MEMENTO MORI Tác Giả: Bill Prôntxini-

Đã làm cảnh sát 20 năm, thì có thứ hung khí nào mà tôi không biết. Con số hung khí nhiều đến nỗi tôi không thể kể hết ra đây. Nhưng loại hung khí khủng khiếp hơn cái thứ đã được dùng để sát hại Philip Eser thì quả thật, tôi chưa thấy bao giờ.

Đó là cái sọ người. Tôi với Êđôm Grây đã nhìn thấy nó nằm cạnh tử thi. Sau một cú đánh, nó bị nứt như quả trứng.

Hút xong điếu thuốc, tôi rón rén, quay lại quan sát phòng làm việc. Đó là căn phòng rộng có ba bức tường cao với các giá sách chạm trần nhà. Hai trong số ba giá sách đó chất đầy các cuốn sách cũ, bọc da, không có gì đặc biệt. Nhưng trên cái giá sách thứ ba đã triển lãm các tác phẩm nghệ thuật nguyên thủy của các dân tộc Mêhicô và Trung Mỹ: chén bát, các bức tượng nhỏ bằng gỗ và đất sét, vũ khí.. Cạnh giá sách là cái bàn viềt lớn chất đầy các loại sách chỉ dẫn của Eser. Đối diện với nó là cái bàn nhỏ hơn để chiếc máy chữ và máy ghi âm. Tôi thấy dù sao thì cái thi thể với cái đầu bị vỡ cộng với cái sọ vấy máu cũng là cảnh tượng hơi ghê ghê.

Nếu không thấy tận mắt, thì sẽ không tin - Grây làu bàu.

Tôi cũng vậy.

Ra khỏi phòng làm việc, hai chúng tôi vào phòng khách giống như chi nhánh của Viện Bảo tàng các dân tộc Trung Mỹ. Người đàn ông đứng trực ở cạnh cửa ra vào, đợi bác sĩ pháp y tới. Người đàn ông thứ hai huơ cây côn từ từ đi lại đọc theo chiếc đi văng dài đặt ở phía cuối căn phòng. Đuglai Felkoner, người đàn ông gầy, trạc 40 tuổi, mặc quần màu xám, vươn thẳng người, hai bàn tay đặt trên hai đầu gối, ngồi trên đi văng. Ông nhìn thẳng ra phía trước, luôn nhấp nháy đôi mắt cận nặng, ngó nghiêng một cách rất khó hiểu. Chính ông cách đó nửa giờ, đã gọi điện cho phòng cảnh sát khu vực, thú nhận mình đã giết Philip Eser. Điều đó đúng vì mặt trái bàn tay phải của ông dính đầy máu khô màu nâu. Chúng tôi chỉ biết ông là thư ký riêng cho ông chủ quá cố. Theo lời của Kelkoner, thì ông đã hành động do cơn giận mù quáng nhưng chúng tôi không tin điều đó. Kelkorner tiếp tục đi thụt lùi trong khoảng không và khi tôi với Grây dừng lại, đứng kẹp hai bên ông, thì tôi có cảm giác ông đã không biết gì về sự việc đã xảy ra. Nhưng lúc tôi vừa cúi xuống gần ông, thì ông đã rùng mình, quay về phía tôi. Hơn nữa, đôi mắt ông trở nên trống rỗng, vô hồn.

- Ông Felkoner, như vậy là. - Tôi bắt đầu - nếu ông muốn, thì chúng tôi có thể mời luật sư. Ông không muốn kể lại những gì đã xảy ra?

- Tôi đã nói hết. - Giọng ông nhỏ, hơi dè dặt. - Tôi đã giết Eser. Lúc đầu, tôi thoáng nghĩ là cố tạo ra tình huống là có kẻ giết người một cách không cố ý, nhưng sau đó, tôi đã hiểu làm như vậy không được. Tôi không quen nói dối, vả lại, sau khi sự việc xảy ra, tôi cảm thấy dửng dưng. Tôi mệt, ông thám tử ạ! Ông không biết tôi mệt đến thế nào đâu.

- Ông hành động để làm gì? - Grây hỏi.

Felkoner từ từ lắc đầu, nhưng không tỏ ý từ chối trả lời. Rõ ràng là, ông đã cố gắng nhận lấy trách nhiệm. Tôi muốn hỏi rõ một điều:

- Tại sao ông đã dùng cái sọ làm hung khí? Ông đã lấy nó ở đâu?

- Ở giá sách, phía sau bàn viết của Eser. Lúc... tôi đánh, thì ông ấy đang ngồi ở bên bàn.

