Sự sáng suốt

Tôi chưa bao giờ ở trên đỉnh núi trong thời tiết như thế này. Bầu trời không một gợn mây, không khí ấm áp và từng cơn gió nhẹ khẽ âu yếm chúng tôi. Hơn ba ngàn năm trăm mét phía dưới kia, xe hơi chạy dọc trên đường cao tốc trông như bầy kiến. Cái hồ đóng băng trong miệng núi lửa của đỉnh núi kế bên đang tan từ từ, để lộ mặt nước trong xanh màu ngọc bích.

Khắp mọi nơi tôi nhìn tới tuyết vẫn chưa tan. Những dòng sông băng, những tảng đá phơi mình dưới nắng mặt trời, hoặc là màu trời xanh trong trải hút tầm mắt. Talbot nhìn tôi mỉm cười. Đây là chuyến leo núi lần thứ ba của chúng tôi. Anh cũng chưa bao giờ chứng kiến quang cảnh như thế này trên đỉnh núi.

- Ở trên đây với bạn thú vị làm sao. – Anh thốt lên.

- Ở trên đây thú vị thật, anh bạn thân mến. – Tôi cảm kích đáp lời.

Chúng tôi đã cùng nhau leo núi suốt chín tiếng đồng hồ. Giờ đây không còn độ cao nào để chinh phục nữa. Chúng tôi đang ở trên đỉnh núi, nghỉ ngơi thư giãn một lúc trước khi leo trở xuống. Tôi ngồi trên đỉnh cao nhất của ngọn núi hùng vĩ này. Mặt trời sưởi ấm tôi, khiến cho mí mắt tôi trĩu nặng. Tôi cứ để mặc chúng sụp xuống cho tới khi tôi chìm vào bóng tối.

Niềm vui ở trên đỉnh núi vào ngày đẹp trời như thế này đem đến cho tôi một cảm xúc mãnh liệt. Tôi thầm cảm ơn cơ thể khỏe mạnh của mình, và nghĩ đến những người không bao giờ thấy được cảnh tượng hùng vĩ, đặc biệt đến nhường này. Thật là hạnh phúc! Tôi từ từ vươn vai vung tay lên, vươn lên quá đầu, những ngón tay vươn về phía bầu trời. Chẳng cần một chút cố gắng nào cũng giữ được chúng ở trên đó.

Tôi bất chợt nhìn chính mình, nhìn đỉnh núi và nhìn vạn vật với cách nhìn hoàn toàn khác. Trước đó, tôi xem đỉnh núi cao là một nơi đặc biệt. Bây giờ nó vẫn thế, nhưng cảm nhận qua đôi mắt nhắm nghiền thì tôi thấy: Mọi nơi đều là “đỉnh cao”. Cửa hàng tạp hóa là “đỉnh cao”. Ngôi nhà của tôi là “đỉnh cao”. Ngôi trường của tôi là “đỉnh cao”. Không có nơi nào không là “đỉnh cao”.

Đây là sự sáng suốt.

- Vui lòng bán cho tôi loại hoa đẹp nhất mà cửa hàng của cô có. – Người đàn ông nói với cô hàng hoa.

- Tất cả hoa ở đây đều đẹp nhất cả. – Cô đáp.

Nghe những lời này, người đàn ông bỗng dưng được khai sáng.

Ông ấy vừa có một trải nghiệm giống như tôi đã trải qua. Nó có thể xảy đến với bất kỳ ai, một cách nhanh chóng hoặc từ từ. Nó có thể xảy đến khi bạn còn trẻ, hay khi bạn về già. Khi bạn thấy, dù chỉ trong khoảnh khắc, rằng điều bạn nghĩ là đặc biệt thật ra không đặc biệt hơn những thứ khác, đó là sự sáng suốt. Sáng suốt là thấy tất cả đều đặc biệt, bất kể đó là gì hoặc đó là ai.

Một thầy trưởng tế của bộ tộc Navajo nói:

- Cái Đẹp ở phía trên tôi, Cái Đẹp ở bên dưới tôi, Cái Đẹp ở trước mặt tôi, Cái Đẹp ở đằng sau tôi. Xung quanh tôi đều hiện hữu Cái Đẹp.

