MỘT
Thành phố Hà Nội đêm tránh phi cơ oanh tạc không một ánh đèn. Cạnh Hồ Hoàn Kiếm về mạn Bắc có ánh vàng vọt từ một chiếc công xa Tatra mang nhãn hiệu Tiệp Khắc, đang ì ạch chuyển bánh trong đêm tối. Ánh đèn pha phản chiếu xuống mặt hồ, tạo thành một vùng ánh sáng mờ ảo bao trùm một vùng trời yên tĩnh dầy đặc hơi sương.
Thời gian bây giờ đang ở vào tuần lễ cuối cùng của tháng đầu năm 1968. Như thường lệ, đường phố của cái thủ đô ngàn năm văn hiến lúc bây giờ đầy những hoạt động với những chiếc xe bò, xe kéo cùng những chiếc xe đạp, thồ những kiện hàng như rau, cải, hàng hóa, do nông dân từ các vùng ngoại ô đem vào tiếp tế cho thành phố. Mọi người đều chăm chú vào công việc của mình, không ai buồn để ý đến tiếng kèn inh ỏi của chiếc Tatra đang thúc hối họ. Từ xa xa vọng lại tiếng ù ù của các chiếc pháo đài bay B52 và các chiến đấu cơ F105. Tiếng ù ù quen thuộc mà dân chúng thành phố này từng biết được gần như mỗi đêm kể từ hơn một tuần nay, những người đi dưới đường, ai cũng vội vã bước nhanh chân hơn.
Thời tiết về đêm lúc bây giờ vẫn còn oi ả, các cửa kiếng, trên chiếc xe Tatra cũ kỹ được quay thật sát xuống bên dưới thành cửa rỉ sét. Bên băng sau của chiếc xe, Trung Úy Mark Sherman ngồi giữa hai người lính với đầy đủ vũ khí áp tải. Mark Sherman nghe tiếng động của các phi cơ từ đàng xa vọng lại rõ ràng, dù vậy anh vẫn không tỏ ra dáng điệu nào cho biết mình có nhận thức sự kiện đó. Hai tay Mark đang bị còng, bên dưới hai chân anh cũng bị xiềng bằng xích sắt ở hai cổ chân. Mark lơ đãng đưa mắt nhìn ra hình dáng mờ ảo của ngôi tháp giữa mặt hồ. Trên người Mark vẫn mặc bộ quân phục không quân mà anh đã mặc với đầy đủ trang cụ của một phi công khi anh cất cánh rời Đà Nẵng lần sau cùng vào một đêm đầu năm 1966. Trang phục này giờ đây đã quá cũ kỹ không còn được cái vẻ hiên ngang như lúc trèo lên chiếc chiến đấu cơ F105 Thunderchief cách đây hai năm. Đầu anh đã bị cạo trọc và gương mặt trắng trẻo đầy đặn của anh bây giờ chỉ trơ xương hốc hác, hai mắt sâu thũng, hai bờ vai cong xuống với khuôn mặt thất thần. Hai cánh tay khẳng khiu bị còng bỏ thõng trên cặp đùi ốm yếu, thỉnh thoảng mùi ét xăng nồng nặc, một thứ nhiên liệu do Nga Xô lọc chế thật tồi tàn xông lên từ chiếc Tatra cũ kỹ và mục nát làm Mark muốn ngộp thở, nhưng gương mặt của anh vẫn bình thản không một phản ứng nào.
Từ bên trên băng trước, thỉnh thoảng Trần Văn Kim quay lại nhìn Mark Sherman, nhưng Mark vẫn không chú ý tới. Mặc dù đã trên năm mươi, gương mặt tròn trĩnh của Kim trong bộ y phục cán bộ cao cấp vẫn còn tràn đầy vẻ trẻ trung, có vẻ đàn bà một chút, và nếu như Mark Sherman có được cái nhìn như của cha mình thì anh sẽ nhận ra khuôn mặt của Trần Văn Kim, người phụ tá cao cấp của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, mang đầy nét kiều diễm của đứa em gái mình là Lan nhưng Mark không để tâm đến sự có mặt của Trần Văn Kim, anh cố nhìn ra ngoài đêm tối mù mịt như anh đã từng làm trong suốt cuộc hành trình dài hơn hai tiếng đồng hồ vừa qua, từ khám đường Sơn Tây ở Tây Bắc Hà Nội cho mãi đến bây giờ.
