- 2 -

Nàng sống vất va vất vưởng, mặc cho sóng đời xô đi cho tới khi nàng thấy đích xác rằng mình có thai.

Cái phút ấy là cái phút… ghê gớm cho những cô gái chưa chồng. Nàng đấm tay vào bụng, rồi nàng ngã chúi xuống giường mê đi. Lúc nàng tỉnh dậy, nàng sờ tay lên bụng, nàng thấy rằng nàng cần phải chết, bởi chỉ có cái chết mới giải quyết được cho nàng một cách thỏa đáng. Nàng nghĩ đến các cách tự tử, nhưng cách nào nàng cũng thấy lôi thôi, phiền phức, không phải lôi thôi phiền phức trong khi chết, mà lôi thôi phiền phức cho người sống. Nàng không sợ đau đớn, nàng không sợ chết, mà nàng cũng không khóc, nhưng nàng cũng chưa chết ngay. Cũng như lần trước, nàng tự nhủ: « vài tháng nữa, cũng chưa muộn »

Bụng nàng còn nhỏ, nào đã ai biết. Nếu nàng có thai thì là có thai trong cái ngày chủ nhật mà nàng nói dối mẹ sang Nam Định chơi với chị em. Tính đến hôm nay, mới chưa đầy ba tháng.

Nghĩ lại những cử chỉ của nàng và của Hiệu trong ngày hôm ấy, nàng thấy vừa đau, vừa tức, vừa nhục. Nàng cắn mạnh vào cánh tay để báo thù cái xác thịt mềm yếu nó đã đưa nàng đến con đường cùng của ngày hôm nay. Lắm lúc, nàng giãy giụa kêu trời, nhưng trời xa, nàng chỉ nghe thấy rõ ràng cái tâm hồn hoảng sợ của nàng nó kêu cứu ở trong nàng.

Từ ngày hôm ấy, nàng sống phập phồng như tên tù phạm nó sợ người ta nhìn thấy cái hình tích của mình. Sự phập phồng ấy khổ sở đến nỗi nhiều khi nhìn thấy những chiếc xe hơi bon bon chạy ở ngoài đường, nàng muốn lao mình ngay vào dưới bánh xe của chúng. Rồi nàng ghen tị với những người bị nạn mà các báo viết bài tường thuật và chụp ảnh lên trên các trang. Tuy thế, nàng vẫn lui cái giờ phút ghê gớm lại.

Càng đau đớn cho nàng là ruột héo đi, mà lúc có mặt mọi người, vẫn phải cố làm ra vui vẻ, vui vẻ hơn trước để cho mọi người khỏi nghi.

Chỉ những hôm buộc lòng phải đi thu họ, còn thì không bao giờ nàng muốn ra đường cả. Ra đường, nàng có cái cảm tưởng như mọi người đã nhìn thấy kết quả của sự lầm lỡ nó đang kết tinh và lớn lên ở dưới bao tầng thịt. Trời nực, nhưng nàng không dám mặc những chiếc áo mỏng nữa. Vì những áo mỏng, lộ liễu, không đủ che cái lội lỗi ẩn ở người nàng.

Tuy thế, nhưng nàng lại năng đánh phấn, đánh phấn để che lấp làn da xanh, ảnh hưởng của những đêm thao thức.

Mẹ nàng thấy nàng trang điểm hơn trước, thường thường nói giễu nàng trước mặt mọi người:

– Chả, sắp đi lấy chồng có khác, cô ấy làm đỏm lắm.

Nghe những câu nói ấy, Hợi có cái cảm tưởng như ai vừa đem chậu nước lạnh đổ lên đầu nàng. Trái tim nàng đập mạnh, nàng thấy bủn rủn cả tay chân. Nàng muốn tìm ngay một chỗ kín để đi ẩn, nhưng sợ mọi người nghi, nàng lại phải gượng gạo nói:

– Đâu, con có làm đỏm đâu?

Mẹ nàng hớn hở:

– Cô làm đỏm hay không thì cô biết.

