Câu chuyện không tên

Quay lưng lại cõi người ta

Chắc chi cõi Phật cõi ma không buồn.

VẬY LÀ CHA TÔI ĐÃ NHẮM MẮT XUÔI TAY THEO ý ông muốn, khá đột ngột và, nếu đúng như người ta thường nói ai cũng có một linh hồn thoát ra khỏi xác lúc chết thì bây giờ linh hồn ông rất có thể đang ở đâu đó quanh đây, đang lặng lẽ nhìn tôi với ánh mắt khó tả là giễu cợt hay buồn rầu.

Chiều hôm trước nhận cái điện tín khẩn báo tin ông đau nặng, sáng hôm sau tôi và Thu đã tức tốc xin phép nghỉ việc vài ngày, nhờ người quen trông hộ nhà cửa, đáp xe đò từ Sài Gòn về thị trấn Ngã Bảy. Cha tôi có vẻ đang ốm thật, nom xanh xao nhưng không đến nỗi như tôi thầm lo. Lúc chúng tôi vào nhà ông không hề nằm liệt giường mà đang ngồi ở phòng ngoài, trầm ngâm bên cốc rượu thuốc màu nâu sánh. Rượu, thường thôi, không ghiền lắm, thỉnh thoảng ông vẫn nhâm nhi đôi chút. Vừa bước qua ngưỡng cửa thoạt thấy ông tôi thở phào nhẹ nhõm, kêu khẽ:

– Thưa ba!

Ông hơi giật mình, chậm rãi rời mắt khỏi điểm bất định nào đó trong không, quay tia nhìn đục lờ sau mục kỉnh nối từ tôi sang Thu, môi gợn nét cười gượng:

– Sớm thế? Ba tưởng sớm nhất cũng ngày mai các con mới về!

Thu khẽ gật đầu chào, mỉm cười, dịu dàng gỡ chiếc xắc hành lý gọn nhẹ tôi đeo bên vai rảo bước vào nhà trong. Tôi ngồi xuống chiếc ghế mây đối diện ông, thoáng nhớ nội dung cái điện khẩn nhưng vờ phớt tỉnh:

– Sao ba không nằm nghỉ cho khỏe? Mớ thuốc hôm trước con gửi về còn không ạ?

– Còn.

– Ba bệnh ra sao? Hay để con đưa ba về Sài Gòn khám, nếu cần có thể nằm nán lại ít hôm, lên đó tụi con tiện lui tới chăm sóc ba hơn.

Cha tôi cười khẩy:

– Ôi, lúc yếu lúc mạnh biết đâu mà lường, ai già chẳng vậy, bệnh viện thì ích gì, phòng mạch tư còn chưa chắc. Vào tắm táp rồi nghỉ đi!

Hớp ngụm rượu, khép ríu mắt lại thành hai khe mảnh lạnh lùng sau mục kỉnh, ông cơ hồ quên hẳn tôi, xa vắng, tiếp tục chìm lỉm vào thế giới bí ẩn, u trầm nào có lẽ ông đã đắm mình vào từ lúc chúng tôi chưa về tới.

Buổi tối vào giường thấy Thu chưa ngủ, đặt lưng xuống cạnh nàng, ngại bên kia vách ông có thể nghe thấy, tôi thấp giọng:

– Em thấy ba thế nào?

– Hình như ông vẫn khỏe, cùng lắm chỉ cảm xoàng.

– Anh thấy ba là lạ làm sao ấy. Vẫn thường, sao đánh điện...

– Vì nhớ, muốn tụi mình về chơi vài ngày, anh rõ khéo băn khoăn!

– Ông vốn thích sống cô độc, lẽ nào...

