Chương 6
Thượng nghị sĩ Jo Waide đi tới đi lui bên trong văn phòng Geneva của mình, thỉnh thoảng lại dừng bước nhìn ra ngoài cửa sổ, quan sát biển người. Nếu các cuộc biểu tình này mà không chĩa mũi dùi về phía chị thì kể cũng thú vị. Cả bản sao lẫn con người, ai cũng có lý do riêng để phản đối Hội nghị Thượng đỉnh Bộ luật Bổ sung. Một số người giơ biển hiệu với dòng chữ BẢN SAO LÀ QUÁI THAI TRONG MẮT CHÚA, một số khác thì lại cầm biển đề ĐỪNG QUÀNG LUẬT LÊN NGƯỜI TÔI.
Họ tuy đối nghịch về quan điểm nhưng lại cùng chung tư tưởng, đó là chẳng ai ưa bộ luật chị đang viết hết. Bộ luật này sẽ chính thức công nhận bản sao là công dân hợp pháp của thế giới, mà làm thế thì phe con người không chịu. Nhưng nó cũng hạn chế sự tự do của bản sao, mà làm thế thì phe bản sao không chịu.
Chị nhớ mấy thập kỷ trước, mẹ mình từng khuyên đừng cố làm dâu trăm họ. Bà cũng dặn đừng dây vào chính trị.
Tuy nhiên, thứ đáng quan ngại nhất là mẩu tin đang mở trên máy tính bảng của chị: Các vụ bạo loạn vô tính vừa lan lên khu định cư Luna thì một lão linh mục mang tư tưởng bài bản sao bất thình lình đổi giọng một cách rất đáng ngờ.
Bức email chứa thông tin nội bộ về sự thực đằng sau câu chuyện trên cung trăng được đăng trong cửa sổ bên dưới mẩu tin. Vài phần tử bản sao cực đoan đã thuê hacker tái lập trình lão linh mục để lão lên tiếng ủng hộ quyền bản sao, nhưng âm mưu ấy đã phản tác dụng. Xem chừng cho một bản sao thò mặt ra và đột ngột bác bỏ tất tần tật những gì từng phát biểu trong kiếp đời trước sẽ ít nhiều khiến thiên hạ đặt nghi vấn.
Lũ óc bã đậu.
Cơn tuyệt vọng đánh quỵ Jo, đẩy chị ngồi sụp xuống chiếc ghế da bên bàn. Bè lũ cực đoan kia đã phá hỏng tất cả. Ngày nay, các lập trình viên não đồ và ma trận phải chịu sự kiểm soát nghiêm ngặt và chỉ được hành nghề khi có người giám sát và được bác sĩ chấp thuận. Mới đầu họ được tự do hơn hẳn, thoải mái chỉnh sửa mọi chứng bệnh về gen. Giờ bọn cực đoan còn thay đổi cả bản chất con người không phải kết cấu gen của họ, mà là nền tảng nhân cách của họ.
Đáng lẽ đó phải là điều bất khả thi. Chưa một ai đạt cảnh giới lập trình tinh tế nhường ấy. Jo ước đoán rằng chẳng có đến năm người đủ sức lập trình não đồ ở cấp độ đó.
Các thành viên ủy ban khác của chị, bao gồm ba bản sao và năm con người, không hay biết gì về việc chị từng qua lại với hacker. Nếu biết, họ đã chẳng mời chị tham gia ủy ban. Chị từng thuê hacker chỉnh sửa ADN của mình, xóa bỏ dị tật gen gây teo chân bẩm sinh. Chị thấy cặp chân mới không hợp với mình, chúng không phải con người thật của chị. Cơ thể gốc không làm Jo cảm thấy què quặt. Chị quyết định luôn là bản sao tiếp theo của mình sẽ sở hữu cặp chân bẩm sinh, bất kể luật pháp có cấm đoán ra sao. Nhưng quan điểm cá nhân của chị về vấn đề này có thế nào thì cũng không quan trọng; nếu ủy ban mà phát hiện ra chị từng thuê một kẻ hack ADN, họ sẽ thẳng tay đuổi chị vì tội mang thiên kiến.
Và về phần những người cần đến các thay đổi của họ, tức những người mắc bệnh di truyền và những người chuyển giới, chị chỉ biết hy vọng rằng ủy ban sẽ chấp nhận tạo một điều khoản miễn trừ đối với những thay đổi được thực hiện từ trước.
Nhưng sau vụ lão linh mục khu định cư Luna này thì… đồng nghiệp của chị sẽ khát máu lắm.
