CHƯƠNG KẾT

Câu chuyện dường như đã kết thúc, không phải viết thêm gì nữa, nếu không có một sự cố vào cuối mùa thu.

Sau hai đám cưới trái mùa, thời gian cứ trôi đi. Và những nhân vật của chúng ta, mỗi người, đều sống một cách bình lặng cuộc sống riêng của mình.

Phú và Xoan, mặc dù đời sống vật chất không dư dật, nhưng lại tỏ ra rất hạnh phúc. Càng sống, họ càng yêu nhau, hiểu nhau, quan tâm đến nhau và sẵn sàng cùng nhau vượt qua mọi khó khăn của đời thường. Sau ngày cưới chừng ba tháng, Xoan báo với Phú tin vui. Họ háo hức và sung sướng chuẩn bị cho ngày đứa con ra đời.

Mến đẻ con trai. Thằng bé thiếu tháng, phải nuôi trong lồng kính ở bệnh viện huyện một tuần, nhưng lại tỏ ra rất khoẻ mạnh và kháu khỉnh. Mến đặt tên thằng bé là Đạt, lấy họ Bàn. Không hiểu khi đặt tên con, Mến có nghĩ đến Phát và ngầm một ngụ ý gì không. Nhưng với mọi người, Mến chỉ giải thích: Đạt là Được. Cả cuộc đời Mến cay đắng, nhọc nhằn mới được nó.

Mặc dù thằng Đạt chẳng có một nét nào giống ông Bàn Tiến Ích, nhưng ông quí nó còn hơn cả vàng. Lòng nhân hậu và nhất là cái tình yêu hết sức vị tha, hồn nhiên, mang đậm cái chất hoang sơ thuần khiết của thiên nhiên quê hương ông, đã khơi dậy trong Mến cái tình thương vốn tiềm ẩn sẵn trong tâm hồn mà cô tưởng như chính mình đã mất. Mến đẫy ra, tươi tỉnh lại, có nhiều nét hấp dẫn và quyến rũ của những cô gái một con vốn đã từng một thời trẻ đẹp.

Còn vợ chồng Phát? Về đời sống kinh tế thì chẳng có điều gì phải nói. Họ là một cặp lí tưởng để bổ sung cho nhau. Nếu cứ với cơ chế quản lí này, chỉ dăm năm nữa họ có thể lên hẳn một cái nhà năm tầng. Duy có một điều thỉnh thoảng vẫn cộm lên trong quan hệ vợ chồng của họ. Ấy là Mến và đứa con của cô, của Phát ở trên cái cung đường miền núi heo hút kia. Dù Mến cứ cố tình coi như không có vợ chồng Phát tồn tại trên đời, thì đôi khi họ vẫn phải nghĩ về mẹ con cô như những tội nhân nghĩ đến vị quan toà. Dường như họ luôn luôn có cái tâm thế của những tội phạm chót được tha bổng trong phiên toà sơ thẩm, và rất có thể sẽ bị xử lại, nếu như phiên toà phúc thẩm được thiết lập.

Vào cuối mùa thu năm ấy, thời tiết tỏ ra hết sức khắc nghiệt. Những cơn mưa muộn ở thượng nguồn làm cho nước sông Hồng dâng cao tới mức báo động cấp một. Ở vùng châu thổ sông Hồng, liên tục trong ba ngày, mưa không lúc nào dứt hạt. Lúa mùa chín vàng rực ngoài đồng, chưa kịp gặt đã bị nước phủ trắng băng.

Ngày hôm ấy, đội xe của Phát có lệnh gấp phải đi chở đá theo lệnh điều động của Uỷ ban chống lụt bão Hà Nội. Qua cầu phao sông Đáy ở mạn Phú Lí, nước sông to quá, cầu phao bị vỡ, xe rồng rắn xếp hàng chờ thay phà dài đến hai cây số và phải mất bốn tiếng đồng hồ mới qua nổi.

Phát về đến nhà lúc quá nửa đêm. Vừa đói, vừa thấm lạnh, anh cảm thấy người vang váng muốn sốt.

Năm vẫn thức đợi. Nghe tiếng xe, chị vội vã ra mở cổng.

- Ông ra đợi anh suốt từ chập tối - Phát vừa từ cửa xe bước xuống, Năm đã vội báo tin.