Tôi bỏ lửng câu nói, cựa mình đáp ứng vòng tay âu yếm vòi vĩnh của Thu, rúc mặt vào trũng ngực ấm áp quen thuộc của nàng, người bạn lòng và bạn đời tôi mới thực sự quen hơi bén hám từ hơn một tháng nay sau cái lễ cưới đơn giản tổ chức ở Sài Gòn, nơi nhiều năm qua chúng tôi đã cắp sách đến giảng đường đại học và nay đang làm việc ở hai ngành khác nhau. Tôi kiến trúc sư, và nàng, bác sĩ nha khoa.

Sau cơn yêu nồng nàn, Thu nũng nịu hôn tôi rồi quay mặt vào vách ngủ ngon lành. Đêm lặng ngắt, câm biến mọi âm thanh quanh quất xóm giềng, tiếng máy tàu đò, ghe thương hồ qua lại ngoài vàm sông không còn vẳng vào, yên tĩnh vây kín, đặc quánh tưởng có thể sờ dính đầu mỗi ngón tay. Cố dỗ mình ngủ nhưng chẳng thể chợp mắt được, nhìn lên trần nhà thấy bên kia vách còn sáng đèn, tôi khẽ khàng mặc quần áo, bật dậy.

Đẩy nhẹ cánh cửa khép hờ, tôi bước vào phòng ông cụ. Dưới ánh sáng dìu dịu hắt từ cái chao hình nón cụt để trên mặt tủ thấp đầu giường, cha tôi ngồi trên chiếc ghế tựa, y hệt lúc chiều, trầm ngâm với cốc rượu thuốc trên tay, có vẻ đắm chìm vào thế giới bí ẩn nào, chỉ khác là lúc này ông không găm mắt vào khoảng không mà đang ngắm một cái keo thủy tinh trong suốt để trước mặt, trên bàn. Thoáng nhìn những vật ngâm trong keo tôi chợt khựng sững.

– Chưa ngủ sao, thưa ba!

Vừa hắng giọng hỏi khẽ tôi vừa ngồi xuống mép giường. Như thể đang chờ, biết rằng tôi sẽ tới, chẳng tỏ vẻ ngạc nhiên hay khó chịu, ông đủng đỉnh đứng lên, đến bên chiếc kệ gỗ vàng tâm kê sát tường chưng các thứ đồ cổ lấy chai rượu thuốc rót ra cái cốc nhỏ đặt lên bàn, tới lúc này tôi mới vụt nhận ra da mặt ông đã chuyển từ xám lạnh sang đỏ sậm.

– Uống tí cho ấm, lạ nhà chắc con khó ngủ hả?

Hớp ngụm rượu, giả vờ thở đánh khà khoái trá, đồng thời cố nuốt thứ cảm giác gần như buồn nôn chợt dào trong ngực, tôi ra vẻ lơ đãng ngắm những vật lạ lùng đựng trong cái keo quái quỉ kia.

– Ba lại sưu tầm thêm một loại rượu bổ mới à? Tay và tóc của vượn hay khỉ mà trông lạ thế?

Ông nheo mắt, cười khẩy:

– Tóc và tay của... người. Thứ rượu này ba để dành từ hơn ba mươi năm nay, bằng tuổi con, để ngắm, không uống.

– Tóc... và bàn tay này của ai thế ạ?

Mơ hồ ngại bàn tay với những ngón mum múp co quắp, bợt bạt nom gớm ghiếc kỳ dị có thể bất thần vươn ra khỏi keo chụp vào mặt mình, tôi lạnh toát sống lưng, nghe giọng mình bỗng trầm và lạc hẳn đi. Sa sầm nét mặt, ông nghiêm giọng:

– Đời ba lắm kỳ tích giang hồ. Cái keo rượu cổ này có lúc con sẽ được biết lai lịch nhưng chưa phải lúc này. Sao, vợ chồng êm ấm chứ?

Không quen cãi lời hay làm phật ý ông, tôi đành xếp sự tò mò lại, nói ngắc ngứ:

– Dạ... cũng tạm. Thu nó khá lành tính... lại ngoan.