Chị xoa mặt và đọc mẩu tin kia thêm lần nữa, sau đó đọc lại phần về tên hacker. “Mày không hình dung nổi mình vừa đạp đổ thứ gì xuống sông xuống bể đâu, chị lẩm bẩm, mắt dán chặt vào lão linh mục trên Luna, Đức Cha Gunter Orman. Nhưng lão là người vô tội. Nào ai cưỡng nổi một vụ hack nhân cách. Lão chỉ là hình nhân đại diện cho những kiếp đời sẽ vĩnh viễn thay đổi trong tương lai của họ. Thủ phạm thực sự là tên hacker và kẻ tài trợ cho hắn.
Máy tính của chị kêu bíp. Chris, trợ lý của chị, vừa nhắn tin. Thông điệp chạy ngang qua mặt lão linh mục: ĐANG VÀO HỌP LẠI. Chị hít sâu một hơi và đi chủ trì cuộc họp mang mục đích hoàn thiện các Điều khoản bổ sung, nhằm thành lập một bộ luật sao chép vô tính quốc tế.
Chị từng là một bác sĩ phẫu thuật nhi khoa chuyên xử lý dị tật bẩm sinh, và công việc ấy còn dễ chán so với cuộc họp này. Và chị chưa bao giờ ngờ nổi mình sẽ nghĩ như vậy.
* * *
Các quan chức chính phủ và phiên dịch viên từ khắp mọi miền thế giới vơ vẩn quanh phòng. Lúc Jo vào đến nơi, Chris mang theo một tách cà phê cùng một chiếc máy tính bảng lưu đầy ghi chép đến bên chị. Chị ngồi đầu bàn, và những người khác theo đó mà cùng ngồi vào.
Tất cả các vị đều đã được đọc qua Bộ luật Bổ sung đề xuất,” chị nói. “Tôi xin đề nghị ta thông qua các luật này dưới dạng một văn kiện hoàn chỉnh. Có ai phản đối không?”
Đại sứ Yang, đại biểu Trung Quốc thuộc khối các nước Liên hiệp Châu Á Thái Bình Dương trên Trái Đất, ngay lập tức cất tiếng, trong khi phiên dịch viên bên vai ông ta nói chồng lên lời phát biểu của ông ta.
“Chúng tôi không muốn chấp thuận nguyên cả một văn kiện. Mỗi phần đều phải được đem ra bàn luận. Điều tôi quan tâm là những gì đang diễn ra trên Mặt Trăng.”
Jo thầm rên rỉ và gật đầu. Chị gửi một đường dẫn đến cho cả nhóm để tất cả cùng có thể đọc bản tin. “Câu chuyện của Đức Cha Orman quả thật rất bi kịch, nhưng Bộ luật Bổ sung đề xuất của chúng ta sẽ hình sự hóa toàn bộ vụ việc ấy. Tất nhiên hiện nay, bắt cóc, giết người và tạo bản sao trái ý muốn nạn nhân đã bị luật cấm. Bây giờ hành vi hack ma trận trái ý muốn nạn nhân sẽ trở thành bất hợp pháp.”
Cả bàn ồ lên hạch hỏi và tranh cãi khắp xung quanh chị. Giọng tiếng Anh lơ lớ của ông đại sứ Brazil nghe sang sảng nhất. “‘Trái ý muốn’ là chưa đủ. Lợi ích hacker ma trận mang lại không bì được với thiệt hại do chúng gây ra. Ta cần cấm hẳn cái trò đó!”
Jo giơ bàn tay lên và đợi đến khi mọi người đã trật tự. “Ta sẽ bắt đầu tranh luận Điều khoản bổ sung Năm trước nhé?”
Câu trả lời được xướng lên quanh bàn. Theo lời các phiên dịch viên thuật lại, họ chủ yếu đồng tình.
Joanna thở dài và nhấp cà phê. Đêm nay sẽ dài lắm đây.
* * *
Bốn giờ sáng hôm sau, Jo dụi cặp mắt mệt mỏi của mình. Chị ngồi cùng Chris bên chiếc bàn vắng tanh.
“Cô thành công rồi, thưa Thượng nghị sĩ,” anh ta nói, đồng thời đưa cho chị một tách cà phê mới.
Chị nhướn mày. “Lọc cafein rồi chứ?”
“Tất nhiên,” anh ta nói.
Cuộc họp đã trở nên căng thẳng lúc hai bên đưa ra đủ luồng ý kiến khác nhau xoay quanh bản sao và con người. Lạ thường một điểm là sau khi yêu cầu tranh luận riêng rẽ từng Điều khoản bổ sung, Đại sứ Yang của Liên hiệp Châu Á Thái Bình Dương thường xuyên ngả về phe Jo. Phần lớn các điều luật được thông qua dễ dàng: Không xã hội nào muốn cho một người có nhiều bản sao hết. Điểm sơ sơ là đã thấy sẽ gặp vấn nạn quá tải dân số, vô gia cư và tội ác bùng nổ rồi. Luật cấm cấy não đồ lên bản sao không phải thể gốc cũng dễ nốt: Làm vậy sẽ khiến bản sao hóa điên. Không có gì cần bàn cãi cả.