Cách nhìn này rất khác với cách nhìn của nhiều người. Đa số thường nghĩ những trải nghiệm này đẹp hơn những trải nghiệm kia, và họ thấy một số người đặc biệt hơn những người khác.

Vậy, cách nghĩ nào là thực tế?

Hãy tưởng tượng bạn đang thảnh thơi đi dọc theo bãi biển vào một ngày đầy sương mù. Sương giăng kín cản trở tầm nhìn xa của bạn. Bạn nghe thấy tiếng sóng vỗ vào những vách đá, tiếng nhạn biển kêu nức nở như trách móc thời tiết đã cướp mất một ngày kiếm ăn của chúng và tiếng gió thổi vù vù qua tai. Hơi lạnh xuyên qua quần áo bạn khiến bạn run lên cầm cập. Khắp nơi ẩm ướt và xám xịt. Có những tiếng động phát ra từ nơi mà bạn không nhìn thấy. Thế là bạn hoảng sợ.

Bây giờ, cũng là bãi biển ấy, bạn hãy tưởng tượng mặt trời đang chiếu sáng… nắng vàng lấp lánh trên mặt nước… đàn nhạn biển sải cánh chao lượn dưới bầu trời quang đãng… những vách đá thẳng đứng phủ đầy hoa dại… còn đôi chân bạn chìm trong cát ấm…

Vậy, cách nhìn nào là thực tế?

Sáng suốt nghĩa là có tầm nhìn rõ ràng, như đang bước đi trong khung cảnh tươi sáng.

Hầu hết chúng ta đều có một lúc nào đó bất chợt thức giấc trong đêm khuya, sợ khiếp vía hoặc kêu thét lên. “Tạ ơn Trời!”, chúng ta buột miệng khi trấn tĩnh lại và sực nhận ra không gian thực tại mình đang hiện hữu. Sáng suốt tức là nhận ra bạn đang ở đâu, là sự biến chuyển từ trải nghiệm “hoảng sợ trong đêm tối” thành trải nghiệm “vững mạnh trong ánh sáng chan hòa”.

Sự sáng suốt và chia sẻ là một cặp “song sinh”, luôn đồng hành cùng nhau. Khi bạn chia sẻ, bạn gửi trao điều đặc biệt cho người nào đó rất đặc biệt với bạn. Với tầm nhìn sáng suốt, vạn vật đều trở nên đặc biệt trong mắt bạn. Mỗi lần chia sẻ, bạn học cách nhìn nhận một cách sáng suốt. Vì vậy, càng chia sẻ bạn càng trở nên sáng suốt.

Khi bạn dành thời gian ở bên ai đó, đấy là một món quà. Khi bạn chia sẻ những gì bạn đang cảm thấy, kể cả nỗi sợ hãi, đó cũng là một món quà. Quan tâm chăm sóc người khác lại là một món quà quý giá. Trao đi như thế nào, bạn sẽ được nhận lại như thế ấy.

Hoa cỏ, cây cối, chim muông, núi non và cuộc sống cũng là những món quà. Ai đã trao tặng chúng cho bạn? Đó là những quà tặng từ Vũ Trụ. Thêm một món quà nữa mà bạn nhận từ Vũ Trụ đó là sự trải nghiệm. Món quà này đến với bạn trong từng khoảnh khắc kể từ lúc bạn chào đời cho tới khi bạn nhắm mắt xuôi tay.

Bạn và Vũ Trụ cùng nhau tạo nên món quà này. Bạn quyết định nó là món gì, và Vũ Trụ sẽ trao nó cho bạn. Đây gọi là “Luật Vàng”1 hay luật Nhân - Quả, được phát biểu như sau: Bạn làm gì cho người khác, họ sẽ làm điều đó cho bạn. Nếu bạn không thích những gì người khác đối xử với bạn, bạn có thể thay đổi viễn cảnh đó bằng cách đối xử với họ khác đi. Mỗi khoảnh khắc bạn chọn một món quà mới, đến thời điểm thích hợp, Vũ Trụ sẽ trao nó cho bạn.

