vô dụng ấy đâu có xứng đáng để cho nàng yêu, để cho nàng hy sinh vì hắn..?

Trong cái bầu không khí yên lặng nặng nề bao trùm lên quận lỵ nhỏ của buổi sáng nắng hanh vàng hôm ấy bỗng một tiếng hét thê thảm vang lên. Bô giật nẩy mình, mặt chàng xám ngắt lại như người sắp ngất đi. Hai vợ chồng Bô trừng mắt nhìn nhau, Ánh vội bỏ chạy xuống vườn. Nàng đóng sập cửa lại, chiếc hàn thử biểu treo trên tường rớt xuống đất vỡ tan ra.

Tối hôm ấy khi Bửu Quý tới trong vườn đêm đầy bóng tối, chàng đã thấy Ánh đứng chờ chàng dưới vòm cây. Họ ôm ghì lấy nhau và bao nhiêu nỗi giận hờn của họ đã tiêu tan trong cái hôn say đắm đầu tiên, như một khối tuyết lạnh chảy tan giữa sức nóng của hai mặt trời chụm lại.