Chương 18 Thứ Năm ngày 11 tháng Sáu

Những ngày sau đó tôi chốt trong nhà, sợ phải ra khỏi cửa. Maia nói: "Thôi nào, ở đây làm gì có ai biết anh đâu. Những người khiến anh sợ lại chẳng biết anh ở đây..."

Tôi đáp: "Làm sao mà biết chắc được."

Maia bắt đầu chăm tôi như chăm người ốm. Cô cho tôi uống thuốc an thần, vuốt ve cổ tôi khi tôi ngồi bên bàn, nhìn ra phía hồ.

Sáng Chủ nhật cô ra ngoài sớm mua báo. Vụ ám sát Braggadocio nằm trong cột tin tức, không quá nổi bật: một nhà báo bị giết hại, có lẽ anh ta đang điều tra đường dây mại dâm, và bị một kẻ ma cô mối lái tấn công.

Có vẻ cảnh sát đã chấp nhận giả thiết mà tôi đưa ra, hoặc đi theo những thông tin do Simei cung cấp. Họ hẳn chẳng nghĩ tới các thành viên ban biên tập của tờ báo nữa, và cũng chẳng nhận ra rằng cả tôi và Simei đều biến mất. Mặt khác, nếu quay lại trụ sở tờ báo, họ sẽ chỉ thấy nó hoàn toàn vắng tanh vắng ngắt mà thôi. Ngoài ra, thậm chí viên thanh tra còn chẳng thèm ghi địa chỉ của chúng tôi. Thật là một vị thanh tra kiểu mẫu! Tôi nghĩ ông ta chẳng bận tâm tới chúng tôi: giả thiết liên quan tới đường dây mại dâm đơn giản hơn nhiều, chuyện thường tình mà. Đương nhiên Costanza cũng có thể nói ra rằng mình mới là người đang đi điều tra gái mại dâm, nhưng có lẽ chính hắn cũng tin rằng cái chết của Braggadocio có chút liên quan tới chuyện đó, cho nên bắt đầu sợ cho bản thân mà im thít.

Ngày hôm sau, cái chết của Braggadocio biến mất khỏi mọi tờ báo. Cảnh sát hẳn phải có hàng đống những trường hợp như thế để bận tâm tới. Nói cho cùng thì người chết chỉ là một nhà báo xoàng. Cứ tập trung vào những đối tượng bị tình nghi nhất là được.

Lúc chiều tà tôi ngắm nhìn mặt hồ đen thẫm lại. Hòn đảo San Giulio, vốn rạng rỡ thế dưới ánh mặt trời, giờ nổi lên khỏi mặt nước chẳng khác gì bức tranh Hòn đảo chết chóc của Bocklin.

Maia muốn cho tôi được duỗi chân duỗi cẳng một chút nên cô dẫn tôi đến Sacro Monte đi dạo. Trước đây tôi chưa từng biết tới chốn ấy. Đó là một khu liên hợp gồm rất nhiều nhà thờ nằm trên đỉnh một ngọn đồi, với nhiều tác phẩm nghệ thuật thần bí tạo bởi các bức tượng nhiều màu sắc, trong tư thế tự nhiên, các thiên thần mỉm cười, nhưng nhiều hơn cả là khung cảnh miêu tả cuộc đời của Thánh Prancesco. Chao ôi, trong một cảnh có người mẹ bế đứa con đang đau đớn của mình, tôi nhìn ra nạn nhân của vụ tấn công khủng bố nào đó. Trong một cảnh miêu tả buổi gặp gỡ giữa Giáo hoàng, các Hồng y giáo chủ và các thầy dòng Francesco, tôi lại nghĩ tới một hội đồng của Ngân hàng Vatican nhằm lên kế hoạch bắt giam tôi. Thậm chí tất cả các gam màu rực rỡ và màu sành ngoan đạo cũng không tài nào giúp tôi nghĩ tới chốn thiên đường được: tất cả khác gì lối phóng dụ được ngụy trang một cách xảo trá cho những thế lực quỷ quái đang bàn mưu tính kế trong bóng tối. Đầu óc tôi còn lan man hoang tưởng rằng những hình hài đó vào ban đêm hóa thành bộ xương (các cơ thể hồng hào của thiên thần là gì nếu không phải lớp vỏ bọc lừa dối khoác bên ngoài một bộ xương, cho dù có thuộc nơi thiên đàng đi chăng nữa?) và gia nhập vào điệu nhảy ma quái tại nhà thờ San Bernardino alle Ossa.