Mỗi ngày bạn tiếp nhận những món quà mà bạn đã đặt mua, đồng thời chọn mua thêm nhiều món quà nữa bằng cách đưa ra ý định, sau đó thực hiện những ý định ấy. Vũ Trụ tiếp nhận những “đơn hàng” của bạn và sẽ đem giao chúng cho bạn. Tất cả mọi người đều nhận được những gì họ đã đặt. Nếu bạn đặt hàng “nỗi sợ hãi”, bạn sẽ có nỗi sợ hãi. Nếu bạn đặt hàng “tình yêu thương”, bạn sẽ có tình yêu thương.

Bạn “đặt hàng” tức là bạn đang chia sẻ với Vũ Trụ. Khi “đơn hàng” của bạn được đáp ứng, Vũ Trụ đang chia sẻ với bạn. Phàn nàn về những món quà mình nhận được giống như bước đi trong sương mù. Nhận ra ai đã đặt những món quà bạn đang có nghĩa là bước đi dưới ánh sáng mặt trời.

Bước đi dưới ánh mặt trời chính là sự sáng suốt.

Sự sáng suốt

Tôi chưa bao giờ ở trên đỉnh núi trong thời tiết như thế này. Bầu trời không một gợn mây, không khí ấm áp và từng cơn gió nhẹ khẽ âu yếm chúng tôi. Hơn ba ngàn năm trăm mét phía dưới kia, xe hơi chạy dọc trên đường cao tốc trông như bầy kiến. Cái hồ đóng băng trong miệng núi lửa của đỉnh núi kế bên đang tan từ từ, để lộ mặt nước trong xanh màu ngọc bích.

Khắp mọi nơi tôi nhìn tới tuyết vẫn chưa tan. Những dòng sông băng, những tảng đá phơi mình dưới nắng mặt trời, hoặc là màu trời xanh trong trải hút tầm mắt. Talbot nhìn tôi mỉm cười. Đây là chuyến leo núi lần thứ ba của chúng tôi. Anh cũng chưa bao giờ chứng kiến quang cảnh như thế này trên đỉnh núi.

- Ở trên đây với bạn thú vị làm sao. – Anh thốt lên.

- Ở trên đây thú vị thật, anh bạn thân mến. – Tôi cảm kích đáp lời.

Chúng tôi đã cùng nhau leo núi suốt chín tiếng đồng hồ. Giờ đây không còn độ cao nào để chinh phục nữa. Chúng tôi đang ở trên đỉnh núi, nghỉ ngơi thư giãn một lúc trước khi leo trở xuống. Tôi ngồi trên đỉnh cao nhất của ngọn núi hùng vĩ này. Mặt trời sưởi ấm tôi, khiến cho mí mắt tôi trĩu nặng. Tôi cứ để mặc chúng sụp xuống cho tới khi tôi chìm vào bóng tối.

Niềm vui ở trên đỉnh núi vào ngày đẹp trời như thế này đem đến cho tôi một cảm xúc mãnh liệt. Tôi thầm cảm ơn cơ thể khỏe mạnh của mình, và nghĩ đến những người không bao giờ thấy được cảnh tượng hùng vĩ, đặc biệt đến nhường này. Thật là hạnh phúc! Tôi từ từ vươn vai vung tay lên, vươn lên quá đầu, những ngón tay vươn về phía bầu trời. Chẳng cần một chút cố gắng nào cũng giữ được chúng ở trên đó.

Tôi bất chợt nhìn chính mình, nhìn đỉnh núi và nhìn vạn vật với cách nhìn hoàn toàn khác. Trước đó, tôi xem đỉnh núi cao là một nơi đặc biệt. Bây giờ nó vẫn thế, nhưng cảm nhận qua đôi mắt nhắm nghiền thì tôi thấy: Mọi nơi đều là “đỉnh cao”. Cửa hàng tạp hóa là “đỉnh cao”. Ngôi nhà của tôi là “đỉnh cao”. Ngôi trường của tôi là “đỉnh cao”. Không có nơi nào không là “đỉnh cao”.

Đây là sự sáng suốt.

- Vui lòng bán cho tôi loại hoa đẹp nhất mà cửa hàng của cô có. – Người đàn ông nói với cô hàng hoa.

- Tất cả hoa ở đây đều đẹp nhất cả. – Cô đáp.

Nghe những lời này, người đàn ông bỗng dưng được khai sáng.

