- 2 -

Cái bóng tối đó trùm kín ngôi nhà ba gian hai chái ở Vàm Mương làm mẹ tôi ngộp vì bùng nhùng. Đường tình duyên long đong, không có mệnh thân cư phu nhưng do tính lo xa, lần này bà đã khôn ngoan tích cóp phần mình đủ để vạch mây đen tìm một chút nắng cho bản thân và hai đứa con gái nhỏ đang ăn nhờ ở đậu nhà họ hàng. Đầu tiên mẹ đẩy tôi từ chợ Quản lên chợ Thái Bình, cho nhập cục với chị Du ở nhà dì Ngọ. Mụ Thénardier tuy thấy vướng víu phải cưu mang thêm một đứa nhỏ, vẫn đánh hơi được cái lợi trước mắt. Thật khó từ chối khi mà cùng theo tôi vô cái gia đình đái đêm trong khạp là đôi bông tai cẩm thạch mẹ trân trọng dâng dì với lòng biết ơn sâu xa. Bỏ tôi lại đấy để về Vàm thu xếp công việc, mẹ hứa sẽ sớm quay trở lên đón hai chị em tôi đến ở nhà mới.

Tôi bắt đầu làm quen với chị Du. Hai chị em cách nhau 10 tuổi. Chị đã lênh đênh 3 năm ở nhà cậu Thìn, 7 năm ở nhà dì Ngọ, khi tôi được sinh ra thì chị đã rời cái hốc bà tó của Làng Duyệt rồi. Thiếu nữ 20 da vẫn ngăm đen dù đã là dân thành thị, tóc túm lơi lơi bằng kẹp ba lá inox, mặc áo dài tê-tơ-rông, vẫn còn ạch đụi lớp đệ tứ, đã có bồ - một chàng tuổi trẻ mặt mũi nhòe nhẹt, dù cố gắng lắm tôi cũng chẳng nhớ được mấy tí nét. Đối với chị, tôi là cục nợ. Mẹ dặn phải lo cho em nghe chưa, đưa đón nó đi học đàng hoàng, dạy nó lễ phép với dì dượng và các anh chị trong nhà, quyền huynh thế phụ, một giọt máu đào hơn ao nước lã. Khoảng cách tuổi tác làm tôi phải ngước lên, ngưỡng mộ lẫn kính sợ. Trong gia đình dì Ngọ, chị vẫn chẳng là gì nhưng sự thâm niên đã cho chị một vị trí nhất định trong quần thể đó. Phần nữa, mấy người anh chị họ của tôi tuy chẳng nể nang gì vẫn có vẻ mến da mến thịt cái người đã bồng nách, rửa đít và đút cơm họ đến chừng ấy năm. Bà Tươi chính thức được tha cho về quê làm ruộng do chị Du đã lớn và đã quen việc.

Hai chị em được cho ở nhà dưới, ngủ chung trên cái phản bề ngang một thước, bề dài một thước tám. Đó cũng là nơi chúng tôi ăn uống, học hành, kiêm luôn những sinh hoạt khác. Trên cái phản đó tôi bày hàng chơi một mình hoặc nằm ngủ khò chán chê mà chẳng ai để ý tới. Một tháng 2 lần chị Du cắt giùm móng tay móng chân; rủi nhằm lúc ông dượng đang ngủ trưa, hai chị em phải trùm mền ngồi lọ mọ trong đó để dượng không phải nghe tiếng lắc cắc hay xì xào. Nói là xì xào chứ thật ra chỉ có mỗi chị Du vừa cắt móng tay vừa dằn vật chì chiết mắng tôi mày chẳng những ở dơ mà còn làm biếng, ai cho mầy vọc đất dang nắng, đồ ham chơi, đồ ngu tắm không biết kỳ cọ trong nách trong háng, mày vô tắm lại cho tao coi, mày làm toán chưa, sao không chịu hỉ mũi cứ để vậy mà hít tòn tọt…Thi thoảng vui trong người, chị kể lại chuyện đã từng viết thư tuyệt mệnh giùm bà Tươi và chuyện làm rớt mất cái quần tẹc-gan màu xám tro của ông dượng. Những lúc đó hiếm hoi nên tôi sướng lắm. Một lần, do phải tắm đi tắm lại nhiều lần tôi bị trúng nước nằm sốt mê man; cảm thấy trách nhiệm, chị Du chăm sóc ra gì, đêm còn ngồi bên cạnh hát bài Lòng Mẹ ru tôi ngủ. Bài hát này chẳng hiểu vì sao ám ảnh tôi suốt đời, đến nỗi về sau cứ nghe ban nhạc đám ma đánh trống cà ình cà ình thổi kèn tè tẹ te te te tẹ té tè tè tè là tôi lạnh xương sống, nổi da gà.

Rõ ràng đối với chị Du tôi là tai bay vạ gió làm chị thêm cực. Một mặt chị thấy vô cớ mà gánh thêm trách nhiệm đối với đứa em cùng mẹ khác cha, một mặt chị gặm nhấm cảm giác sương sướng đa đã vì nay đã có đối tượng cho chị trút xả hờn tủi sẵn tiện chứng tỏ quyền uy, thứ mà trước đây chị chưa bao giờ được dịp thể hiện với bất cứ ai. Chị không giấu giếm sự khinh bỉ, cho tôi là kết quả của một cuộc hôn nhân ngoài pháp lý, căm ông Dũ bỏ của chạy lấy người, thù ông Dũng lấy mẹ ra khỏi cuộc đời chị rồi lại lấy ý nghĩa cuộc đời ra khỏi mẹ, hận mẹ không có cái chính chuyên của một người đàn bà và ghét tôi đã choán cái chỗ mà lẽ ra tôi không đáng có. Thỉnh thoảng chị long mắt lên nhìn tôi, cắn răng khít rịt rồi buông giọng đắng và uất, tao lắc, tao lắc, lắc cho cái Vàm nó rớt ra khỏi đầu. Về chuyện này, một đứa nhỏ 10 tuổi làm gì hiểu nổi đầu cua tai nheo. Ngoài những cái vừa nêu thì tôi khá được việc khi làm chứng nhân vô tư cho mỗi lần chị đi chơi với bồ. Dắt tôi theo, chị tránh được rắc rối từ phía dì dượng. Thật ra dạo ấy, có bồ chỉ có nghĩa là đi ăn kem hoặc ngồi bờ sông uống nước dừa; hai anh chị thủ thỉ thù thì, có khi sượng sùng nắm tay nhau. Trong khi đó tôi xớ rớ không biết làm gì ngoài việc vọc chán chê mớ ly tách chỉ còn cặn ở đáy rồi ngáp đến chảy nước mắt sống. Cứ như vậy mà hai chị em lây lất với viễn ảnh sớm được về nhà mới mẹ hứa sẽ mua. Trong khi đó, ở nhà trên họ vẫn đái đêm trong khạp.