Thì cô biết. Ba chữ ấy có một cái nghĩa ghê gớm. Hợi không còn đủ sức gượng gạo nữa. Nàng chạy vội ngay vào buồng cũng chẳng cần nghĩ đến chỗ mọi người nghi hay không nghi.

Mẹ nàng thấy thế, lại ngờ là nàng thẹn. Cười khanh khách, bảo với mọi người:

– Cô ấy thẹn, cô ấy chạy rồi đấy. Ai bảo lấy chồng cũng dẫy nẩy, ấy thế mà đến khi sắp được lấy chồng mừng tíu tít.

Mọi người đều cười ồ. Nằm trong giường, sau một lần cửa, Hợi có cảm tưởng bị đuổi theo bởi những tiếng cười chế giễu ấy.

Những tiếng cười đây là những tiếng cười hân hoan. Nhưng nếu người ta biết rằng nàng chửa hoang thì những tiếng cười ấy sẽ có một ý nghĩa thế nào? Nàng thấy cần phải chết, chết ngay. Nhưng nàng vẫn lùi cái phút ấy lại. Bởi dù sao cái chết vẫn mạnh hơn sự thất vọng.

★

Vừa lúc ấy, em nàng chạy vào nói cho nàng biết có một người bạn gái đến chơi.

– Sao em không bảo chị đi vắng. Chị đã dặn em rồi cơ mà.

– Nhưng chi Yến. Chị bảo để cho chịYến vào cơ mà.

Yến là người bạn thân nhất của nàng, lại biết phong phanh việc nàng dan díu với Hiệu. Đầu gối run lên, mà nàng phải đứng dậy đón bạn vào buồng. Thoạt trông thấy Hợi, Yến nói ngay:

– Trời ơi! sao độ này chị gầy thế? Có phải cái tin anh Hiệu sắp đi lấy vợ làm cho chị như thế này phải không?

Hợi cố mỉm cười, lắc đầu:

– Đâu có, tôi với y có thân gì đâu.

Yến trố mắt:

– Thế sao anh Phán Quý có bảo hai người thân lắm, một hai lấy nhau cơ mà?

Hợi xám mặt lại, không đủ sức chối cãi nữa. Mà cũng chẳng cần gì phải chối cãi với Yến một người bạn mà nàng biết chắc rằng bao giờ cũng tha thứ cho nàng:

– Nó nói với thằng Quý thật đấy à? Sao chị biết?

– Thì anh Quý mới gặp em ngày hôm qua. Anh ấy bảo em chị đang bị thất vọng vì Hiệu sắp lấy vợ. Vì thế em đến hỏi chị xem có thật không? Nếu thật như thế thì thằng ấy đểu lắm. Cái mặt nó như thế mà Sở Khanh! Ấy trước kia, lúc nó mới đổi đến đây, nó cũng đã chấp chới em. Mấy lần nó gửi thư cho em, em đều không trả lời.

– Ấy thế là chị khôn.

– Thế chị đã..

Thấy cái giọng nóng nẩy của Yến, Hợi hổ thẹn vội nói chạnh:

– Không, nó cũng chỉ gởi thư cho em thôi. Thằng Quý nó phóng đại ra đấy.

– Ừ có thế chứ, em biết chị khôn lắm cơ mà. Đời nào chị lại mắc bợm.

Khi Yến đi rồi, mắt Hợi hoa lên, tai nàng như ù. Nàng có cái cảm tưởng rằng cả tỉnh đã biết rõ tội lỗi của nàng. Và lúc này đây, trong các nhà người ta đang thì thầm kháo nhau. Nàng thấy nóng rực cả mặt. Nàng thấy không thể lùi cái phút ghê gớm ấy lại nữa. Nàng lục chồng báo cũ xem lại những bài tường thuật về những vụ tự tử. Nàng đọc kỹ tất cả các bài. Nàng cân nhắc tất cả các lối tự tử. Nàng thấy chỉ có lối tự tử bằng thuốc ngủ là êm ái hơn cả. Ngay lúc ấy, ngồi cầm tờ báo, nàng đã hình dung thấy mình ngủ lịm một giấc ngủ dài dằng dặc. Nhưng thuốc ngủ làm sao mà mua được? Sự xoay sở để mua thuốc ngủ đã hút hết ý nghĩ của nàng khiến trong phút chốc, nàng quên đi cái chính: sự tự tử. Ấy, việc đời vẫn thế, cái đinh nọ nhổ cái đinh kia. Vì thế, nàng lại hoãn cái phút ghê gớm lại mấy ngày.

