- II -

THẰNG Đức không đến trường học, thằng Đức không về nhà trọ, cả số tiền mười một đồng để trả tiền cơm, tiền học nó cũng mang theo cả đi. Luôn mấy tin liên tiếp ấy làm ông bà Ký Thảo rụng rời.

Tết Nguyên Đán đã qua. Những ngày nghỉ, đứa con ấy về gia đình vẫn có dáng vui vẻ như mọi khi, có điều gì đâu. Sao đột nhiên lại xảy ra nhiều chuyện thế này. Nó cũng không ở nhà bác nó nữa, đã lại trọ ở nhà ông bà mục sư rồi, ở với ông bà ấy dễ chịu lắm, ông bà ấy là người tốt. Tại sao lại bỏ đi? Нaі người làm cha mẹ ấy im lặng tìm những câu trả lời. Tâm trạng đứa con họ có biết đâu, bây giờ là lúc cha mẹ không bằng lòng đứa con vì thấy nó không được như mình muốn.

Đọc lại hai bức thư ông mục sư và nhà trường gửi về, ông Ký lắc đầu thở dài rồi bảo vợ:

- Thế là ba hôm nay nó không đến trường rồi đấy. Tiền học nó cũng chẳng trả, rồi tiền cơm đưa cho ông bà mục sư nữa, nó cũng chẳng đưa đâu.Hỏng,cái thằng ấy không ngờ sinh đốn. Chắc nó tiêu hết tiền rồi không dám về chứ gì, không biết nó tiêu gì mà hết ngần ấy tiền. Cũng tại u mày nữa, sao không để người ta gửi thẳng vào trường lại đưa cho nó.

Bà Ký ngậm ngùi nói có vẻ hối hận:

- Thì ai biết nó như thế. Lần trước nữa thầy mày gửi chứ lần vừa rồi cũng đưa cho nó có việc gì đâu. Nhưng mà việc nó đã xảy ra như thế thì mình cũng liệu cách cứu gỡ thì nào vậy chứ. Mai chủ nhật đấy, thầy mày chịu khó đi Hà nội tìm nó xem, cũng ôn tồn mà bảo nó thôi, để nó lại đi học. Trẻ con nó dại là thường chứ.

Có lẽ lần đầu tiên hai vợ chồng bàn nhau một cách ôn tồn không cãi cọ như vậy. Cái việc đứa con trốn học bỏ đi thực là một điều thất vọng chung cho họ. Nhưng phải làm cách nào chữa cái thất vọng ấy đừng để nó thành ra tuyệt vọng. Làm thế nào tìm thấy ngay thằng bé để lại bắt nó đi học.

Đêm hôm ấy cả hai vợ chồng cùng thao thức. Ông Ký nghĩ đến đứa con có thể chỉ trong bốn năm năm nữa có thể đỡ giúp ông một vai mà chán

Không biết sự không may này có thể làm hỏng cái chương trình mười lăm năm của ông không? Thằng lớn này mà không học được thì thằng bé cũng khó điều học được lắm. Bố còn lạ gì tính nết con, ở nhà xét ra thấy nó cũng không có mấy tật xấu, sao nó lại có thể như thế được nhỉ? Ông quên không xét đến cái hoàn cảnh nó chi phối cả con người. Bà Ký thì cứ cho rằng con đi là do ở sự gần gũi những người có đạo. Thằng bé không chịu được nó mới bỏ nó đi đấy mà. Tin chắc như vậy, bà lại càng buồn. Giá bà biết buôn biết bán, bà có tiền cho con đi học cũng như người ta. Muốn ở đâu thì ở, không việc gì phải nhờ cái ông mục sư ấy mới ăn học được.

Cũng may hai vợ chồng không sô sát. Ấy vì họ đã quên khuấy những chuyện bất hòa nó đã gây nên cảnh trạng buồn bã của gia đình. Nghĩ vẩn nghĩ vơ suốt đêm nhưng cả hai không ai không ai khám phá ra sự bí mật của hoàn cảnh.

Sáng hôm sau, ông Ký đi Hà nội. Nhưng cả một ngày hôm ấy của ông đã phí đi một cách thái vô ích. Đến nhà ông mục sư, đến nhà ông anh, bắt thằng cháu là thằng Hinh dẫn đến nhà mấy đứa bạn học của con, ông vẫn không được như ý muốn. Lại mấy câu mách bảo nữa, ông cứ nghe mà buồn lòng:

- Mấy hôm nay, cháu cũng không thấy anh ấy đi học. Hồi trong năm, lúc sắp nghỉ tết, anh ấy đã nghỉ đến gần nửa tháng vì ghẻ. Tết ra, anh ấy đi học hơi đều được đến hôm nọ, rồi không thấy...

- Đức ấy à, hắn ta thì ghê lắm Tôi nói truyện cho ông nghe nhé. Hắn ta lười lắm, chỉ thích nghỉ thôi, hôm nào hắn ta cao hứng lên là hắn ta bảo với chúng tôi: các đằng ấy có đố không, tớ chuồn cho mà xem.

- Thưa ông anh Đức ấy còn mượn của tôi cái áo chemise và cái cravate. Hễ ông gặp anh ấy thì ông bảo anh ấy đưa lại hộ. Tôi là Tường.

Dựa vào mấy câu ấy, ông Ký cho là con hỏng quá rồi không sao chữa được nữa. Tối hôm ấy về, ông buồn rầu thành thực bảo vợ, hai người không ai đổ lỗi cho ai cùng cho là Số Phận, nên còn giữ được cao thượng một chút.

