Maggie

Ngẫm lại, thật đơn giản hơn nhiều khi gọi cho một chuyên gia y khoa để ông lên lớp cho tôi đủ thứ về hiến tạng. Nhưng có thể mất cả tuần để chờ một bác sĩ bận rộn gọi lại cho tôi, mà đường từ nhà tù về nhà tôi lại ngang qua bệnh viện Concord, và trong đầu tôi vẫn bừng bừng lửa nhiệt tình pháp luật chính đáng. Đây là những lý do duy nhất mà tôi nghĩ ra khi quyết định ghé lại phòng cấp cứu của bệnh viện. Càng nhanh chóng gặp được một chuyên gia, tôi càng sớm lập được hồ sơ cho vụ án của Shay.

Tuy nhiên, y tá nhận bệnh, một bà hoa râm bự con trông như chiến hạm, lại câm như hến khi tôi ngỏ ỷ muốn nói chuyện với một bác sĩ. “Vấn đề là gì?”

“Tôi có vài câu hỏi…”

“Tất cả những người trong phòng chờ cũng vậy, nhưng cô vẫn phải giải thích bản chất căn bệnh cho tôi.”

“Ôi, tôi không bệnh…”

Bà đảo mắt khắp người tôi. “Vậy thì bệnh nhân đâu?”

“Ở nhà tù tiểu bang.”

Bà y tá lắc lắc cái đầu. “Bệnh nhân phải có mặt để điền bản đăng ký.”

Tôi thấy chuyện này thật khó tin. Chắc chắn một người bị xe tông đến bất tỉnh chẳng thể nào bị bỏ mặc trong phòng để chờ dài cổ đến lượt mình đọc số thẻ bảo hiểm được.

“Chúng tôi bận,” bà y tá nói. “Khi bệnh nhân đến nơi, thì ký lại.”

“Nhưng tôi là luật sư…”

“Vậy thì kiện tôi đi,” bà y tá đáp trả.

Tôi về lại phòng đợi và ngồi xuống sát một cậu bé tuổi còn đi học, với vải bọc đẫm máu quanh bàn tay. “Tôi từng bị thế này rồi,” tôi nói. “Do cắt bánh vòng.”

Cậu bé quay về phía tôi. “Tôi đấm xuyên qua cửa kính, vì bạn gái tôi quấn nhau với thằng bạn cùng phòng tôi.”

Một y tá xuất hiện. “Whit Romano?” cô gọi, và cậu bé đứng dậy. “Chúc may mắn nhé,” tôi gọi với theo, rồi luồn tay vuốt tóc, suy nghĩ thật căng. Để lại tin nhắn nơi y tá thì có lẽ cả ngàn năm nữa bác sĩ mới đọc thấy, tôi phải tìm cách khác thôi.

Năm phút sau tôi lại tìm đến bà y tá chiến hạm. “Bệnh nhân đến rồi à?” bà hỏi.

“À. Đúng. Là tôi.”

Bà gác viết xuống. “Bây giờ cô bệnh. Trước đó lại không.”

Tôi nhún vai. “Tôi nghĩ là tôi bị viêm ruột thừa…”

Bà y tá mím môi. “Cô biết đó, cô sẽ phải trả $100 để vào phòng cấp cứu, dù cho đó là bệnh tưởng.”

“Ý bà là bảo hiểm không…”

“Không.”

Tôi nghĩ về Shay, về tiếng cửa thép nhà tù rít lên khi đóng lại, thế là… “Bụng tôi. Đau dữ dội.”

“Bên nào?”

“Bên trái…?” Bà y tá nheo mắt.

“Ý tôi là bên trái người đối diện.” “Ngồi xuống đi,” bà nói.

Tôi ngồi lại nơi phòng đợi và đọc hai tờ rơi People cũ kỹ như con người tôi vậy, rồi được gọi vào phòng khám. Một y tá, trẻ hơn, mặc áo màu hồng, lấy huyết áp và đo nhiệt độ cho tôi. Cô viết bệnh án cho tôi, còn tôi thì nghĩ thầm liệu mình có bị truy tố vì giả mạo bệnh án không đây.

Tôi đang nằm trên bàn khám, nhìn vào tấm áp phích Where’s Waldo? trên trần, thì bác sĩ đi vào. “Cô Bloom?” ông gọi.

