Chương 1 Cuộc Gặp Gỡ Thú Vị

Vì sự tham gia của riêng tôi vào các sự kiện lịch sử này chẳng khơi gợi được gì hơn sự quan tâm lịch thiệp và ngắn ngủi từ những ai theo dõi vận mệnh của ngài Drury Lane, nên tự tôi sẽ kể qua bằng một ghi chép, cũng ngắn ngủi như thói đỏng đảnh của phụ nữ.

Tôi trẻ trung, điều này phần nhiều được những nhà phê bình nghiêm khắc nhất thừa nhận. Tôi được trời phú cho đôi mắt to, xanh và trong veo - mà nhiều quý ngài thích làm thơ từng bảo - trông như cả một vì tinh tú ngự trên chín tầng mây. Một nam sinh trẻ măng, tốt bụng tại Heidelberg có lần từng ví màu tóc tôi với mật ong. Một quý bà người Mỹ thích đả kích sâu cay tại Cap d’Antibes mà tôi từng gặp gỡ đã ví mái tóc ấy phần nào giống cọng rơm khô. Gần đây khi đứng trong tiệm làm đẹp Clarisse tại Paris bên cạnh bộ đầm béo * bà ta bồ kết nhất, tôi phát hiện ra phom người mình thực sự gần đạt được những số đo hình thể quyến rũ của mụ đàn bà hay khinh người ấy. Thực ra, ngoài đôi bàn tay, bàn chân tôi đạt chuẩn hình thể - điều này theo đánh giá cỡ chuyên gia của chính ngài Drury Lane - tôi còn sở hữu bộ não làm việc theo trật tự tuyệt hảo. Cũng có người nói rằng một trong những nét quyến rũ chết người của tôi nằm ở chỗ “thiếu khiêm tốn một cách tinh tế,” một lời chém gió mà tôi cảm thấy chắc chắn sẽ gây họa cho tôi trong quá trình viết bài này.

Các chi tiết thô thiển nhiêu đó đã đủ. Phần còn lại tôi có thể tự đặt tên cho nó là Chuyến Du Ngoạn Bắc Âu . Tôi đã từng đi chu du, có thể nói như vậy, kể từ những tháng ngày tóc thắt bím và mặc đồ thủy thủ. Các chuyến du ngoạn của tôi xen kẽ những lần dừng chân dài hạn: Ví như chẳng hạn tôi mất hai năm tại một ngôi trường tư thục đáng sợ ở London, nán lại trên Bờ Trái * trong mười bốn tháng trước khi tự thuyết phục mình rằng cái tên Patience Thumm sẽ chẳng được nói đến một cách kính cẩn như những cái tên Ganguin và Matisse. Giống Marco Polo tiến về phương Đông, tôi đi khắp các dải đất phương Đông; như Hannibal tấn công những cánh cổng thành Rome, tôi khám phá nền văn hóa châu Âu. Hơn nữa, tôi là người có tâm hồn khoa học: Tôi đã thử tinh dầu ngải absinthe tại Tunis, vườn nho Clos Vougeot tại Lyon và rượu aguardiente tại Lisbon. Tôi bị bật móng chân khi trèo lên ngôi thành cổ Acropolis tại Athens, cảm thấy vui sướng đầy dâm đãng khi đắm mình trong bầu không khí mê hoặc của hòn đảo Sappho.

Chẳng cần phải nói thêm, tất cả những chuyến đi này dựa vào khoản tiền trợ cấp hào phóng với cái đuôi là một sinh vật bất tử hiếm hoi bậc nhất - một bà vú tiện cái là mắc chứng loạn thị và có khiếu hài hước.

Du ngoạn giống như món kem sữa béo, nó cứ lan rộng mãi ra; tuy nhiên, sẽ chẳng ai chịu nổi nếu cứ ăn hoài một món. Và người đi du ngoạn, cũng như kẻ háu ăn, sẽ quay về nhà và hài lòng với chế độ ăn có kiểm soát hơn. Thế nên, với sự kiên quyết dịu dàng như một trinh nữ, tôi bỏ mặc bà vú đáng yêu tội nghiệp tại Algiers và giong buồm về nhà. Món thịt bò nướng tuyệt hảo của bố chào mừng tôi vẫn đang nằm yên trong bụng. Nói thật là ông thấy khiếp đảm khi thấy tôi cố tuồn vào New York bản tiếng Pháp cuốn Người Tình Của Phu Nhân Chatterley đáng yêu, rách tơi tả, cuốn sách khiến tôi phải hy sinh bao nhiêu buổi tối tuyệt đẹp tự giam mình trong phòng riêng tại trường tư thục nữ sinh. Nhưng khi giải quyết xong vấn đề nhỏ này, trước sự vui sướng của tôi, ông nhanh chóng đẩy tôi len qua cửa hải quan. Sau đó, chúng tôi yên vị trong sự tĩnh lặng êm dịu ở căn hộ của ông tại thành phố, hai con bồ câu đưa thư hoàn toàn xa lạ.