Ông ấy vừa có một trải nghiệm giống như tôi đã trải qua. Nó có thể xảy đến với bất kỳ ai, một cách nhanh chóng hoặc từ từ. Nó có thể xảy đến khi bạn còn trẻ, hay khi bạn về già. Khi bạn thấy, dù chỉ trong khoảnh khắc, rằng điều bạn nghĩ là đặc biệt thật ra không đặc biệt hơn những thứ khác, đó là sự sáng suốt. Sáng suốt là thấy tất cả đều đặc biệt, bất kể đó là gì hoặc đó là ai.

Một thầy trưởng tế của bộ tộc Navajo nói:

- Cái Đẹp ở phía trên tôi, Cái Đẹp ở bên dưới tôi, Cái Đẹp ở trước mặt tôi, Cái Đẹp ở đằng sau tôi. Xung quanh tôi đều hiện hữu Cái Đẹp.

Cách nhìn này rất khác với cách nhìn của nhiều người. Đa số thường nghĩ những trải nghiệm này đẹp hơn những trải nghiệm kia, và họ thấy một số người đặc biệt hơn những người khác.

Vậy, cách nghĩ nào là thực tế?

Hãy tưởng tượng bạn đang thảnh thơi đi dọc theo bãi biển vào một ngày đầy sương mù. Sương giăng kín cản trở tầm nhìn xa của bạn. Bạn nghe thấy tiếng sóng vỗ vào những vách đá, tiếng nhạn biển kêu nức nở như trách móc thời tiết đã cướp mất một ngày kiếm ăn của chúng và tiếng gió thổi vù vù qua tai. Hơi lạnh xuyên qua quần áo bạn khiến bạn run lên cầm cập. Khắp nơi ẩm ướt và xám xịt. Có những tiếng động phát ra từ nơi mà bạn không nhìn thấy. Thế là bạn hoảng sợ.

Bây giờ, cũng là bãi biển ấy, bạn hãy tưởng tượng mặt trời đang chiếu sáng… nắng vàng lấp lánh trên mặt nước… đàn nhạn biển sải cánh chao lượn dưới bầu trời quang đãng… những vách đá thẳng đứng phủ đầy hoa dại… còn đôi chân bạn chìm trong cát ấm…

Vậy, cách nhìn nào là thực tế?

Sáng suốt nghĩa là có tầm nhìn rõ ràng, như đang bước đi trong khung cảnh tươi sáng.

Hầu hết chúng ta đều có một lúc nào đó bất chợt thức giấc trong đêm khuya, sợ khiếp vía hoặc kêu thét lên. “Tạ ơn Trời!”, chúng ta buột miệng khi trấn tĩnh lại và sực nhận ra không gian thực tại mình đang hiện hữu. Sáng suốt tức là nhận ra bạn đang ở đâu, là sự biến chuyển từ trải nghiệm “hoảng sợ trong đêm tối” thành trải nghiệm “vững mạnh trong ánh sáng chan hòa”.

Sự sáng suốt và chia sẻ là một cặp “song sinh”, luôn đồng hành cùng nhau. Khi bạn chia sẻ, bạn gửi trao điều đặc biệt cho người nào đó rất đặc biệt với bạn. Với tầm nhìn sáng suốt, vạn vật đều trở nên đặc biệt trong mắt bạn. Mỗi lần chia sẻ, bạn học cách nhìn nhận một cách sáng suốt. Vì vậy, càng chia sẻ bạn càng trở nên sáng suốt.

Khi bạn dành thời gian ở bên ai đó, đấy là một món quà. Khi bạn chia sẻ những gì bạn đang cảm thấy, kể cả nỗi sợ hãi, đó cũng là một món quà. Quan tâm chăm sóc người khác lại là một món quà quý giá. Trao đi như thế nào, bạn sẽ được nhận lại như thế ấy.

Hoa cỏ, cây cối, chim muông, núi non và cuộc sống cũng là những món quà. Ai đã trao tặng chúng cho bạn? Đó là những quà tặng từ Vũ Trụ. Thêm một món quà nữa mà bạn nhận từ Vũ Trụ đó là sự trải nghiệm. Món quà này đến với bạn trong từng khoảnh khắc kể từ lúc bạn chào đời cho tới khi bạn nhắm mắt xuôi tay.