Ôi thôi, tôi không kìm nổi, anh ấy quá tuyệt. Mái tóc đen và đôi mắt màu việt quất vườn nhà tôi trồng, lúc thì màu tím, lúc thì biến đổi trong mờ. Anh có thể lột trần tôi với nụ cười ấy. Anh khoác một áo choàng trắng và áo bông chéo có cổ với cả vạt toàn hình búp bê Barbie.

Anh hẳn có một Barbie sống ở nhà, một hôn thê với số đo 96-56-92, có cả bằng luật lẫn y khoa, hay thậm chí là vật lý học thiên thể và chính trị.

Thế là xong, chẳng còn cơ hội nào nữa khi mà tôi còn chưa được mở lời với anh.

“Cô là Bloom?”

Làm sao tôi lại không để ý thấy giọng Anh đặc sệt của anh ấy chứ? “Vâng,” tôi nói, ước gì mình là một ai khác.

“Tôi là bác sĩ Gallagher,” anh nói, rồi ngồi xuống trên ghế đẩu. “Tại sao cô không cho tôi biết tình hình đi?”

“À,” tôi bắt đầu. “Thực ra tôi khỏe.”

“Trong biên bản ghi rằng ruột thừa khá tệ.”

Bị bệnh, sao mà tôi yêu nó thế. Tôi cá là anh cũng sẽ nói những chuyện thẳng toạc ra thế.

“Để tôi khám cho cô xem,” anh bảo. Anh đứng dậy và mang ống nghe vào tai, rồi đưa nó áp vào dưới áo tôi. Tôi không thể nhớ nổi lần cuối cùng có gã nào từng luồn tay vào dưới áo mình. “Thở nào,” anh nói.

À, đúng rồi.

“Thật đấy,” tôi nói. “Tôi không bệnh.”

“Liệu cô có thể nằm xuống…?”

Thế là đủ để tôi rơi tõm lại vào hiện thực. Lúc anh sờ nắn bụng tôi, anh không chỉ biết rằng tôi không bị viêm ruột thừa… mà có lẽ còn có thể nói được là tôi tọng nguyên một khẩu phần hai bánh của Dunkln’Donuts cho bữa ăn sáng, trong khi ai cũng biết rằng họ phải mất đến ba ngày để tiêu hóa hết chừng đó.

“Tôi không bị viêm ruột thừa,” tôi kêu lên. “Tôi chỉ nói với y tá là tôi bị ruột thừa, chỉ bởi tôi muốn nói chuyện với một bác sĩ trong vài phút…”

“Được rồi,” anh ân cần nói. “Tôi đi gọi bác sĩ Tawasaka đây. Tôi chắc là bà ấy sẽ nói chuyện theo ý cô muốn…” Anh ló đầu ra cửa. “Sue? Khoa tâm lý…”

Ôi, tuyệt quá đi mà, bây glờ anh nghĩ là tôi có vấn đề tâm lý đấy. “Tôi không cần bác sĩ tâm thần,” tôi nói. “Tôi là một luật sư, và tôi cần tư vấn y khoa về một thân chủ của tôi.”

Tôi ngập ngừng, nghĩ là anh có thể gọi bảo vệ, nhưng rồi anh ngồi xuống và khoanh tay lại. “Nói đi.”

“Anh có biết về cấy ghép tim?”

“Một ít. Nhưng tôi có thể nói với cô ngay lúc này là nếu thân chủ của cô muốn một quả, thì anh ta phải đăng ký với UNOS[3] và chờ theo lượt như tất cả mọi người khác…”

“Anh ta không cần tim. Mà là muốn hiến tặng.”

Tôi quan sát thấy mặt bác sĩ thay đổi khi nhận ra rằng thân chủ của tôi hẳn phải là một phạm nhân tử tù. Chẳng có mấy tù nhân ở New Hampshire bày tỏ mong muốn hiến tạng.

“Anh ta sẽ bị hành hình,” bác sĩ Gallagher nói.

“Đúng. Bằng cách tiêm thuốc độc.”

“Thế thì anh ta không thể hiến tim được. Một trái tim hiến tặng phải là do chết não, còn tiêm thuốc độc gây chết tim. Nói cách khác, một khi trái tim thân chủ của cô ngừng đập khi bị hành hình, thì nó chẳng thể đập trong người một ai khác nữa.”

