HAI

Mười phút sau khi cuộc không tập chấm dứt, chiếc Tatra dừng lại trước một cổng tường cao của một công thự để binh lính tại nơi này khám xét giấy tờ rồi từ từ tiến vào bên trong một khoảng sân rộng có xây một pháo đài kiên cố trước dãy nhà cũ kỹ mang đầy đường nét kiến trúc ảm đạm kiểu Staline thời 1940.

Bên sau băng ghế của chiếc Tatra, Mark Sherman lúc này đã tỉnh lại. Trên trán anh, nơi bị một mảnh đá, hay một mảnh bom văng trúng trong cuộc không tập vừa qua giờ này sưng húp. Mark ngồi thừ người ở băng sau với vẻ bất cần như thường lệ. Chiếc xe đỗ lại trước các bậc tam cấp của dãy nhà và Mark lặng lẽ để cho người ta dìu mình bước xuống xe, bước vào ngôi nhà trước mặt. Tại một trạm kiểm soát bên trong hành lang, nhiều binh sĩ của Quân Đội Nhân Dân Việt Nam, ốm yếu với súng AK 47 của Nga kè kè trên tay, đang kiểm soát giấy ủy nhiệm của Trần Văn Kim. Mọi người, ai nấy đều nhìn Mark Sherman với những cặp mắt đầy hung tợn.

Bên dưới hành lang của tầng trệt, Mark với hai cánh tay bị còng, chân đi dép Bình Trị Thiên, một loại dép làm bằng vỏ xe hơi cũ, lê lết bước đi như một người sắp kiệt lực. Mỗi lần Mark Sherman chùn bước, thì anh bị hai người lính áp tải đùng báng súng thốc vào người thúc giục. Đến trước một cánh cửa sơ sài, có bộ đội đứng gác hai bên, người ta ra lệnh cho Mark dừng lại chờ nơi đó trong lúc Trần Văn Kim đưa tay gõ lên cửa rồi mở cửa bước vào một mình. Trong khi chờ đợi ở bên ngoài, Mark Sherman thấy những binh sĩ gác chung quanh đây, ai nấy đều nhìn mình với cặp mặt đầy căm hờn, tưởng chừng họ có thể ăn tươi, nuốt sống anh vậy, nhưng Mark vẫn đứng yên tại chỗ, đầu cúi xuống đất không buồn nhìn những đôi mắt cú vọ đang chằm chằm nhìn mình. Hai tay bị còng, thả lỏng trước mặt, ngay như một lúc sau đó người ta mở cửa đẩy anh bước vào bên trong, Mark vẫn gằm đầu nhìn xuống đất, bước đi và không hề ngẩng đầu lên.

Bên trong cùng của gian phòng có bóng dáng của người đàn ông ốm yếu đang cúi đầu xuống một đống giấy tờ trên một chiếc bàn dài bóng loáng. Các chồng hồ sơ chưa kịp dọn dẹp và các hàng ghế không ngay hàng thẳng lối cho thấy một cuộc họp của Trung Ương Đảng Lao Động vừa mới chấm dứt tại đây không lâu. Trên vách tường phía sau lưng người đàn ông già yếu có treo một tấm hình của Vladimir Ilyich Lenin, trắng đen, chụp trong một thế nghiêm trang đang nhìn xuống. Đôi mắt người trong hình ánh rõ hùng khí cách mạng bên dưới khuôn mặt lạnh lùng và khung miệng đầy vẻ cương quyết, dưới cằm có để một chòm râu trái ấu.

— Bước tới đi.

Một trong hai người lính áp giải thúc giục Mark bước tới bằng mũi súng thốc mạnh vào hông. Mark bước tới, khi còn cách dẫy bàn độ một thước thì người ta ra lệnh cho anh đứng lại. Người đàn ông đàng sau dãy bàn vẫn cúi đầu viết trên các tờ giấy một lúc lâu mới bỏ viết xuống và đưa tay ra hiệu cho binh sĩ đứng gần đó bỏ súng xuống trong một dáng điệu hết sức từ tốn.