Lúc này, khi đọc Tấn Bi Kịch X và Tấn Bi Kịch Y , tôi nhận thấy rằng ông bố già xấu xí, to lớn, vụng về và vĩ đại của tôi, thanh tra Thumm, chưa một lần giới thiệu những trang sách sinh động, sôi nổi này cho cô con gái thích xê dịch. Không phải vì ông không yêu mến tôi: Tôi hiểu được điều ấy từ ánh mắt ngỡ ngàng, phần nào đó đến kinh ngạc của ông khi chúng tôi hôn tạm biệt nhau trên cầu tàu. Chúng tôi chỉ đơn giản là ngày càng xa nhau. Mẹ đã tống cổ tôi sang châu Âu cho bà vú chăm sóc khi tôi còn quá nhỏ, không thể phản kháng. Tôi nghi ngờ sự thay đổi trong tình cảm luôn là điều đáng quý, đến lượt bà cũng ham mê tìm hiểu những nét thanh lịch, tao nhã ướt át của cuộc sống Lục địa già qua các lá thư tôi viết. Trong khi đó, người bố tội nghiệp chẳng có cơ hội nào, việc chúng tôi dần xa cách không phải hoàn toàn do lỗi của mẹ. Tôi nhớ lại hồi mình là con bé yếu ớt bò lổm ngổm dưới chân bố, quấy rối ông với những chi tiết đẫm máu nhất của những tội ác ông đang điều tra, đọc hết tất cả các tin tức vụ án với sự thích thú và không ngừng tấn công ông trên Phố Centre với những gợi ý ngớ ngẩn. Ông chẳng bao giờ mắng tôi nhưng tôi chắc chắn ông thấy nhẹ nhõm khi tôi bị tống sang Châu Âu.

Dẫu sao đi nữa, bố con tôi phải mất vài tuần để nuôi dưỡng tình cảm trở lại mối quan hệ bình thường. Ông chưa sẵn sàng về tâm lý trước những lần viếng thăm chớp nhoáng của tôi trong thời gian lang thang, nào là ăn trưa mỗi ngày với một thiếu nữ trẻ đẹp, những nụ hôn chúc ngủ ngon, và trải qua tất cả những vui vẻ khi ông đóng vai một ông bố gia trưởng. Một thời gian ông thực sự hốc hác, mệt mỏi. Ông thấy sợ tôi hơn vô số tội phạm liều lĩnh từng săn đuổi suốt cuộc đời thanh tra.

•   •   •

Tất cả những đoạn này là phần mở đầu cần thiết cho câu chuyện của tôi về ngài Drury Lane, và vụ án lớn về Aaron Dow, tù nhân trong nhà tù Algonquin. Vì điều này giải thích được làm sao kẻ lang thang như Patience Thumm lại có liên quan đến một vụ án mạng.

Trong những năm tháng lang thang và thư từ với bố - đặc biệt sau khi mẹ qua đời - tôi thấy tò mò trước những bóng gió thường xuyên, tình cảm của ông với thiên tài già cả lạ lùng ấy, ngài Drury Lane, người đã xuất hiện một cách hoành tráng trong cuộc đời ông. Dĩ nhiên, tôi không xa lạ với tên tuổi quý ông già nua này, với lý do tôi là độc giả trung thành của các truyện trinh thám có thật lẫn hư cấu. Lý do nữa là vì quý ông hưu trí hấp dẫn này không ngừng được giới báo chí, tại cả Mỹ lẫn châu Âu, tung hô như một siêu nhân. Đâu đâu cũng nhắc đến những kỳ tích ông đạt được trong các vụ án với tư cách là điều tra viên. Sau tai nạn bất ngờ khiến ông bị điếc, sự nghiệp diễn viên kịch của ông cũng chấm dứt. Nhiều lần những dư âm của chúng vẫn còn vẳng đến tai tôi tận Châu Âu.

Sau khi quay về nhà, tôi bất ngờ nhận ra mình chẳng còn mong muốn gì hơn được gặp gỡ con người phi thường, sống trong một lâu đài tuyệt đẹp nhưng đầy mê hoặc nhìn ra sông Hudson. Nhưng tôi lại thấy mình quan tâm hơn đến đôi tai của ông khi phá án.

Sau khi nghỉ hưu ở phòng Thám tử New York, bố tôi bỏ lại sau lưng bao nhiêu năm tháng phá án là món ăn giấc ngủ, sự tồn tại kiểu này khiến ông buồn chán đến không chịu nổi. Thế nên, điều không tránh khỏi là ông mở văn phòng thám tử tư, danh tiếng của riêng ông mang lại thành công cho ông ngay từ đầu.

Về phần tôi, vì chẳng có việc gì để làm và cảm thấy rằng cuộc đời mình cũng như những kinh nghiệm từ chuyến du học vừa đủ giúp tôi kiếm sống một cách nghiêm túc, có lẽ điều không tránh khỏi là tôi phải đứng dậy từ nơi tôi đã từ bỏ nhiều năm về trước. Tôi bắt đầu dành nhiều thời gian hơn tại văn phòng của bố, quấy rầy ông như ngày xưa và lắng nghe tiếng càu nhàu bực bội của ông. Dường như ông nghĩ rằng một đứa con gái thì phải có sức hấp dẫn giống như một bông hoa cài áo. Nhưng vì được thừa hưởng cái cằm bướng bỉnh của ông, sự kiên trì của tôi đã khiến ông nản lòng. Có vài dịp thậm chí ông còn cho phép tôi theo đuổi một cuộc điều tra khiêm tốn. Nhờ đó tôi học được nhiều thuật ngữ và môn tâm lý học của hình sự hiện đại - một khóa học thô sơ rất có ích giúp tôi thấu hiểu vụ án liên quan đến Dow.