Tôi biết điều này, cha Michael đã nói thế, nhưng tôi không muốn tin.

“Cô biết điều thú vị là gì không? Tôi tin vấn đề là ở chất kali dùng trong thuốc độc, hóa chất khiến tim ngừng đập. Nó cũng là hóa chất chúng tôi dùng để làm liệt tim, tiêm vào trong trái tim được hiến tặng trước khi đưa nó vào cơ thể bệnh nhân. Nó giữ trái tim đứng yên, không nhận máu như bình thường, cho đến khi chúng tôi khâu nối xong.” Anh ngước nhìn tôi. “Tôi không cho là nhà tù sẽ đồng ý thực hiện hành hình bằng cách giải phẫu lấy tim.”

Tôi lắc đầu. “Việc hành hình phải được diễn ra bên trong các bức tường nhà tù.”

Anh nhún vai. “Tôi không tin là mình có thể nói thế, nhưng thật tệ khi họ không còn xử bắn nữa. Một phát súng đúng chỗ, có thể để cho phạm nhân trở thành người hiến tạng hoàn hảo. Ngay cả treo cổ cũng được, nếu người ta có thể gắn máy thở cho người đó ngay sau khi xác nhận chết não.” Anh rùng mình. “Xin lỗi. Tôi thường cứu bệnh nhân, chứ không phải giết họ, dù là về mặt lý thuyết.”

“Tôi hiểu.”

“Một chuyện nữa, ngay cả khi anh ta có thể hiến được trái tim của mình, vẫn có khả năng là nó quá lớn với cơ thể của một đứa bé. Có ai đã xác định vấn đề này chưa?”

Tôi lắc đầu, cảm thấy oải hơn nữa về những chuyện trái khoáy của Shay.

Bác sĩ ngước nhìn tôi. “Tin xấu, tôi e rằng, thân chủ của cô không may rồi.”

“Có tin nào tốt không?”

“Tất nhiên.” Bác sĩ Gallagher cười hớn hở. “Cô không bị viêm ruột thừa, cô Bloom à.”

“Chuyện là thế này,” tôi nói với Oliver khi đem về cho hai chúng tôi đủ món Tàu cho cả gia đình bốn người (đồ thừa để lại được mà, và Oliver thực sự thích món rau trộn, dù cho mẹ tôi nói rằng thỏ không bao giờ ăn món dành cho người.) “Đã sáu mươi năm kể từ lúc có người bị hành hình ở bang New Hampshire này. Chúng ta cho rằng tiêm thuốc độc là cách duy nhất, nhưng như thế không có nghĩa là chúng ta đúng.”

Tôi lấy một dĩa mì xào, và cuộn mì vào miệng. “Chị biết là nó ở đâu đó quanh đây mà.” Tôi lẩm bẩm khi con thỏ nhảy qua một đống giấy tờ pháp lý vung vãi giữa sàn. Tôi không có thói quen đọc Bộ luật Hình sự New Hampshire, lần dò từng mục và tiểu mục trong đó cũng như lặn qua bùn mật vậy. Tôi giở lui một trang, và tất cả những gì tôi vừa đọc trước đó biến mất hết theo trang sách lật.

Tội chết

Án tử hình.

Giết người nghiêm trọng.

Tiêm thuốc, chết người.

630:5 (XXIII). Khi án tử hình được tuyên bố, phán quyết phải là bị cáo bị giam trong nhà tù tiểu bang tại Concord đến ngày ấn định cho việc hành hình người đó, không được dưới một năm kể từ ngày bản án được thông qua.

Hay trong trường hợp của Shay, là mười một năm.

Tử hình phải được thực hiện bằng việc tiêm liên tục vào tĩnh mạch một khối lượng đủ gây chết người, gồm chất an thần tác dụng cực nhanh kết hợp với tác nhân hóa học gây tê liệt, cho đến khi được tuyên bố là đã chết bởi một bác sĩ có giấy phép theo các tiêu chuẩn thực hành y tế được phê chuẩn.

