Chương 15 ĐINH NGHI

Tổng cục Vũ trang đã tổ chức một cuộc họp nhằm mở rộng nhóm dự án nghiên cứu sét hòn, thành phần chủ yếu tham dự bao gồm các đại diện thuộc các cơ quan nghiên cứu ngoài quân đội, đa phần đều là chuyên ngành Vật lý, trong đó có các lãnh đạo của Viện nghiên cứu Vật lý Quốc gia, ngoài ra, nhiều vị chủ nhiệm khoa Vật lý đến từ các trường nổi tiếng cũng xuất hiện. Người tổ chức cuộc họp đưa cho chúng tôi hàng tá các bảng biểu thu thập được từ họ. Đây là hồ sơ của những người được họ đề cử, nội dung của bảng biểu bao gồm hồ sơ về chuyên ngành và thành quả nghiên cứu của họ.

Sau khi xem xong, tôi và Đại tá Hứa đều tỏ vẻ không hài lòng.

“Họ đều là những học giả xuất sắc nhất trong các ngành khoa học liên quan ở Trung Quốc,” lãnh đạo của Viện Vật lý nói.

“Chúng tôi biết điều đó, nhưng cần những người cơ bản hơn nữa,” Đại tá Hứa lên tiếng.

“Cần cơ bản hơn nữa? Các anh không phải nghiên cứu sét sao? Cần cơ bản tới mức độ nào nữa? Chẳng lẽ cần tới Hawking à?”

“Có Hawking thì tốt quá rồi!” Lâm Vân reo lên.

Nghe xong mọi người đưa mắt nhìn nhau, lãnh đạo của Viện Vật lý nói với một vị chủ nhiệm khoa Vật lý ở trường đại học: “Vậy gọi cho Đinh Nghi đi.”

“Nghiên cứu của anh ta cơ bản lắm sao?”

“Không thể cơ bản hơn.”

“Trình độ học thuật thế nào?”

“Cao nhất cả nước.”

“Đơn vị nào?”

“Anh ta không thuộc đơn vị nào cả.”

“Chúng tôi không muốn những nhà khoa học trong dân gian đâu.”

“Đinh Nghi có hai bằng Tiến sĩ Triết học và Vật lý học Lượng tử, còn có một bằng Thạc sĩ Toán học, chuyên ngành gì thì tôi không nhớ. Anh ta là giảng viên cấp 1, Viện sĩ Viện Hàn lâm Khoa học, còn là Viện sĩ trẻ nhất, từng là nhà khoa học cấp cao nhất của Dự án nghiên cứu Suy biến Neutron. Năm ngoái, nhờ dự án nghiên cứu này mà được đề cử Giải Nobel Vật lý, anh còn gọi như vậy là nhà khoa học dân gian nữa không?”

“Vậy tại sao anh ta lại không thuộc đơn vị nào cả?”

Lãnh đạo của Viện Vật lý học và vị chủ nhiệm khoa Vật lý đều khịt mũi rồi trả lời: “Tự đi hỏi anh ta đi.”

Tôi và Lâm Vân đến nơi ở của Đinh Nghi trong một tòa nhà mới ở quận Hải Điến. Chúng tôi bấm chuông nhiều lần nhưng không thấy ai mở cửa nên đành đẩy cửa đi vào. Căn nhà rộng lớn gồm hai phòng khách và ba phòng ngủ hầu như trống huếch hoác, không có bất cứ món đồ vật trang trí nào. Một đống giấy trắng A4 nằm ngổn ngang trên mặt sàn và bậu cửa sổ, có tờ vẫn trắng xóa, có tờ đã được điền kín các công thức hoặc được vẽ lên những hình thù kỳ quái, còn có rất nhiều bút chì nằm rải rác ở khắc nơi. Duy nhất một căn phòng có giá sách và một chiếc máy tính, sách trên giá rất ít nhưng giấy tờ trên sàn lại rất nhiều, hầu như đã phủ kín sàn nhà.

Chính giữa căn phòng có một khoảng trống, Đinh Nghi đang ngủ say trên ghế tựa. Anh ta chừng ngoài ba mươi tuổi, dáng người gầy gò, cao ráo, mặc áo ba lỗ rộng và quần đùi, nước miếng nhễu ra ở khóe miệng. Bên cạnh chiếc ghế tựa có một bàn trà nhỏ, trên đó đặt một tẩu thuốc khá to, còn có một bao thuốc Thạch Lâm đã bóc vỏ, mấy điếu bên trong nát hết cả, sợi thuốc lá được để trong một chiếc bình thủy tinh. Rõ ràng là anh ta đang làm dở việc này thì ngủ mất. Chúng tôi gọi mấy tiếng nhưng anh ta vẫn không nhúc nhích, chỉ còn cách dọn những tờ giấy để làm một con đường nhỏ, rón rén bước tới trước ghế tựa để đánh thức.