Nhưng có một chuyện dường như hữu ích hơn nhiều. Kinh ngạc không kém gì bố, tôi thấy rằng mình sở hữu một bản năng quan sát và suy luận phi thường. Tôi bất ngờ nhận ra mình có một tài năng rất đặc biệt, có lẽ được nuôi dưỡng bởi môi trường làm việc ban đầu, và sự quan tâm không thay đổi của tôi đối với tội phạm.

Bố tôi rên rỉ, “Patty, con cứ như ả hầu bàn trơ trẽn trong bữa tiệc vậy. Con sẽ khiến quý ông già ngượng chết mất. Có Chúa mới biết, như những ngày xưa với Drury Lane ấy!”

Và tôi đáp: “Ngài thanh tra đáng yêu ơi, đó là một lời khen tuyệt vời. Khi nào thì ngài định giới thiệu con với ông ấy đây?”

Cơ hội đã đến một cách bất ngờ ba tháng sau khi tôi về nước. Giống như mọi cơ hội khác - nó bắt đầu hoàn toàn bình thường - sau đó biến thành một cuộc phiêu lưu tuyệt vời. Đúng như những gì trái tim một cô nàng luôn thèm khát và háo hức như tôi có thể mơ tới.

Một hôm, một người đàn ông cao lớn, tóc xám ăn mặc trang nhã xuất hiện tại văn phòng của bố tôi. Sắc mặt ông ta lo lắng khiến tôi liên hệ với tất cả những ai từng tìm đến. Qua tấm thẻ rập nổi, tên ông ta là Elihu Clay. Dò xét tôi bằng đôi mắt sắc lạnh, ông ta ngồi xuống, hai bàn tay khum lại trên đầu gậy chống. Với thái độ khô khan, thận trọng của một chủ ngân hàng nguời Pháp, ông ta tự giới thiệu bản thân.

Ông ta là chủ sở hữu Clay Marble Quarries - những mỏ đá chính tại hạt Tilden, vùng Thượng New York; văn phòng và nhà riêng ở thành phố Leeds, Anh quốc. Cuộc điều tra ông ta muốn nhờ bố tôi tiến hành có tính riêng tư và bảo mật. Đây là lý do chính của ông ta khi đến đây ngoài việc tìm kiếm một nhà điều tra. Ông ta một mực đòi phải thận trọng mọi nhẽ…

“Tôi hiểu,” bố tôi cười toét. “Hút xì gà đi. Ai đó đang ăn cắp tiền mặt trong két à?”

“Thực ra là không! Tôi có… à… một hội viên hùn vốn ẩn danh.”

“Ha,” bố tôi nói. “Cho tôi biết đi.”

Tên hùn vốn ẩn danh này - có vẻ giờ đây, sự ẩn danh này đã chuyển sang khía cạnh đáng lo ngại nhất - là Fawcett, bác sỹ Ira Fawcett. Người này là em trai của thượng nghị sĩ hạt Tilden, Joel Fawcett. Một ngài thượng nghị sĩ không ít thì nhiều cũng “chính trực”. Theo cái nhíu mày của bố, tôi nghĩ đây chắc chắn là một quý ông không trung thực và không có trái tim trong sáng. Là người không do dự tự phong mình là ‘thương nhân trung thực nhất của phái cựu trào’ giờ đây có vẻ Clay thấy hối hận khi hợp tác cùng bác sỹ Fawcett. Tôi đồ rằng bác sỹ Fawcett là một nhân vật khá đáng sợ. Ông ta khiến công ty dính líu đến các hợp đồng mà Clay nghi ngờ rằng có nguồn gốc bốc mùi. Ngành kinh doanh này rất thịnh vượng - quá thịnh vượng. Quá nhiều hợp đồng trong hạt và bang đều liên quan đến Clay Marble Quarries, cần thiết phải kiên quyết tiến hành một cuộc khảo sát tình hình.

“Không có bằng chứng à?” bố tôi hỏi.

“Chẳng có chút nào, thưa thanh tra. Rõ ràng hắn quá thông minh. Tất cả những gì tôi có chỉ là những nghi ngờ. Ông sẽ nhận vụ này chứ?” Nói rồi Elihu Clay đặt ba tờ giấy bạc giá trị cao nhất lên bàn.

Bố liếc nhìn tôi. “Chúng ta nhận vụ này được không, Patty?”

Nét mặt tôi băn khoăn. “Chúng ta bận lắm. Nếu thế phải hủy tất cả các vụ kia…”

Elihu Clay nhìn tôi chằm chằm một lúc. “Tôi có ý kiến,” ông đột ngột nói. “Tôi không muốn Fawcett nghi ngờ ngài, ngài Thanh Tra. Cùng lúc đó ngài sẽ phải làm việc với tôi. Tại sao ngài không cùng cô Thumm đây đến các nhà khách của tôi tại Leeds? Cô Thumm đây có thể tới - chẳng phải tiện hay sao?” Tôi đoán rằng bác sỹ Ira Fawcett không phải là người trơ như gỗ đá trước sức quyến rũ nữ tính. Khỏi cần nói, ngay lập tức tôi cảm thấy thú vị.

