PHƯỢNG HOÀNG ĐẤT

Đôi chim mềnh kềnh sống trên ngọn một cây chò cao vút. Nơi chúng ở là rừng già, ít ai tới được.

Mềnh kềnh có đôi cánh rộng như hai chiếc quạt vả một cặp mỏ khoằm khoằm to bằng bắp tay. Mỗi con đội trên đầu một tảng ngà, trông như vua chúa đội chiếc mũ miện. Người ta gọi chúng là “phượng hoàng đất”, sánh chúng với bọn phượng hoàng, vua của loài chim.

Sớm sớm mềnh kềnh xuống chân núi kiếm ăn, xế chiều mới nặng nề vỗ cánh bay về. Chúng có một cái hốc lớn ở chạc giữa cây chò, nhưng chỉ vào đó những đêm dông bão. Còn khi lặng trời, mềnh kềnh ngủ ở bên ngoài, dưới ánh sao. Chúng đỗ bên nhau, trên một cành ít lá, vừa ngủ vừa lắng nghe để khi có động là vỗ cánh bay đi.

Sang tháng năm, chim mẹ vào hốc đẻ trứng. Hai quả trứng to như trừng gà ri. Bao con vật thèm khát những trứng ấy: bọn chuột rừng tinh ranh, lũ quạ, diều và những con trăn chậm chạp nhưng rất tham ăn.

Suốt ngày đêm chim mẹ nằm trong hốc ấp trứng. Nó không ra ngoài một bước. Nhưng đôi chim vẫn không yên tâm. Chim bố đi tha bùn đất về đắp lên miệng hốc, chỉ để hở một lỗ vừa đủ để chim mẹ thò mỏ ra ngoài.

Từ đó mềnh kềnh bố lo đi kiếm ăn về nuôi vợ. Nó bay đến các rừng quả nhặt quả chín, có khi bay xuống bờ suối kiếm ếch nhái hoặc đến các nương rẫy bỏ hoang bắt chuột. Khi diều đã đầy căng thức ăn, nó bay về khàn khàn gọi chim mẹ thò mỏ ra ăn.

Ít lâu sau trứng nở. Có tiếng chim non kêu dưới hốc sâu. Chim bố mừng lắm, càng ra sức kiếm mồi. Ngày trước một mình kiếm một minh ăn nhưng ngày nay phải lo thêm cho ba miệng nữa. Mỗi ngày chim bố phải bay xa chín, mười lần, đến nỗi gầy rạc đi.

Phải đến gần một tháng chim non mới lớn. Nhưng chim bố vẫn kiên nhẫn đi tìm mồi nuôi chúng thêm ít ngày nữa. Vào một buổi nắng đẹp nghe bầy con kêu rộn rã, tiếng kêu đã ra vẻ tiếng những con chim đủ lông đủ cánh, chim bố phá lớp đất.

Nắng ùa vào cái hốc trước đây tối om. Một chú chim non leo lên miệng hốc. Rồi con thứ hai ra theo. Chúng cùng đứng bỡ ngỡ, mắt hấp háy vì chói nắng.

Chim mẹ thò đầu ra:

- Bố các con đấy! Bố đấy! Bố kiếm mồi hàng tháng nuôi các con đấy!

Lũ chim non há mỏ, kêu “quác! quác!” rõ to, chào bố.

Chúng thử vỗ đôi cánh đã mọc đủ lông và khẽ rướn đôi chân đã cứng. Trông ra vẻ quá, làm mềnh kềnh bố sung sướng cứ vươn cổ ra nhìn.

Mềnh kềnh mẹ chui ra đứng giữa bầy con. Sau khi nằm ổ, nó gầy đi đôi chút nhưng đã thay được bộ lông mới, trông thật rực rỡ.

Gia đình mềnh kềnh đứng như vậy hồi lâu. Rồi chim mẹ hất hất cái mỏ kềnh càng về phía những cây cổ thụ trên một ngọn đồi xa:

- Thôi, các con bay đi. Các con đủ sức rồi. Bay tới cây cổ thụ kia mà lảm tổ.

Nghe chim mẹ giục giã, đôi chim non vươn cánh lên. Nhưng chúng bỗng sợ hãi co cánh xuống.

Chim bố kêu:

- Cứ thử đi, bố đỡ cho.

Đôi chim tung cánh, nhún chân rời khỏi cành cây. Chúng lạng đi rồi lấy lại được thăng bằng và vỗ mạnh đôi cánh rộng. Chim bố bay theo. Mới đầu chúng xuống thấp dần nhưng cả hai đều cố vươn lên. Thế mà đủ sức đẩy: chỉ một lúc sau chúng đã bay cao tít. Chúng nhằm cây cồ thụ ở bên kia đồi, đến đó xây một tổ mới. Chúng đã lớn, đã đủ sức, nên muốn tự lập. Đó là thói quen lâu đời của lũ mềnh kềnh, khi chúng bắt đầu thấy ánh nắng mặt trời.

Nhìn đôi cánh của bay con vỗ mạnh bạo giữa trời, chim mẹ vui sướng kêu theo:

- Quác! Quác! Bay nữa lên! Bay cao nữa lên!