CẢNH 12 Chuyến Tàu Địa Phương-Tuyến Weehawken - Newburgh-Thứ Tư, Ngày 14 Tháng 10-12 Giờ 18 Phút sáng
Một chuyến đi lạ lùng… Lịch sử, viên ngọc thiếu vắng sự tưởng tượng, tự mình đã lặp lại. Cùng không gian như nhau, cùng đêm đen tối trời, cùng giống khoảng thời gian, và cũng với những tiếng lách cách lộc cộc đơn điệu buồn tẻ của những chiếc bánh xe bằng sắt.
12 giờ 18 phút nửa đêm người ta nhìn thấy toán cảnh sát tập hợp theo yêu cầu của ngài Drury Lane đang ngồi bên trong một toa phía sau đuôi của đoàn tàu địa phương tuyến Weehawken - Newburgh, lúc này đang đều đều lăn bánh trên đoạn đường từ nhà ga trung tâm Weehawken đến nhà ga Bắc Bergen. Trong toa, ngoài Lane, Thumm, Bruno và đội nhân viên đi cùng còn có thêm vài hành khách nữa.
Lane ngồi quấn mình ấm áp bên trong một chiếc áo bành tô, đầu đội chiếc mũ dạ rộng vành kéo sụp để che khuất gương mặt. ông ngồi sát cửa sổ bên cạnh thanh tra Thumm, mặt hướng ra tấm kính cửa, không trò chuyện cùng ai và rõ ràng đang chợp mắt hoặc đắm chìm vào một vấn đề cân não nào đấy. Cả ngài công tố viên lúc này đang ngồi đối diện lẫn viên thanh tra không ai nói lời nào, cả hai đều tỏ vẻ bứt rứt không yên. Bầu không khí căng thẳng ấy cũng lan ra cả các nhân viên thám tử ngồi chung quanh; họ rất ít lời và ngồi thẳng đơ hệt những khúc gỗ (82)*. Chừng như ai nấy đều đang chờ đợi một diễn biến quan trọng mà chính họ cũng chưa biết là gì.
Thumm bồn chồn nhấp nhổm, ông liếc nhìn mái đầu đang ngoảnh về hướng khác của Lane, thở dài rồi đứng dậy, ông nặng nề cất bước ra khỏi toa. Ông quay lại tức thì với bằng gương mặt đỏ bừng lên vì kích động, ông ngồi xuống, cúi người về phía trước rỉ tai Bruno. “Có chuyện lạ… vừa nhác thấy Ahearn và Imperiale ở toa đằng trước. Có nên bảo Lane biết không nhỉ?”
Bruno dò xét cái đầu sụp mũ kín mít của Lane, ông nhún vai. “Tôi đoán tốt nhất mình cứ để ông ấy xử lý mọi việc. Ông ấy xem ra biết mình đang làm gì.”
Đoàn tàu giật lên rồi dừng lại. Bruno phóng mắt nhìn ra cửa sổ; nơi tàu đến, ông thấy là nhà ga Bắc Bergen. Thumm liếc nhìn đồng hồ - lúc này đúng 12 giờ 20. Dưới ánh đèn mờ sương của sân ga vài hành khách đang hối hả lên tàu. Những chiếc đèn báo khua lên, những cánh cửa sập lại, đoàn tàu lại nặng nề chuyển bánh.
Giây lát sau người soát vé xuất hiện ở đầu toa phía trước và bắt đầu thu vé bấm lỗ. Đến ngang chỗ toán cảnh sát, gã nở rộng miệng cười tỏ vẻ đã nhận ra người quen; Thumm cau có gật đầu rồi rút tiền mặt trả cho cả toán người. Gã soát vé lấy từ túi áo ngực bên ngoài những tờ vé hai mảnh ghép răng cưa dùng để bán thu tiền tại chỗ, xếp chúng ngay ngắn lại với nhau, bấm lỗ lên cả hai nửa trên mặt vé, tách những tờ vé ra làm đôi, trao cho Thumm một bộ, bộ cuống vé lưu lại gã cho vào bên trong một chiếc túi khác…
Ngài Drury Lane, vị hành khách ngủ gà ngủ gật, hoặc đang chìm đắm trong suy tưởng, chọn ngay thời khắc này giật mình choàng tỉnh. Ông đứng hẳn dậy, lột chiếc mũ tùm hụp và cởi phăng áo choàng, rồi quay sang nhìn thẳng vào gương mặt người soát vé. Gã đàn ông trố mắt ngơ ngẩn. Lane thọc tay vào một trong những chiếc túi may đắp nổi của áo comple, lấy ra chiếc hộp bằng bạc, bật nắp lôi ra cặp kính mắt. Ông không đeo vào, ông chỉ chăm chú nhìn người soát vé bằng vẻ trầm ngâm lạ lẫm, xuất thần. Gương mặt mạnh mẽ, túi mắt xệ xuống, từng trải phóng đãng - chừng như đã khiến gã bị hồn phi phách tán.