“Chúng ta xoay xở được mà bố,” tôi mạnh mẽ nói, và như thế mọi việc được thu xếp.

•   •   •

Chúng tôi mất hai ngày chuẩn bị mọi thứ, có thể nói như vậy. Đến tối Chủ nhật chúng tôi đã hoàn tất gói ghém đồ đạc cho chuyến đi tới Leeds. Elihu Clay đã đi trước chúng tôi, quay về vùng nông thôn cùng ngày ông đến thăm New York.

Tôi còn nhớ mình đang duỗi dài chân trước đống lửa, nhấm nháp rượu brandy đào - chai rượu tôi đã trót lọt tuồn qua mặt anh sĩ quan hải quan trẻ tuổi tốt nhất - thì nhận được điện tín của thị trưởng Bruno - chính là ngài Walter Xavier đã từng làm công tố viên hạt New York khi bố tôi còn là một viên thanh tra tích cực. Còn bây giờ ông ta là một thống đốc nổi tiếng, hiếu chiến của bang New York.

Bố tôi đập tay vào hông cười khúc khích, “vẫn là lão Bruno này! Chà, Patty, đây đúng là cơ hội con đang mong. Bố đoán rằng chúng ta có thể thực hiện được?”

Ông tung tờ điện tín sang tôi, nó viết rằng:

XIN CHÀO CON NGỰA CHIẾN GIÀ. TÔI ĐANG CÓ KẾ HOẠCH GÂY NGẠC NHIÊN CHO NHÀ SOẠN NHẠC GIÀ TẠI LANECLIFF, NGÀY MAI NHÂN DỊP SINH NHẬT TUỔI BẢY MƯƠI CỦA ÔNG ẤY, BẰNG CÁCH BAY ĐẾN THĂM ÔNG ẤY. TÔI HlỂU LÀ LANE ỐM YẾU LẮM RỒI VÀ CẦN ĐƯỢC ĐỘNG VIÊN. NẾU NGÀI THỐNG ĐỐC BẬN RỘN VẪN CÓ THỂ THU XẾP ĐƯỢC, VẬY NGÀI CÓ THỂ GHÉ QUA KHÔNG. TÔI RẤT MONG ĐƯỢC GẶP NGÀI TẠI ĐÓ.

BRUNO

“Ôi tuyệt vời!” Tôi reo lên, brandy bắn vào cả bộ pijama Patou ưa thích nhất. “Bố có… bố có nghĩ ông ấy thích con không?”

“Drury Lane,” bố tôi càu nhàu, “là cô - cô đấy, - ông ta ghét phụ nữ. Nhưng bố cho rằng bố phải mang con theo. Tiếp tục đi ngủ đi.” Ông cười toét. “Bây giờ Patty, bố muốn con nhìn về ngày mai ngọt ngào nhất của con. Chúng ta sẽ quét sạch tên côn đồ đó. Và…à… Pat này, con có nhất thiết phải uống rượu không? Nhắc con nhớ thôi,” ông vội vàng nói, “Bố không muốn là ông bố cổ hủ, nhưng…”

Tôi hôn lên đầu mũi nhăn nheo xấu xí của ông. Người bố tội nghiệp. Ông ấy đã rất nỗ lực.

Đến gần lâu đài Hamlet của ngài Drury Lane nằm trên các ngọn đồi Hudson là tất cả những gì tôi hình dung từ các mô tả của bố - nhưng còn nhiều hơn thế. Đây quả là một nơi đẹp đến nín thở nhất tôi từng đến, và kế hoạch cho hành trình của tôi có bao gồm các kỳ quan cơ bản của Cựu Thế Giới. Chẳng có gì tôi được ngắm tại Pháp - thậm chí cả ở sông Rhine - có thể sánh được sự thanh bình và vẻ đẹp tuyệt vời của những cánh rừng ấm áp rậm rạp này, những con đường sạch không tì vết, những đám mây đen trên đầu, con sông xanh lững lờ dưới chân. Và bản thân cái lâu đài đó! Có thể nó đã được chuyển đến đây trên tấm thảm ma thuật từ những ngọn đồi cổ của nước Anh. Nó hùng vĩ, trang nghiêm, tuyệt đẹp và có nét Trung cổ.

Chuyến du ngoạn dẫn chúng tôi băng qua cây cầu bằng gỗ độc đáo, qua một cánh rừng riêng có thể đã từng là Rừng Sherwood - tôi nửa mong có chàng Friar Tuck nào đó nhìn lén chúng tôi từ sau một thân cây - đi qua cánh cổng chính của lâu đài rồi bước vào khuôn viên. Chúng tôi dám nói rằng đi đến đâu cũng thấy những người mỉm cười với chúng tôi, hầu hết họ đã nhiều tuổi và đang sống nhờ vào lòng “rộng rãi” của ngài Drury Lane. Ông cho xây dựng trong pháo đài dễ tiếp cận này một nơi trú ẩn cho người trong giới nghệ thuật bị eo hẹp về kinh tế. Bố tôi quả quyết rằng vô số người đã chúc phúc cái tên Drury Lane vì sự ban phát hào phóng của ông.