- Ông đâu? Có việc gì thế?

- Ông mệt. Em giữ lại nhưng ông không ở. Thím Xoan vừa điện về chiều nay. Chú Phú bị tai nạn, đang nằm cấp cứu ở bệnh viện tỉnh. Ông bảo anh phải thu xếp lên ngay.

Phát gieo mình xuống ghế salông, mặt nhợt nhạt vì lo lắng và mệt mỏi. Năm đưa cho anh bức điện. Anh cầm lấy và cứ nhìn mãi những dòng chữ viết bằng mã số như muốn tìm ở chúng những thông tin gì khác mà có thể anh chưa thấy hết.

Phú gặp tai nạn gì? Tính mạng nó liệu có sao không? Những câu hỏi cứ xoáy trong đầu Phát. Trong lòng anh cứ phấp phỏng một nỗi lo sợ, day dứt một niềm ân hận. Suốt mấy tháng nay, không hiểu sao, mỗi lần nghĩ đến Phú là anh lại có cái tâm trạng day dứt, tự trách cứ mình. Dường như Phú là cái con người thứ hai ở trong anh, lúc ẩn sâu, chìm lấp đi, lúc lại hiện diện, đối thoại với chính con người thường ngày của anh. Anh biết, về mặt huyết thống, máu mủ, dù anh em có xung khắc, đối nghịch nhau đến mấy, anh vẫn luôn luôn giành cho Phú tình thương và sự bao dung che chở. Nhưng về mặt nhân cách, chính cái cách sống có vẻ đối nghịch với anh của Phú, nhiều lúc lại thức tỉnh anh, bắt anh phải nghĩ đến Phú với một niềm ân hận chân thành. Phú sống chân thực, quyết liệt và cao thượng hơn anh nhiều. Phú dám sống vượt lên trên hoàn cảnh, chịu trách nhiệm về chính bản thân mình. Phú bướng bỉnh và thẳng thắn nhiều khi đến dại dột, nhưng suy cho cùng thì bao giờ Phú cũng đúng. Cái đúng không phải bao giờ cũng đồng nghĩa với cái khôn. Nhưng làm được như thế, con người sẽ sống tốt lên và luôn luôn thanh thản.

Phát nhớ lại cái ngày cưới Phú. Anh giận Phú không lên nông trường, nhưng khi Năm đi, anh đã đưa cho chị một bọc tiền lớn ba mươi ngàn đồng, bảo chị đưa cho vợ chồng Phú để sắm sửa, chi dùng trong ngày cưới. Hôm ấy, khi đi làm về, Phát đã đánh xe đến nhà Tựu mang cho các con Tựu mấy bộ quần áo mà anh đã mua bằng chính số tiền hôm Tựu mang đến trả lại. Làm được những công việc ấy, lương tâm anh mới đỡ bị cắn dứt. Và anh làm những công việc ấy cũng chính là vì cái con người Phú ở trong anh thúc giục. Cũng như trước đây, khi gặp Tựu hát ở trên chuyến xe buýt, tự anh đã làm một hành động mà sau này nghĩ lại, anh thấy việc làm ấy thực chất là cái chất của con người Phú.

Phải bằng mọi cách lên với Phú ngay đêm nay. Phát nhìn đồng hồ. Anh đi lại phía giường vợ và ngồi xuống cạnh Năm.

- Anh phải lên với chú ấy. Không hiểu sao mấy hôm nay anh nóng ruột lắm. Sáng mai em đi xe máy lên xí nghiệp vào lúc đầu giờ, nói với anh Sơn là anh xin nghỉ hai ngày. Anh sẽ viết cho anh Sơn mấy chữ.

- Anh mang cả xe đi à?

- Đành phải thế vậy thôi. Anh vẫn còn mấy chuyến xe chạy vượt kế hoạch.

Năm chợt nghĩ đến Mến. Theo một nguồn tin mà chị vừa được biết. Mến mới sinh một đứa con trai.

- Thôi, hay anh đừng đi nữa. Hình như anh ốm rồi đấy - Năm níu lấy tay chồng. Tự nhiên chị có cái linh cảm rằng rất có thể lần này chị sẽ mất anh hẳn - Để sáng mai em đi sớm. Em cũng muốn lên thăm thím Xoan một chút...