“Hả? À à, mấy người là người ban sáng gọi điện tới hả?” Đinh Nghi “suýt” một tiếng, lau nước miếng trên khóe miệng, đoạn tiếp tục. “Trên giá sách có trà, muốn uống thì tự rót nhé…” Sau khi ngồi dậy, anh ta đột nhiên gắt ầm lên. “Mấy người sao lại làm lộn xộn bản nháp của tôi rồi! Tôi đã xếp theo thứ tự, giờ rối tung cả lên!” Nói đoạn, anh ta nhanh chóng đứng dậy, bận rộn trải lại những tờ giấy mà chúng tôi vừa dọn, chặn hoàn toàn đường rút lui của chúng tôi.

“Anh là Giáo sư Đinh đúng không?” Lâm Vân hỏi, hẳn rất thất vọng với ấn tượng đầu tiên về người này.

“Tôi là Đinh Nghi.” Đinh Nghi mở hai chiếc ghế xếp ra rồi ra hiệu cho chúng tôi ngồi xuống, sau đó quay lại chiếc ghế tựa, nói: “Trước khi hai người giải thích lý do tới đây thì tôi kể cho hai người nghe giấc mơ vừa nãy của tôi… Không, không, nhất định phải nghe, đây là giấc mơ đẹp bị hai người làm gián đoạn. Trong mơ, tôi đang ngồi đây, cầm một con dao trong tay, dài như này, loại dùng để bổ dưa hấu ấy. Chiếc bàn trà cũng ở bên cạnh, nhưng nhưng phía trên không có tẩu thuốc, cả mấy thứ này, mà đặt hai thứ tròn tròn, to như này, tròn, hình cầu. Hai người đoán xem đó là gì đi?”

“Dưa hấu?”

“Không, không, không, một cái là proton, cái còn lại là neutron. Proton và neutron to như quả dưa hấu. Đầu tiên, tôi cắt proton ra, điện tích của nó chảy ra bàn trà, dính dính, tỏa ra một mùi thơm tươi mát. Sau khi tôi cắt neutron thành hai nửa, hạt quark* bên trong lăn ra, lách ca lách cách, to bằng hạt óc chó, có rất nhiều màu sắc, lăn lông lốc trên bàn trà, có hạt còn lăn xuống đất. Tôi nhặt lên một hạt màu trắng, nó rất cứng, nhưng sau khi cắn mạnh một cái thì nó cũng vỡ ra, mang hương vị của nho… Chính lúc này thì mấy người gọi tôi dậy.”

Lâm Vân nói với một chút giễu cợt: “Giáo sư Đinh, đây là bài văn của học sinh tiểu học à? Anh chắc biết rằng proton, neutron và quark đều là thể hiện hiệu ứng lượng tử, nhìn thì cũng đâu ra như vậy.”

Đinh Nghi nhìn chằm chằm Lâm Vân trong vài giây: “À, đúng, đúng, cô nói đúng, người như tôi có xu hướng đơn giản hóa mọi thứ. Nghĩ mà xem, nếu proton và neutron đều lớn như vậy thì cuộc sống này sẽ trở nên tuyệt vời tới mức nào, nhưng thực tế thì chúng nhỏ như vậy, con dao có thể cắt được chúng thì cũng phải tiền tỷ. Vậy nên đây chỉ là giấc mơ được ăn kẹo của trẻ con thôi mà, đừng chế giễu nó thế.”

“Tôi nghe nói là quốc gia chưa đưa máy gia tốc siêu lớn và máy gia tốc hạt lớn* vào kế hoạch khoa học – công nghệ trong năm năm tới đâu,” tôi nói.

“Mọi người nói đó là việc hao tài tốn của mà không đem lại ý nghĩa gì cả. Vậy nên, những nhà Vật lý học như chúng tôi sau này vẫn phải tiếp tục đến Genève* để ăn xin, cầu người ta bố thí một ít thời gian thí nghiệm.”

“Nhưng nghiên cứu của anh về suy biến neutron vẫn rất thành công, nghe nói còn suýt đạt giải Nobel?”

“Đừng nhắc tới Nobel nữa. Nếu không phải tại nó thì tôi đã không lâm tới bước đường này, trở thành một người nhàn rỗi.”