- Có nghĩa là, ông ấy đã công khai giữ cái sọ người ở trong phòng làm việc? Grây lắc đầu, tỏ ý hoài nghi.

- Ông ấy có thói hài hước đặc biệt, thích được biết phản ứng của các vị khách. Đó là điều thứ nhất. Điều thứ hai, Eser đã khẳng định là ông ta dùng nó với vai trò... memento mori.

- Ông nói sao?

- Đó là tiếng La tinh. - Felkoner giải thích. - Hãy nghĩ đến cái chết, có ngụ ý là tất cả mọi người đều phải chết.

- Ông có hiểu rõ điều đó không?

- Philip Eser là người rất lạnh lùng, không biết sợ cái gì, kể cả cái chết. Theo nghĩa nào đó, cái chết là cuộc sống của ông ấy. - Ông ấy nghiên cứu về các nền văn minh đã mất.

Tôi với Grây nhìn nhau.

- Ông có thể kể chi tiết hơn? - Tôi hỏi.

- Ông ấy là nhà nhân chủng học kiểu mới, tức là, biết kiếm tiền từ các phát minh của mình. Sau lúc Eser xuất bản mấy cuốn chuyên khảo rất thành công về nền văn hoá của các dân tộc Trung Mỹ trước thời đại của Côlông, ông ấy đã nhận được những lời mời giảng dạy của nhiều trường đại học. Điều đó có nghĩa là rất nhiều tiền.

- Ông làm thư ký cho ông ấy cả ngày?

- Đúng. Tôi giúp ông ấy nghiên cứu, theo ông ấy đi khảo sát ở nhiều nơi khác nhau của Mêhicô, biên tập các ghi chép của ông ấy, in các bản thảo, trao đổi thư từ...

- Lâu chưa?

- 8 năm.

- Ông sống ở đây?

- Đúng. Tôi có căn phòng ở phía nam của toà nhà.

- Còn ai sống ở đây nữa?

- Không còn ai. Bà Milđrét, vợ của Eser, đã bỏ đi cách đây mấy năm và ông ấy không có ai là người thân.

- Ông đã chuẩn bị giết người từ trước? - Grây xen vào.

- Trước hôm nay, tôi hoàn toàn không định giết ông ấy. Tôi hy vọng là đã trả lời vào câu hỏi của ông?

- Ông đã cãi nhau với ông ấy?

- Không.

- Cái gì đã khiến ông giết người? - Tôi sửng sốt, hỏi.

Felkoner lại lắc đầu, ngửa người trên lưng đi văng, nhếch miệng cười chua chát.

- Sự phát hiện. Phải, một trong các phát hiện của Eser.

- Ông nói tiếp đi!

Felkoner thở dài nặng nhọc.

Hôm qua, tôi đã nhận được bức thư của một trong những nhà nhân chủng học hàng đầu mà sinh thời Eser đã giới thiệu với tôi. Ông ta đã đề nghị tôi làm thư ký riêng, hứa trả lương cao. Tôi đã nghĩ kỹ và hôm nay, tôi đã đi tới kết luận chẳng dại gì mà từ chối. Nhưng lúc nghe tin này, Eser đã kịch liệt phản đối, sợ rằng tôi sẽ không im lặng. Sau đó, ông ấy còn doạ sẽ trừng phạt tôi một cách nặng nề.

- Khoan đã! - Tôi cau mày, nói. - Tại sao ông phải im lặng?

- Tại cái điều đã xảy ra cách đây sáu năm.

- Đó là điều gì?

Felkoner ngồi yên mấy giây. Sau đó, ông nuốt nước bọt, làu bàu:

- Điều đó có liên quan với cái chết của vợ Eser và người tình của bà ấy trong ngôi biệt thự mùa hè trên bờ hồ Pôntrein của Eser.

- Thế, tại sao cách đây mấy phút, ông đã nói là bà ấy đã bỏ đi? - Grây bực tức, hỏi to.

- Tôi đã nói dối, nhưng suốt sáu năm vừa qua, tồi thường nói dối như vậy nên hôm nay, tôi cũng vô tình nói dối. Thực ra, Milđrét và người tình của bà đã bị chết ở hồ Pôntrein.

- Chuyện như thế nào?