Quả thật tôi không bao giờ lại nghĩ mình có thể hoảng sợ đến thế, và tôi lấy làm hổ thẹn khi phải để cho Maia nhìn thấy mình trong tình trạng này (tôi tự nhủ, giờ cô cũng sẽ bỏ tôi mà đi thôi), nhưng hình ảnh Braggadocio nằm sõng soài, mặt úp xuống đường trong ngõ Bagnera luôn hiện ra trước mắt tôi.

Đôi lúc tôi hy vọng rằng gã Boggia, kẻ giết người hàng loạt một trăm năm trước đây, đã hiện hồn ra vào đêm hôm đó ở ngõ Bagnera (nhờ có một khe hở không gian-thời gian nào đó, Vonnegut khi viết Những nàng tiên cá ở Titan gọi đó là gì nhỉ? Hiện tượng tồn tại song song tại nhiều điểm không gian thời gian thì phải), và xử lý kẻ xâm phạm vào lãnh thổ của hắn. Nhưng điều này không giải thích được cú điện thoại cho Vimercate; và đó cũng là điều mà tôi dùng để thuyết phục Maia khi cô nói biết đâu đó chỉ là vụ giết người bình thường: có thể thấy ngay Braggadocio là một tay bẩn thỉu, cầu cho linh hồn hắn giờ được bình yên! Có thể hắn đã lợi dụng một trong những người phụ nữ đó, và bị gã bảo kê trả thù. Một chuyện nhỏ nhặt ấy mà: de minimis non curat praetor- pháp quan đâu có bận tâm tới những chuyện lặt vặt. Tôi đành nhắc lại: "Phải, nhưng một thằng bảo kê thì không gọi điện tới chủ tòa báo khiến ông ta phải cho đóng cửa tờ báo lại."

"Ai khẳng định Vimercate đã thực sự nhận được một cú điện thoại nào đó? Có khi ông ta thấy hối hận vì đã bắt tay vào phi vụ này, nó đang ngốn của ông ta một đống của. Và ngay khi biết một trong các biên tập viên của mình bị chết, ông ta dùng nó làm cái cớ để xóa sổ tờ Ngày mai đi, như thế chỉ phải trả lương có hai tháng, thay vì một năm... Hoặc là như anh đã kể đó, ông ta làm tờ Ngày mai chỉ nhằm mục đích ai đó sẽ nói với ông ta 'Xin anh hãy thôi đi, chúng tôi đồng ý nhận anh vào thánh địa của mình', ờ thì ta hãy giả sử một gã như Lucidi chẳng hạn đã truyền tin tới thánh địa rằng tờ Ngày mai sắp sửa cho xuất bản một án điều tra đáng hổ thẹn. Chúng liền gọi cho Vimercate nói rằng thôi được rồi, hãy từ bỏ tờ báo rách đó đi, anh được gia nhập câu lạc bộ rồi. Còn Braggadocio thì bị một gã khùng nào đó giết, chẳng liên quan gì tới việc này. Như thế là anh loại được mối bận tâm về cú điện thoại gọi cho Vimercate."

"Nhưng không loại được gã khùng. Mà hơn nữa, ai là kẻ đã lẻn vào nhà anh?"

"Đó là điều anh kể với em, làm sao anh chắc chắn được có người thực sự đã vào nhà mình?"

