CHẠNH LÒNG VÌ NGƯỜI DƯNG -
Mỗi ngày tôi ăn trung bình một trái bưởi. Mỗi lần mua từ một đến năm chục. Mỗi lần xẻ mười trái, cất vào tủ lạnh, ăn dần. Bán mối cho tôi là hai thanh niên nhập cư. Một người đi xe gắn máy, quê Bình Định. Người kia đi xe đạp, quê Quảng Nam. Không ai cho tôi biết tên thật. Anh chàng đi xe gắn máy:
- Chị cứ gọi em là Thằng Bưởi.
Người kia cũng:
- Cô cứ gọi con là Thằng Bưởi.
Hai Thằng Bưởi năm nào cũng về quê ngày tết cùng với đồng hương khiến Sài Gòn vắng tanh. Giờ mới đầu tháng 11…Tôi móc dế ra gọi Thằng Bưởi gắn máy khi thấy tủ lạnh chỉ còn hai miếng bưởi. Bên kia, tiếng nói như lạc đi:
- Em đang ở quê.
- Úa!?
- Ngoài này lũ lụt nhiều quá…“Em phải về quê phụ vợ nhà cửa. Chừng nào nước rút. Em trở vào bán tiếp”. Tôi hỏi thăm sơ về gia đình: “Con em bị té nước gãy tay”…Tiếng gió rít qua máy. Chỉ còn những tiếng rì rì. Tôi gọi qua Thằng Bưởi xe đạp:
- Cô ơi, con về quê rồi. Ngoài này bão lụt, mưa gió nặng lắm…
Rồi tôi chỉ nghe như tiếng gió rít.
Tôi chợt nhận ra mỗi ngày đi dạy về, xuống trạm xe buýt, tôi không còn thấy những người nhập cư buôn bán trái cây trong ga Sài Gòn nữa. Họ như Hai Thằng Bưởi của tôi. Họ không chỉ tha phương kiếm sống nuôi gia đình. Mà còn có trách nhiệm với nhà cửa ruộng vườn…Sẵn sàng đưa vai gánh vác khi gia đình cần đến. Tự dưng, tôi mong họ mau quay về Sài Gòn. Tôi đã biết, ngoài lễ tết, khi họ có mặt nơi Sài Gòn này, chính là lúc quê nhà họ bình yên, không có bão.
HÀNG GIÁNG SINH LỀ ĐƯỜNG
Hằng năm cứ đầu tháng 10 dương lịch là các cửa hàng, nhà sách bày bán thiệp, lịch, và cả những cây thông giả, trái châu, dây kim tuyến trang hoàng máng cỏ, cây thông. Đâu đó vang lên những Silent Night, Jingle Bells…khiến lòng người rộn ràng kể cả những ai “… là người không đạo nhưng tin có Chúa ngự trên cao”. Rồi những ngày gần Giáng Sinh đến, mấy đứa cháu nhắc nhau sắm quần áo mới mặc đi lễ, từng nhà hỏi nhau có tổ chức gì cho đêm Noel chưa. Người thì gà quay, kẻ thì cà ri gà. Vui nhứt là trang hoàng máng cỏ, cây thông Noel. Đám cháu rủ nhau mua những món hàng lấp lánh hình ảnh giáng sinh treo trên cây thông đến độ không còn chỗ trống để treo. Và nhận ra cây thông máng cỏ không mang ý nghĩa trang hoàng, chưng bày, mà là một sự “bày biện đầy, bày la liệt, mất trật tự, một sự phô trương không đáng có”.
Tôi nhớ khi mới bắt đầu làm ăn có tiền rủng rỉnh, tôi mua ngay cây thông, mấy bộ đèn nhấp nháy, hàng chục trái châu, dây kim tuyến …để về trang hoàng tầng lầu của riêng tôi. Chưa hết, lại mua một khúc bánh buche noel, mời bạn bè đến, như thành công đầu tiên của mình trong cuộc đời.
Thế mà những năm gần đây, tôi lại thấy lòng buồn buồn , thiêu thiếu một cái gì đó cho ngày Giáng Sinh. Tôi tự hỏi đó là gì. Vâng, cũng nhạc, cũng cây thông, máng cỏ, cũng không khí rộn rã cho những ngày Chúa ra đời…Thiếu cái gì?
Rồi một lần, đi dọc đường Kỳ Đồng những ngày cận Giáng Sinh, tôi à lên một tiếng, nhận ra “cái thiếu” của những mùa Giáng Sinh. Đó là những hàng bán cây thông, vật trang trí cho cây thông, máng cỏ… dọc lề đường, đặc biệt là trước những ngôi nhà thờ trong thành phố.
Ngày xưa, trước nhà thờ nào cũng thế, người bán làm máng cỏ, ngôi sao, hàng trang hoàng thủ công, đèn nhấp nháy…bày bán thật đông vui. Thưở đó, hàng hóa còn rất ít, thậm chí không có, anh tôi đã mang những trái châu, kim tuyến, đèn trang hoàng cây thông…mang ra đường Kỳ Đồng, trước Nhà Thờ Chúa Cứu Thế ngồi bán. Tôi cũng ra bán phụ. Lúc đó, chúng tôi đều thất nghiệp, tâm trí đâu mà đón giáng sinh, trang hoàng nhà cửa. Chỉ cần có cái bỏ bụng. Người bạn của anh làm ngôi sao, máng cỏ cũng bày bán. Càng gần Giáng Sinh, người mua càng nhiều. Có nhiều người chờ cận ngày lễ ra mua với giá như “xin cho”.
Trước Nhà Thờ Tân Định, Nhà Thờ Đức Bà… cũng rộn rã không kém. Hễ lề đường nhà thờ này mắc, có thể sang nhà thờ khác. Ai ai cũng rạng ngời hạnh phúc nếu mua được hàng đẹp, rẻ tiền.
Thế rồi một năm, hàng ngôi sao, máng cỏ…của anh tôi bị…công an đuổi. Để làm sạch đẹp lòng lề đường, những quầy hàng giáng sinh đã bị “giải tỏa” đưa vào nhà sách của các nhà thờ. Tuy nhiên, người làm hàng giáng sinh thường nghèo, sống theo thời vụ, vốn liếng nhỏ nhoi…lấy đâu ra tiền nộp thuế hay trả chiết khấu cho các nhà sách, cửa hàng? Giáng sinh vì đó mà mất đi nét đặc trưng văn hóa của nó.
Nhiều người xa quê về nước mùa giáng sinh, họ lang thang trên lề đường trước các ngôi nhà thờ lớn, họ tự hỏi:
- Vì đâu họ cảm thấy thiếu thiếu một điều gì đó?
Có gì đâu, chính người Sài Gòn cũng đã thấy thiếu rồi. Đó là những quầy hàng giáng sinh lề đường.
.