Trong mấy ngày ấy, nàng không đi đến đâu cả. Và mẹ nàng có giục nàng đi thu họ, nàng cũng cáo ốm, cáo ốm để nằm nhà nghĩ xoay sở lấy phương tiện để được chết một cái chết êm ái.

★

Gói thuốc ngủ đã mua được để trong ngăn kéo. Hợi hẹn cho mình đến tối mai là phải chết. Nàng không thể sống để chịu nhục, để nhìn cái nhục ấy trùm lấp lên gia đình mình – cái gia đình tuy không giầu lắm, tuy không có một địa vị to tát,– nhưng một khi người ta nói đến là y như có câu: ồ, ông bà ấy chân phương tử tế lắm.

Nàng biết rằng một khi nàng chết đi thì cha mẹ nàng khổ sở lắm, nhưng nhắm mắt còn hơn là nhìn thấy. Sự nàng sống chẳng những làm cho cha mẹ nàng đau đớn, lại còn kèm thêm vào đấy biết bao nhục nhã nữa.

Sống thì nàng phải đẻ, Nhưng không chồng mà đẻ, trời ôi! cứ nghĩ thế, nàng cơ hồ đã như nghe thấy cả tỉnh lào xào, rồi cười rộ lên. Bây giờ, nàng mới biết cái miệng của loài người là đáng sợ, sự chế giễu của loài người là sâu độc. Nó giết đồng loại một cách chắc chắn hơn các thứ thuốc độc.

Chắc chắn là tối mai nàng phải chết. Nàng chỉ còn được sống với cha mẹ, anh em, với loài người sâu độc đã xô nàng đến cái chết có một ngày nữa thôi. Cái ngày hôm ấy, nàng thấy nó mới trọng đại làm sao. Nàng thấy nó linh động khác những ngày mà nàng đã sống. Trong ngụm nước nàng uống, trong vốc khí trời nàng thở, nàng thấy chứa đựng bao nhiêu nguồn sống. Một bước đi, một câu nói hàm chứa bao nhiêu ý nghĩa. Ở cái nhìn của mọi người, ở một cái nắm tay của đứa em, nàng thấy có cả một kho sinh thú. Từ đàn chim sẻ ríu rít ở trên mái nhà cho chí làn ánh sáng chiếu xuống đường nhựa, thật là bao hàm bao nhiêu cái nên thơ mà tới ngày hôm nay, nàng mới nhận thấy hết giá trị; nàng chỉ nhận thấy khi nàng sắp phải từ giã chúng. Bây giờ, nàng mới thấy rằng cuộc sống là một cái gì nghiêm trọng mà xưa kia nàng đã coi là thường.

Do một trạng thái tâm lý, nàng sống sờ sờ đây, mà nàng tưởng chừng như mình đang ở thế giới bên kia, cân nhắc cái sống mà nàng đã mất. Nàng thấy nó nặng trĩu những ý nghĩa thiêng liêng.

Thôi bây giờ nàng đã hiểu rồi. Chính bởi nàng không nhìn nhận thấy những cái thiêng liêng ấy, nên nàng đã gieo những cử chỉ của sự sống như một trò đùa mà nàng phải chết. A, nếu nàng có thể sống? Nàng sẽ tổ chức cuộc đời nàng trên những tư tưởng khác, nàng sẽ thận trọng những hành vi nàng biết mấy. Nhưng nàng không thể sống được nữa rồi! Sống thì nàng sẽ là cái bia chịu đạn của tất cả tỉnh Thái Bình này. Trời ơi! tại làm sao dư luận của loài người lại ghê gớm đến như thế? Lúc này, nàng thấy rõ ràng loài người là kẻ thù của loài người, một thứ kẻ thù chẳng những ta không dám chọc giận mà ta lại còn phải vồn vã với họ.

