TỰ SỰ Rồi nắng mưa sẽ ở lại bên đời-
Em biết không, có hai điều khiến tôi luôn loay hoay và nghĩ ngợi. Cách chúng ta đối phó với nỗi buồn thế nào và cách bọn mình thoát ra khỏi đau khổ để tìm lại niềm tin ra sao. Trong vô vàn những điều làm mệt tâm trí chúng ta mỗi ngày, tôi luôn có cảm giác hai điều ấy thật quan trọng. Như thể bạn tỉnh dậy mỗi sáng với nó, làm việc và bị ám ảnh bởi nó ba trăm sáu mươi lăm ngày trong một năm, và rất có thể là nhiều hơn trong những năm sau đó. Được đi nhiều nơi, gặp gỡ nhiều người, tôi nhận ra mẫu số chung của mọi lo lắng luôn nằm ở cuộc tranh đấu với chính bản thân mình. Đừng nghĩ về việc ta phải cố gắng để vượt qua ai đó ngoài kia. Luôn có một kẻ thù thường trực nằm trong chính mỗi con người. Làm thế nào để không thỏa hiệp với bản thân, chiến đấu với sự sợ hãi và mất niềm tin, làm thế nào để học cách tha thứ khi người khác gây ra lỗi lầm, và học cách không tha thứ khi mình làm đau người khác? Có rất nhiều bế tắc vì loay hoay không giải đáp được câu hỏi đó. Ngay cả tôi cũng vậy, em cũng vậy, và rất nhiều người cũng vậy.
Và tôi nhận ra, phần thắng trong cuộc chiến tưởng rất không cân sức ấy, luôn thuộc về những người lạc quan. Những người đã luôn tin rằng sẽ có cơ hội hiện ra trong mớ bòng bong bế tắc, những người luôn lên giường thanh thản với ý nghĩ ngày mai trời lại sáng. Và những người chấp nhận cho đi niềm tin của mình dù có thể bị người khác giội nước lạnh vào niềm tin ấy. Bởi xét cho cùng, ở cuối con đường, luôn có một và rất nhiều niềm tin khác dành cho họ.
Có thể em sẽ bật cười khi nghĩ lại về những status buồn bã, những bế tắc chán chường tôi bày trên trang cá nhân của mình... hình như là nhiều hơn các ý nghĩ tươi vui trong sáng rất nhiều. Tôi thừa nhận điều đó, cũng như thừa nhận sự yếm thế trong cuộc đấu tranh nội tâm chết tiệt kia. Nhưng tôi luôn mong em tin, sau những buồn bã ấy, cả sự thiếu lạc quan ngốc nghếch ấy, tôi lúc nào cũng tin vào cuộc sống này. Rằng nếu mình chịu thay đổi, ngày mai sẽ khác.
Năm cũ, tôi có cơ hội đi rất nhiều nơi và gặp rất nhiều người. Hơi khó để giải thích với em về công việc tôi đang làm. Một chút gì đó của người viết lách, một chút gì đó của kẻ vẫn máu mê dấn thân vào truyền thông, một chút của chuyên viên về phát triển cộng đồng và cũng một chút của người làm báo. Chưa bao giờ tôi được tiếp xúc với một lượng tâm sự nhiều đến như thế. Từ các em nhỏ ở những nơi tôi đi qua, từ những bạn bè người lớn của mình, từ công việc... Thật sự sợ hãi là có những thời điểm, nhiều người trong số họ nghĩ về sự giải thoát, về cái chết. Ừm, thì ai cũng có lúc yếu lòng. Nhưng chỉ đến sáng hôm nay, khi ngày cuối cùng của năm cũ sắp qua, khi mọi thứ dần đi vào quỹ đạo của thảnh thơi và yên tĩnh, tôi nhận thấy có quá nhiều điều hấp dẫn của cuộc đời này. Cứ nghĩ về chuyện còn bao nhiêu buổi sớm mai được hít cho căng thứ không khí thanh sạch của những ngày như thế, còn bao nhiêu câu chuyện đang nói dở với bạn bè... tôi lại thèm sống biết bao nhiêu. Cũng như loài cây hướng sáng, con người hướng về sự sống, em ạ.
Năm cũ đôi khi như một nỗi niềm quá viễn. Em nhìn thấy ở nó thương yêu, hờn giận, cả những khi vui buồn. Em cũng nhìn thấy nó sự xấu xa và gớm ghiếc, hoặc tràn trề tin yêu. Bằng cách nào chăng nữa, thì năm cũ cũng đã qua. Tựa như chiếc áo được em cất vào trong tủ. Rằng mình sẽ chẳng bao giờ mặc lại nó một lần nữa, nhưng cũng chẳng nỡ cho đi. Vì từ chiếc áo ấy, em sẽ tự tin chọn cho mình chiếc áo mới, nhiều tin yêu và trong sáng hơn. Bởi dù có qua bao nhiêu sóng gió hay khó khăn, thì đến tận cùng, rồi nắng mưa nào cũng sẽ dừng lại bên đời.