"Thế ai đã khóa vòi nước lại?"

"Nghe này, chẳng phải anh có người giúp việc tới dọn nhà phải không?"

"Mỗi tuần một lần thôi."

"Lần cuối cùng là khi nào?"

"Bà ta lúc nào cũng tới vào chiều thứ Sáu. À, đó chính là hôm ta biết về cái chết của Braggadocio đó."

Thấy chưa? Chẳng lẽ bà ta không thể khóa vòi nước lại, bởi cái vòi nhỏ giọt khiến chính bà ta cũng thấy khó chịu sao?

Nhưng tối thứ Sáu anh đã lấy nước từ vòi để uống viên thuốc ngủ mà lại."

"Anh chỉ lấy có nửa ly nước thôi, thế là đủ. Cho dù vòi có bị khóa thì trong ống vẫn còn lưu ít nước, nhưng anh không để ý. Tối đó, anh có uống thêm nước nữa không?"

"Không, anh còn không ăn tối, chỉ nốc nửa chai whisky thôi."

"Thấy chưa, em không nói là anh bị hoang tưởng, nhưng với việc Braggadocio bị giết, và những gì Simei nói với anh đã khiến anh ngay lập tức nghĩ ai đó lẻn vào nhà mình. Thực tế thì không, chỉ là bà giúp việc chiều hôm đó tới thôi."

"Nhưng họ đã giết Braggadocio gọn gàng làm sao!"

"Đó là việc khác. Cho nên hoàn toàn có thể là chẳng ai bận tâm tới anh đâu."

Chúng tôi dành cả bốn ngày cuối cùng để nghĩ đi nghĩ lại, xây dựng các giả thiết rồi loại bỏ chúng, càng ngày tôi càng trở nên u sầu, Maia thì luôn chu đáo, chạy đi chạy lại từ nhà ra thị trấn để mua đồ ăn tươi và cả đống rượu whisky mạch nha cho tôi. Đến giờ tôi đã uống cạn ba chai rồi. Chúng tôi làm tình hai lần, nhưng tôi làm trong giận dữ, như thể đang muốn giải tỏa vậy, không tài nào cảm nhận được cơn hưng phấn. Dù vậy, tôi ngày càng yêu cái sinh linh nhỏ bé ấy hơn, từ một con chim sẻ được che chở, giờ cô đã hóa thân thành con sói trung thành, sẵn sàng cắn bất cứ ai muốn làm hại tôi.

Cho tới tối hôm đó, khi bật ti vi lên, chúng tôi gần như tình cờ xem được một chương trình do Corrado Augias giới thiệu về bộ phim tài liệu Anh được gọi là Chiến dịch Gladio, do BBC phát ngày hôm trước.

Chúng tôi lặng yên bàng hoàng ngồi xem.

Thật chẳng khác gì một bộ phim do Braggadocio đạo diễn. Nó bao gồm tất cả những gì Braggadocio đã tưởng tượng, thậm chí còn hơn cả thế, với hàng loạt bức ảnh và nhiều tư liệu cùng đoạn phỏng vấn, trong đó có cả những người nổi tiếng. Nó bắt đầu với các hoạt động của đội quân stay-behind Bỉ, xác nhận rằng sự tồn tại của Gladio thực sự đã được tiết lộ cho những người đứng đầu các chính phủ, nhưng chỉ những ai được CIA tin tưởng thôi, ví dụ như Moro và Pantani bị khuất trong bóng tối. Trên màn hình ti vi người ta nghe tuyên bố của những mật vụ sừng sỏ nhất, ví dụ như: "Sự lừa dối là trạng thái của trí óc, và cũng là trí óc của một quốc gia". Vinciguerra xuất hiện hầu như suốt chương trình kéo dài hai tiếng rưỡi, tiết lộ tất cả mọi chuyện. Thậm chí hắn còn nói rằng từ trước khi thế chiến kết thúc, các sở mật vụ của phe Đồng minh đã để Borghese và tay chân của hắn trong đơn vị tác chiến Xa Mas ký vào một cam kết cùng nhau chống lại sự xâm chiếm của Xô viết trong tương lai. Các nhân chứng khác cũng tuyên bố thẳng thừng rằng với một chiến dịch như chiến dịch Gladio thì đương nhiên cần tuyển mộ các cựu phát xít: tại Đức, cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã cam kết quyền miễn trừ, thậm chí cho cả tên đồ tể Klaus Barbie.