- Em không đi được đâu - Phát như vẫn không hiểu nỗi lo của vợ. - Linh tính cho anh thấy kì này có thể chú Phú gặp một tai nạn gì hệ trọng lắm.

Năm thở như hắt ra. Chị nằm quay vào trong, nhưng ngay lập tức lại vùng trở dậy. Năm không còn đủ can đảm để giấu cái mối lo vừa nhói lên, bóp nghẹt tim chị.

- Nhưng mà em cấm anh. Đừng có kiếm cớ mà gặp cái con bé làm đường ấy đâu nhé.

Phát chợt hiểu nỗi lo của vợ. Đành phải vỗ về Năm để chị yên lòng.

Anh ngả lưng chừng nửa tiếng đồng hồ, rồi vục trở dậy, đi ra xe.

Chiếc Zin 130 mới nhận nổ máy rất êm, bò ra khỏi cổng, quét hai vệt đèn pha sáng rực. Lúc ấy cả thành phố còn đang ngủ. Và mưa lại bắt đầu rơi.

*

Phú nằm trong phòng cấp cứu bệnh viện tỉnh đã sang ngày thứ hai. Suốt hai ngày qua, anh vẫn ở trạng thái hôn mê. Khắp đầu anh là một vòng băng trắng toát, chỉ hở một đôi mắt trũng sâu, chiếc mũi gồ cao và bộ râu mép lởm chởm như một chiếc bàn chải.

Suốt hơn tuần nay, những đợt mưa lớn ở thượng nguồn làm cho lũ bỗng dâng lên đột ngột. Đoạn suối chỗ bến phà của Phú, ngày thường chỉ hẹp bằng ba thân phà, chạy phà tay cũng chỉ mất năm phút, vậy mà khi cơn lũ dâng lên bỗng rộng mênh mông, mặt nước gần chạm chiếc cầu treo giành riêng cho người và xe thô sơ qua sông.

Thường trong trường hợp nước lũ dâng cao như thế, có khi hàng tuần không có xe qua. Nhưng vào đúng cái đợt lũ đang lên cao nhất, thì nông trường hết gạo. Các đội sản xuất nháo lên từ nửa tháng nay về chuyện gạo. Đích thân giám đốc chạy đến đứt hơi từ công ty lương thực lên Sở lương thực, rồi các kho, vét từng cân gạo để chấm dứt tình trạng đứt bữa quá lâu ngày của cán bộ công nhân nông trường...

Hai xe tải chở đầy gạo, về đến bến phà đành phải nằm lại. Phó giám đốc nông trường theo áp tải xe khẩn khoản đề nghị thợ phà bằng mọi cách giúp đưa hai xe gạo qua sông. Cả đội phà họp lại bàn cách đưa xe sang an toàn, chiến thắng dòng nước lũ. Phú đưa ra sáng kiến dùng trục tời kéo, kết hợp với việc tăng cường cáp giữ. Xe gạo thứ nhất được cánh thợ phà đưa qua sông an toàn. Xe thứ hai vừa cập bờ bên kia thì một đợt lũ bẻ vặn phà, làm đứt tung hai giây cáp giữ. Con phà như chiếc bè củi lao đi băng băng, kéo theo xe tải gạo, anh lái xe và hai người thợ phà. Nếu cứ để con phà tự trôi, nó sẽ đập va vào một ngầm đá hoặc một chướng ngại nào đó trên đường và vỡ ra từng mảnh. Phú đứng trên phà quan sát nhanh về phía hạ lưu và bàn với hai người bạn phương pháp cứu phà, cứu cả chiếc xe tải và sáu tấn gạo. Lợi dụng khi con phà sắp lao gần đến một cây cổ thụ. Phú cùng hai người bạn dùng hết sức tung sợi cáp lên, cuốn mấy vòng vào thân cây. Con phà xoay tròn, đứng sững lại.