Riêng khoản hack não đồ thì lại phức tạp, và đại đa số bỏ phiếu cấm, chỉ chừa lại vài khía cạnh cực kỳ căn bản.
Những người từng được hack sẽ không được miễn trừ. Thế tức là ngày mai, hàng trăm bản sao sẽ thức tỉnh với những chứng bệnh họ tưởng mình đã vứt bỏ được từ nhiều thập kỷ trước.
Có một Điều khoản bổ sung không được thông qua, ấy là luật cấm bản sao theo đạo. Đằng nào thì hầu hết các tôn giáo trên thế giới cũng đã nhất trí rằng sao chép vô tính là đi ngược lại với quy luật của Chúa/Nữ Chúa/thánh thần tự nhiên, thế nên họ tự giải quyết nội bộ với nhau. Nhưng không cho bản sao quyền tìm đến với tôn giáo bị coi là gò bó quá mức.
Cuộc tranh luận chuyển trọng tâm sang bản chất thực sự của một bản sao, bàn xem liệu nó có còn là con người nữa không. Các bản sao sở hữu những quyền Con người không có, chẳng hạn như khả năng tự truyền lại toàn bộ gia sản cho bản thân thừa kế, khả năng sống mãi, chưa kể những người nắm giữ các chức vụ trọn đời sẽ có khả năng giữ ghế lâu hơn một kiếp sống. Bởi vậy, họ nhất trí với nhau rằng các bản sao là những “người đối ngược” và “công dân đối ngược.”
“Được Đại sứ Yang ủng hộ như vậy tôi ngạc nhiên quá, chị nói. “Không có cái ông này thì chúng ta đã chẳng thông qua nổi luật thừa kế.”
“Sự thật thú vị đây,” Chris đều giọng. “Minoru Takahashi, phiên dịch viên của ông ta, đang tính trở thành một bản sao.”
Jo ngẩng phắt đầu lên. “Sao anh biết?”
“Trong lúc chờ cà phê ở phòng nghỉ, hắn kể với tôi. Tất nhiên là sau khi đã ký tá xong hết mọi thứ.”
Mọi bản sao (hay những người có ý định trở thành bản sao) đều được yêu cầu phải khai báo minh bạch cho ủy ban. Jo và đội ngũ của chị không kiểm duyệt các phiên dịch viên; đúng lý ra, sếp của họ phải thực hiện việc ấy.
“Sao anh lại cho tôi biết chuyện này?” chị hỏi. “Tôi có thể sẽ phải báo cho Đại sứ Yang biết về anh ta.”
Chris nhún vai. “Trong bộ dạng thì xem chừng hắn đã lo lót êm thấm mọi chuyện, nhưng tôi cũng chẳng biết đủ rõ về tay này để khẳng định chính xác được. Hắn không tiết lộ bất kỳ bí mật ngoại giao nào, nếu ý cô muốn hỏi thế. Chúng tôi chỉ nói chuyện về bản thân thôi.”
“Giờ có lo cũng vô ích. Đằng nào cũng xong cả rồi.” chị nói. “Nhưng tìm hiểu về anh chàng phiên dịch viên đó cho tôi. Tôi muốn theo dõi anh ta, nhất là nếu anh ta định sống thêm vài thập kỷ nữa.”
Trong mấy tuần sau đó, Jo ít nhiều biết thêm về cách Minoru Takahashi đã tác động đến cuộc họp, đặc biệt là lúc chính phủ Liên hiệp Châu Á Thái Bình Dương nhận được bản dịch cuối cùng của Bộ luật Bổ sung, đã được cả đại sứ bên mình lấn Takahashi ký. Có vẻ Yang đã ưng thuận một số điều mà ông ta nhớ mình không hề tán đồng. Bây giờ họ gần như chỉ còn nước bó tay, nhưng Jo tin các cuộc đàm phán ngoại giao sau này có thể sẽ khó khăn. Công bằng mà nói, chị không có lỗi, nhưng chẳng mấy ai “coi trọng công bằng” trong đối ngoại cả.
Chris tìm hiểu được khá nhiều về Takahashi: Hắn được coi là thiên tài nhờ nói thạo tám ngôn ngữ từ năm ba mươi tuổi. Đáng lẽ ra tên này sẽ có một tương lai xán lạn, chỉ có điều không bao lâu sau khi Bộ luật Bổ sung được thông qua, các nước Liên hiệp Châu Á Thái Bình Dương đã kết án tử cho hắn vì tội phản quốc.