– Vậy là ba toại ý, mát lòng.

Sau đó câu chuyện bẻ ngoặt sang ngõ ông muốn. Với vẻ mặt điềm tĩnh pha mệt mỏi, chốc chốc đưa ngón trỏ xương xẩu đẩy mục kỉnh lên tận gốc mũi, ông khen thằng nhỏ giúp việc siêng năng, đáng tin cậy, nói đôi điều “thời sự” về thú tiêu khiển hàng ngày của ông với hầu hết thời gian chăm sóc ba con trăn cái đang ấp trứng, hơn một tá trăn con nuôi trong chuồng, con cá sấu chột mắt vẫn chung sống hòa bình với con rùa lớn trong chiếc bể cạn âm xuống đất ngoài vườn và, các giống cây kiểng quí. Hỏi về công việc, đời sống vợ chồng tôi vân vân. Sực nhớ nỗi băn khoăn cứ bám dai như đỉa từ lúc gặp lại ông, tôi dọn vẻ mặt thật tương xứng với ngữ điệu lễ phép:

– Hình như ba đang buồn con chuyện gì phải không ạ?

– Không, nhắn con về có chút việc, giờ khuya rồi, mai hãy bàn.

Ông khoát tay, thu nhỏ người lại trên ghế nom già héo như không chỉ mới ngoài sáu mươi mà đã ngoài cả trăm tuổi.

Quay lại chỗ nằm, ôm chặt Thu vào lòng nhưng trí tôi lại ngẫm ngợi lan man những điều chẳng dính gì đến hơi ấm thanh xuân phả từ da thịt nàng, đến hạnh phúc còn khá mới mẻ của chúng tôi. Những ý nghĩ không đâu hệt dòi bọ cứ rúc rỉa chẳng để tôi yên. Hễ nhắm mắt, hình ảnh cái keo rượu cổ quái lại hiển hiện. Nó cũng chỉ là một loại đồ cổ như bao thứ đồ cổ khác cha tôi đã sưu tầm hay có liên quan đến một nỗi buồn, khúc mắc nào đó giấu kín trong gan ruột mà lúc nãy ông đã ngồi ngắm với vẻ xuất thần lạ lùng, đáng sợ thế kia? Vẻ huyền hoặc kỳ bí toát ra từ nó khiến tôi cảm thấy vừa bợn dạ vừa bất an.

Nghĩ cho cùng, trong quãng đời cha tôi gọi là giang hồ lắm kỳ tích của ông tôi đã biết được những gì? Rất ít. Hình như chưa bao giờ hai cha con sống chung dưới một mái nhà quá vài hôm. Thời thơ ấu tôi sống trong sự đùm bọc của bà ngoại, biết rằng mẹ đã chết nhưng không hề ngờ mình còn có một người cha. Một ngày mưa ông bỗng xuất hiện, sau đó theo sự thỏa thuận của những người lớn, tôi thuộc hẳn về ông, lẽo đẽo theo ông từ Đông Hà đến Đà Nẵng, Sài Gòn, và bây giờ ở tận miền tây Nam Bộ này. Suốt những năm tiểu, trung rồi đại học bất kỳ ở đâu ông cũng khéo thu xếp cho tôi ở trọ những nơi tử tế tách riêng, không xa lắm để thỉnh thoảng ông lui tới, cũng chả gần để tôi có thể biết được cuộc sống riêng tư của ông ra sao.

