LỜI MỞ ĐẦU

Woodrow Wilson Nickel mất năm 2025, vào một ngày bình thường, theo một cách bình thường, ở cái tuổi không bình thường là 105.

Một thế kỉ và một đồng mạ kền.

Người phụ trách liên lạc cựu chiến binh trẻ tuổi của bộ phận chăm sóc dài hạn tại một bệnh viện được giao trách nhiệm trao gởi những vật sở hữu sinh thời tới những người thần thuộc còn sống - trong trường hợp của Woodrow Wilson Nickel là một cái rương cổ kiểu quân đội và không có bà con thân thích nào - vẫn còn nằm trong căn phòng trống của ông. Quyết tâm giữ đúng lịch trình, cô xem đồng hồ. Công việc khiến cô thấy mình giống Người Canh Gác Những Thứ Bị Bỏ Lại Phía Sau, đặc biệt là với những cụ sống cả trăm tuổi đã không còn tỉnh táo từ lâu trước khi trái tim họ ngừng đập. Họ là những người duy nhất còn sót lại cùng những cái rương. Một cái rương cũ mà không có nơi chốn mới để về là tệ nhất, đồ đạc trong đó đầy ắp ý nghĩa lớn lao cứ vậy mà ra đi cùng với người đã khuất, cô như có thể tận mắt nhìn thấy quá khứ tan biến vào thinh không. Vậy nên cô hít một hơi thật sâu và mở cái rương cũ kĩ ra, đoán chắc mình sẽ tìm thấy những bộ quằn phục mốc meo và vài tấm hình phai màu thường hay bắt gặp.

Nhưng thay vì vậy, cô lại thấy một con hươu cao cổ.

Cái rương cũ đầy ắp những tập ghi chép được kẻ hàng, mấy chục tập như thế, được xếp thành chồng và cột bằng dây thừng bện. Đứng trên một mẩu tin úa vàng là một con hươu cao cổ, loại quà lưu niệm cổ bằng sứ nhỏ xíu mua ở sở thú San Diego. Cô vô thức mỉm cười đầy nuối tiếc và cầm nó lên. Hồi còn nhỏ, cô đã từng thấy một đàn thú cao lớn, hiền lành ở sở thú trước khi chúng trở nên vô cùng hiếm hoi.

Nhẹ nhàng đặt con hươu cao cổ xuống, cô nhấc tập ghi chép đầu tiên để di chuyển sang một bên thì dòng chữ thô to nguệch ngoạc trên cùng đập vào mắt. Cô nhẹ nhàng ngồi xuống bên mép giường và bắt đầu đọc một cách cẩn thận hơn:

Chú chỉ có vài người bạn thực sự thôi và hai trong số đó là hươu cao cổ, một con đã không đá chết chú còn con kia thì cứu lấy cảnh đời mồ côi vô giá trị của chú và cả cuộc đời quý giá, xứng đáng của con nữa .

Chúng đã chầu trời từ lâu. Và chú cũng sớm chầu trời thôi, mà vậy thì cũng không mất mát gì nhiều lắm. Nhưng người đàn ông trên ti vỉ vừa nói rằng sớm thôi sẽ không còn con hươu cao cổ nào trên thế gỉới nữa, chúng sẽ biến mất cùng vổi hổ và voi và bồ câu bay rợp trời của Õng Già. Ngay cả khi đấm vào màn hình để hắn câm miệng lại, chú biết chuyện này vẫn có thể xảy ra.

Dù vậy, bằng cách nào đó, chú biết vẫn còn có con. Và vẫn còn có câu chuyện này của con cũng như là của chú. Nếu nó cũng tuyệt diệt, cùng với đống xương già nua của chú, thì phải nói là tiếc đứt ruột - niêm tiếc nuối của chú. Vì nếu chú có thể khẳng định mình từng nhìn thấy gương mặt của Chúa thì đó là lúc chú nhìn thấy hai gương mặt khổng lồ của cặp hươu cao cổ. Và nếu chú có nên để lại cái gì đó cho đời thì cái gì đó chính là cấu chuyện này, cho chúng và cho con.

Vậy nên, ngay tại đây và ngay lúc này, trước khi mọi thứ quá muộn màng, chú sẽ viết tất cả lên giấy với hi vọng rằng một người tốt bụng nào đố sẽ đọc những dòng này và giúp chúng tìm được đương đến với con.

Thế là cô nhân viên liên lạc tháo xấp giấy đầu tiên, quên hết cả thời gian biểu của mình, và bắt đầu đọc…

❖ ❖ ❖

… Chú già còn hơn trái đất.

Và khi con già còn hơn trái dất, con có thể lạc lối trong thời gian, trong kí ức và thậm chí trong không gian.

Chú đã ở trong bốn bức tường của căn phòng nhỏ xíu với cái cảm giác là chú… đi rồi. Chú còn không biết chú đã ngồi như thế suốt bao lâu. Cả đêm chú suy nghĩ, từ lúc cựa quậy trong tâm trí mờ sương của mình tới lúc thấy xung quanh toàn mấy ông bà già khú đế khác đang chăm chú coi ti vi. Chú nhớ người đàn ông trên màn hình đang nói về mấy con hươu cao cổ cuối cùng trên trái đất và chú hùng hổ đẩy xe lăn tới đó để đấm hắn. Chú nhớ mình được đẩy trở lại đây rất nhanh chóng và một cô y tá băng bó các khớp tay máu me của chú.

Rồi chú nhớ một người hộ lý bắt chú nuốt một viên thuốc an thần mà chú không muốn uống.

Nhưng đó là lần cuối cùng chú làm như vậy. Bởi bây giờ, với bàn tay run rẩy đang cầm viết này, chú sẽ viết xuống đây một kí ức lạ thường.

Nhanh nhất có thể.

Chú có thể dành những thời khắc mà chú cảm nhận được từ xương tủy là minh mẫn cuối cùng trong cuộc đời mình để kể con nghe về trận Bão Cát. Hoặc Thế Chiến. Hoặc hoa mẫu đơn Pháp. Hoặc những người vợ của chú, nhiều vợ lắm. Hoặc những nấm mồ, nhiều nấm mồ lắm. Hoặc những lời tạm biệt, nhiều lời tạm biệt lắm. Những kí ức đó đến rồi cuối cùng cũng đi, nếu chúng thật sự có đến. Nhưng không phải kí ức này. Kí ức này vẫn luôn bên chú, luôn sống động, luôn trong tầm tay và luôn rực rỡ sắc màu từ lúc bắt đầu trong chết chóc và kết thúc bằng cả vị ngọt lẫn đắng cay, dù chú có già tới cỡ nào đi nữa. Và - Tóc Đỏ, Ông Già, Chàng Trai và Cô Gái Hoang Dã dễ thương - ôi, chú nhớ bọn họ biết bao.

Chú chỉ cần nhắm đôi mắt già cỗi trong phút chốc thôi.

Và câu chuyên bắt đầu.