- Họ bị ngạt gas vào tháng chín. Một buổi sáng, Eser đột nhiên, tới thăm biệt thự để thư giãn. Ông ấy đến vào lúc 8 giờ, còn tôi tới muộn hơn một giờ vì đang dở công việc. Tôi nhìn thấy Eser đang ở giữa hai cái xác trần truồng nằm trên giường - Eser nói là đã nhìn thấy họ như vậy. Ông ấy nói trong phòng có khí gas, cần thông gió. Họ bị chết vì ngạt hơi gas.

- Ông có tin như vậy không? - Tôi nheo mắt, hỏi giễu.

- Có. Vả lại, tôi bị sốc. Chẳng bao giờ tôi nghĩ Milđrét lại có thể phản bội. Bà ấy trẻ, đẹp, nhưng giản dị, tinh tế.

- Còn Eser?

- Ông ấy rất chín chắn. Nhưng lúc tôi đề nghị gọi cho các nhà chức trách, thì ông ấy đã không nghe theo, sợ bị mang tiếng. Tôi liền hỏi chúng ta phải làm gì? Ông ấy bảo rằng phải chôn hai xác chết ở gần cái hồ. Sau đó, ông ấy đã nghĩ ra cách nói dối là Milđrét bỏ nhà, về nhà mẹ ỏ Bôxtơn vì cãi nhau với chồng.

- Ông đã đồng ý?

- Tôi còn biết làm gì nữa? - Felkoner nhún vai. - Tôi vốn yếu đuối và cả tin. Đúng, tôi đã đồng ý giúp Eser.

- Chúng tôi mang hai cái xác tới bờ hồ, cách xa ngôi biệt thự, vứt xuống cái khe rồi lấp đá lên.

Vì vậy, ông đã im lặng suốt sáu năm. - Grây nói. - Nhưng sáng hôm nay, đã xảy ra cái điều khiến ông phải giết Eser?

- Đúng.

- Vì bị đe doạ?

Felkoner mệt mỏi, gật đầu.

- Ông ấy đã hứa là sẽ không để cho tôi sống mà ra đi.

- Điều đó dễ hiểu vì ông đã im lặng như cá suốt sáu năm.

- Hoàn toàn đúng. Chính tôi đã nói với ông ấy như vậy.

- Còn ông ấy?

- Ông ấy đã nói hết sự thật với tôi.

Tôi gật đầu, tỏ ý đã hiểu ra.

- Ông muốn nói rằng Milđrét và người tình của bà đã chết không phải do tai nạn?

- Eser đã gặp họ đang nằm ở trên giường nên rất giận, Đó là cú đánh vào tính tự ái của ông ấy. Ông đã đấm họ đến ngất. Nếu nhìn kỹ hai cái xác, thì hẳn là, tôi đã nhận thấy các vết bầm tím, nhưng ở hoàn cảnh của tôi lúc đó... Sau đó, ông ấy đã dùng các chiếc gối để chặn cổ họ, nhưng không kịp giấu xác trước lúc tôi đến. Vì vậy, ông ấy buộc phải nói dối là tai nạn do khí gas. Eser đã bảo là nếu tôi không giúp, thì ông ấy sẽ không để tôi yên.

- Đó chính là sự phát hiện mà ông đã nói lúc ban đầu? - Tôi hỏi - Lúc lo bị giết, ông đã lấy cái sọ để đánh vào thái dương ông ấy, đúng không?

- Không hoàn toàn đúng. - Felkoner nói dằn giọng, chậm rãi, - Tất nhiên, lời thú nhận của ông ấy đã khiến tôi bị sốc như lúc tôi đã tham gia vào cái việc bẩn thỉu dó. Sau đó, tôi muốn làm ông ấy bị đau. Vốn nhát nên tôi đã không hành động nếu không có sự phát hiện chủ yếu thứ hai. Nhưng...

- Đó là phát hiện gì? Vì sao ông giết Eser? – Grây hỏi.

- Vì sau đó một năm, ông ấy đã làm thêm điều gì đó. Tôi không hiểu vì sao ông ấy đã kể với tôi. Eser đã tìm thấy memento mori của mình hoàn toàn không phải ở Mêhicô như tôi nghĩ trước đây, mà đã đào thấy nó ở cái khe bên hồ Pôntrein. Vì thế, sau khi quyết định giết Eser, tôi đã sử dụng chính thứ vũ khí rất phù hợp với mục đích đó. Thử hỏi, ông sẽ làm gì nếu biết rằng suốt sáu năm ròng làm việc ở trong cái phòng mà hàng ngày từ trên cái giá sách ông bị nhìn bởi cái sọ của người phụ nữ duy nhất mà ông đã thầm yêu một cách tuyệt vọng?