- 25 - THỞ QUÁ NHANH

HỎI: Tôi lâu lâu có chuyện gì tức giận hay lo buồn thấy bị khó thở như mắc nghẹn, không lấy hơi vào được. Nếu kéo dài lâu, có lúc thấy tay chân như bị tê cứng không cử động được phải thoa dầu lâu lắm mới hồi phục lại được. Xin cho biết tại sao lại hay bị chứng bệnh như vậy. Có cách gì chữa trị không? Hoàng Thị A. H. ĐÁP: Bệnh của bà là do thở quá nhanh gây ra (hyperventilation). Thường do những tình trạng tâm lý căng thẳng như lo âu, sợ hãi, buồn phiền quá độ tác dụng lên trung tâm hô hấp làm thở quá nhanh, quá nhiều. Khi thở quá nhanh như vậy, lượng thán khí C02 trong máu sẽ giảm xuống. Mức độ acid gọi là pH trong máu cũng bị giảm xuống đưa đến tình trạng mất thăng bằng giữa chất acid và chất kiềm của máu. Khi máu có nhiều đặc tính kiềm (alkalosis) quá, các bắp thịt dễ bị thần kinh kích thích gây ra co rút, cứng tay cứng chân. Trường hợp này cũng giống như khi trong máu bị thiếu chất vôi calcium cũng làm co rút như tương tự. Nếu kéo dài quá lâu, máu càng ngày càng có nhiều kiềm tính sẽ làm cho chóng mặt, muốn xỉu. Mê sảng có thể xảy ra được tuy hiếm thấy. Thông thường sau một thời gian khi đỡ những kích thích như lo âu hay tức giận quá đáng và mức thở trở lại bình thường, các triệu chứng trên sẽ dần dần chấm dứt Nguyên nhân căn bản như vậy thường là do tâm lý. Điều đặc biệt là những người bị bệnh này thường ít khi ý thức được là mình đang thở quá nhanh. Nếu hay bị chứng thở nhanh như kể trên và để ý được những triệu chứng, cố gắng tự kiềm chế thở chậm lại sẽ ngăn được chứng co cứng tay chân. Nếu không tự kiềm được, có thể dùng một túi giấy hay túi plastic chụp kín vào mũi và mồm và thở trong túi chừng vài phút. Khi hít vào thở ra trong một túi kín, lượng thán khí C02 sẽ tăng lên làm giảm đặc tính kiềm của máu và trở lại bình thường. Nếu bị thường quá và tình trạng tâm lý bị xáo trộn quá nhiều, có thể phải chữa về tâm thần mới hết hẳn chứng thở nhanh trở đi trở lại được.