← Quay lại trang sách

"Em có đánh đổi không?".

Trong công việc lẫn cuộc sống thường ngày nhiều người rất e ngại hai chữ " đánh đổi". Hoặc thậm chí là khi nhìn vào một người có một chút thành quả trong cuộc sống, nhất là phụ nữ, người ta thường tặc lưỡi: "Chắc phải đánh đổi nhiều lắm!" và chữ " đánh đổi" trong hoàn cảnh này thường được ám chỉ đến những vấn đề nhạy cảm. Chính vì thế nên vô hình trung người ta thường né tránh và phủ nhận nó.

Bữa hổm đang ngồi gặm móng tay uống cà phê với mấy ông anh, người mần giám đốc, người mần chức to trong nhà nước, người mần kiến trúc sư. Đang gặm ngon trớn thì ông anh mần giám đốc quay lại hỏi một câu:

‒ Em, để được như giờ em có đánh đổi không? Chỗ anh em, anh hỏi thiệt.

‒ Có ạ!

Ổng chưa dứt câu tui đã trả lời ngay và luôn, các ông ngồi cùng nghe tới đây thì tập trung hẳn. Nhiều cặp mắt chờ đợi đổi về phía tui như chờ coi một vở kịch kinh điển. Tui vẫn thong thả gặm móng tay như một loài gặm nhấm đầy mẫn cán trong cái sự sốt ruột của các ông.

Nhón ngón tay út vén nước uống trà như trong phim "quàng châu cách cách", tui làm bộ như mình là "quàng hậu". Nuốt ngụm trà đánh ực, tui hắng giọng:

‒ Trên đời này muốn được cái này thì phải chấp nhận mất cái khác, gọi đó là quy luật bù trừ cũng được mà gọi là quy luật đánh đổi cũng không sai. Nếu muốn họi giỏi, thi đỗ đại học, thì phải chấp nhận đánh đổi thời gian, công sức để cày, văn ôn võ luyện. Doanh nhân ra xã hội làm ăn giao thiệp, đổi lại sẽ mất đi thời gian dành cho gia đình. Hay một vị bác sĩ uyên thâm về chuyên môn, sẽ mất bao nhiêu thời gian đóng cửa giam mình trong phòng thí nghiệm để nghiên cứu, tìm tòi? Em gọi đó là sự đánh đổi. Không mất thì sẽ không được, và có được thì sẽ có mất.

Còn nhớ ngày mới bắt đầu chập chững xây dựng sự nghiệp, một ngày tui chỉ ngủ cùng lắm là bốn tiếng đồng hồ. Từ một cô nàng phổng phao 48kg, tui rơi xuống chạm mốc 39kg, không ít búa rìu dư luận bủa vây lấy tui chỉ vì sự nghi ngại về tui nhưng tui vẫn kệ. Sau giờ làm việc người về nhà ăn cơm với gia đình, hẹn hò với người yêu xem phim cà phê, còn tui thì phi thẳng đến lớp học. Còn ngày mới bắt đầu viết cuốn tiểu thuyết đầu tay, không ngày nào mà tui ngủ trước 3 giờ sáng. Kỳ nghỉ dài người ta kéo nhau đi chơi, tui vẫn đóng cửa phòng miệt mài vào những con chữ. Nén cái tôi của mình xuống, học cách im lặng trước những lời xầm xì sau lưng bởi vì không câu trả lời nào hoàn hảo bằng thành quả của việc mà bạn đang theo đuổi.

Dứt bài phát biểu hùng hồn, bài phát biểu vĩ đại mang tính thế kỷ, từng tràng vỗ tay giòn giã vang lên, những đôi mắt ngưỡng mộ ngời sáng rơm rớm nước nhìn tui đầy xúc cảm. Nhưng mà đó là do tui tưởng tượng thôi, mấy ổng không vỗ tay, cũng không nhìn tui rơm rớm mà là nhìn tui với ánh mắt đầy hụt hẫng. Tưởng được nghe chuyện đánh đổi bi tráng, kịch tính. Ai dè toàn chuyện cũ rích từ cái thời Napoleon còn quấn tã.

Thực tế thì không phải ai cũng chấp nhận sự thật được – mất như vậy. Họ cho rằng đánh đổi là cái gì đáng xấu hổ lắm. Bởi vì cơ bản là họ hiểu sai về sự đánh đổi. Hằng ngày, trong cuộc sống, ai cũng phải đánh đổi, chỉ là họ không nhận ra mà thôi.

Muốn được mà lại không muốn mất gì, thì quên đi.