Tất cả những gì tôi biết về án tử hình là học được ở Liên hiệp Tự do Dân sự Mỹ. Trước khi làm việc ở đó, tôi chưa từng nghĩ nhiều về án tử hình, ngoại trừ một vài người bị hành hình và được truyền thông dựng nên những câu chuyện nổi bật. Bây giờ, tôi đã biết tên của những người từng bị giết. Tôi từng nghe về những lời kháng cáo phút chót. Tôi biết một sự thật rằng, tận sau khi chết, nhiều tử tù mới được khám phá ra là họ vô tội.

Tiêm thuốc độc cũng giống như cho một con chó ngủ thiếp đi, tình trạng đờ đẫn chiếm lấy bạn, rồi đơn giản là bạn chẳng bao giờ thức dậy nữa. Không đau đớn, không căng thẳng. Nó là một món cocktail với ba loại thuốc: Sodium Pentothal, thứ thuốc an thần để cho phạm nhân đi vào giấc ngủ; Pavulon, để làm tê liệt hệ thống cơ và khiến ngừng thở; và kali clorua, khiến tim ngừng đập. Sodium Pentothal là thứ thuốc tác dụng cực nhanh, cũng có nghĩa là bạn có thể nhanh chóng phục hồi khỏi tác dụng của nó. Như thế cũng có nghĩa là đối tượng có thể có cảm thức trong thần kinh, nhưng đủ an thần để không thể truyền đạt hay cử động.

Tờ Lancet, nhật báo y khoa Anh, đã đăng một nghiên cứu năm 2005 về báo cáo độc dược của bốn mươi chín phạm nhân bị hành hình tại bốn bang ở Hoa Kỳ, bốn mươi ba trong số đó rơi vào tình trạng gây mê thấp hơn mức yêu cầu trong phẫu thuật, và hai mươi mốt người có những mức độ gây mê vẫn còn dấu hiệu nhận thức.

Các bác sĩ gây mê nói rằng nếu một người còn có ý thức vào thời điểm kali clorua được tiêm vào, thì cảm giác sẽ giống như dầu sôi chạy khắp các mạch máu. Một phạm nhân có thể cảm thấy như mình bị thiêu sống từ bên trong, nhưng không thể cử động hay nói chuyện, bởi các cơ đều bị tê liệt và đang trong tình trạng an thần tối thiểu do tác dụng của hai loại thuốc kia. Tòa án Tối cao thậm chí cũng có nhiều hoài nghi. Dù cho họ vẫn quyết định rằng án tử hình là hợp hiến, nhưng vẫn ngưng việc hành hình hai-tùnhân vì một lý do hẹp hơn, là liệu sự đau đớn quá độ do tiêm thuốc độc gây ra có thể vi phạm nhân quyền, một vấn đề có thể giải quyết ở một tòa án cấp thấp hơn.

Hay, nói đơn giản, tiêm thuốc độc có lẽ không nhân đạo như những gì mà mọi người muốn tin.

630:5 (XIV). Người được ủy quyền cải huấn hay người được chỉ định, phải quyết định một hay nhiều chất được sử dụng và các tiến trình được sử dụng trong bất kỳ vụ hành hình nào, tuy nhiên, nếu vì bất kỳ lý do nào mà người được ủy quyền nhận thấy không thực tế khi thực hiện hình phạt tử hình bằng một hay nhiều chất gây chết người theo yêu cầu, thì bản án nên được thi hành bằng cách treo cổ chiếu theo điều khoản luật về tử hình bằng treo cổ có hiệu lực từ ngày 31 tháng 12 năm 1986.

Oliver nhảy lên ngồi trên chân tôi, lúc tôi đọc lại đoạn này lần nữa.

Shay không buộc phải bị hành hình bằng tiêm thuốc độc, nếu tôi có thể khiến cho người được ủy quyền, hay một tòa án, thấy rằng nó không thực tế. Nếu lập luận này đi kèm với Đạo luật sử dụng Đất đai của Cá nhân và Cơ sở Tôn giáo, nói rằng tự do tôn giáo của tù nhân phải được bảo vệ cả trong tù, và nếu tôi có thể chứng minh rằng một phần trong niềm tin của Shay về sự cứu rỗi là phải hiến tạng, thì như thế việc tiêm thuốc độc là không thực tế.

Trong trường hợp này, Shay sẽ bị treo cổ.

Theo bác sĩ Gallagher, như thế nghĩa là Shay Bourne có thể hiến tặng trái tim mình. Và đây mới là phép lạ thực sự.