Mark Sherman ngẩng đầu lên, nhưng đôi mắt của anh không có vẻ gì cho thấy anh có nhận ra người đàn ông với nét mặt nhăn nheo vàng vọt có hàm râu thưa dưới cằm mà tên tuổi của ông ta đã được toàn thể thế giới biết đến như là một ông tổ của cách mạng, nổi tiếng hơn cả người có bức hình treo trên tường đàng sau lưng mình nữa. So với Lenin thì người lãnh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam già hơn nhiều, da dẻ của ông ta nứt nẻ như người tiền sử, bộ ngực của ông gập xuống khiến chiếc áo trên người rộng thùng thình không khác gì áo quần của một hình nộm mà người ta thường thấy ở ngoài đồng ruộng, được nông dân dựng lên để xua đuổi chim chóc phá hại mùa màng. Chỉ có đôi mắt của ông ta là sáng rực và sống động mà thôi. Đôi mắt sáng hoắc, chứa đựng một sự trầm tĩnh khác thường, đôi mắt đó dường như đã thu hút hết những hào khí chung quanh căn phòng này. Ngay khi đôi mắt của người đàn ông đó bắt đầu chuyển động thì khuôn mặt hốc hác và khô cằn của ông ta vụt chuyển thành một khuôn mặt dễ nhìn hơn, miệng chúm chím nở nụ cười kẻ cả.

Vẫn giữ nụ cười đó trên môi, người đàn ông tự châm cho mình một điếu thuốc rồi đưa ngón tay xương xẩu gõ nhè nhẹ xuống một tờ giấy trên mặt bàn.

— Trung Úy Sherman, cha của Trung Úy có viết thơ cho tôi.

Người đàn ông nói bằng tiếng Anh với một giọng hết sức tự tin.

— Mời Trung Úy hãy ngồi xuống đây.

Mark Sherman lê đôi chân bị xiềng bước đến chiếc ghế mà người đàn ông vừa chỉ, ngay khi đó thì một binh sĩ cầm súng bước tới, nhưng người đàn ông đã ra dấu cho y bước lùi ra sau.

— Cha của Trung Úy cũng có gửi cho tôi tấm hình mà ngày xưa chúng tôi chụp chung với nhau. Hồi chụp tấm hình này thì cha của Trung Úy cũng không lớn hơn Trung Úy bây giờ là bao nhiêu. Hồi đó chúng tôi là bạn và tôi có thể nhận ra là tình quyến thuộc gia đình lúc nào cũng vô cùng mạnh mẽ.

Nói tới đây người đàn ông tươi cười đưa một tấm hình nhỏ về phía Mark.

Trần Văn Kim nãy giờ vẫn im lặng đứng yên bên cạnh chiếc ghế của Chủ Tịch Hồ Chí Minh, vội vàng bước vòng qua chiếc bàn, đến bên cạnh Mark Sherman đưa mắt nhìn vào tấm hình, đoạn nhìn sang Mark Sherman. Bức hình chụp Hồ Chí Minh đang tươi cười đứng chung với đám Sĩ quan và binh sĩ OSS, chụp tại một khu rừng hồi tháng 8 năm 1945. Các quân nhân Hoa Kỳ trong hình mặc quân phục ngắn, đầu đội nón đi rừng, chân mang giầy cao, bên trái Hồ Chí Minh là Joseph Sherman. Hồ Chí Minh thở một hơi dài rồi lên tiếng.

— Đó là những ngày đầy kỷ niệm của chúng tôi. Tôi đã giúp đưa cha của Trung Úy về lại đơn vị sau khi phi cơ của ông ấy bị quân Nhật bắn rơi, ngược lại cha của Trung Úy cũng giúp đỡ chúng tôi rất nhiều, nhưng rất tiếc sự giúp đỡ lẫn nhau và sự hợp tác thân mật này của hai quốc gia chúng ta không được dài lâu.

Mark Sherman rời mắt khỏi tấm hình nhìn lên mặt Hồ Chí Minh. Một số đông những tù binh Hoa Kỳ bị bắt tại miền Bắc này, ai cũng coi người lãnh đạo ở đây là một thứ người dơ bẩn, thừa thãi của gia súc mà tiếng Anh khi nói lên có âm hưởng như tên của đương sự. “Horse Shit Man”. Họ đã đọc trại giọng lại để cho giống tên của vị Chủ Tịch nước Việt Nam Dân Chủ này trước mặt các nhân viên tra tấn họ và kết quả là các tù binh Hoa Kỳ phải chịu những cực hình tàn bạo hơn bao giờ hết. Nhưng đối với những tù binh người Hoa Kỳ thì mỗi khi được nhắc tên của Hồ Chí Minh bằng chữ này thì với họ, đây là một vinh dự. Ý nghĩ này hiện ngay lúc này đang chợt lóe lên đầu óc của Mark Sherman. Đã hơn một lần anh mấp máy đôi môi định lên tiếng, nhưng rồi anh lại kềm hãm được và thu mình vào thế thụ động như trước.

