8- Ông Hai An

Nhập gia tùy tục, sống ở một xứ thực tế như nước Mỹ, trừ trẻ con và người già yếu, mọi người đều nghĩ đến làm việc. Làm việc gì? Ở đâu? Những người học hành đầy đủ, có nghề có nghiệp, có người hướng dẫn, ra đời dễ dàng tìm việc làm. Những thanh nên, thiếu nữ mới lớn lên, vì lười, vì thích ăn chơi, vì môi trường kích thích xấu xa làm những tâm hồn non dại thiếu người chỉ bảo bị sa đọa, hư hỏng, bỏ học, bỏ hành, gây ra nạn băng đảng, trộm cướp.

Nhiều người đã viết sách, báo nhắc nhở trách nhiệm phụ huynh về sự giáo dục con cái và để ngăn ngừa, sửa chữa nhưng chưa được phổ biến rộng rãi, hoặc những người có tấm lòng vàng, mạnh thường quân lưu tâm đến vấn đề trẻ em hư hỏng, chỉ hoạt động trong âm thầm, không cần nói ra để lấy tiếng khen. Một trong những này mà tôi biết là ông bà Hai An.

Theo bạn tôi nói về ông bà Hai An, bà đi bán hàng, ông làm công nhân ở một hãng như mọi người. Họ không dư dả, nhiều tiền của nhưng lòng bác ái có thừa. Ông bà An đã làm được những việc mà nói ra chắc nhiều người không tin. Ông bà đã khuyến dụ giúp đỡ đưa được một số em đi bụi đời trở về đời sống lương thiện, đi học, đi làm. Rất ít người biết đến những việc làm cao cả và đẹp đẽ này. Khi biết chuyện tôi đã mang lòng cảm phục ông bà và đã nhờ người bạn để dẫn tôi đến giới thiệu và gặp ông bà An vào ngày cuối tuần.

Không kiểu cách, không khách sáo, ông bà Hai An đã đưa chúng tôi sang phòng bên cạnh gặp các em có thành tích, quá khứ bất hảo và giờ đây đang trú ngụ nơi nhà ông bà, coi gia đình này như nơi hạnh phúc, an toàn. Các em từ tuổi 15 tới 20, vẻ mặt em nào cũng vui tươi khỏe mạnh. Nhân ngày nghỉ các em đang sửa soạn rủ nhau đi câu cá.

Tôi hỏi:

-Sự thúc đẩy nào đã khiến ông bà làm công việc giúp đỡ các em bỏ nhà ra đi, trong khi ông bà còn phải trông coi con cái của mình?

Ông An cười trả lời:

-Chúng tôi chỉ có lòng thành thực, yêu mến các em. Gặp em nào muốn rời xa băng đảng chúng tôi coi các em như người thân và mời về ở với chúng tôi.

Tôi muốn hiểu rõ hơn và hỏi ông bà Hai An về một trong những trường hợp của các em này. Ông An kể:

-Một hôm tôi ở trong chợ ra, đang xếp đồ vào trong xe, nghe tiếng cãi nhau trong chiếc xe đậu kế bên rồi tháy một em khoảng 16, 17 tuổi bị bốn cậu con trai khác trong xe đẩy xuống và phóng xe chạy đi mất. Em này đứng nhìn theo, vẻ mặt cau có, tức tối, buồn thảm. Tôi đoán chừng cùng một bọn với nhau mà bỏ cậu này đứng lại một mình. Có chuyện gì đây. Tôi lại gần cậu trai, tươi cười hỏi:

-Em không đi với các bạn em à? Em đợi họ trở lại hay đợi ai khác?

Cậu ta không trả lời, trân trối nhìn tôi, vẻ mặt vẫn còn những nét khó chịu, tức giận. Tôi hỏi tiếp:

-Em cần về đâu, anh đưa em về?

Vẻ mặt cậu ta bắt đầu dịu lại và trả lời:

-Em không có chỗ nào để về cả.

Tôi đã hiểu phần nào tình cảnh những em như em này và đề nghị về nhà tôi chơi. Nhìn tôi từ đầu đến chân rồi như cái máy, cậu ta bước vào xe ngồi cạnh tôi không nói gì. Tôi lái xe về nhà, trên đường đi, tôi hỏi cậu ta có đói không? Vẻ mặt em này lúc đó bắt đầu tươi hẳn lên vì từ sáng chưa có gì vào bụng. Tôi lái xe ngang qua McDonald và mua hai chiếc Big Mac cho tôi và cậu ta cùng ăn. Về đến nơi, nhà tôi ra mở cửa đón, tôi nói với nhà tôi:

-Chú em đây mới gặp, anh mời về nhà mình chơi.