“Có chuyện gì vậy?”

“Chỉ là mấy câu nói vô hại của tôi thôi. Năm ngoái, ở… ở đâu đó, à tôi quên mất rồi, chắc là châu Âu. Trên một diễn đàn truyền hình chiếu trong giờ vàng, người dẫn chương trình hỏi tôi rằng là người cạnh tranh mạnh mẽ nhất cho giải Nobel Vật lý năm nay, tôi có cảm tưởng gì. Tôi đáp là giải Nobel trước giờ chưa từng trao cho các ý tưởng xuất sắc mà chỉ dành cho những ý tưởng phiến diện, khéo léo và vận may thôi. Ví dụ như Einstein đã được trao giải cho thành quả hiệu ứng quang điện. Đến ngày nay, ý tưởng ấy cũng chỉ là một ả gái điểm già nua phai tàn dung nhan, không có tư sắc, chỉ dựa vào quần áo lộng lẫy và kỹ xảo phức tạp để chiều lòng khách. Tôi không có hứng thú với thứ ấy. Nhưng dự án này của quốc gia được đầu tư rất lớn cho nên khi họ muốn nhét tôi vào, tôi cũng không từ chối.

Tôi và Lâm Vân ngạc nhiên nhìn nhau rồi bật cười: “Vậy anh cũng không tới mức vì chuyện đó mà từ chức chứ?”

“Họ nói tôi không có trách nhiệm, còn lòe thiên hạ, phá hỏng chuyện tốt của người khác, mọi người nhìn tôi như kẻ lạc loài, đạo bất đồng bất tương vi mưu, thế là tôi đi thôi… Được rồi, hai người nói về ý định của mình đi”

“Chúng tôi muốn mời anh tham gia một dự án nghiên cứu quốc phòng, phụ trách phần lý thuyết,” tôi nói.

“Nghiên cứu cái gì?”

“Sét hòn.”

“Được đấy, nếu các anh được người ta phái tới để làm nhục tôi thì đạt được mục đích rồi.”

“Nghe chúng tôi nói đã, không chừng anh có thể dùng nó để hạ nhục bọn họ đấy.” Nói đoạn, Lâm Vân mở máy tính xách tay mình mang theo, cho chạy đoạn video về sét hòn, đồng thời giới thiệu ngắn gọn cho Đinh Nghi.

“Ý cô là, mấy người muốn dùng sét để kích thích một cấu trúc chưa biết nào đó trong không trung?” Đinh Nghi chăm chú nhìn vào quả sét hòn đang lơ lửng trên màn hình máy tính, hỏi. Lâm Vân đáp lời chính là như vậy. Tôi lôi ra cuốn sổ bị thiêu cháy cách trang của Trương Bân để đưa cho Đinh Nghi xem, nói cho anh ta nghe về lai lịch của cuốn sổ. Đinh Nghi nhận lấy, nhìn kỹ hồi lâu, sau đó thận trọng đưa lại cho tôi.

Đinh Nghi nhúm một nhúm sợi thuốc lá từ trong hũ thủy tinh, nhét vào tẩu thuốc rồi châm lửa, sau đó chỉ vào đống thuốc lá và nói: “Mấy người giúp tôi làm cái này đi.” Sau đó, anh ta quay người đi tới trước một bức tường để hút thuốc. Chúng tôi đành rút sợi thuốc lá từ điếu rồi bỏ vào bình cho anh ta.

“Tôi biết một nơi chuyên bán sợi thuốc lá,” tôi nhìn lên, nói với Đinh Nghi.

Như thể không nghe thấy gì, anh ta chỉ đứng đó rít thuốc rồi lại phả khói. Gương mặt anh ta sát sàn sạt bức tường, khói phả vào bức tường giống như bên trong đang hun thứ gì đó. Ánh mắt anh ta nhìn vào khoảng không, như thể bức tường là rìa trong suốt của một thế giới rộng lớn, anh ta có thể nhìn thấy cảnh sắc sâu thẳm ở bên đó.

Đinh Nghi nhanh chóng hút hết tẩu thuốc, nhưng vẫn đứng quay mặt vào tường, rồi nói: “Tôi không phải kiểu người tự cho mình là đúng như mấy người nghĩ. Tôi sẽ chứng minh bản thân có đủ năng lực đảm nhiệm dự án nghiên cứu này. Nếu không, hai người có thể đi tìm người khác.”

“Nói như vậy nghĩa là anh đồng ý tham gia rồi đúng không?”

Đinh Nghi quay người lại: “Đúng vậy, bây giờ tôi sẽ đi cùng hai người.”