Nghĩ cho cùng, mãi cho đến nay, cha tôi ở trong tâm tưởng của tôi chỉ là những nét vẽ phác. Ông không bao giờ nói về mình. Từ những mẩu vụn thông tin tình cờ nghe thấy, nhặt nhạnh đâu đó chắp vá lại, đại để tôi được biết ông xuất thân từ một gia thế vững vàng. Học hành không để tiến thân theo đường khoa cử, chỉ cốt đủ kiến thức ứng xử với đời, sớm từ bỏ gia đình, họ hàng, sống theo lối phóng túng tự do của riêng mình. Vóc dạc rắn mảnh thời trai trẻ nay không còn, nét quen thuộc ở ông bây giờ là dáng trầm ngâm lặng lẽ, sau những câu nói chắc nịch thỉnh thoảng đệm nụ cười khẩy, và khóe mắt đôi khi đang ấm áp thân mật vụt nheo lại lạnh lùng, giễu cợt. Đại để, ngoại trừ những năm sau này lui về thị trấn Ngã Bảy mua đất lập vườn dưỡng già, tôi luôn yên chí cha tôi là một người buôn bán giỏi trong các loại ngành nghề kinh doanh nào đó mà ông không cần tôi phải biết một cách cụ thể, đối xử với tôi cực kỳ tốt, chu đáo nhưng rất ít giống những người cha khác. Và, bây giờ xảy đến cái đêm khó ngủ này.

Dẫu thao thức vớ vẩn, cuối cùng tôi cũng ngủ được một giấc ngắn vào lúc rạng sáng. Dậy muộn, ngang qua phòng cha, tôi thấy ông đang ngồi uống trà. Ra nhà sau rửa mặt đánh răng, thấy Thu đang loay hoay nấu cái gì đó trên bếp, tôi xáp lại âu yếm quàng tay siết chặt hông nàng, đùa:

– Hơn tháng nay lần đầu tiên tụi mình bỏ qua cái cữ lúc rạng sáng, xin lỗi và hứa sẽ sửa chữa nhá!

Nàng bẽn lẽn gỡ tay tôi nguýt dài, lảng chuyện:

– Cái loa truyền thanh ngoài chợ oang oang xói vào tai nên em dậy từ lúc năm giờ, vừa đi chợ về xong.

– Em tính cho hai cha con ăn sáng món gì đây?

– Cháo sò huyết, rẻ ngon và đại bổ.

– Tuyệt, làm dâu như em thì hết... ý!

Tôi cười, dúi nhẹ cái hôn vào gáy nàng, dợm bước ra vườn, Thu níu lại trầm giọng:

– Ba dặn lát nữa nấu cháo xong mang vào phòng cho ông, có lẽ ông cảm thấy yếu mệt sao đó chả muốn ai quấy rầy.

Thằng nhỏ giúp việc người Khmer quả là siêng năng như ba tôi từng bảo. Quét dọn năm cái chuồng trăn và tưới hàng chậu kiểng trước hiên xong, giờ nó đang loay hoay xách nước từ mương lên tưới mấy gốc sabô sai quả cuối vườn. Lễ phép trả lời những câu thăm hỏi vụn vặt của tôi, đoạn cặp mắt đen lay láy đẹp như mắt con gái của nó vụt sáng lên khi nghe tôi bảo hôm nay cho nghỉ nguyên ngày vì cơm nước đã có Thu lo. Nó nói cảm ơn, như ngại tôi đổi ý, tưới lẹ mấy gốc còn lại rồi vội vàng vào cất bình tưới, chuồn ngay.

Sau vài động tác thể dục giữa không khí thanh tĩnh phớt vàng ánh nắng mới lên, tôi cảm thấy khỏe khoắn cơ hồ đêm qua không từng mất ngủ, ngửi thấy mùi hành phi mỡ thơm phức từ bếp bay ra chợt nghe bụng đói, tôi bèn quay vào.

– Anh... ơi... cứu... !