Licio Gelli xuất hiện vài lần, tuyên bố mình hợp tác với các sở mật vụ thuộc phe Đồng minh, cho dù Vinciguerra miêu tả hắn là tên phát xít tài tình. Gelli nói về các kỳ tích của mình, về các mối quan hệ, các nguồn tin có được, mà không hề lo lắng gì về việc ai cũng có thể nhận thấy hắn đã luôn chơi trò hai mặt.

Cossiga kể lại chuyện bằng cách nào mà năm 1948, một binh sĩ trẻ ngoan đạo được trang bị súng Sten và lựu đạn, sẵn sàng hành động nếu đảng Cộng sản không chấp nhận kết quả bầu cử. Màn hình chuyển sang Vinciguerra, bình tĩnh khẳng định chắc chắn lại rằng toàn bộ câu chuyện về phe cánh tả cực đoan là kế sách để gia tăng căng thẳng nhằm chuẩn bị tinh thần cho công chúng đón tuyên bố quốc gia nằm trong tình trạng khẩn, nhưng hắn cũng nhấn mạnh rằng các phong trào phát xít mới Nuovo Ordine (Trật tự Mới) và Avanguardia Nazionale (Người Tiên phong dân tộc) đã làm việc sát cánh cùng nhiều lãnh đạo thuộc các bộ khác nhau. Nhiều nghị sĩ trong các phiên điều trần quốc hội nói không đời nào sở mật vụ và cảnh sát lại làm giả hồ sơ giấy tờ để làm tê liệt các cuộc điều tra về những vụ tấn công bằng bom. Vinciguerra giải thích rằng những kẻ chịu trách nhiệm cho cuộc tàn sát tại quảng trường Pontana không chỉ có Pranco Preda và Giovanni Ventura - hai gã phát xít mới mà người ta cho là kẻ chủ mưu chính, mà toàn bộ chiến dịch này được chỉ đạo trực tiếp từ Ban chuyên đề của Bộ Nội vụ. Thế rồi chương trình chuyển sang vấn đề làm thế nào mà Nuovo Ordine và Avanguardia Nazionale lại có thể trà trộn vào các nhóm cánh tả nhằm kích động họ thực hiện hành động khủng bố. Đại tá Oswald Lee Winter thuộc CIA nói thẳng rằng Lữ đoàn Đỏ không chỉ bị trà trộn người vào, mà thậm chí nó còn nhận lệnh từ tướng Santovito, người đứng đầu Cục Tình báo và An ninh quân sự Ý SISMI.

Trong một cuộc phỏng vấn khiến người nghe phải sửng sốt, thành viên sáng tập Lữ đoàn Đỏ, Atberto Franceschini - một trong những người đầu tiên bị bắt giữ, đã lấy làm kinh hoàng trước ý nghĩ rằng mình vốn hành động đầy thiện ý, nhưng lại bị thúc đẩy bởi ai đó với những mục đích hoàn toàn khác. Vinciguerra tiếp đó tuyên bố rằng Avanguardia Nazionale đã giao nhiệm vụ tung truyền đơn ủng hộ Mao, để dấy lên trong dân nỗi kinh hoàng về các hành động thân Tàu.