Lúc được Chris báo tin hắn đã bị bắt giữ, chị nhủ thầm rằng, Chết vì khôn lỏi .
Một thời gian sau, chị rút khỏi chính giới và quyết định theo học y dược vô tính. Đã mang danh một bản sao có bằng y mà lại mù mờ về cơ chế hoạt động của sao chép vô tính thì chị thấy không ổn. Chị lấy tên Glass, tên đệm của mình, để nhập học trường y tại Đại học Stanford và sống một cuộc đời lặng lẽ trong tám năm sau đó.
Chị trở nên nổi tiếng trong giới y dược vô tính, thậm chí còn bắt đầu giúp các hacker thất nghiệp có công ăn việc làm hợp pháp trong lĩnh vực nghiên cứu ADN và ma trận. Cảm thấy mãn nguyện với công việc, sang kiếp đời tiếp theo, chị vẫn làm trong mảng ấy.
Lúc đang cân nhắc chuyển lên Luna sống thì chị bắt đầu hay tin về tàu Dormire và nhiệm vụ của nó, bấy giờ vẫn trong giai đoạn lập kế hoạch. Chị thử hỏi han xem điều hành dự án này là ai, và người đầu tiên chị tìm ra là Chris, anh trợ lý cũ, nay đã trở thành một thượng nghị sĩ cao tuổi New York kiêm chủ tịch Ủy ban Chăm sóc bản sao của bang. Ông rất sẵn lòng gặp lại chị.
Lúc ăn trưa trên nóc cao ốc Firetown tại New York, chị phát hiện ra một số điều rất thú vị. Salie Mignon, chủ của chính tòa cao ốc họ đang ngồi ăn, là một nhà tài trợ lớn cho con tàu. Họ tính để tội phạm lái nó. Cô ta cần có một bác sĩ trên tàu.
“Cô ta biết về công việc của cô và cả quá khứ của cô nữa. Cô ta muốn thuê cô.”
“Tôi không phải tội phạm,” chị bảo với ông. “Và tôi không nghĩ mình muốn bay cùng một đám phạm nhân đâu.”
“Có nhiều biện pháp phòng ngừa. Chúng tôi có một con AI với quyền hành thậm chí còn vượt cả thuyền trưởng. Mọi phi hành viên đều được hứa sẽ được tẩy trắng lý lịch lúc hành trình kết thúc, miễn là họ không phá hoại gì. Họ sẽ được xét duyệt cẩn thận.”
“Vậy nếu không phải là tội phạm, tôi sẽ được trả công ra sao?” chị hỏi.
“Cấp đất trên Artemis dễ lắm,” Chris vừa nói vừa xắt thịt cá. Ông cắn một miếng rồi đưa máy tính bảng cho Joanna. Nó hiển thị ảnh Artemis chụp từ tàu thăm dò, một hành tinh mênh mang nước, thậm chí vượt cả Trái Đất. Trong nó thật tuyệt mỹ, với các hòn đảo có cả vịnh lẫn bãi biển và núi non cấu thành phần đất. Nó làm Joanna liên tưởng đến một Hawaii phiên bản lớn hơn và đa dạng hơn.
Chị lấy dĩa chọc một hạt đậu xanh. “Tôi không biết nữa. Tôi chưa gặp cô ta bao giờ, nhưng danh tiếng của Mignon trong giới kinh doanh chẳng tử tế gì cho cam. Tôi nghe đồn cô ta không thích các mối họa, trong khi cứ gây khó dễ là sẽ bị liệt vào dạng mối họa luôn. Kể cả những người bất đồng quan điểm với cô ta.”
“Nói thế hơi cực đoan,” Chris nói. “Cô ta là người giàu có và có sức ảnh hưởng, thế nên phải chịu định kiến tàn dư đối với các nữ doanh nhân độc lập. Cô ta không phụ thuộc vào tập đoàn nào hết, thế nên nhiều bên cảm thấy bị đe dọa bởi cô ta cũng như tài sản của cô ta. Và cô ta không ưa những kẻ bất tài.”
Joanna nhướn mày. “Và còn chống lưng rất nhiều cho chiến dịch của anh nữa nhỉ?”
Ông xòe hai bàn tay lốm đốm vết đồi mồi và hơi run run ra, như thể muốn chứng minh mình không giấu giếm gì cả. “Tôi lúc nào chẳng minh bạch.”
Sallie Mignon. Joanna tin lấy lòng cô ta mới là thượng sách.
“Gửi thông tin cho tôi đi.”