Cùng lúc đó, ngoảnh nhìn về phía thượng nguồn Phú thấy một cây gỗ lớn đang lao tới. Lập lờ bên cây gỗ là một dáng người, hình như là một cậu bé. Cứ đà lao của cây gỗ kia, nó sẽ đâm trúng vào đuôi phà đang quay ngang. Không kịp tính toán gì nữa, Phú lao xuống dòng nước. Anh cố dùng hết sức và tài bơi lội của mình túm lấy cây gỗ, đẩy dạt vào phía bờ bên kia. Mớ tóc của cậu bé chốc chốc lại bồng trên mặt nước, khiến anh nhìn rõ một gương mặt tái ngoét, chừng mười hai tuổi. Chắc cậu ta đã uống quá nhiều nước và không còn sức để chịu đựng. Phú vòng tay nâng người cậu bé lên phía trên cây gỗ và anh ra sức đẩy cây gỗ vào bờ.

Vừa chạm đất, đưa được cậu bé lên bờ, Phú chợt nghe răng rắc phía trên đầu. Một mảng đất lở, kéo theo một cây gỗ lớn. Phú chỉ vừa kịp nằm đè che cho chú bé, thì một cành cây, như mũi lao, phóng xuống đầu anh.

Hơn một tiếng sau đội phà mới đưa được Phú và cậu bé lên bệnh viện tỉnh. Cậu bé tỉnh lại sau một giờ cho thoát nước trong bụng và làm hô hấp nhân tạo. Nhưng Phú vẫn bất tỉnh. Tim anh vẫn đập, nhịp thở vẫn còn. Duy có vết thương trên đỉnh đầu khá sâu. Bác sĩ chuẩn đoán, anh bị chấn thương sọ não nặng, có thể phải dùng phẫu thuật.

*

Phát bước vào phòng cấp cứu khi trong phòng chỉ có một mình Xoan. Cô đang ngồi bên giường Phú, đôi mắt sưng mọng cứ nhìn xoáy như thôi miên vào gương mặt đang phủ băng trắng toát.

Phát lặng lẽ đi đến bên em trai, cúi thấp xuống mặt Phú.

- Phú ơi! Có nhận ra anh không? Anh Phát của em đây.

Gương mặt Phú vẫn bất động. Đôi mắt anh nhắm nghiền, như ngủ. Phát cúi thấp xuống chút nữa, áp cả bên má mình vào mặt Phú. Anh thấy má mình âm ấm, như thể cái hơi thở yếu ớt từ ngực Phú vừa truyền qua anh. Nhưng hình như không phải. Cái cảm giác ấm nóng áy chính là dòng nước mắt vừa chảy từ khoé mắt anh, lăn xuống.

Xoan bỗng khóc nấc lên.

- Anh Phú ơi! Em làm sao mà sống nổi!

Phát thở dài, ngước đôi mắt đỏ hoe nhìn Xoan. Mới hai ngày qua mà hai hốc má Xoan đã hóp lại. Trong lòng cô lúc nào cũng thường trực hai mối lo: cho Phú và cho đứa con trong bụng, khiến bất cứ lúc nào tâm hồn cô cũng sẵn sàng hoảng loạn.

- Thím hãy bình tĩnh. Anh tin chắc rằng Phú sẽ qua được. Chú ấy vẫn thở đều. Chú ấy biết là anh đã lên đấy...

Phát nói mà giọng anh nghẹn tắc lại. Chưa bao giờ anh thấy ân hận, thương Phú và Xoan như bây giờ. Anh muốn nói với Xoan rằng cô hãy bỏ qua cho anh tất cả những gì anh đã gây cho cô, rằng bây giờ anh đến để chuộc lại tất cả những lỗi lầm ấy. Các em vất vả quá. Dường như cuộc đời luôn đặt các em trước những CUNG ĐƯỜNG hiểm nghèo, nhiều cua gấp và chênh vênh trên những bờ vực. Nói đúng hơn, là cả Phú, cả Xoan, cả Mến luôn luôn nhận cho mình những cung đường ấy, nhận một cách tự nguyện, thầm lặng, như đó là một thiên chức, một nghĩa vụ cao cả. Các em đã tự nguyện hi sinh để nhường cho anh cái cung đường bằng phẳng thênh thang nhất. Bây giờ thì anh đã hiểu. Ở mỗi một cung đường, người ta có thể có một cách sống, một cách nhìn cuộc sống khác đi. Nhưng với những con người như Phú, dù ở đâu, lúc nào, nó cũng vẫn sống như vậy, không thể khác được. Anh đã được nghe anh em đội phà kể về Phú. Nó là con người của những cung đường hiểm nghèo. Anh cũng đã có một thời kì sống ở những cung đường như thế. Những năm đánh Mĩ, anh tự nguyện nhận cho mình những cung đường gian khổ. Và anh thấy thanh thản. Vậy mà hơn chục năm trở lại đây, anh như một con người khác. Quên đi trên một con đường bằng, con người dễ đánh mất mình đến như thế...

