CUỘC PHIÊU LƯU THỨ MƯỜI BỐN Renard lên khỏi giếng, Ysengrin mắc kẹt dưới giếng
Renard đi săn trở về tay không. Cơn đói giày vò nó, nhưng nó còn đau buồn nhiều hơn khi không mang được gì về nhà, vì tuy Renard là một người bạn xấu nhưng nó là một người chồng và người cha tốt.
Thế nên nó lê chân chầm chậm và miễn cưỡng về nhà, trong lòng vẫn nuôi hy vọng biết đâu sẽ kiếm được miếng mồi nào đó. Khi ngày kết thúc, nó đi qua gần tu viện của các tu sĩ áo choàng trắng.
Renard nằm trốn trong một bụi cây và nghe thấy, rất gần đâu đấy, tiếng cục tác mệt mỏi của những con gà mái chuẩn bị đi ngủ. Nó vểnh tai lên, đi về phía tiếng cục tác, đến chuồng gà. Nó rình mò một lúc ở chân tường, nhìn thấy cái cửa, nó đẩy cửa để thử sức chống chịu thì cửa đổ ngay từ cái đập đầu tiên, vậy là Renard ở trong đó.
Nhìn thấy cáo, những con gà chạy nhanh đi ẩn nấp và kêu váng lên, tuy nhiên không đủ to để báo động. Hai con gà trong số chúng, uể oải và buồn ngủ hơn, chạy phía sau. Renard dễ dàng vồ lấy chúng, ăn một con và để lại một con cho Ermeline và các con nó, Malebranche và Percehaye.
Cáo tự chúc mừng mình về cơ hội bất ngờ mà nó chẳng dám tính đến. Tuy nhiên nó không hoàn toàn hài lòng vì bị cơn khát giày vò. Ban ngày rất nóng, cuộc đi săn mệt mỏi và nó không gặp bất kì con suối hay cái ao nào. Vì thế, nó tuyệt vọng thè lưỡi ra.
Có một cái giếng để phục vụ cho các tu sĩ áo choàng trắng, nhưng Renard không biết cách dùng. Nước sâu, làm sao để lấy được nước lên?
Có hai cái xô, một cái chìm dưới giếng, còn cái kia được treo vừa tầm tay. Renard trèo lên miệng giếng. Nó suy luận, tính toán mãi mà vẫn không tìm ra cách làm. Nản chí, nó lặng ngắm làn nước lấp lánh dưới đáy giếng đang chọc tức thêm Cơn khát của nó.
Cuối cùng, nó quyết định dũng cảm túm lấy sợi dây thừng và cố gắng kéo chiếc xô đầy nước lên. Nhưng cái xô nước nặng quá sức với nó và... bụp! Renard lao đầu xuống giếng. Bây giờ, nó có thể uống thỏa thích. Nhưng nó không nghĩ tới điều đó nữa, vì cơn khát đã bị thay thế bởi sự ngạc nhiên, rồi sự khiếp sợ.
Chuyện gì sẽ xảy ra với nó? Khi nào và làm sao để nó thoát ra khỏi chỗ này? Liệu nó có ra được khỏi đây? Nó, một kẻ đi săn, bây giờ đã bị mắc bẫy. Lo sợ, nó ngoắc một chân vào đây thừng, chân khác vào cái quai xô đang nổi. Nó thèm muốn có đôi cánh của Tiercelin và những cái móng vuốt của Tybert.
Tình cờ, việc đi săn cũng dẫn Ysengrin đến khu này. Sói cũng không may mắn hơn Renard, và giống như Renard, nó trở về mà không bắt được gì, phải chịu đói, khát và mệt.
Đột nhiên, nó nhìn thấy con gà mái mà Renard đã cắn cổ và để dành cho gia đình. Ysengrin ăn một miếng là hết.
- Đây rồi, một bữa ăn ngon, - nó nói, - hơi ít, nhưng thật là kịp thời. Chỉ cần uống nước nữa thôi. Nước trong giếng rất nhiều và mát, nhưng làm sao lấy được nước? Thực sự, con người có những phát minh kì cục. Họ không nghĩ để nước vừa tầm tay với những người đang khát...
Chó sói vừa đặt hai chân trước lên thành giếng vừa tiếp tục độc thoại về sự ngu ngốc và ác ý của con người, thì một giọng nói vang lên từ phía dưới làm cho nó giật mình.
- Ai ở trên đó?... Ai dám tự tiện nói đấy? Ai vừa quấy rầy sự nghỉ ngơi của những người ở thiên đường?...
- Ai vậy? - Ysengrin rất tò mò. Và vừa nhìn xuống giếng, nó vừa thốt lên ngạc nhiên. - Nhưng đó là Renard, liệu tôi có thể tin vào mắt mình!
- Hãy tin vào mắt chú, đúng là cháu, hay đúng hơn là linh hồn của cháu, vì cháu đã chết.
- Cháu chết rồi!... Sao lại bí ẩn thế?... Dưới đó không có cái bẫy mới nào chứ?
- Không một chút nào. Cháu đã thực sự chết.
- Thú thật là chú không quá đau buồn về điều đó. Nhưng, cháu chết từ bao giờ thế?
- Từ hai ngày rồi.
- Cháu chắc chứ? Ta nghĩ rằng, mới sáng nay thôi ta có nhìn thấy cháu chạy trong rừng.
- Đó là cơ thể của cháu vẫn còn trên thế gian. Lúc này nó nằm ở Maupertis, với Ermeline yêu quý của cháu.
- Điều này thật lạ, và ta không quá tin vào cái chết này, cháu có rất nhiều mưu mẹo.
- Chú hãy coi chừng! Vì lợi ích của chú, cháu khuyên chú đối xử với cháu một cách trân trọng hơn là khi cháu còn sống.