Hồ Chí Minh nhìn Mark Sherman, ông quan sát người sĩ quan trẻ một lúc rồi lại mỉm cười thân thiện trước khi đưa tay mở một vài chai bia đặt trong một chiếc khay để cạnh đó từ lúc nào. Hồ Chí Minh rót rượu sủi bọt vào một cái ly rồi đẩy ly bia đến trước mặt Mark trước khi rót vào một ly khác cho mình.

— Thật là một lầm lẫn lịch sử khi Hoa Kỳ lại đi trở mặt với bạn bè thân thuộc, từng biết nhau từ năm 1945 để giờ thành là kẻ thù của chúng tôi. Vậy chúng ta hãy cùng uống mừng cho sự khôn khéo của Hoa Kỳ ngày xưa đi Trung Úy. Không phải để mừng cho sự điên rồ của Hoa Kỳ hiện tại đâu. Có thể rồi đây sẽ có ngày mà các người lãnh đạo đất nước của Trung Úy sẽ khôn ngoan hơn.

Hồ Chí Minh đưa bàn tay xương xẩu, ra dấu cho Mark uống bia, nhưng người sĩ quan Hoa Kỳ vẫn đưa mắt nhìn người đối diện không một phản ứng nào, và ly rượu trên bàn vẫn không được anh sờ đến.

Hồ Chí Minh cầm ly rượu đưa lên miệng uống nghe rồn rột rồi đưa tay chỉ lên vết sưng trên trán của Mark.

— Mấy trái bom do đồng đội của Trung Úy thả hôm nay suýt giết chết Trung Úy rồi đó phải không? Thật là một điều hết sức mỉa mai. Tôi mời Trung Úy đến đây là muốn Trung Úy được an toàn, để giữ lời hứa với người bạn đồng chí cũ.

Đàng sau ghế, Trần Văn Kim len lén ra hiệu cho người cán bộ khác đang đứng gác ở cửa phòng. Người binh sĩ này hiểu được ý của Kim vội vàng bỏ đi.

— Trung Úy đã có hai năm dài để suy nghĩ về các hành động ngu xuẩn của Hoa Kỳ rồi phải không?

Hồ Chí Minh lại nhoẻn miệng cười với Mark, nhưng lần này giọng nói của ông ta có vẻ chua chát và không còn giễu cợt nữa.

— Bây giờ thì Trung Úy có lẽ đã biết rõ về chúng tôi và đã biết chính nghĩa của chúng tôi là chính đáng rồi phải không? Chúng tôi đã chiến đấu hơn một ngàn năm rồi để giành lại độc lập cho đất nước của chúng tôi và chúng tôi phải để cho Trung Úy thấy là chúng tôi sẽ không bao giờ ngưng chiến đấu, cho đến khi đạt được phần chiến thắng mới thôi.

Hồ Chí Minh ngừng nói một lúc lâu, đôi mắt ông ta chăm chú nhìn như muốn thiêu đốt người đối diện.

— Sự thừa nhận vấn đề này hiện đang bành trướng mạnh trong quần chúng tại Hoa Kỳ, tại quê nhà của Trung Úy đó. Cho nên Hoa Kỳ phải từ bỏ ngay cuộc chiến tranh xâm lăng thực dân mới này mới được. Trong thời gian Trung Úy bị bắt giữ tại đây thì tại Hoa Kỳ, nhân dân đã nhận thức được rằng nhân dân Việt Nam chúng tôi chắc chắn cuối cùng sẽ toàn thắng. Trung Úy có thể giúp đỡ cho công việc này chóng thành tựu để giảm thiểu đi sự đau khổ của chính mình và của những người khác tương tự như Trung Úy nếu như Trung Úy chịu đứng ra tố cáo công khai sự ngu xuẩn của Hoa Kỳ hiện tại.

Phản ứng duy nhứt của Mark Sherman sau lời nói của Hồ Chí Minh là anh vụt ngồi xuống chiếc ghế cạnh đó.

Cùng lúc này thì cánh cửa gian phòng lại vụt mở và người lính mà Kim đã ra hiệu bỏ đi lúc nãy bây giờ lại bước vào, tiếng chân dép Bình Trị Thiên của gã bước nhanh, phá tan sự yên lặng trong phòng. Khi đến bên chiếc bàn, người lính đặt lên bàn một gói vải nhỏ rồi trở lại vị trí đứng gác như cũ. Trần Văn Kim bước đến đưa tay tháo chiếc bọc vải bày ra bàn rồi thụt lùi lại phía sau. Trên mặt bàn, một lá thơ chưa đóng dấu còn nằm trong phong bì chưa ghi địa chỉ, nằm bên cạnh mấy tờ giấy bạc tiền Việt Nam Cộng Hòa nhăn nheo, một xâu chìa khóa, một chiếc khăn tay và một chiếc chân thú có lông tơ mịn được gắn vào một sợi dây chuyền vàng. Trần Văn Kim nhỏ nhẹ nói.

