Những Giọt Sữa
Đứa trẻ ưỡn người ra và khóc thét lên. Người mẹ ngả thấp cánh tay phải xuống, chau mày lại, yên lặng nhìn con. Trên tay y, cái dúm thịt nhớp mồ hôi và nóng như than hồng ấy thở dồn dập. Những đường gân xanh ở cái cổ bé nhỏ căng ra và chun lại như những sợi cao su trong hai bàn tay tinh nghịch. Cặp mắt mờ lệ của đứa bé vẫn trân trân nhìn mẹ, và, bàn tay của nó gầy guộc như một chân gà, vẫn giữ riệt lấy tà áo nâu hôi hám.
Mười hai tiếng đồng hồ ngân nga ở một tòa nhà gạch gần đây vẳng lên. Người mẹ vùng đứng dậy, bế xốc đứa bé lên.
- Ớ Duyên ơi!
Không tiếng đáp. Người mẹ lại cất tiếng:
- Ớ Duyên ơi! Duyên ơi!
Một lúc sau, thằng Duyên mới thưa lên: Nó thưa từ ngoài ngõ thưa vào, và vừa chạy vừa xắn quần. Thấy mặt Duyên người mẹ rít tiếng:
- Mày đi chết ở đâu hở thằng giặc kia?
Duyên không đáp, giơ tay ra đón đứa bé. Nhưng, thằng bé nọ túm vội lấy yếm mẹ và lại rít lên những tiếng khóc dài và sắc. Người mẹ vội vàng ấp đứa bé vào ngực rồi vỗ tay nhè nhẹ trên lưng nó.
- Thôi bu xin con, xin con.
Duyên càu nhàu:
- Xin với xìn gì nào! Thôi bu đưa nó cho con bế không nhỡ tầm mất.
Đứa bé lại ưỡn người ra và càng khóc thét lên. Người mẹ phải đỡ đứa bé xuống cánh tay trái rung rung:
- Thôi, thôi, bu xin con, bu xin con trai bu! Tội nghiệp, con trai bu sao nóng quá thế này...! Mai bu nghỉ ở nhà để lấy thuốc cho con trai...
Vừa nói người mẹ vừa vén yếm lên, ấp cái miệng ướt át của đứa bé vào một bầu vú chảy xễ. Đứa bé bặt ngay tiếng khóc, quờ quạo vào yếm mẹ. Người mẹ liền day mạnh tay lên mảng ngực rồi vuốt xuôi xuống từ từ như để dồn tất cả máu ở quả tim xuống bầu vú đã cạn sữa. Đứa bé càng nhay nhay núm vú thâm xịt.
Bỗng một hồi còi réo vang trời. Tầm nhất máy sợi rồi. Mắt người mẹ chợt sáng lên. Cùng lúc ấy, đứa bé cắn chặt lấy núm vú, kéo dài ra, và hằn học day rứt. Người mẹ rít lên khe khẽ rồi dằn mặt đứa bé ra. Những tiếng khóc dài và sắc lại cất lên.
Người mẹ vội vàng trao đứa bé cho thằng Duyên. Duyên ôm chầm lấy em chân trước chân sau chực chạy. Người mẹ kéo vội Duyên lại, nói rất nhanh:
- Em chưa bú no đâu. Mày bế nó sang bú nhờ chị Vận, chị ấy đã về tầm đấy.
Nhưng, khi Duyên chạy ra khỏi sân người mẹ gọi giật nó lại:
- Này, Duyên, mày mượn ai lấy một xu mà mua phở cho nó ăn thôi. Đừng bế nó sang chị Vận nữa, sáng nay chị ấy đã nói với tao chị ấy cũng thiếu sữa cho thằng Vịnh bú rồi.
Lại một hồi còi réo vang trời át cả tiếng khóc thét của đứa bé quằn quại trong hai cánh tay gầy guộc của thằng Duyên. Người mẹ rút cái áo nâu dài trên lao màn, vắt áo lên vai rồi chạy mải miết.
Những tia nắng chói lọi lao xuống vầng trán y bóng nhẫy và vọt ra tung tóe.
⚝ ❖ ⚝
Cũng giờ này. Một tuần lễ sau. Người mẹ ấy, cũng áo dài nâu vắt vai, chạy mải miết cho kịp tầm. Chị vừa chạy vừa khóc, nhưng khóc không ra tiếng. Đứa bé con chị đã chết rồi! Nó vừa chôn xong!
⚝ ❖ ⚝
Đứa bé nọ đã chết rồi!
Phải đem sữa lại cho những người mẹ nhiều con dại ở các nước bị chiến tranh tàn phá; những người mẹ đương để tang cha, chồng, anh em; những người mẹ đương phải thay những người đã chết vì chiến tranh kia, làm đủ mọi việc để có đủ quần áo và lương thực cho tụi quân lính hung hãn đi xâm chiếm những nước yếu hèn.
Phải trả sữa lại cho những cái miệng bé nhỏ há rộng, lưỡi gần cứng đó, dưới những bầu vú lép. Những cái miệng khát sữa, chờ mong sữa trong khi những mụ đàn bà phú hào và quý tộc tắm bằng sữa cho da thịt mịn màng, trong khi bọn tư sản đổ hàng ngàn, vạn thùng sữa xuống biển để có thể bán chỗ sữa còn lại với một giá đắt trong thời kỳ kinh tế khủng hoảng...
Sữa! Sữa! Hỡi những thiếu nữ! Hãy dừng tiếng cười, dừng chân nhảy một phút. Kìa! những bàn tay bé nhỏ đương vẫy các bạn, những con mắt lờ đờ ướt át đương van lơn các bạn, những cặp môi đỏ mọng đã héo quắt lại trước khi cười với các bạn những nụ cười ngây thơ và xinh tươi.
Bằng một chút bố thí.
Bằng một sự đòi hỏi.
Bằng những cách ngăn cấm sự hủy hoại.
Bằng những nắm tay cướp lại.
Sữa! Sữa!
Người ta đương chờ đợi ở một thi sĩ một bài thơ, ở một nhà văn một trang truyện, kêu đòi sữa cho trẻ con.
1939