Một trong những chỉ huy của Gladio, tướng lnzerilli, không do dự mà tiết lộ rằng các kho vũ khí được giữ trong trại cảnh sát và thành viên của Gladio nếu muốn vào lấy thứ gì thì chỉ cần giơ nửa tờ 1000 lia như dấu hiệu nhận biết là đủ (nghe như tiểu thuyết trinh thám ba xu vậy).

Chương trình không thể không kết thúc với cái chết của Aldo Moro, và việc một vài nhân viên tình báo được ghi nhận có mặt trên đường Via Fani vào thời điểm diễn ra vụ bắt cóc, một trong số họ nói mình ở đó bởi đang tới điểm hẹn ăn trưa với một người bạn, cho dù lúc đó mới là chín giờ sáng.

William Colby, cựu giám đốc GIA bấy giờ, đương nhiên là phủ nhận toàn bộ. Song những nhân viên CIA khác đã ra mặt nói về mấy tài liệu có ghi chi tiết từng khoản tiền lương mà tổ chức này trả cho các nhân vật có liên quan tới hàng loạt vụ thảm sát, ví như năm ngàn đô la hằng tháng trả cho tướng Miceli.

Chương trình này bình luận rằng tất cả các chứng cớ có lẽ chỉ là đồn thổi và không xác thực, không thể dựa vào đó mà kết tội bất cứ ai, song cũng đủ để khiến công chúng phải suy nghĩ.

Maia và tôi lặng người đi. Những tiết lộ đó vượt quá cả trí tưởng tượng của Braggadocio. Maia nói: "Hẳn rồi, chính hắn cũng nói với anh rằng tất cả những tin tức này vốn được lan truyền từ lâu, chỉ có điều chúng bị lu mờ trong trí nhớ cộng đồng, chỉ cần tới các kho lưu trữ và thư viện báo chí để sắp xếp các mảnh của bức tranh khảm lại thôi. Chính em cũng đọc báo, không chỉ khi còn là sinh viên đâu, mà cả khi cộng tác với mấy tờ lá cải nữa, và anh cũng có thể đoán ra là em đã nghe và đọc những điều như thế này, có điều là chính em cũng quên mất đi, như thể tiết lộ này xóa mờ tiết lộ kia vậy. Chỉ cần lôi chúng ra cùng một lúc, như Braggadocio hay BBC đã làm thôi. Hai ly cocktail hoàn hảo, chẳng rõ ly nào độc đáo hơn ly nào nữa."

"Nhưng có lẽ Braggadocio đã thêm thắt cái gì đó của riêng hắn vào nữa, ví như câu chuyện về Mussolini hay cái chết của Giáo hoàng Giovanni Paolo I."

"Thì hắn là một kẻ lập dị điên khùng mà, nhìn đâu cũng thấy âm mưu này nọ, nhưng cốt lõi vấn đề thì vin là thế."

Tôi thốt lên: "Chúa ơi! Chỉ một vài ngày trước thôi, ai đó đã giết Braggadocio vì lo sợ các tin tức này sẽ tuồn ra ngoài, giờ thì với chương trình này, hàng triệu người sẽ biết tới chúng!"

Maia đáp: "Anh yêu, đây chính là vận may của anh đó! Giả sử thực sự có ai đó, dù là một hội những kẻ ma quái ảo tưởng, hay một gã điên đơn độc nào đó, sợ rằng công chúng có thể nhớ lại các sự việc này, hay một vài chi tiết lẻ tẻ mà chính chúng ta lúc xem chương trình cũng không để ý tới, có thể sẽ lại nổi lên, có thể sẽ khiến một nhóm người hay một nhân vật nào đó phải lo lắng... Thì có gì đi chăng nữa, sau chương trình này, cả 'chúng' lẫn 'hắn' đều chẳng có lý do nào phải bận tâm tới việc loại bỏ anh hay Simei. Nếu ngày mai cả hai anh quyết định tới nhà đài nhà báo kể hết ra những gì mà Braggadocio tiết lộ cho hai người, thì họ cũng sẽ nhìn các anh như thể hai gã lập dị đi nhắc lại những gì từng thấy trên ti vi mà thôi."