— Đây là các vật sở hữu của Trung Úy Sheman khi bị bắt, thưa đồng chí Chủ tịch.

Hàm râu dài và thưa của Hồ Chí Minh quét lên mặt bàn khi ông ta chồm tới cầm lá thơ, mở ra đọc, một lúc sau ông đưa mắt nhìn Mark.

— Vì lý do nhân đạo, và để đáp lại lời hỏi thăm của cha Trung Úy, chúng tôi sẽ để cho Trung Úy được gửi lá thư này về cho mẹ của Trung Úy. Như vậy, ít nhứt gia đình của Trung Úy cũng có bằng cớ là Trung Úy vẫn khỏe mạnh. Tôi tin rằng Trung Úy sẽ biết đây là một sự nhân nhượng để tỏ lòng kính trọng cha của Trung Úy khi ông ấy phục vụ với chúng tôi ngày xưa.

Hồ Chí Minh gõ gõ lá thư xuống mặt bàn như để nhấn mạnh lời nói của mình, nhưng Mark Sherman không nghe được gì cả. Mark đang chăm chú nhìn một vật đang để trên bàn, đôi mắt long lanh của Mark vụt biến đổi khác thường.

Đứng cạnh đó, Trần Văn Kim thấy rõ sự đổi thay trên mặt Mark Sherman, Kim ra lệnh cho người lính gác bước tới, nhưng trước khi người lính kịp bước tới bên cạnh Mark thì viên sĩ quan không quân Hoa Kỳ đã chồm lên khỏi ghế, hai bàn tay bị còng được quăng mạnh tới một vật có chòm lông tơ mịn, nhưng trước khi Mark rút được bàn tay có cầm món đồ mình muốn về thì người lính đã rút vội khẩu súng lục bên hông, trở báng súng, đập mạnh xuống hai bàn tay của Mark, đồng thời dùng tay siết chặt cổ họng của Mark, giật ngược anh ngồi lại phía sau. Mặc dù người sĩ quan Hoa Kỳ đang bị nghẹn cổ vì sự tàn bạo của người lính hộ vệ, mắt anh trợn trắng, nhưng bàn tay Mark vẫn không bỏ rơi vật mình vừa nắm được.

— Cái đó là cái gì vậy?

Hồ Chí Minh nhíu mày làm cho khuôn mặt nhăn nheo của ông ta càng thêm khó nhìn, ông ta quay qua hỏi Kim.

— Thưa đồng chí Chủ Tịch, tôi nghĩ đó là một cái chân thỏ phơi khô mà thôi. Qua mấy lần thẩm vấn thì Trung Úy Sherman đã thú nhận là lúc nào anh ta cũng mang theo cái chân thỏ đó bên mình mỗi khi bay các phi vụ hành quân. Ở Tây phương, người ta tin rằng người đeo cái chân thỏ bên mình như vậy sẽ gặp được nhiều may mắn...

Người lính hộ vệ sau khi nghe lời đối đáp giữa Trần Văn Kim với vị Chủ Tịch, anh ta vụt thụt người xuống, với cánh tay còn lại, gã đàn ông cố nạy bàn tay đang cầm chiếc chân thỏ, giật mạnh ra khỏi tay Mark. Người lính hộ vệ cười nhẹ khi lôi được chiếc chân thỏ đem đặt lại trên bàn. Mặc dù hai tay bị còng, Mark vẫn cố sức vùng vẫy khỏi sự kềm kẹp của người lính. Anh nhào tới trước mặt bàn với ý định chụp lại chiếc chân thỏ một lần nữa, nhưng một người lính thứ hai từ đằng sau chạy vụt tới choàng người giữ lấy thân thể Mark. Phải khó khăn lắm hai người lính Cộng sản Bắc Việt mới vật ngã được Mark xuống sàn nhà, cả ba cùng hào hển thở.

Hồ Chí Minh đứng lặng yên nhìn ba người quần nhau dưới sàn nhà một lúc rồi quay qua nhìn Trần Văn Kim.

— Trung Úy Sherman bị bắt vào trường hợp nào vậy?

Kim bước tới trước một chút.