— Bộ Trung Úy không muốn biết mình đang được đi đâu sao, Trung Úy Sherman?
Trần Văn Kim hỏi bằng tiếng Anh nặng giọng Á Đông. Mặc dù hai người lính áp tải có chọt mũi súng vào hông của Mark để hăm dọa, nhưng Mark Sherman vẫn điềm nhiên không trả lời câu hỏi của người ngồi trước xe. Trần Văn Kim phát tay ra hiệu cho hai người lính thôi hành hạ Mark rồi quay người ngồi ngay lại trên ghế.
Chiếc Tatra với hình thù kỳ quái được ngụy trang lá dừa và các nhánh cây rừng, hục hặc chạy quanh vòng theo bờ hồ, rẽ sang qua một khu vực phố thị trước khi ra vùng ngoại ô về hướng Nam. Tại đây tất cả mọi người đang qua lại bên dưới lề đường đều ngưng hoạt động, trong lúc đó người tài xế chiếc xe Tatra đưa đầu ra ngoài cửa xe, lắng tai nghe ngóng một lúc rồi nói.
— Chắc lại là cảng Hải Phòng nữa, phải không đồng chí Kim?
Thay vì trả lời cho người tài xế, Trần Văn Kim vẫn ngồi im lặng nghe tiếng phi cơ trên bầu trời càng lúc càng lớn dần. Đây là cuộc không tập hỗn hợp giữa các phi cơ được cất cánh từ Thái Lan và các phi cơ thuộc Đệ Thất Hạm Đội ngoài khơi biển Nam Hải, tiếp theo đó không bao lâu thì tiếng đại bác phòng không bắt đầu thi nhau nổ chát chúa.
— Xem chừng tối nay chúng lại đến đây nữa. Thôi mình cố gắng về đến nơi càng sớm càng tốt.
Kim nói nhỏ, rồi ra hiệu cho người tài xế tiếp tục cuộc hành trình. Người tài xế cho nổ máy xe, anh cố gắng chăm chú nhìn vào kiếng chắn gió để tránh đám đông bên dưới lề đường qua ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn mắt mèo trên chiếc xe Tatra. Dọc theo hai bên lề đường, cứ cách nhau vài thước thì có dựng một tấm bảng thật lớn trên đó có treo hình Hồ Chí Minh đang nhìn xuống đám phụ nữ bắn hạ các phi cơ Hoa Kỳ bằng súng trường. Khi chiếc xe đi ngang tấm bảng này, Trần Văn Kim quay lại băng sau.
— Biết rằng Trung Úy không màng đến việc gì cả, đặc biệt là việc viếng thăm Thủ Đô của chúng tôi đây, tôi nghĩ tôi cũng cần nói cho Trung Úy biết lý do tại sao chúng tôi mang Trung Úy về đây. Trung Úy đã được vinh dự được vị lãnh tụ thân mến của nhân dân Việt Nam, vị Chủ Tịch của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, người mà Trung Úy thấy được treo hình khắp nơi chung quanh đây, đã đồng ý tiếp chuyện riêng với Trung Úy.
Trần Văn Kim vừa nói, vừa đưa mắt chăm chú nhìn dò xét phản ứng của Mark Sherman, nhưng viên sĩ quan Hoa Kỳ vẫn điềm nhiên tọa thị, không tỏ ra một thái độ nào khác lạ, cùng lúc đó thì tiếng vun vút của hàng loạt quả bom rơi từ xa vọng lại nghe thật rõ.
— Có lẽ Trung Úy không tin lời của tôi, có lẽ Trung Úy cũng không sao tin rằng một vị thủ lãnh của một quốc gia như chúng tôi lúc này đang bị các phi cơ của Hoa Kỳ dội bom tàn khốc như thế này mà ông ấy vẫn ở lại giữa lòng thành phố này với chúng tôi và người Hoa Kỳ như Trung Úy cũng không làm sao có thể hiểu được thực chất của sự vĩ đại về nhà lãnh đạo của chúng tôi đâu. Ông ấy nhứt định cùng chia sẻ tất cả những gian nguy mà nhân dân và các đồng chí của ông ấy đang gánh chịu.