Hình như Xoan thấu hiểu những điều tâm sự ẩn sâu trong đôi mắt đỏ hoe chan chứa niềm đau và sự hối hận của Phát. Cô quệt tay lau nước mắt và nói với niềm biết ơn:

- Anh lên với chúng em thế này là an ủi chúng em lắm rồi...

- Em hãy bình tĩnh và đừng nghỉ ngợi nhiều. Anh sẽ lên nói chuyện với các bác sĩ. Phải bằng mọi cách để giúp Phú vượt qua giai đoạn hiểm nghèo này...

Phát đứng lên và dúi vào tay Xoan một gói lớn.

- Thím cầm lấy ít tiền để lo những ngày ở bệnh viện. Mọi công việc với các bác sĩ, anh sẽ thu xếp...

Không đợi Xoan kịp phản ứng gì. Phát bước vội ra khỏi phòng cấp cứu lên tìm gặp bác sĩ bệnh viện trưởng.

Trong lúc Phát đi dọc hành lang, anh bỗng thoáng thấy bóng một cô gái vừa bước vào cổng viện. Mến! Không thể nhầm lẫn được. Chỉ thoáng gương mặt trái xoan và đôi mắt lúc nào cũng mở to, đen thăm thẳm kia, cũng đủ gợi lên trong Phát cả một kỉ niệm nhức nhối.

Dường như Mến cũng vừa thoáng thấy anh. Cô hối hả bước tạt qua khoảng sân có những bồn cây, như cố tình lẩn trốn.

- Mến!

Phát đi vòng trở lại, đuổi kịp Mến ở lối rẽ.

Mến đứng sững lại, như không thể bước thêm được nữa. Đôi mắt cô hình như cắm xuống đất. Tim Phát thắt lại. Anh vừa nhìn thấy trên khuôn ngực tròn căng của Mến hai khoảng ngực áo đẫm ướt.

- Con có khoẻ không em? Em có thể cho anh gặp con được chứ? - Phát nói lắp bắp với một giọng cầu khẩn chân thành.

Mến định cắn răng nín lặng, như cái người đang đứng trước mặt cô là con người mà cô hoàn toàn không quen biết. Nhưng hình như anh ta cứ tiến sát lại, điệu bộ kì cục quá. Và Mến đột ngột ngẩng lên, xoáy vào Phát hai ánh nhìn sắc lạnh.

- Anh lầm với ai đó rồi. Giữa chúng ta, có quan hệ gì đâu?

Rồi Mến đột ngột bỏ đi, như thể cô đang hối hả chạy trốn khỏi Phát, hối hả chạy trốn khỏi chính mình.

Phát đứng lặng giữa lối đi. Đôi ánh mắt của Mến vừa như hai tia chớp dập tắt trong tâm hồn anh tất cả những gì hi vọng, chờ mong mà anh đã nuôi dưỡng bấy lâu nay, nhưng đồng thời nó cũng vừa như một hồi quang kéo anh trở lại cái bầu trời và thiên nhiên kì ảo với dòng suối trong và hương xôi nếp thơm lừng...

- Anh Phát ơi, anh Phú tỉnh lại rồi! - Tiếng Xoan reo lên từ phòng cấp cứu.

Phát chạy bổ đến giường Phú.

Qua vai người bác sĩ. Phát bắt gặp đôi mắt Phú đang mở to nhìn anh.

- Chú Phú. Anh đây!

Trông con ngươi Phú lấp lánh như cười.

Cả Xoan, cả Phát, cả Mến cùng cúi xuống bên Phú. Những gương mặt dàn dụa nước mắt.

Phát cảm thấy rất gần bên anh gương mặt sáng bừng của Mến và hơi thở nồng ấm của cô như phả vào gáy mình.

Nhưng anh không dám quay lại.

Hết