Thống đốc Bruno gặp gỡ chúng tôi trong các khu vườn. Ông vẫn chưa thông báo với quý ông già nua kia và chọn cách chờ chúng tôi đến. Trông ông ấy vẫn phong độ - có dáng người chắc nịch, mặt vuông, trán cao, đôi mắt sắc sảo của người trí thức và quai hàm xương xẩu của một đấu sĩ. Đoàn quân nhân của bang đi cùng ông, cảnh giác lởn vởn phía hậu cảnh.

Nhưng tôi quá háo hức nên không chỉ nghĩ đến ngài thống đốc. Đang chậm rãi bước về phía chúng tôi, qua những cây thủy lạp với các cây thông đỏ viền quanh, là một ông già - một người rất già, tôi ngạc nhiên nghĩ. Những miêu tả của bố về ngài Lane luôn khiến tôi nghĩ đến một người còn trẻ tuổi, cao lớn đang ở vào thời điểm đẹp nhất trong đời. Giờ tôi nhận ra mười năm qua đã tệ bạc với ông ấy thế nào. Đôi vai rộng của ông rũ xuống, đám tóc bạc bù xù rậm rì thưa đi, khuôn mặt hằn nếp nhăn, đôi bàn tay khô héo và bước chân khỏe mạnh phải run rẩy. Nhưng đôi mắt ông vẫn tinh anh - đôi mắt vui nhộn, thông thái, trong veo sáng lấp lánh khiến người ta bối rối. Đôi má ông ửng hồng, ban đầu dường như ông không nhận ra tôi. Ông xiết chặt tay bố tôi, thống đốc Bruno và áp sát vào người họ thì thầm: “Ôi hai ngài thật có lòng quá, có lòng quá!” Tôi đã luôn tự xem mình như một thiếu nữ không đa sầu đa cảm ở mức vừa phải. Nhưng giờ đây, tôi thấy mình như có cục nghẹn ngu ngốc trong cổ họng, nước mắt hoen bờ mi…

Bố tôi hỉ mũi, nói bằng giọng khàn khàn: “Ngài Lane, tôi muốn ngài gặp gỡ… con gái tôi, có Chúa mới biết.”

Ông nắm tay tôi, nhìn vào mắt tôi. “Cháu ngoan,” ông nói rất nghiêm túc. “Cháu ngoan. Chào mừng đến lâu đài Hamlet.”

Và rồi tôi nói một câu mà trước kia luôn khiến tôi đỏ mặt đến khốn khổ. Đơn giản là tôi muốn được khoe khoang, muốn chứng tỏ trí thông minh ghê gớm của mình. Tôi cho rằng việc mình là Eva có liên quan đến chuyện này. Tôi biết rõ rằng mình đã mong mỏi cuộc gặp gỡ này từ lâu lắm rồi, và trong tiềm thức tôi đã cố trấn tĩnh mình cho một thử thách, mà rốt cuộc hoàn toàn không có thực.

Dù sao đi nữa, tôi lắp bắp: “Cháu rất hạnh phúc thưa ngài Lane. Ngài không biết cháu đã muốn đến thế nào - cháu thật sự…” Thế rồi nó đến. Tôi đã liếc mắt gợi tình - đó chắc chắn là cái liếc mắt gợi tình - và thốt ra: “Cháu thấy rằng ngài đang lên kế hoạch viết hồi ký!”

Dĩ nhiên, tôi thấy hối hận ngay lúc những từ này bật ra; thật ngu xuẩn, tôi cắn môi vì xấu hổ. Tôi nghe thấy bố thở ra tiếng bực dọc, thống đốc Bruno hết sức kinh ngạc. Còn về phần ngài Lane, đôi lông mày già nua nhướng lên, đôi mắt ngày càng sắc sảo và ông dò xét gương mặt tôi một lúc lâu trước khi trả lời. Rồi ông cười lặng lẽ, xoa hai tay vào nhau và nói: “Cháu ngoan của ta, chuyện này thật kinh ngạc đấy. Thanh tra, tôi sẽ không bao giờ tha thứ cho ngài vì đã giấu biến cô gái trẻ này bao nhiêu năm thế. Tên cháu là gì?”

“Patience ạ,” tôi lầm bầm.

“Ha, ảnh hưởng người Puritan đấy, thanh tra! Tôi dám nói rằng đây là nguồn cảm hứng của ngài còn hơn cả vợ ngài.” Ông lại cười lặng lẽ, xiết chặt cánh tay tôi với sức mạnh đáng ngạc nhiên rồi nói thêm: “Đi thôi nào, những người cổ lỗ. Chúng ta có thể nói về bản thân mình sau… Kinh ngạc, kinh ngạc thật!” Ông tiếp tục cười lặng lẽ, dẫn chúng tôi vào một khu râm mát đáng yêu, hối hả sai mấy ông già bé nhỏ hồng hào đi làm việc vặt rồi tự tay ông phục vụ chúng tôi. Song song đó, vẫn liếc trộm tôi. Lúc này tôi vẫn đang chìm sâu vào bối rối, không ngừng tự chửi rủa tính tự cao tự đại ngu ngốc gợi cảm hứng cho nhận xét của tôi.