Vừa đến cạnh mấy cái kiệu sành đựng nước mưa dưới chái bếp, tiếng thét thất thanh, đứt quãng bất thần của Thu từ phòng cha tôi vụt ra hệt cơn lốc đột ngột cuốn tôi lao nhanh vào để rồi chẳng còn biết mình ra sao. Mắt tôi hoa lên, tâm thần bấn loạn khi thoạt bước qua ngưỡng cửa nhác thấy bát cháo rơi đổ vung vãi trên sàn nhà và, thực mà cứ ngỡ như mơ, trên giường, cô vợ chỉ mới trải qua vài tuần trăng mật ngắn ngủi của tôi đang điên cuồng dẫy dụa, quẫy đạp một cách tuyệt vọng dưới sự đè bẹp của không phải một thằng người nào khác mà là... cha tôi.

Và, trong cái chớp mắt khó thể nào quên ấy thảm kịch đã xảy ra. Khi kịp hồi tỉnh, lấy lại ý thức, tôi thấy mình rã rời, khiếp hãi nới lỏng những ngón tay run rẩy ra khỏi chiếc cổ gầy rộc của ông.

VỐN LÀ NGƯỜI TRẦM TĨNH, ĐƯỢC TIẾNG HIỀN lành, thậm chí hơi rụt rè trong đời sống thường ngày, thoáng chốc tôi đã biến thành tên sát nhân. Hành động hung bạo mê muội vừa rồi quả là xa lạ, vượt quá sức tôi. Tội ác càng kinh khiếp, ghê tởm gấp bội khi nạn nhân lại là người cha quí yêu của mình.

Vốn là người luôn khả kính trước mắt chúng tôi, thoáng chốc cha tôi hóa ra kẻ tà dâm, toan cưỡng hiếp con dâu trong một căn phòng mở toang cửa, và ngay giữa thanh thiên bạch nhật. Cơn hứng tình bệnh hoạn, cơn điên bất chợt nào khiến ông bay biến hết lý trí chăng? Hay cô con dâu xinh xắn, mũm mĩm đã sơ ý hoặc cố tình có cử chỉ hớ hênh gợi dục nào khi mang bát cháo vào phòng? Rất vô lý và khó tin.

Sau sự cố khiếp đảm kia Thu ngã ngất, tôi phải giựt tóc mai, xoa dầu gió, lay gọi một hồi mới tỉnh, dìu nàng về phòng xong tôi quay lại quì xuống, khóc nấc bên xác cha tôi.

Than khóc tưởng chừng ruỗng mục cả lòng, một lúc nào đó với tâm trạng rối bời tôi đờ đẫn đứng lên đảo mắt nhìn quanh, ngỡ ngàng thấy một xấp giấy trắng gấp đôi dằn dưới đít cái keo rượu cổ quái tôi từng thấy đêm qua. Nửa ngờ nửa tin, tôi vớ lấy nó mà không hề nghĩ nó là cái phao cứu hộ giữa lúc mình đang chìm nghỉm, sắp chết đuối trên cạn. Đó là thư... tuyệt mệnh của cha tôi. Nó đã nằm đúng chỗ ông muốn nhưng chẳng hề có trong dự tưởng của tôi. Ông viết:

Mậu con!

Nếu trí nhớ bị lão hóa của ba không lầm thì có lần ba đã đọc thấy hay nghe rao giảng đâu đó Chúa Giêsu từng phán rằng: Tình yêu mạnh hơn cái chết, sự ghen tuông cay nghiệt như nấm mồ! Con vừa thể hiện sự cay nghiệt, đưa chân vào nấm mồ ấy như ba từng làm cách đây ngoài ba mươi năm.

Thuở ấy ba yêu rồi cưới một cô gái xinh xắn không kém Thu của con bây giờ. Thật đáng tiếc, sau đó cô ấy đã phản bội, ngoại tình với một gã bạn thân của ba. Điểm duy nhất làm cô ấy thất vọng về ba rồi đâm ra lạc lòng là ba chẳng tạo được sự cân bằng trong sinh hoạt gối chăn giống bao đàn ông bình thường khác bởi một khuyết tật bẩm sinh.