- Ta không yêu cầu gì hơn, Renard ạ, vì bây giờ cháu cũng chết rồi. Và này, ta tin là ta cũng hơi buồn về cái chết của cháu.
- Cháu thì không. Bây giờ cháu rất hạnh phúc, đến mức ở trên trần gian không thể tưởng tượng ra được một niềm sung sướng lớn như thế.
- Sao lại thế?... Vậy hạnh phúc hoàn hảo là khi ở dưới đáy giếng?...
- Cháu không biết, nhưng những gì mà cháu có ở đây vượt ngoài sự hiểu biết của những người đang sống: Những cánh đồng hoa, những khu rừng xanh, những vụ mùa bội thu, vô số những con gia súc, gia cầm, những con mồi, những con cá. Có quá nhiều thứ để mà kể hết. Minh chứng cho điều này chính là con gà mái mà cháu đã vứt đi. Hãy tìm nó, Ysengrin. Nếu chú tìm thấy, cháu chân thành tặng nó cho chú.
Ysengrin biết chuyện gì đã xảy ra với con gà, không bận tâm tìm kiếm nữa. Nó hỏi:
- Vậy cháu đang ở thiên đường? - Như chú nói đấy.
Đêm xuống, hàng ngàn ngôi sao lấp lánh trên bầu trời và phản chiếu xuống mặt nước giếng.
- Hãy nhìn tất cả những ánh sáng đang bao quanh cháu... Chú không nhận thấy đây là điều chứng tỏ rằng cháu đang hạnh phúc ở thiên đường?
- Ta thực sự tin điều đó, - Ysengrin gật đầu. - Những thiên đường nào mà ở đó người ta có gia cầm và thịt thú rừng phong phú như vậy!
- Chú của cháu, cháu muốn quên tất cả những ác ý mà chú đã tỏ ra với cháu khi cháu còn sống. Hãy lại gần cháu, cháu sẽ sắp xếp cho chú một chỗ tốt.
- Ta sẽ chịu ơn cháu nhiều nhất. Nhưng làm sao gặp được cháu?
- Chú hãy ngồi vào cái xô ở miệng giếng, bám vào sợi dây thừng, giật mạnh, rồi cứ ngồi yên.
Ysengrin, theo lời của cháu họ ở thiên đường, ngồi vào trong xô và bám vào sợi dây thừng. Nhờ có đối trọng nặng hơn nên chiếc xô nhẹ hơn ở chỗ Renard từ từ nâng lên trong khi chiếc xô kia hạ xuống.
Lên đến thành giếng, Renard chụm hai chân nhảy ra ngoài và lặng lẽ chạy đi. Sự ngạc nhiên, rồi cơn tức giận của Ysengrin không thể diễn tả được.
- A! Đồ lông hung đáng bị nguyền rủa! - Nó vừa hét lên vừa sùi bọt mép.
- Chẳng nhẽ cho đến tận hơi thở cuối cùng của ta, ngươi vẫn sẽ lừa dối ta và ta vẫn mắc mưu ngươi sao.
Vào sáng sớm, một thầy tu áo choàng trắng đến mức nước phục vụ mọi người. Anh ta kéo sợi dây thừng như thường lệ, nhưng vô ích: Anh ta không thể kéo nổi cái xô lên. Sau nhiều cố gắng uổng công, anh ta nhìn xuống đáy giếng và phát hiện ra Ysengrin.
- Chó sói! - Anh ta vừa kêu vừa chạy đi. - Chó sói đang ở trong giếng!
Những người tu sĩ tin rằng người anh em của họ bị điện và chạy đến giúp anh ta. Nhưng khi đến nơi, họ buộc phải thừa nhận rằng anh ta nói đúng. Thật kì lạ, chó sói lại ở trong giếng. Họ triệu tập một cuộc họp và thảo luận các biện pháp xử lý.
Một vài người muốn để mặc Ysengrin dưới giếng cho đến khi nó chết. Nhưng phải mất bao lâu nó mới chết? Mà họ cần nước ngay lập tức và sông thì ở xa. Hơn nữa, xác của chó sói sẽ làm ô nhiễm giếng. Không, nhất thiết phải cho nó ra. Chỉ có điều phải sẵn sàng phòng vệ.
Họ mang đến hiện trường tất cả những dụng cụ y tu viện: rìu, cọc, xiên, gậy, chùy... Mỗi người trang bị vũ khí tùy theo khả năng của mình, và họ đứng rất khít nhau tạo thành một vòng tròn cách giếng một chút. Rồi họ buộc sợi dây thừng vào một con lừa khỏe mạnh và dũng cảm.
Sau nhiều nỗ lực, con lừa đã kéo được cả xô và chó sói lên. Thế là, những tu sĩ xông vào Ysengrin và đánh túi bụi cho đến khi nó nằm thông thượt bất động dưới đất.
Sau đó, khi tiếng chuông buổi sáng vang lên, các tu sĩ đi hát thánh ca bỏ mặc con sói mà họ nghĩ là đã chết.
Nhưng Ysengrin chưa chết.
Bầm giập, choáng váng, mệt nhoài, nó lê lết về đến rừng và gặp lại Giremonde đau buồn khi nhìn thấy nó trong tình trạng này.
Những thầy thuốc giỏi nhất được mời đến để chữa chạy cho sói. Họ dùng không biết bao nhiêu cao dán, thuốc dẻo ngọt và thuốc giảm đau.
- Này! - Giremonde bất bình nói. - Tại tòa án của nhà vua có các phiên xử đại hình và các vụ kiện, đó là nơi chúng ta sẽ tố cáo tên vô lại này. Nó hãy coi chừng cái ngày mà nó sẽ bị hội đồng của những người cùng địa vị với nó xử tội.