“Giờ thì,” quý ông già nua lên tiếng khi chúng tôi đã thoải mái trở lại, “nào Patience, hãy cùng xem xét tuyên bố đáng chú ý của cháu.” Giọng ông ru ngủ đôi tai tôi; có âm sắc trầm, điềm tĩnh lạ thường và đầy đặn như rượu vang trắng Moselle ủ lâu. “Có phải tôi đang lên kế hoạch viết hồi ký không à? Đúng vậy! Và cháu ngoan, đôi mắt tuyệt đẹp của cháu còn nhìn thấy những gì nữa?”

“Ôi thật ra,” tôi ấp úng, “Cháu xin lỗi vì đã nói vậy… ý cháu là… không phải… cháu không muốn chiếm độc quyền cuộc nói chuyện này, thưa ngài Lane. Đã lâu quá rồi ngài mới gặp thống đốc và bố cháu.”

“Vớ vẩn, cháu yêu. Ta chắc chắn rằng mấy lão già như ta đã hiểu phải bồi dưỡng Patience.” Ông lại cười lặng lẽ. “Một dấu hiệu nữa của tình trạng lão suy. Cháu muốn nói gì nữa không, Patience?”

“Dạ,” Tôi đáp, hít một hơi sâu, “ngài đang học đánh máy chữ, thưa ngài Lane.”

“Ôi!” Ông có vẻ giật mình. Bố nhìn tôi chằm chằm như thể chưa từng gặp tôi.

“Và,” tôi ngoan ngoãn tiếp tục, “ngài đang tự học, thưa ngài Lane. Ngài đang học đánh máy mười ngón hơn là học đánh mổ cò.”

”Chúa lòng lành! Đây đúng là một sự đền đáp ngoài sức mong đợi.” Ông quay sang bố tôi, mỉm cười. ”Thanh tra, ngài đã sinh ra một người khổng lồ thông thái thực sự. Nhưng có lẽ ngài đã kể về tôi cho Patience nghe?”

”Trời ạ! Tôi cũng kinh ngạc chẳng kém gì ngài. Làm thế quái nào con bé biết chứ? Chính tôi cũng không hiểu. Có đúng không ạ?”

Thống đốc Bruno đưa tay xoa cằm. “Tôi nghĩ mình có thể tận dụng thiếu nữ trẻ như cháu tại Albany, Thumm ạ…”

“Này! Chẳng có gì là không thích hợp hết,” Drury Lane lẩm bẩm. Đôi mắt ông vụt sáng bừng lên. “Đây là một thách thức. Suy luận, đúng không? Vì Patience đã làm được, rõ ràng là việc này có thể làm được. Để tôi xem nào… Chính xác đã xảy ra chuyện gì kể từ lúc chúng ta gặp nhau? Đầu tiên là tôi đến gần qua những cái cây. Sau đó tôi chào đón ngài thanh tra rồi tiếp theo là ngài Bruno. Sau đó Patience và tôi nhìn nhau và - bắt tay nhau. Chà! Những suy luận giật mình… Ha! Đôi bàn tay, dĩ nhiên rồi!” Ông xem xét hai bàn tay mình nhanh chóng, kỹ lưỡng rồi mỉm cười nói thêm. “Cháu ngoan, thực sự đáng kinh ngạc đấy. Đúng, đúng! Tự nhiên thôi! Học đánh máy đúng không? Ngài thanh tra, xem hai bàn tay tôi sẽ cho ngài biết điều gì?”

Ông giơ lên hai bàn tay có những đường gân trắng trước mũi bố tôi và chớp mắt. “Cho tôi biết đi? Hai người có thể cho tôi biết điều gì nào? Chúng sạch bong, chỉ thế thôi!”

Chúng tôi cùng phá lên cười. “Khẳng định với ngài thanh tra, tôi không ngừng tin rằng việc quan sát những chi tiết vụn vặt có tầm quan trọng rất lớn trong điều tra. Có vẻ như các móng tay trên bốn ngón tay mỗi bàn tay bị gẫy, nứt nẻ. Trong khi hai móng tay cái thì không sao hết, mà thực ra là được cắt đi. Rõ ràng hoạt động bằng tay duy nhất của tôi làm hỏng toàn bộ các móng tay, ngoại trừ những móng tay ngón cái đó là đánh máy - học đánh máy. Vì các móng tay không chịu được tác động của các đầu móng tay lên bàn phím, và chúng vẫn chưa lành… Hoan hô, Patience!”

“À…” bố tôi bắt đầu cộc cằn.