Bạn và Vũ Trụ cùng nhau tạo nên món quà này. Bạn quyết định nó là món gì, và Vũ Trụ sẽ trao nó cho bạn. Đây gọi là “Luật Vàng”1 hay luật Nhân - Quả, được phát biểu như sau: Bạn làm gì cho người khác, họ sẽ làm điều đó cho bạn. Nếu bạn không thích những gì người khác đối xử với bạn, bạn có thể thay đổi viễn cảnh đó bằng cách đối xử với họ khác đi. Mỗi khoảnh khắc bạn chọn một món quà mới, đến thời điểm thích hợp, Vũ Trụ sẽ trao nó cho bạn.

Mỗi ngày bạn tiếp nhận những món quà mà bạn đã đặt mua, đồng thời chọn mua thêm nhiều món quà nữa bằng cách đưa ra ý định, sau đó thực hiện những ý định ấy. Vũ Trụ tiếp nhận những “đơn hàng” của bạn và sẽ đem giao chúng cho bạn. Tất cả mọi người đều nhận được những gì họ đã đặt. Nếu bạn đặt hàng “nỗi sợ hãi”, bạn sẽ có nỗi sợ hãi. Nếu bạn đặt hàng “tình yêu thương”, bạn sẽ có tình yêu thương.

Bạn “đặt hàng” tức là bạn đang chia sẻ với Vũ Trụ. Khi “đơn hàng” của bạn được đáp ứng, Vũ Trụ đang chia sẻ với bạn. Phàn nàn về những món quà mình nhận được giống như bước đi trong sương mù. Nhận ra ai đã đặt những món quà bạn đang có nghĩa là bước đi dưới ánh sáng mặt trời.

Bước đi dưới ánh mặt trời chính là sự sáng suốt.

Niềm tin

- Hãy hỏi xin Đấng Tạo Hóa những gì con muốn, – cha mẹ cô bé nói với cô, – và Ngài sẽ luôn trả lời con.

Cha mẹ đã nói như thế với bé từ khi bé còn nhỏ xíu. Bây giờ cô bé đó gần 7 tuổi.

Một buổi sáng nọ, bé hớn hở khoe với cha mẹ:

- Con đã xin Đấng Tạo Hóa một điều rồi.

- Con xin gì thế, con yêu? – Cha mẹ hỏi bé.

- Con đã xin Ngài đổ tuyết vào ngày sinh nhật của con. – Cô bé trả lời, cười khúc khích.

Cả hai vợ chồng nhìn nhau với vẻ lo lắng. Sinh nhật cô bé là vào tháng bảy, mà họ đang sống giữa sa mạc. Vào thời điểm đó, trời nắng như thiêu như đốt ở sa mạc.

Hai tuần sau, cô bé lại nói về sinh nhật của mình.

- Con muốn một bữa tiệc có tất cả bạn bè của con. – Cô bé thông báo.

Bây giờ thì cha mẹ cô bé lo lắng thật sự, nhưng họ vẫn tổ chức bữa tiệc cho con gái. Các bạn của cô bé kéo đến, vui đùa thỏa thích, rồi ra về. Trời không có tuyết, nhưng xem ra cô bé không hề buồn bã.

- Con có thất vọng vì Đấng Tạo Hóa đã không trả lời con không? – Cha mẹ dịu dàng hỏi cô bé.

- Ngài đã trả lời con rồi. Ngài bảo là “Không!”. – Cô bé đáp.

Có người gọi Đấng Tạo Hóa là Vũ Trụ. Họ nghĩ họ biết Vũ Trụ hoạt động như thế nào, giống như trường hợp cha mẹ cô bé kia. Họ luôn thất vọng và cố gắng hiểu xem tại sao điều này hay điều nọ xảy ra. Họ vui sướng với một số câu trả lời mà Vũ Trụ trao cho họ, và thất vọng vì những câu trả lời khác – thường là trái ý họ.

- Sao Vũ Trụ lại gây ra điều này cho tôi? – Họ thắc mắc.

- Thế này là bất công! – Họ than van.

Sự khác biệt giữa những người này và cô bé là niềm tin. Bé gái hạnh phúc với câu trả lời từ Vũ Trụ. Còn họ thì không. Họ cho rằng họ biết rõ Vũ Trụ. Khi Vũ Trụ không giống như họ nghĩ, họ đâm ra thất vọng và buồn bã.