- Thôi u mày cũng không phải bận về nó nữa. Tôi đi suốt ngày hôm nay không gặp nó nhưng gặp mấy thằng bạn nó, hỏi thăm thì biết nó đốn quá rồi. Mình cũng đừng tìm nó làm gì nữa, hỏng thằng lớn, ta lại có thằng thứ hai vậy mà cái thằng Tề này mà hỏng thì đến thằng Vượng, mình có phải chỉ có một mình nó mà thôi đâu. Ông ngày trước, bác Cả, bác Hai, bác Ba như thế, cụ còn cố gây được bác Phán nữa là. Bác ấy hỏng đi là về sau đấy chứ. Giá cụ chưa già thì chưa biết chừng cụ gây được cả cho mình và thằng Sáu nữa.

Bà Ký ứa nước mắt bảo chồng:

- Thày mày thế, chứ tôi không thế được. Nhẫn tâm sao đành, nó hư thế chứ nó hư nữa mình cũng không thể bỏ mặc được. Thà nó chết đi lại là một nhẽ. Thôi thì ngày mai, tôi lại đành liều đi Hà nội đến tìm được nó thì thôi...

Hai vợ chồng lại mất ngủ luôn một đêm nữa rồi sáng hôm sau, dặn con dặn cái, dặn người ở xong, bà Ký ra tàu.

Xuống ga hàng cỏ, đầu tiên bà hẵng bảo xe kéo lại nhà giảng đạo Tin lành ở ngõ Trạm đã, nơi con bà trước khi đi còn ở đó. Gặp bà mục sư, hai người đàn bà nắm lấy tay nhau. Vừa mừng gặp bạn, vừa buồn vì con, miệng bà Ký cười mà mắt muốn khóc. Nhanh miệng hơn bao giờ cũng là bà mục sư:

- Mấy năm nay mới gặp bà, có lẽ câu chuyện này Chúa lại đổi thành vui...

Ngập ngừng bà Ký trả lời:

- Cháu nó dại quá, tôi đi chuyến này không biết có nên công trạng gì không.

Bữa cơm trưa hôm ấy bà Ký ăn với hai vợ chồng ông mục sư. Cũng là bất đắc dĩ, bà vẫn định lại đằng ông anh chồng kia đấy nhưng không được. Trong bữa cơm, người ta kể nhiều về đứa con ấy lắm và cố nhiên không phải những điều hay:

- Cậu ấy làm sao vẫn không ra ý chăm. Buổi trưa, buổi tối chẳng mấy khi cầm đến sách, chúng tôi hỏi thì cậu ấy bảo không có bài.

- Cậu ấy có cái bệnh lở chữa mãi không khỏi. Cái bà người Anh bên kia bà ấy bảo ghê cái tay cậu ấy lắm.

- Chúng tôi vẫn thường khuyên cậu ấy: ông bà hiền lành thực thà, trong nhà cũng thanh bạch, cậu cần phải chăm chỉ mà học, chịu khó sao mấy năm nữa đi làm giúp đỡ ông bà. Cũng vì ông bà trên ấy mà chúng tôi mới giúp cậu…

Bà Ký nghe những câu ấy chỉ biết gượng cười chứ không biết trả lời làm sao cả. Bà càng chua xót cho mình và cho con. Giá bà giàu có một chút nữa, con bà được đầy đủ được ở một chỗ đàng hoàng khác, chắc chẳng có sự gì xảy ra đâu nhỉ!

Cả buổi chiều ấy, người đàn bà đáng thương đi tìm con, rồi cả ngày hôm sau nữa. Lại phải dùng đến cái thằng Hinh đi làm hướng đạo. Hai thím cháu mất đã chán tiên tầu, tiền xe và hai chân cũng đã mỏi rời. Hà nội có hàng bao nhiêu ngã đường, bao nhiêu ngõ hẻm, chỗ nào cũng có thể có thằng Đức mà chỗ nào cũng không thấy.

Bà Ký trở lại nhà bà mục sư lần nữa. Bà này khuyên:

- Cũng tại bà bỏ Chúa đấy mà. Cũng là một sự trách phạt nhẹ của Chúa. Bà hãy cầu nguyện Chúa nhiều vào tự khắc Chúa sẽ đem cậu ấy về với ông bà và gia đình lại hòa thuận như cũ.

Lắc đầu se sẽ, bà Ký trả lời:

- Cám ơn bà có lòng khuyên nhủ, nhưng tôi xét ra mình không đủ sức đi theo Chúa. Vậy giả dối làm chi cho mang tội. Còn thằng cháu, thôi tôi cũng đành lúc nào cháu về thì cháu về, Hà nội bao nhiêu ngả đường, bao nhiêu Phố còn biết cháu ở đâu nữa. Tôi lại chào ông bà, chiều nay về. Còn các cháu bé ở nhà không thể vì đứa lớn mà nhãng bao nhiêu đứa khác được.

Bà mục sư ái ngại:

- Tội nghiệp cho bà quá. Dù sao chúng tôi cũng hết sức cầu nguyện cho bà. Hay bà hãy cùng tôi cúi đầu một chút, để tôi xin với Chúa ngay bây giờ.

Không đợi bà Ký nghe hay không, bà cúi đầu xuống:

- Lạy Chúa rất nhân lành, xin Chúa...

Bà Ký chỉ nghe thấy mấy chữ đó rồi hai tai bà ù lên không nghe thấy gì nữa. Mắt bà nhòa lên vì những giọt lệ trong khóe mắt chảy ra. Đồng thời bụng bà róc rách sôi, đau nhói không thể chịu được.

Chiều hôm ấy, người mẹ khốn khổ đó về Bắc Giang không những chẳng được gì, lại còn đèo thêm bệnh đau bụng. Ấy là kết quả của những liều thuốc cai đẻ có thủy ngân và các thứ lá lảu kỳ dị bà uống vài năm trước đây!