Nàng nghiến răng, úp mặt xuống gối, nhưng nàng không khóc. Những giọt nước mắt đáng nhẽ thoát ra người đều trở vào, lắng xuống trái tim, làm cho nàng nhận thấy rằng tuy mình lỗi lầm, nhưng trái tim mình là một cái gì súc tích hơn những người chung quanh nhiều.

Nàng chết, nhưng không một lần nào, nàng oán trách Hiệu. Nàng đã khinh y như nàng đã khinh nàng mấy tháng trước đây. Hiệu cũng đã như nàng, gieo những hành vi của sự sống như một trò đùa, và đang chạy theo những ảo ảnh của hạnh phúc. Nàng đã hiểu lầm hạnh phúc bởi vì nàng đã hiểu lầm cuộc đời. Hạnh phúc nếu có ở trên dương gian này phải là do sự gắng gỏi của trái tim mang lại. Loài người và bao nhiêu phù trầm của cuộc thế không thể đem đến, cũng như không thể làm mất nó đi. Nó có hay không, nó còn hay mất, tự mình, tự mình cả. Nàng đã biết thế, nhưng tại sao nàng không thể dày đạp lên cái dư luận của loài người…Thì ra dù mình muốn hay không, mình cũng bị buộc liền vào với đồng loại bằng bao nhiêu giây liên lạc hữu hình và vô hình. Mà đồng loại đối với đồng loại chỉ là những kẻ thù tàn ác. Họ rình để giết nhau như đàn quạ đen rình để rỉa xác chết. Khiếp thay! cái xác chết mà dân Thái Bình sắp đến rỉa đấy là xác chết của nàng, một người con gái đã yêu và không làm hại ai.

★

Nàng chết đi, người ta sẽ bàn tán, sẽ dị nghị. Sự mỉa mai độc ác của loài người tàn ác sẽ theo nàng cho tới bên nấm mồ, xuống đến dưới mồ nữa. Nó chui vào áo quan, dựng cái xác nàng dậy, lôi nàng ra, vùi dập linh hồn nàng. Để làm gì? Để làm gì? Trời ơi! chỉ để cho thỏa mãn cái lòng thù ghét nó là cái bản thể của tất cả loài người.

A, nếu nàng có thể sống, nếu loài người « bằng lòng» để yên cho nàng sống? Thì cuộc sống của nàng sẽ là một gắng công để giết cái lòng thù ghét ấy đi. Nhưng loài người không bằng lòng đâu!

Nàng đang vấn vương với những ý nghĩ chua cay ấy thì có một bàn tay đặt lên vai nàng. Nàng giật mình quay lại. Yến nhìn nàng bằng những cái nhìn dò hỏi. Nàng vội vàng đặt hai bàn tay lên lòng để che cái bụng đã hơi to.

– Chị làm sao đấy?

– Tôi hơi mệt. Chị đi đâu về?

Yến lặng im không trả lời, cứ nhìn chằm chằm vào bụng nàng, rồi vụt Yến nắm tay nàng:

– Chị giấu ai, nhưng không giấu được em đâu.

Hợi hoảng hồn, nhưng cũng cố làm bộ ngạc nhiên.

– Tôi giấu chị cái gì?

Yến xích lại gần, quàng tay sang cổ Hợi, rồi hôn Hợi:

– Thế chị cho em không phải là bạn thân của chị ư?

Câu nói ấy, trong lúc ấy, có cái mãnh lực làm rung chuyển những giây thần kinh đang bị căng của Hợi. Hợi gục vào lòng bạn khóc nức nở. Yến cứ để yên cho bạn khóc. Sau khi tiếng khóc đã dịu, Yến đỡ cho bạn nằm xuống, rồi đứng dậy đóng then cửa.