Gương mặt ấy làm gã chấn động một cách kỳ lạ. Bàn tay của gã ngừng lại giữa chừng trong khoảng không, trên tay vẫn nắm chặt chiếc kìm bấm lỗ. Gã nhìn sững vào từng chi tiết của nhân vật lạnh lùng trước mặt mình, ban đầu tỏ ra như không hiểu, rồi sau đó là cả một nhận thức kinh hoàng dồn dập. Miệng gã há ra, vóc người cao to vạm vỡ của gã chực đổ xuống, sắc đỏ như màu rượu trên gương mặt của gã hoàn toàn bị nhấn chìm trong cơn lũ của màu trắng chết. Từ miệng gã bật ra một âm thanh nghẹn ngào, chỉ một từ gọn lỏn: “Longstreet…” Và trong khi gã đứng đấy, toàn thân chết sững, khả năng vận động thần kinh hầu như tê liệt, đôi môi nhân tạo của Harley Longstreet chợt mỉm cười và bàn tay phải của ông, thả chiếc hộp bằng bạc cùng cặp kính xuống, bằng động tác nhẹ nhàng cho vào túi một lần nữa, rồi lại rút ra, trong tay nắm chặt một vật vừa mờ vừa giống như kim loại… Một cú vồ chụp về phía trước, một tiếng kêu nhỏ nghe đánh cách, và gã soát vé rời mắt khỏi khuôn mặt cười ấy nửa tin nửa ngờ nhìn xuống chiếc còng trên hai cổ tay của mình.
Rồi cứ thế, ngài Drury Lane lại mỉm cười, lần này là cười với thanh tra Thumm và công tố viên Bruno đang bần thần hoài nghi, hai người không còn sức để cử động sau khi theo dõi vở hoạt cảnh chóng vánh trong sự im lặng nghẹt thở. Trên vầng trán cả hai người hiện lên những nếp nhăn rất mảnh; họ hết nhìn Lane lại quay sang nhìn gã soát vé, lúc này đang trở nên rúm ró, run run thè đầu lưỡi liếm môi, người tựa vào lưng ghế - suy sụp, tủi hổ, khổ sở không thể tin vào đôi khóa còng cổ tay đang bày ra rành rành trước mắt mình.
Thế rồi ngài Drury Lane điềm tĩnh bảo thanh tra Thumm: “Ngài có mang theo hộp mực vân tay như lời tôi dặn đấy chứ, ngài thanh tra?”
Thumm lẳng lặng lôi từ túi ra một hộp mực bọc thiếc cùng một xấp giấy trắng.
“Hãy lấy dấu tay người này đi, ngài thanh tra.”
Thumm gượng đứng lên. vẫn còn vẻ hoài nghi, ông lẳng lặng làm theo… Lane đứng bên cạnh gã soát vé đã không còn sức lực, lúc này đang tựa lưng ghế giống ông; và trong lúc Thumm chộp lấy bàn tay không cảm giác của gã đưa lên ấn vào hộp mực, Lane cầm lấy chiếc áo bành tô ông vừa vứt trên ghế, lục tìm ở một trong các túi áo rồi lôi ra chiếc phong bì đựng hồ sơ ông đã nhận được hôm Thứ Hai. Giữa lúc Thumm ấn những ngón tay mềm nhũn của gã trưởng tàu lên tờ giấy, Lane rút từ túi hồ sơ những bức ảnh dấu tay gửi từ Uruguay rồi mỉm cười xem xét.
“Xong rồi chứ, ngài thanh tra?”
Thumm trao cho Lane bản in dấu tay ướt của gã trưởng tàu. Lane vừa giữ tờ giấy kề sát vào bức ảnh vân tay vừa nghiêng đầu chăm chú nhìn vào những nét xoắn ốc. Thế rồi ông trao lại bản in dấu tay cho viên thanh tra, cùng với bức ảnh.
“Ngài nói sao đây, ngài thanh tra? Ngài từng so sánh hàng ngàn tờ thế này rồi đúng không?”
Thumm dò cẩn thận. “Theo mắt nhìn của tôi thì chúng trông giống nhau,” ông nói khẽ.
“Giống hệt, tất nhiên rồi.”
Bruno đứng dậy lúng búng. “Ngài Lane, ai… cái gì…?”
Lane cầm chặt lấy cánh tay của gã đàn ông bị còng bằng điệu bộ xem chừng thân thiện. “Ngài Bruno, thanh tra Thumm, để tôi giới thiệu các ngài một trong những đứa con không may nhất của Chúa, ngài Martin Stopes…”
“Nhưng…”
“…cũng chính là,” Lane tiếp, “Người soát vé Edward Thompson của đường sắt Bờ Tây.
“Nhưng…”
“…cũng chính là một quý ngài bí ẩn trên con phà ấy…”
“Nhưng tôi không thấy…”
“…cũng chính là,” Lane kết luận một cách nhã nhặn, “nhân viên bán vé trên xe điện Charles Wood.”
“Charles Wood!” Thumm lẫn Bruno đồng thanh líu lưỡi. Họ quay sang chằm chặp nhìn vào dáng người co rúm của người bị bắt. Bruno thì thầm: “Nhưng Charles Wood chết rồi kia mà!”
“Chết rồi với ngài thôi, ngài Bruno ạ, và chết rồi cả với ngài nữa, thanh tra Thumm. Nhưng với tôi,” ngài Drury Lane tiếp, “vẫn sống sờ sờ.”