Tôi viết những điều này cho tôi, cho em, cho những người bạn của mình. Những người, đã bằng cách này hay cách khác, bằng ánh mắt hay những cái nắm tay, bằng cả thương yêu và nghiêm khắc... đã ở cạnh tôi trong suốt thời gian qua. Tôi chỉ sợ ngôn từ của mình mãi mãi chỉ là giới hạn, trong khi để có thể ở lại trong lòng nhau qua những tháng ngày này, lại cần bao dung và tha thiết yêu thương dường như vô tận.
Sống thực với chính mình
Hôm trước, trong câu chuyện miên man với một cô em gái, cô nàng có than phiền về chuyện cảm thấy mệt mỏi khi phải diễn quá nhiều vai trong cuộc đời: cô gái ngoan trong gia đình, nhân viên thân thiện và tươi cười ở công ty, cô người yêu dịu dàng và người bạn luôn biết cách sẻ chia... Tự nhiên tôi muốn cho em nghe câu chuyện về một chú hề trứ danh ở rạp xiếc. Chú ta nổi tiếng đến nỗi, chỉ cần thấy tên chú trên biển quảng cáo, người dân sẽ ào ạt đổ đi mua vé ngay. Bởi họ tin chắc rằng mình sẽ được hưởng những trận cười bể bụng từ màn tấu hài của chú. Rồi đến một ngày, kết thúc màn diễn, chú nói với khán giả: “Tôi là người cô độc và buồn bã nhất”. Mọi người ban đầu chẳng hiểu ý chú là gì, xong cười phá lên, nghĩ đó là một chiêu chọc cười khác. Nhưng rất nhiều người sau buổi diễn trở về nhà đã phải suy nghĩ về câu nói của chú hề trứ danh kia.
Chúng ta vẫn được dạy dỗ rằng, phải học cách để nuôi dưỡng tâm hồn tốt đẹp. Với một tâm hồn “khỏe khoắn”, mình biết cách nghĩ tới những điều lạc quan, tin ở lòng tốt của con người, biết cách bước qua nỗi buồn một cách dũng cảm nhất. Cho nên, nếu coi tâm hồn là một cái cây cần chăm bón, thì cảm xúc chính là nguồn nước mát lành. Nuôi dưỡng các cảm xúc tích cực, cũng chính là cách mình tìm thấy niềm vui, để tâm hồn luôn khoáng đạt và rộng mở.
Ngay cả Thượng đế khi tạo ra con người cũng chủ đích khiến họ không hoàn hảo. Không ít người trong số chúng ta, rất khó để biểu lộ cảm xúc thực của mình ra bên ngoài. Có nhiều lí do. Có người vì sợ sẽ làm tổn thương người khác, có người lại sợ làm tổn thương chính mình, cũng có người không biết cách. Có người vì một nỗi đau nào đó trong quá khứ mà học cách che giấu những suy nghĩ, xúc cảm thực của mình. Hoặc cũng có người trong lòng muốn khóc mà miệng vẫn nở nụ cười, bởi họ không muốn tỏ ra yếu đuối. Rất, rất nhiều lí do để người ta “xảo trá” với cảm xúc của mình.
Thái độ sống của mỗi người là mảnh đất riêng không dành chỗ cho sự phán xét. Nhưng hãy suy nghĩ, tựa như khi mình lừa dối một ai đó. Vậy là mình đã tước đi của họ quyền được tiếp cận sự thật. Khi không bày tỏ cảm xúc thực với mọi người, mình tước đi của họ quyền được chạm tới trái tim mình. Và trái tim không được đồng cảm hẳn là một trái tim cô đơn khủng khiếp.
Ít người trong chúng ta muốn sống như chú hề kia. Bởi sự thực không ai mong làm bạn với nỗi cô độc. Tự nhiên mình nhớ lại câu chuyện một thời gian được mọi người tranh luận về thái độ sống: Cà chua hay dưa hấu? Tức là chọn cách sống trước sau như một, thẳng thắn như cà chua, hay khéo léo, ôn hòa, xanh vỏ đỏ lòng như dưa hấu. Anh không ủng hộ trường phái nào cụ thể. Mà anh ủng hộ việc sống hết mình, và chân thực với cảm xúc của mình, để tâm hồn thanh thản. Anh nghĩ đó là điều quan trọng nhất.
“Phải khám phá và từ bỏ biết bao nhiêu điều trước khi chạm được đến cảm xúc trần trụi”- Claude Debussy, nhà soạn nhạc thiên tài người Pháp đã từng giãi bày như vậy, về lí do để ông có thể tạo nên những bản nhạc tuyệt vời. Trên hành trình chạm đến cảm xúc thực của mình, ta có dũng cảm để khám phá và từ bỏ không em?