Nàng lại ngồi gần Hợi, đặt tay lên trán Hợi:

– Thế bây giờ chị định làm thế nào?

Hợi lắc đầu:

– Em chẳng biết làm thế nào cả.

– Chị đã viết thư cho Hiệu chưa?

– Viết để làm gì?

– Để… để cho y phải cưới chị chứ sao?

Mắt Hợi đang đẫm lệ, bỗng sáng lên một cả quyết:

– Không, em không thể nào lấy y được, dù y có bằng lòng lấy em….. Nhưng khi nào y bằng lòng.

– Tại sao? Con là con y. Thế y chưa biết chứ?

– Y chưa biết. Nhưng biết thì cũng đến thế thôi. Chị chưa gần bọn đàn ông, chị chưa hiểu. Em khinh họ lắm rồi. Em chỉ còn có chết mà thôi!

Nói đến đấy, Hợi lại òa khóc. Yến cúi xuống áp má mình vào má bạn, rồi cũng tấm tức khóc:

– Chị bảo em chưa hiểu bọn đàn ông ư? Em hiểu họ lắm. Em cũng đã bị lâm vào cái cảnh đau đớn như chị. Em cũng đã….

Yến nói đến đấy bị cơn khóc chặn lấy họng, không cho nói nữa. Sự khổ não của Hợi bỗng thấy giảm đi đôi phần khi nghe bạn nói thế.

Lòng người đầy những chỗ yếu hèn. Người ta sung sướng khi thấy một người khổ hơn mình. Người ta bớt đau khi thấy một người đau hơn mình. Người ta đỡ đau khi thấy một người cũng đau như mình.

– Thế ư? Nhưng chị làm thế nào?

– Em cũng đã muốn tự tử như chị, em đã mua thuốc phiện dấm thanh. Nhưng sau mẹ em biết.

– Mẹ chị biết?

– Vâng.

– Thế me chi làm thế nào?

– Mẹ em bắt em phải viết thư cho y bảo y tìm cách khu xử.

– Thế chị có viết không?

– Em phải viết.

Hợi nghiến răng ;

– Em thì em chết thôi, em không thể viết được. Còn gì tình nghĩa nữa mà ở với nhau. Thế y trả lời ra sao?

– Y chẳng trả lời, rồi y xin đổi ngay đi tỉnh khác.

– Em… nếu em viết thư cho y cũng đến thế mà thôi. Y nay mai sắp lấy vợ giầu… Tình nghĩa nào cho bằng đồng tiền hở chị?

– Em hiểu. Giá bấy giờ cái thể em giết được y, em giết ngay. Lúc…gì thì leo lẻo cái mồm những chung tình, những…

Hợi vội vàng lấy tay bịt miệng bạn:

– Thôi, chị đừng nói đến chỗ ấy nữa. Em tởm lắm.

Cả hai lặng im một khắc, rộn rực bởi những ý nghĩ giống nhau về bọn đàn ông

Rồi thì Hợi thở dài:

– Chẳng qua là chúng mình dại, chúng mình chỉ đi tìm ở bọn đàn ông những cái lòe loẹt bề ngoài, những cái danh phận hão huyền mà chúng mình chẳng đòi hỏi ở họ một nhân cách, một khí phách, thì làm sao gặp con người chung thủy cho được. Em không trách họ, em chỉ trách em. Nhưng bây giờ thì đã muộn! À quên, thế rồi sau chị làm thế nào?

Yến ngập ngừng một lát:

– Me em bắt em uống thuốc …

Hợi rùng mình lặng im.

Nước mắt lại chứa chan ở trên mặt Yến:

– Chị bảo làm thế nào? Chỉ còn cách ấy. Em không thể để cho gia đình em mang nhục vì em được. Thôi thì bao nhiêu tội ác, em đành gánh lấy một mình.

Thấy Hợi lặng thinh nghĩ ngợi, Yến lại nói luôn:

– Những tên thuốc ấy, em còn nhớ cả. Nếu chị bằng lòng…? Công hiệu lắm.

Hợi như bừng tỉnh một cơn ác mộng:

– Thà chết! Như thế thì tội lắm.