"Nhưng có lẽ ai đó lo sợ rằng chúng ta sẽ nói về chính cái điều mà BBC đã im tiếng: cái chết của Mussolini và của Giáo hoàng."

"Được rồi, giả sử anh đi kể cho mọi người câu chuyện về Mussolini đi. Như Braggadocio kể, vốn đã khó tin rồi, mà lại chẳng có bằng chứng gì hết, chỉ là những suy đoán ảo tưởng thôi. Cho nên người ta sẽ bảo anh bị kích động bởi chương trình do BBC phát, sau đó để trí tưởng tượng nghĩ ra đủ mọi điều. Và rằng từ nay trở đi sẽ có bao nhiêu kẻ thích bày mưu tính kế khác cũng đi kể chuyện như thế này. Những tiết lộ như vậy chỉ dẫn tới một điều duy nhất là người ta sẽ nghi ngờ liệu những gì BBC kể ra có thực hay cũng chỉ là kết quả của loạt mánh khóe báo chí, hay của một cơn điên khùng nào đó, giống như thuyết âm mưu kiểu Hoa Kỳ thực sự chưa bao giờ đưa người lên Mặt trăng, hay Lầu Năm Góc tìm mọi cách che giấu sự tồn tại của các vật thể bay không xác định UFO. Chương trình được chiếu trên truyền hình ngày hôm nay khiến cho tất cả những tiết lộ khác đều trở nên vô nghĩa và nực cười, bởi như anh biết đó, sự thực còn vượt quá cả trí tưởng tượng, và giờ chẳng ai có thể tưởng tượng ra được điều gì nữa."

"Thế có nghĩa là anh tự do?"

"Đương nhiên rồi. Ai đã nói sự thật khiến ta tự do ấy nhỉ? Sự thật này sẽ khiến mọi tiết lộ đều có vẻ như sự lừa dối. Nói cho cùng thì BBC quả đã ban một ân huệ lớn. Từ mai, anh có thể đi rêu rao rằng Giáo hoàng giết và ăn thịt trẻ em, hay mẹ Teresa xứ Calcutta là người đặt trái bom trên chuyến tàu Munich, và mọi người sẽ nói 'À, thật hả? Thú vị thật đấy!' rồi quay đi làm tiếp những việc họ đang làm. Em cá là báo chí ngày mai cũng sẽ chẳng nhắc gì tới chương trình BBC này. Ở đất nước này, chẳng gì có thể khiến chúng ta bận tâm buồn rầu nữa. Chúng ta đã chứng kiến sự xâm lấn của nhiều đạo quân man rợ, cuộc thảm sát tại Senigallia, cuộc chiến đẫm máu thành Roma năm 1527, sáu trăm ngàn người bị giết trong Thế chiến I, Thế chiến II chẳng khác gì địa ngục, thế cho nên ai quan tâm tới việc vài trăm người bị nổ tung trong vòng bốn mươi năm? Tham nhũng trong sở mật vụ ư? Đó đã là gì so với gia đình Borgia. Chúng ta vốn là một dân tộc dùng dao găm và thuốc độc. Cho nên chúng ta đã chai sạn, miễn nhiễm rồi, bất cứ câu chuyện mới nào được kể, ta cũng có thể 'nói đã nghe chuyện tệ hơn thế, chuyện này đã chắc gì có thực. Nếu như Hoa Kỳ, các sở mật vụ của cả nửa châu Âu, chính phủ Ý và báo chí đã lừa dối chúng ta, thì chắc gì BBC đã nói thật? Vấn đề quan trọng duy nhất của một công dân chính trực là làm sao để không phải trả thuế, còn lại những kẻ lãnh đạo muốn làm gì thì làm, đằng nào thì chúng cũng ăn cùng một máng mà thôi. Lạy Chúa! Anh thấy không, chỉ hai tháng làm việc cùng Simei thôi mà em cũng đã học được thói khôn lỏi rồi đó."

