← Quay lại trang sách

Chương 13 Bức “Thông Điệp Tay Ba” (30/8/1944).

Ngày 24/8, Decoux công bố và thực thi một đạo luật bí mật ký ngày 18/2/1943 ban cho ông những quyền hạn đặc biệt trong trường hợp bị đứt liên lạc điện tín với chính quốc. Vài hôm sau đó, ngày 30/8, ông đã gửi qua con đường bí mật cho chính phủ Paris một bức thông diệp có các đại sứ của Vichy tại Tokyo và tại Nam Kinh (hai ông Cosme và Margerie) tiếp ký - vì lý do đó mà bức thông điệp được gọi là “thông điệp tay ba”. Nội dung chủ yếu của nó là:

“Trái với cái ý nghĩ được phổ biến rộng ra quá nhiều lần, chủ quyền của nước Pháp trên xứ thuộc địa này vẫn được giữ gìn trọn vẹn... Chính phủ Pháp (ở đây) vẫn tuyệt đối tự do.... Các chính sách của Pháp tại Trung Quốc và Đông Dương đều phụ thuộc lẫn nhau. Nhờ có bốn năm cố gắng không ngừng và hiệp thương giữa Hà Nội, Bắc Kinh và Tokyo, cái cơ bản của lập trường chúng ta, của chủ quyền chúng ta, của uy tín chúng ta và của sự nghiệp văn minh khai hóa của chúng ta đã được bảo vệ. Vậy sẽ là trái với quyền lợi của Pháp nếu như nước Pháp giữ một lập trường không thân thiện, thậm chí chiến tranh đối với Nhật Bản. Ngược lại, điều quan trọng là nước Pháp và Đông Dương cần phải duy trì lập trường trung lập, có như vậy chúng ta mới hy vọng đạt tới ngày kết thúc chiến tranh mà không bị thiệt hại gì nặng nề. Chúng tôi nhấn mạnh thêm rằng những dân cư Đông Dương được bảo hộ rất trung thực và biết ơn đối với nước Pháp chủ yếu là vì hòa bình được duy trì, họ sẽ không hiểu và không ủng hộ một đường lối chính trị khác đâu. Bất cứ một sự thay đổi quyền hành nào, dù tạm thời chăng nữa, cũng sẽ đe dọa gây nên những trở ngại lớn cho việc khôi phục chủ quyền của nước Pháp và cá biệt ở Bắc Bộ trong trường hợp mà Trung Quốc can thiệp vào.

“Theo trật tự suy nghĩ ấy, vấn đề cực kỳ quan trọng hiện nay là chính phủ mới của nước Pháp phải xét đến những nguy cơ sẽ xảy ra nếu có bất cứ một cuộc tấn công nào vào Đông Dương. Cuộc tấn công ấy sẽ khơi dậy, đây là điều chắc chắn, cái nguyên tắc phòng thủ chung đã được chính phủ của Thống chế công nhận từ tháng 7/1941 nhằm giữ vững chính quyền của Pháp và bảo vệ chính sự tồn tại của quân đội Đông Dương của chúng ta”.

Sau khi nhấn mạnh rằng “Đô đốc Decoux, cho đến khi có lệnh mới, chỉ tự coi mình duy nhất như người quản lý những lợi ích thường trực của nước Pháp”, bức thông điệp, bằng một yêu cầu bí mật tuyệt đối, kết luận:

“Tóm lại, điều kiện cần thiết và đầy đủ để cho chủ quyền của Pháp ở Đông Dương và những lợi ích của Pháp tại Viễn Dông được vẹn toàn cho đến ngày kết thúc chiến tranh dường như là thế này: Chính phủ mới của Pháp hãy khuyến cáo Đồng minh đừng mở bất cứ một cuộc tấn công quân sự nào vào Đông Dương và bản thân nó hãy tránh mọi sáng kiến ngoại giao hoặc quân sự có thể xô đẩy Nhật Bản vào tâm trạng nghi kỵ đối với người Pháp”.

Ký tên: DECOUX, MARGERIE, COSME