Giọt nước cuối cùng đã làm tràn ly nước vào một hôm gã kia mang cái khuyết tật thầm kín ấy ra giễu cợt, bộc tuệch quan hệ chung chạ xác thịt lén lút cùng cô ấy bằng giọng lưỡi đểu cáng. Trong cơn nóng giận, ba đã giết hắn với một nhát dao găm đâm vào ngực lút cán giữa cánh rừng hoang vu ở biên giới Việt – Lào, dọc đường đi buôn vàng và thuốc phiện lậu. Cái keo rượu cổ có từ đó.

Mọi ý nghĩ tà vạy thường phát sinh từ cái đầu, ba cắt giữ lại một dúm tóc. Mọi hành động tội lỗi thường bắt đầu từ hai tay thi hành lệnh của cái đầu, ba giữ lại một bàn tay, thoạt tiên thêm cả cái “của quí” của hắn nữa nhưng hễ ngắm ba lại nghe đau, vụt nhớ tới khuyết tật của mình nên đã vất đi.

Thế rồi sau những chuyến đi đây đó, ba lại quay về nhà, ra vẻ sống rất bình thường. Chờ nàng sinh con xong, đợi đến ngày cả hai mẹ con cùng cứng cáp, trong mỗi bữa ăn ba mang keo rượu bày bên mâm để hai vợ chồng cùng ngắm. Dĩ nhiên ba thừa độc ác để không quên bóng gió ngầm bảo cho nàng biết các vật quí ngâm trong keo là của ai. Thấy nàng ray rứt đau khổ bao nhiêu ba càng thầm khoái trá bấy nhiêu. Cuối cùng chịu đựng hết nổi, nàng đã mượn một sợi dây oan nghiệt treo cổ lên xà nhà để vĩnh viễn ly dị.

Từ ấy nọc độc của tình thù chỉ còn một mình ba cưu mang, chả còn ai để trút vợi bớt. Khoái cảm trả thù lụi tàn dần thành những cơn dằn vặt đau đớn đưa đến sự sám hối và, ba đi tìm con như con đã biết.

Uẩn khúc bao nhiêu năm nặng trĩu canh cánh bên lòng nay ba kể lại với con mong tìm thấy một chút thanh thản trước lúc ra đi, dù phải trả bằng cái giá là rất có thể con không còn coi ba là cha nữa.

Đáng lẽ chuyến đi sau cùng này của ba muộn hơn, nhưng kéo dài chẳng ích gì. Nọc độc tình thù xưa kia và nỗi ai oán của mẹ con đã kết thành cái nhọt ung thư trong gan ba, thời gian gần đây đột phát kịch liệt, hành hạ ba khôn xiết nhưng ba không cho con hay. Ba muốn tự tay kết liễu đời mình trước khi lão thần chết đưa lưỡi hái đến cứa từng giây một.

Vâng, tự tay ba thôi, đừng kinh ngạc, trước khi bày ra cái trò lố lăng toan cưỡng hiếp Thu – để con nếm thử một chút cay nghiệt của sự ghen tuông như ba thuở nào, để con suy gẫm, rút ra được đôi điều bổ ích, và sống vững hơn nữa giữa cuộc đời nhập nhằng thiện ác đa đoan phiền tạp này – ba đã cẩn thận uống đủ lượng thuốc độc cần thiết để chẳng thể thất bại, không thể trì hoãn nữa chuyến đi ba đã quyết định, sắp xếp chi li từ vài tháng nay.

Mong các con thứ lỗi cho ba. Thời của ba đã chấm dứt, hãy chôn chặt quá khứ hôn ám theo ba xuống lòng đất. Chúc các con sống vui và hạnh phúc giữa thời của mình.

Vĩnh biệt!

Kèm bức thư tuyệt mệnh là một chúc thư ủy thác cho tôi được hưởng mọi tài sản ông để lại.

Vậy là cha tôi đã ra đi. Bây giờ ông đã mồ yên mả đẹp.

Cần Thơ 1991