"Vậy giờ ta nên làm gì?"

"Trước tiên anh cần bình tĩnh lại đã, rồi ngày mai em sẽ ra ngân hàng, lặng lẽ đổi tấm séc của Vimercate ra tiền mặt. Anh cũng có thể rút những gì có trong ngân hàng, nếu anh có...

Từ tháng Tư anh đã tiết kiệm tiền, giờ anh cũng tích được gần hai tháng lương, khoảng mười triệu lia. Cộng thêm mười hai triệu Simei đưa anh hôm đó nữa. Anh đủ giàu."

"Tốt lắm, em cũng để dành được chút ít. Chúng ta hãy rút hết, rồi biến thôi."

"Biến đi? Chẳng phải ta vừa mới nói giờ có thể đi lại mà không phải sợ gì nữa ư?"

"Phải, nhưng liệu anh có muốn tiếp tục sống ở cái xứ này, nơi mọi chuyện vẫn diễn ra như từ trước đến nay vẫn thế, đi tới một quán pizza mà nơm nớp sợ kẻ ngồi bên cạnh là gián điệp, hay chúng sắp cho giết thêm một thẩm phán chống tội phạm khác nữa, hay một quả bom sẽ phát nổ chỗ anh đi qua?"

"Nhưng ta có thể đi đâu bây giờ? Chính em cũng xem và nghe thấy rằng những điều tương tự cũng xảy ra trên toàn bộ châu Âu, từ Thụy Điển tới Bồ Đào Nha. Em muốn chạy sang Thổ Nhĩ Kỳ với lũ Sói Xám? Hay sang Hoa Kỳ (nếu họ cho em sang) nơi các tổng thống bị ám sát và có lẽ Matia cũng trà trộn vào giữa CIA? Thế giới này là một cơn ác mộng, em yêu ạ. Ta đang ở trên một chuyến tàu tốc hành, anh muốn được xuống lắm, nhưng họ bảo rằng không có trạm nghỉ."

"Anh yêu, chúng ta hãy tìm một nước nào đó mà không có bí mật gì hết, mọi thứ đều nằm dưới ánh sáng ban ngày. Giữa Trung Mỹ và Nam Mỹ, hẳn có nhiều quốc gia như thế lắm. Chẳng có gì phải giấu cả, anh biết ai nằm trong đường dây ma túy, ai điều khiển các băng nhóm nổi loạn. Anh ngồi trong nhà hàng, một nhóm bạn đi qua, giới thiệu anh với ông trùm buôn bán vũ khí, đẹp đẽ thơm tho, râu ria nhẵn thín, mặc chiếc áo sơ mi trắng cổ cồn không bỏ trong quần. Các nhân viên cung kính phục vụ hắn, gọi senõr thế này, senõr thế kia, chỉ huy đội Tuần tra dân phòng cũng ghé qua để chào hắn cho đúng phép. Đó là những quốc gia không có bí mật gì hết, mọi thứ đều rõ ràng, cảnh sát đòi tiền đút lót như thể đó là phép thường ngày, chính phủ và du côn cùng tồn tại. Các ngân hàng sống được là nhờ hoạt động rửa tiền, và anh sẽ gặp rắc rối nếu không có tiền không rõ nguồn gốc. Họ sẽ tịch thu giấy phép cư trú của anh. Họ giết lẫn nhau, nhưng để du khách được yên. Chúng ta có thể tìm công việc nào đó tại một tò báo, hay một nhà xuất bản. Ở đó em có bạn bè từng cộng tác khi làm cho các tờ tạp chí lá cải. Giờ nghĩ lại, em mới thấy đó là hoạt động đẹp đẽ trung thực biết bao. Quả là chúng kể những câu chuyện vớ vẩn thật đấy, nhưng ai cũng biết và thích thú. Những người nổi tiếng mà chuyện tình bí mật bị các tờ báo phanh phui, thực chất chính họ ngày hôm trước đã lên truyền hình nói về nó rồi. Chỉ một tuần là anh học được tiếng Tây Ban Nha thôi, rồi chúng ta có thể tìm thấy hòn đảo của mình trên biển miền Nam, hòn đảo giấu vàng Tusitala của em."