Đêm đó, rất nhiều người trong căn cứ mất ngủ, cứ chốc chốc họ lại đưa mắt ra ngoài cửa sổ, quan sát những tia lửa nhỏ lập lòe trên bãi thí nghiệm sét rộng lớn. Ánh sáng ấy phát ra từ tẩu thuốc của Đinh Nghi.

Sau khi đến căn cứ, Đinh Nghi chỉ lật qua những tài liệu mà chúng tôi đã chuẩn bị trước rồi bắt đầu tính toán. Anh ta hầu như không sử dụng máy tính, chỉ dùng bút chì tính toán trên giấy trắng, rất nhanh chóng, văn phòng được chuẩn bị riêng cho Đinh Nghi tràn ngập giấy trắng, giống như tình trạng ở nhà của anh ta. Anh ta tính toán được chừng hai tiếng thì dừng lại, kê ghế đến ngồi ở rìa đường của bãi thí nghiệm, hút thuốc không ngừng. Những tia lửa nhỏ le lói cùng đom đóm đêm hè trở thành ánh sáng hy vọng cho dự án nghiên cứu sét hòn.

Những tia lửa nhỏ nhấp nháy có tác dụng thôi miên, tôi nhìn một lúc là cảm thấy buồn ngủ nên trèo lên giường. Tôi chợp mắt một lát, lúc tỉnh dậy đã là hai giờ đêm. Nhìn qua cửa sổ, tôi vẫn thấy tia lửa nhỏ lập lòe ở bãi thí nghiệm, duy có điều nó di chuyển như đom đóm, dấu hiệu cho thấy Đinh Nghi đang đi đi lại lại. Tôi quan sát một lúc rồi lại ngủ tiếp, lúc tỉnh dậy thì trời đã sáng choang, nhìn ra bên ngoài thì thấy bãi thí nghiệm đã trống không. Đinh Nghi đã đi ngủ. Anh ta ngủ gần mười tiếng mới dậy, sau đó thông báo cho chúng tôi kết quả sau khi suy nghĩ: “Sét hòn ấy, có thể nhìn thấy được.”

Chúng tôi nhìn nhau, cười khổ: “Giáo sư Đinh, anh nói thế có phải hơi… thừa rồi không?”

“Ý tôi là sét hòn khi chưa bị kích thích chính là loại cấu trúc đã tồn tại trong không trung mà mấy người nhắc tới, có thể nhìn thấy được, nó khiến tia sáng bị bẻ cong”

“Sao mà có thể nhìn thấy được?”

“Dựa vào độ cong của tia sáng mà tôi đã tính toán, mắt thường cũng có thể nhìn thấy được.”

Chúng tôi trợn mắt nhìn nhau: “Vậy… nó trông như thế nào?”

“Quả cầu trong suốt, do các tia sáng uốn cong nên mới có đường viền hình tròn. Chúng trông giống bong bóng xà phòng nhưng bên ngoài không có ngấn màu nhiễu xạ như bong bóng xà phòng, cho nên chỉnh thể không nhìn rõ được như thế, nhưng khẳng định có thể nhìn thấy được.”

“Có thể là thế, nhưng có ai thấy được đâu?”

“Đó là vì không ai để ý.”

“Sao lại thế được. Anh nghĩ xem, trong suốt lịch sử loài người, nếu trong không trung có những quả bóng lơ lửng thì sao lại không có ai thấy được?”

“Ban ngày có thấy được ánh sáng của mặt trăng không?” Đinh Nghi đột nhiên hỏi.

“Đương nhiên là không” ai đó thản nhiên đáp.

Đinh Nghi mở cửa sổ, một đường cong trắng như tuyết, hiện lên trên nền trời xanh thẳm. Lúc này, chúng tôi nhìn thấy hình ảnh ba chiều của quả cầu còn rõ ràng hơn nữa.

“Vậy mà trước kia tôi chưa từng để ý tới!” Người đó thốt lên.

“Một cuộc khảo sát kết luận rằng có đến chín mươi phần trăm không để ý đến nó. Trong suốt chiều dài lịch sử của loài người, nó thường xuất hiện vào ban ngày. Thế mà anh lại hy vọng mọi người có thể phát hiện ra một thứ có kích thước trung bình vài tỷ mét khối, thậm chí vài chục tỷ mét khối có hình dạng là một quả bóng nhỏ ẩn hiện mơ hồ sao?”

“Điều này thật không thể tin được.”

“Vậy thì cứ để thực tiễn chứng minh đi. Các anh kích thích lôi cầu một lần nữa xem.”