– Chị chết thì nó cũng chết. Đằng nào nó cũng chết. Mà lại để cho bố mẹ anh em điêu đứng vì mình. Chị thử nghĩ mà coi. Đem cân nhắc thì em thấy chỉ còn cách ấy. Nếu chị bằng lòng thì em sẽ lấy… đem đến đây cho chị. Có uống thì phải uống ngay, chứ không nó lớn lên thì khó lắm.

– Thôi em đành chết.

– Chết thì thiệt thân, mà đau đớn cho bố mẹ. Mà nó thì cũng phải chết theo chị. Chị công nhiên đẻ là một sự không thể được rồi. Chị thử tưởng tượng một khi tỉnh Thái Bình được tin chị…

Hợi vội vàng bịt tai:

– Thôi chị đừng nói nữa. Thôi em đành chết.

Yến ôm lấy bạn:

– Nếu cái chết của chị mà giải quyết được một cách ổn thỏa thì em xin để cho chị chết ngay. Chị chết, đốc-tờ khám nghiệm, người ta cũng vẫn biết là chị chửa. Thày mẹ chị cũng vẫn bị người ta chê cười. Chỉ có một cách là đẻ, là nuôi nhưng trong cảnh chúng ta lại không thể thế. Đấy, chị cứ nghĩ chín mà xem. Chị chửa mấy tháng?

– Độ bốn tháng.

– Ồ, nếu thế thì chóng lắm và không đau đớn nữa. Trước kia em những hơn năm tháng.

– Nhưng….

– Nhưng làm sao? Mình thì không thể nào đẻ được rồi. Mà cho dù là tội thì để nó sống lại tội hơn. Chúng mình sau này thế nào cũng phải đi lấy chồng. Ai nuôi nó? Nó sẽ bị mọi người khinh bỉ. Cho nó chết đi còn hơn để cho nó bị nhục cả một đời. Mà cha mẹ mình cũng lại không bị mang tiếng. Chị phải nghe em.

Yến nói xong, đứng dậy đi lục hết các ngăn kéo, ngăn tủ, rồi lôi ra gói thuốc ngủ. Hợi vội vàng chạy đến giằng lấy. Yến cương quyết bảo:

– Nếu chị không để em vất gói thuốc ngủ này đi thì em sẽ kêu lên cho hai cụ biết bây giờ.

Liền lúc ấy, ở ngoài nhà có tiếng hỏi:

– Chúng mày làm cái gì ở trong buồng mà ầm ầm lên thế?

Chính Hợi thấy những viên thuốc ngủ tung tóe ở trên sàn phải vội vàng trả lời ngay:

– Không, có gì đâu …

Yến cúi nhặt những viên thuốc ngủ, gói làm một gói rồi bỏ vào túi.

– Để sáng mai, em đi lấy thuốc, rồi đem đến cho chị.

Hợi lặng im. Trong cái lặng im ấy, Yến nhận thấy một ưng thuận. Yến lại kéo bạn xuống giường, rồi xoa tay lên bụng:

– Chà, bụng chị còn nhỏ lắm. À, mà em bảo chị nhớ khi nó ra phải luôn luôn xoa nghệ vào bụng để cho những … người ta không nhìn thấy những đường sẹo. Chắc bây giờ da bụng chị căng, trông thấy những vết trăng trắng phải không?

Hợi gật đầu.

– Ấy, nên xoa bụng bằng nghệ cho thật nhiều thì sau không còn dấu vết gì nữa. Để những dấu vết ấy sau này, lôi thôi lắm….

Hợi đã hiểu ý nghĩa câu nói của Yến, và sự lôi thôi ấy là gì. Sự chăm chỉ xoa nghệ kia là để cố che lấp cho người chồng sau này khỏi nhìn thấy những vết tích sự lầm lỡ của mình.

– Thế chị cũng không còn sẹo mấy chứ?

Yến đưa bụng cho bạn xem:

– Không, nhìn kỹ lắm mới nhận được. Nhưng cũng chả cần.