“Ồ thôi nào, thanh tra,” quý ông già lên tiếng, cười toét. “Ngài vẫn luôn hoài nghi thế. Đúng, đúng, Patience, tuyệt vời! Giờ nói về chuyện đánh mười ngón này. Một kết luận sắc sảo. Vì trong cái được gọi là hệ thống săn lùng này, những người mới học sẽ chỉ dùng hai ngón tay nên sẽ chỉ có hai móng tay bị nứt nẻ. Mặt khác, với hệ thống đánh máy mười ngón bắt buộc phải dùng hết các ngón tay ngoại trừ hai ngón cái.” Ông nhắm mắt lại. ”Và rằng tôi đang lên kế hoạch viết hồi ký của tôi! Một bước nhảy xa đấy từ các hiện tượng quan sát được, cháu ngoan ạ, nhưng cho thấy rằng cháu sở hữu được năng khiếu trực giác cũng như quan sát và suy luận. Bruno à, ngài có biết nàng thám tử trẻ trung quyến rũ này đưa ra kết luận đó như thế nào không?”

“Không hề,” thống đốc thừa nhận.

“Đó là một mánh khóe đáng ghét,” bố tôi càu nhàu. Nhưng tôi để ý điếu xì gà của ông đã cháy hết và ngón tay ông đang run rẩy.

Ngài Lane lại cười khúc khích. “Rất đơn giản! Nào nói xem Patience, một lão già lẩm cẩm, già nua bảy mươi tuổi có nên bất ngờ tự đâm đầu vào rắc rối khi học đánh máy không? Chắc chắn hành động này là bất hợp lý, vì rõ ràng là ông ta đã không thèm học suốt năm mươi năm trước đó! Đúng thế không, Patience?”

“Chính xác, thưa ngài Lane. Ngài có vẻ hiểu rất nhanh…”

“Và cháu đã nói khi một người đạt đến độ tuổi của ta còn theo đuổi trò ngớ ngẩn này, chỉ có thể vì ông ta nhận ra rằng những tháng ngày đẹp đẽ nhất đã ở phía sau, nên ông ta muốn viết ra điều gì đó riêng tư và dĩ nhiên bao trùm - toàn bộ cuộc đời - hồi ký, dĩ nhiên rồi! Đúng là phi thường.” Đôi mắt ông tối sầm. “Nhưng Patience, ta không thể hiểu được làm thế nào cháu suy luận rằng ta đang tự học. Điều đó đúng, nhưng đối với cuộc đời ta…”

“Điều đó,” tôi lí nhí nói, “là một ít kỹ thuật mà suy luận dựa trên đó. Với lập luận đúng là nếu ngài đang được người khác dạy đánh máy, ngài sẽ được dạy giống hệt như tất cả những người mới học đánh máy khác - tức là đánh mười ngón. Nhưng nhằm mục đích không cho học sinh liếc trộm bàn phím thay vì ghi nhớ vị trí từng chữ cái, người dạy sẽ đặt những miếng đệm cao su nhỏ lên các phím che đi chữ cái. Nhưng nếu có các tấm đệm cao su đặt lên các phím của ngài, thưa ngài Lane, các móng tay của ngài sẽ không bị gãy! Do đó, có khả năng là ngài đang tự học.”

Bố tôi nói: “Tôi đi chết đây,” rồi nhìn tôi chăm chú như thể ông đã giúp mang đến thế giới này một Nữ Thần Chim hoặc một Cô Gái Zuzu, hay bất kỳ nhân vật kỳ quái nào đó trong tự nhiên. Tuy nhiên, màn thể hiện ngu ngốc trí tuệ sắc sảo của tôi làm ngài Lane vui lòng đến nỗi, kể từ giây phút đó, ông đã chấp nhận xem tôi như một kiểu đồng nghiệp rất đặc biệt. Tôi sợ làm bố hơi thất vọng, ông đã luôn luôn ở tuyến đầu cùng quý ông già nua về chủ đề những phương pháp thám tử so sánh.

Chúng tôi cùng nhau dành buổi chiều đi dạo trong những khu vườn yên tĩnh đến thăm ngôi làng nhỏ trên con đường rải đá cuội mà ngài Lane đã xây dựng cho những người cùng làm việc với mình, uống bia nâu trong quán rượu Mermaid của ông, chiêm ngưỡng nhà hát riêng của ông, thư viện khổng lồ của ông, bộ sưu tập Shakespeare độc đáo và xúc động của ông. Đó là buổi chiều thú vị nhất tôi từng trải qua, và nó đã trôi qua quá nhanh.

Vào buổi tối một bữa tiệc quý tộc được mở trong đại sảnh tổ chức tiệc của lâu đài cổ, có sự tham gia của toàn bộ cư dân lâu đài Hamlet nhân dịp sinh nhật ngài Lane. Sau đó bốn người chúng tôi rút về các căn hộ riêng của quý ông già nua, cùng nhấm nháp cà phê và rượu Thổ Nhĩ Kỳ. Một người đàn ông nhỏ thó đến ngạc nhiên, với cái bướu trên lưng cứ ra vào phòng suốt; ông ta có vẻ già đến không tin nổi, ngài Lane bảo đảm với tôi rằng ông ấy đã hơn một trăm tuổi rồi. Đây là Quacey đáng ngưỡng mộ, thần hộ mệnh của ông, người diễn viên sân khấu tôi đã từng nghe và đọc rất nhiều những câu chuyện thú vị.