Trần Văn Kim vừa nói, vừa cười. Một vòng lửa vàng vụt bùng lên soi sáng cả bên trong lòng chiếc Tatra khi một quả bom rơi ngay vào một kho nhiên liệu gần đó. Người tài xế vội vàng cho xe ngừng lại và mở cửa nhảy ra ngoài. Trần Văn Kim vẫn ngồi lại trên xe, đưa mắt nhìn ngọn lửa đang bốc cao một lúc đoạn ra lệnh cho hai người lính đang áp tải Mark Sherman điều gì đó rồi mở cửa bước xuống xe.
Ngay lúc này, chung quanh đây, dân chúng đã bỏ hết gồng gánh trên người cùng chạy vội hết về phía các vệ đường, chui vào các hầm trú ẩn được thiết lập dọc theo hai bên đường bằng các thùng chứa nhiên liệu hai trăm lít. Khi vào bên trong, người ta cho kéo các chiếc nắp đậy lại bên trên đầu và chỉ trong vòng một khoảnh sau thì toàn thể khu phố không còn một bóng người.
Hai người lính áp tải kéo Mark ra khỏi băng ghế bên sau xe, cố đẩy thân hình cao lớn của người phi công Hoa Kỳ vào một hầm trú ẩn gần đó, nhưng Mark không chịu quỳ xuống bên trong hầm để hai người lính có thể đậy lại chiếc nắp hầm. Tức giận vì thái độ lỳ lợm của Mark, một trong hai người lính đã không dằn được cơn giận dữ, y lên tiếng quát tháo Mark liên hồi, đồng thời dùng báng súng đập mạnh vào người anh khi một quả bom khác rơi gần đó làm mảnh vụn của đất, đá rơi lả tả khắp mọi nơi. Sau cùng, hai người lính bỏ mặc Mark đứng dưới chiếc hầm không đậy nắp, chạy vội về phía một chiếc hầm khác.
Khi hai người lính áp tải đậy được nắp hầm của họ lại thì tiếng xé không khí cùng sức chấn động của bom nổ càng lúc càng nhiều, các mảnh vụn của bom tàn phá cùng đất, đá rơi rải khắp mọi nơi, rào rào đổ xuống mui chiếc Tatra đậu gần đó. Lửa từ kho nhiên liệu bị bốc cháy càng lúc càng nghi ngút bốc lên cao. Dưới ánh lửa vàng vọt, Mark Sherman ngẩng đầu nhìn lên trời với vẻ mặt đầy căng thẳng và giận dữ. Đứng trong chiếc hầm được thiết lập cho người Việt Nam bé nhỏ, Mark với cơn giận đang bùng dậy, anh đưa tay cầm lấy chiếc nắp hầm quăng mạnh qua bên kia lề đường. Chiếc nắp hầm bằng sắt lăn lóc trên mặt đường chạy thẳng qua bên kia lề mới dừng lại. Mark cung tay đưa lên trời, miệng thét thật lớn những âm thanh rời rạc về hướng các phi cơ bên trên làn mây u tối.
Những tiếng kêu thét của Mark vụt lên không rõ ràng và rời rạc cứ như tiếng kêu gào của một loài thú phát ra từ cổ họng của anh trong một trạng thái điên loạn đến cùng cực. Thỉnh thoảng, tiếng gầm gừ của Mark bị chìm hẳn vào giữa tiếng bom nổ long trời gần đó, rồi những tiếng gầm gừ này lại vang dội giữa những khoảnh khắc yên lặng vô thường của cuộc không tập, nghe thật quái đản vô cùng.
Bên dưới một căn hầm trú ẩn gần đó, có một lúc Trần Văn Kim khẽ giở nắp hầm của mình đưa mắt nhìn về phía Mark Sherman, nhưng tiếng bom nổ mạnh gần đây làm rung chuyển mặt đất đã khiến Trần Văn Kim phải vội đậy lại nắp miệng hầm, ngay lúc đó một mảnh bom nhỏ tạt mạnh vào trán Mark Sherman làm anh ngã gục về phía trước.
Thân thể người phi công Hoa Kỳ nằm sóng xoài nửa trong, nửa ngoài miệng một hầm tránh bom tại phố phường Hà Nội. Mark nằm yên bất động khi tiếng phi cơ trên trời dần dần mất hút giữa đêm tối, trả lại sự yên tĩnh cho thành phố này. Bây giờ chỉ còn có tiếng rên khe khẽ của Mark Sherman thỉnh thoảng vang lên giữa đêm tối mịt mùng mà thôi.