Có bao giờ bạn lo lắng cho điều gì đó đến nỗi không thể nghĩ về điều gì khác nữa? Nếu xe của bạn bị chết máy ngay lúc phải đi thi, bạn phát hoảng lên. Bạn muốn vượt qua kỳ thi nhưng Vũ Trụ thì muốn bạn làm những việc khác.

Kỳ thi của bạn là quan trọng, nhưng học hỏi về nỗi sợ hãi và nỗi giận dữ cũng quan trọng không kém. Đối với Vũ Trụ, điều đó quan trọng hơn kỳ thi kia. Bạn có thể học hỏi được nhiều điều trong cùng một lúc. Khi xe của bạn chết máy, bạn học được thế nào là nỗi sợ hãi; rồi sực nhớ ra là đã để quên tài liệu ở nhà, bạn học được về nỗi tức giận; đến lúc làm bài thi, bạn biết mình đã lĩnh hội được bao nhiêu kiến thức từ trên lớp.

Theo truyền thuyết của đạo Hindu, Indra là vị thần trông coi Thượng Giới. Một ngày kia Ngài quyết định đi thăm Trái Đất, và sau đó không quay về nữa. Thế là các thiên sứ được phái đi tìm Ngài.

Cuối cùng, một thiên sứ cũng tìm thấy Ngài. Nhưng giờ đây Indra đã hóa thân trong hình hài con lợn.

- Thần Indra! – Vị thiên sứ thét lên. – Ngài phải quay về thôi. Thượng Giới đang bị phân chia.

- Quay về ư? – Thần Indra trả lời, rất đỗi ngạc nhiên. – Ta không thể quay về! Ta còn có bà vợ nái và năm đứa ỉn con.

Indra đã quên mất mình là ai. Nhưng vị thiên sứ kia muốn nhắc cho Ngài nhớ.

Khi bạn xem Vũ Trụ như là người bạn luôn giúp bạn nhớ lại những điều quan trọng nhất, đó chính là niềm tin.

Huấn luyện viên biết nhiều hơn những cầu thủ trong đội bóng của ông. Hãy xem Vũ Trụ như là huấn luyện viên của bạn. Để chơi tốt, bạn cần phải lắng nghe. Nếu bạn không tin tưởng huấn luyện viên, bạn sẽ không chịu làm theo lời khuyên của ông. Chẳng chóng thì chầy sau nhiều phen thất bại, bạn sẽ bắt đầu chịu lắng nghe. Thế thì tại sao bạn không tiết kiệm thời gian của mình?

Niềm tin vào Vũ Trụ sẽ tiết kiệm thời gian cho bạn.

Vũ Trụ luôn hướng sự chú tâm của bạn đến những điều quan trọng nhất. Vũ Trụ muốn bạn chú tâm đến những điều đang diễn ra trong cuộc đời bạn. Khi bạn làm thế, bạn đang lắng nghe theo huấn luyện viên. Bạn không ngừng làm phần việc của mình. Bạn không ngừng luyện tập, hoặc cố gắng thi đấu hết sức. Lắng nghe giúp cho việc thi đấu thành công hơn.

Cuộc đời bạn giống như một trận đấu, một cuộc chơi. Vũ Trụ muốn bạn học hỏi từ những điều mang lại hạnh phúc cho bạn. Vũ Trụ cũng muốn bạn học từ những điều đau khổ. Phần việc của bạn là nhận biết được điều đó, vận dụng năng lực trực giác và nuôi lấy ý định. Sau đó hãy giống như cô bé sống trong sa mạc kia và chờ xem chuyện gì diễn ra tiếp theo. Có thể bạn nghĩ rằng bạn biết điều gì là tốt nhất cho bản thân, nhưng Vũ Trụ biết những điều bạn không hề biết. Thần Indra cứ khăng khăng cho mình là heo. Còn bạn thì khăng khăng những gì?

Vũ Trụ không huấn luyện cho bạn trở nên sợ hãi, giận dữ hay buồn phiền. Vũ Trụ muốn nhắc nhở bạn về bản chất tốt đẹp, thánh thiện vốn có của bạn.

Nhận biết được điều đó chính là niềm tin.