Tôi không bao giờ tự mình bắt đầu hành động cả, nhưng nếu có ai đó chuyền bóng cho tôi, thì đôi khi tôi có thể ghi bàn. Có điều Maia vẫn còn ngây thơ lắm, trong khi đó tuổi tác đã khiến tôi trở nên khôn ngoan. Và nếu biết mình là kẻ thất bại, thì niềm an ủi duy nhất đó là nghĩ rằng tất cả những người xung quanh mình, kể cả những kẻ giành chiến thắng, thực ra đều là những kẻ thất bại.

Đó là cách mà tôi trả lời Maia.

"Em yêu, đừng quên rằng dần dần ngay cả nước Ý cũng trở thành một trong những thiên đường nơi em muốn đày đọa mình tới đó. Nếu như ban đầu chúng ta có thể chấp nhận, sau đó thì quên đi tất cả những gì mà BBC kể, có nghĩa là chúng ta đang quen dần với việc mất đi khả năng biết hổ thẹn. Em không thấy tất cả những người được phỏng vấn tối nay đều kể lại rất bình thản những gì họ đã làm, như thể đang trông đợi được nhận huy chương vậy ư? Chẳng có gì là mảng tối mảng sáng trong nghệ thuật ba rốc nữa, tất cả đều được phơi bày dưới ánh sáng ban ngày, như thể được các họa sĩ theo trường phái Ấn tượng vẽ vậy: nạn tham nhũng được dung thứ, Matia ngồi ngay trong nghị viện, trốn thuế ngay trong chính phủ, trong tù chỉ có lũ trộm chó trộm gà thôi. Những người tử tế vẫn tiếp tục bầu cho bọn du côn vì họ sẽ chẳng tin vào BBC, hoặc bởi họ chẳng xem những chương trình như thế này vì còn đang dán mắt vào mấy chương trình lá cải, có lẽ sẽ có ngày loạt chương trình quảng cáo mua bán trực tuyến trên truyền hình của Vimercate sẽ được chiếu trong khung giờ vàng, và nếu có ai đó quan trọng bị giết, hẳn sẽ được tổ chức quốc tang. Chúng ta hãy ra khỏi cuộc chơi này thôi: anh sẽ quay lại dịch tiếng Đức, em sẽ quay lại với tờ tạp chí dành cho các tiệm hớt tóc quý bà và phòng chờ của nha sĩ. Giờ thì ta hãy cứ đi xem phim buổi tối, và cuối tuần đi nghỉ ở Orta - và quỷ tha ma bắt tất cả những kẻ khác đi. Tất cả những gì cần làm là chờ đợi: một khi đất nước của chúng ta gia nhập vào thế giới thứ ba, cuộc sống sẽ trở nên dễ dàng, như thể tất cả đều ở Copacabana vậy."

Maia đã giúp tôi lấy lại sự thanh bình, niềm tin vào chính bản thân, hay ít nhất là thanh thản mà chấp nhận sống trong nghi ngờ cái thế giới quanh mình này. Cuộc đời là có thể chịu đựng được, miễn là phải biết tự hài lòng. Giống như nàng Scarlett O'Hara đã nói: Ngày mai là một ngày khác (tôi biết, tôi lại đang trích dẫn, nhưng tôi đã ngưng tự nói, mà để người khác nói thay mình).

Hòn đảo San Giulio lại tỏa sáng dưới ánh mặt trời.

HẾT