— Anh ta là một người cứng đầu nhất trong đám tù binh Hoa Kỳ. Suốt chín tháng đầu anh ta chống cự lại hết mọi kỹ thuật thẩm vấn của chúng ta. Kể từ ngày bị bắt cho đến nay anh ta thường xuyên bị nhốt riêng. Ba tháng sau này khi chúng ta nhận được thơ của cha anh ấy thì chúng tôi cho quan sát anh ta thường xuyên hơn để đề phòng anh ấy khỏi tự vẫn.

— Vậy đồng chí định xử trí với y như thế nào? Đồng chí chỉ mới cho tôi biết là mình có thể dùng y vào một phương thức đặc biệt mà thôi.

— Thưa đồng chí Chủ Tịch, tôi nghĩ là chúng ta nên tỏ ra nhân từ, độ lượng trong kế hoạch tuyên truyền của chúng ta mới được.

Bên dưới sàn nhà Mark Sherman vẫn còn rên rỉ giữa hai người cán binh. Kim nhìn họ một lúc rồi nói.

— Nếu đúng thời cơ thì chúng ta có thể thả y sau sáu tháng tới đây, nhưng xin đồng chí Chủ Tịch hãy cho phép tôi xử lý y trong thời gian từ đây đến đó. Tôi đã nghiên cứu kỹ trường hợp của anh ta cẩn thận lắm, và theo tôi, nếu như y được đối xử đúng cách thì y chắc chắn sẽ là một mối lợi lớn cho chương trình tuyên truyền vận động quần chúng Hoa Kỳ để tiến tới việc chấm dứt cuộc chiến của họ với chúng ta.

Hồ Chí Minh gật đầu đồng ý rồi thở dài:

— Đồng chí quả thật tài ba trong những vấn đề như thế này. Tôi không còn gì để bàn cãi với đồng chí nữa. Thôi đồng chí hãy thực hiện theo phương cách của đồng chí đi.

Trần Văn Kim mỉm cười biết ơn với người Chủ Tịch đảng Cộng Sản rồi gật đầu ra hiệu cho hai người cán binh kéo Mark Sherman ra ngoài trong khi đó Kim ghé miệng thì thầm vào tai Hồ Chí Minh điều gì đó. Chủ Tịch Hồ Chí Minh gật đầu rồi quay lại cầm chiếc chân thỏ lên, đoạn nhìn về hướng Mark, đôi mắt y long lanh hết nhìn vào chiếc chân thỏ rồi đến nhìn vào Mark, một lúc sau ông ta ra lệnh cho người lính thả Mark ra trước khi họ đưa anh ra cửa. Hồ Chí Minh thảy chiếc chân thỏ về phía Mark.

Mark Sherman nhìn vào cái vật chân yêu của rnình trăn trối, gương mặt anh thoáng một chút bối rối, anh ngần ngờ nhìn chiếc chân thỏ nằm dưới sàn nhà với vẻ hoài nghi hằn đầy lên gương mặt của mình, rồi bằng một cử chỉ thật nhanh, Mark đưa tay vồ lấy cái chân thỏ, giấu nhanh vào hai tay. Hồ Chí Minh đứng yên mỉm cười trước hành động và cử chỉ của Mark với thái độ của người vào bậc cha chú đang hài lòng về con cháu của mình. Nhưng rồi nụ cười đó vụt tắt đi, Hồ Chí Minh ra hiệu cho mọi người bước đi rồi ông ngồi lại xuống ghế, bận bịu với đống giấy tờ trước mặt như lúc mọi người chưa vào đây.

Suốt đoạn đường từ nơi Hồ Chí Minh đang cặm cụi làm việc về đến khám đường mới, khám đường của sở Mật Thám ngày xưa, tại trung tâm thành phố Hà Nội, Mark Sherman ngồi bên băng sau chiếc Tatra, hai tay siết chặt lấy chiếc chân thỏ, gương mặt Mark lúc này thay đổi khi bình thường, khi căng thẳng quá mạnh khiến các móng nhọn chân thỏ cày sâu vào lòng bàn tay anh đến rướm máu và khi về tới phòng giam và bị nhốt trong phòng tối một mình, Mark ngồi phệt xuống sàn nhà bằng đá, cong người lại đưa chiếc chân thỏ lên miệng mút như một đứa bé đang say sưa với chiếc núm vú bằng cao su. Mark không hề quan tâm đến một số chuột mà các lính gác tù đã cố ý để chúng bò vào phòng giam qua một lỗ hổng dưới sàn nhà. Mark cong người mút chiếc chân thỏ trong miệng và rên khe khẽ, anh vặn người trong tư thế không biết vì đau đớn hay vì thống khoái, mãi cho đến khi anh thiếp hẳn đi vào giấc ngủ của mình.