Tôi nói cho em này biết chúng tôi có mấy em khác cũng hoàn cảnh như em ở đây với chúng tôi và nếu em muốn, cũng có thể ở lại như vậy. Thấy vợ chồng tôi vui vẻ, lại còn mấy người bạn nữa để làm bạn, cậu ta sung sướng nhận lời ngay. Nhà tôi hỏi về gia cảnh, cậu ta nói:

-Nhà em đông người, có tới tám anh chị em. Em là con thứ năm trong gia đình. Bố mẹ em đều đi làm, chúng em đi học chiều mới gặp nhau. Người về trước, kẻ về sau, ai đói tự động tìm cơm mà ăn. Bố mẹ cũng không để ý đến, chỉ trừ khi nào bị đau không ăn cơm hay bỏ học bố mẹ mới hỏi đến. Em muốn ăn xài, nhưng bố mẹ không cho, nói đi làm có tiền thì mua mà ăn mà mặc. Em thiếu thốn nhiều thứ, cần có tiền. Ở lớp có mấy đứa rủ em đi chung với chúng nó, kiếm tiền dễ ợt. Em bỏ nhà, bỏ học theo chúng đi lang thang. Chúng dậy cho biết cách ăn cắp, đi ăn cướp, bán ma túy.

Hôm nay chúng đi mua những thứ cần thiết để lên đường sang tiểu bang khác vì ở đây động rồi. Chúng bảo em đi theo nhưng em thấy nhớ nhà định về lại nhà lấy ít quần áo. Vừa nói ra, chúng nó nhao nhao lên phản đối, có đứa đòi đánh rồi đẩy xuống xe. Chúng nói cho mầy chết đói rồi chúng lái xe đi luôn. Em nhớ nhà nhưng bỏ học bỏ nhà đã mấy tháng không dám về gặp ai. Bố mẹ gặp lại chắc sẽ đánh chửi, em chưa biết sẽ ở đâu, may gặp chú đưa về đây cho ở lại, em sẽ đi kiếm việc làm.

Chúng tôi nói với em này:

-Em sẽ ở cùng phòng với sáu em nữa, vậy kêu em là Bảy!

Chúng tôi giới thiệu Bảy làm quen với mấy em khác. Các em đến trước dẫn dắt người đến sau, đưa đi học trở lại, sắm quần áo, sách vở đầy đủ.

Chúng tôi biết với tuổi này, các em chưa đủ trí khôn, suy nghĩ sâu xa, chỉ thích chơi, thích phiêu lưu, không muốn bị kìm hãm. Chúng tôi chủ trương tìm hiểu từng em về hoàn cảnh, tính tình, sở thích, cái tốt cũng như cái xấu để dần dần dụ lại về đường ngay. Ngoài ra còn phải đề phòng những em có tính năng động quá cao, như không kiếm được việc làm, bị mạt sát, không thỏa mãn điều gì hay thất vọng, dễ đưa đến tự vẫn hay lại bỏ nơi này đi phiêu lưu lần nữa khi chúng tôi chưa đủ thời giờ để dẫn dụ họ ở lại. Có khi tôi phải xin nghỉ vài ngày để ở nhà tổ chức ăn uống, đi chơi, chiều về hát hỏng, đàn địch, nói truyện vui để tạo ra không khí ấm cúng gia đình và sinh hoạt cho cả nhóm.

Chúng tôi quan niệm sửa đổi con người phải sửa từ cái nhỏ, phải hòa mình tìm hiểu họ. Ngoài ra phải biết lượng sức mình để họ từ từ vào khuôn phép. Như tập dần cho họ giữ trật tự, giữ vệ sinh, giữ giờ ăn, giấc ngủ, sửa lại lời nói thô bỉ, tập cho họ cử chỉ lễ phép hơn.

Chúng tôi cũng tìm dịp thích hợp để nói chuyện về những thành công của người này, người khác để kích thích họ, nói về lòng nhân, nghĩa, giữ gìn chữ tín. Cũng phải tránh để không chạm đến tự ái họ, chỉ là câu truyện, không phải dậy họ. Dần dà chúng tôi hướng về tâm linh, nói về đời người, về kiếp người ngắn ngủi chóng qua. Chúng tôi cũng đưa các em đó vào các đoàn thể tổ chức tôn giáo, có các sinh hoạt. Các em thích thú gia nhập, tìm hiểu về tôn giáo và giao du bạn bè trong giới này. Có em gặp được ý trung nhân vì hoạt động với nhau và hiểu nhau. Cách đây mấy hôm, chúng tôi đã tổ chức đám cưới cho một em như thế.

Tôi hỏi ông bà Hai An:

-Ông bà có lần nào bị thất bại không?

-Có chứ! Có thành công thì cũng có thất bại. Thường do vì tôi thiếu lưu tâm đến ảnh hưởng bên ngoài quá mạnh hay do chúng gặp lại bạn cũ trong băng đảng đến dụ dỗ bỏ đi. Châm ngôn của chúng tôi là hãy đến với những em đang đi sai đường, đừng vội kết tội, đe dọa, trách móc họ vì tâm hồn họ cần có sự an ủi, nâng đỡ, săn sóc cả tinh thần lẫn vật chát. Sau đó từ từ hướng dẫn họ, từ việc nhỏ đến việc lớn và mong mỏi thành công trong việc dẫn họ trở lại đường ngay lẽ phải.

Tôi cảm phục về việc làm này của ông bà Hai An. Họ quả thật là người có lòng quảng đại, lưu tâm đến sự giúp đỡ giới trẻ. Ước mong có được nhiều người bắt chước ông bà này để săn sóc, dậy dỗ con em để nạn băng đảng không còn lộng hành được nữa và những thanh thiếu niên lầm đường lạc lối có cơ hội trở thành những người tốt, hữu ích trong xã hội.