Sự thanh bình với ánh lửa nhảy nhót, những bức tường sồi tan biến sau âm thanh náo động dưới nhà. Tôi đã thấm mệt nên thầm biết ơn được thư giãn trên chiếc ghế tựa tuyệt đẹp và lắng tai nghe. Người bố lực lưỡng, mái tóc xám bù xù với bờ vai rộng; thống đốc Bruno với chiếc cằm ương bướng, thể trạng yếu ớt cùng người diễn viên già với gương mặt quý tộc…

Thật vui khi có mặt ở đó.

Ngài Lane đang phút cao hứng tấn công bố tôi và ngài thống đốc bằng một lô câu hỏi, nhưng chính ông thì lại từ chối nói vào chi tiết.

“Tôi đã tiến đến những ngày tồi tệ,” có lúc ông nói thật nhẹ nhàng. “Héo hon như lá vàng, và như Shakespeare đã nói, tôi nên chuẩn bị sẵn cho tấm thân này về với Chúa. Các bác sỹ của tôi đang cố gắng hết sức gửi tôi về với Người mà còn nguyên vẹn. Tôi già rồi.” Rồi ông phá lên cười. “Thôi không nói về lão già run rẩy này nữa. Ngài thanh tra, chẳng phải lúc nãy ngài bảo ngài cùng Patience sắp về vùng nông thôn?”

“Patty và tôi sẽ về nông thôn giải quyết một vụ.”

“À,” ngài Lane nói, hai lỗ mũi run rẩy. “Một vụ. Tôi đã mong ước, tôi gần như ước gì có thể đi cùng hai bố con. Thế là vụ gì vậy?”

Bố tôi nhún vai. “Chưa rõ lắm. Mà cũng không liên quan chuyên môn của ngài. Cho dù chắc ngài quan tâm đấy, ngài Bruno. Tôi nghĩ ông bạn già của ngài, Joel Fawcett ở hạt Tilden có dính líu đến vụ này.”

“Đừng pha trò thế,” thống đốc sắc lạnh nói. “Joel Fawcett không phải là bạn tôi. Cái thực tế chuyện lão ta là bạn của tôi chỉ khiến tôi tức điên. Lão ta là một kẻ lừa đảo, xây dựng nên một tổ chức thích sử dụng vũ lực tại hạt Tilden.”

“Rất vui khi nghe điều đó,” bố tôi cười toét. “Có vẻ như lại có trò hay rồi. Ngài có biết gì về bác sỹ Ira Fawcett, em trai ông ta không?”

Tôi nghĩ rằng thống đốc Bruno bị giật mình. Sau đó đôi mắt ông lấp lánh, nhìn chằm chằm vào ngọn lửa. “Thượng nghị sĩ Fawcett là thằng khốn lừa đảo chính trị vào loại tệ hại nhất. Tuy nhiên, Ira Fawcett, em trai lão ta lại là ông trùm thống trị thực sự. Hắn ta không giữ chức vụ gì. Nhưng tôi không nghĩ mình đang bịa khi nói rằng hắn chính là quyền lực đứng đằng sau anh trai hắn.

“Chuyện đó hợp lý đấy,” bố tôi quắc mắt nói. “Ngài biết không, tên bác sỹ Fawcett là một hội viên chung vốn ẩn danh của một người bán đá quý tại Leeds, và ngài Clay - tên người bán đá quý này - muốn tôi điều tra một số hợp đồng “có mùi” mà ông ta nghi ngờ tên hội viên này đang tìm cho công ty. Đối với tôi tất cả chuyện này chẳng có gì mới mẻ. Nhưng để chứng minh nó là một chuyện hoàn toàn khác.”

“Tôi không ghen tị với ngài, bác sỹ Fawcett là một kẻ lừa dối khéo léo. Clay à? Tôi biết ông ta. Có vẻ như ông ta là người đứng đắn… Tôi đặc biệt quan tâm vì nhà Fawcett phải đối mặt với một trận chiến mùa thu năm nay.”

Ngài Lane đang ngồi hai mắt nhắm nghiền, mỉm cười yếu ớt. Tôi choáng váng nhận ra rằng lúc này ông chẳng nghe thấy gì. Bố tôi thường xuyên đề cập đến chứng nghễnh ngãng của người diễn viên già này, cùng khả năng đọc môi của ông ta. Tuy nhiên, cả hai mi mắt của ông ta cũng nhắm chặt.

Tôi lắc đầu sốt ruột trước những bất kính đang trôi nổi trong suy nghĩ của tôi, tự ép mình phải lắng nghe. Thống đốc đang nói rõ một cách mạnh mẽ tình hình tại Leeds và hạt Tilden. Hóa ra một chiến dịch chính trị quyết liệt đã được dự tính trong những tháng tới. Tay công tố viên trẻ tuổi sôi nổi của hạt, John Hume, được đề cử làm thượng nghị sĩ với lá phiếu cạnh tranh. Anh ta được cử tri địa phương ngưỡng mộ và yêu mến, đã khẳng định được danh tiếng thẳng thắn, trong sạch với trọng trách một ủy viên công tố. Anh ta đang nghiêm túc thách thức quyền lực của nhà Fawcett. Được sự ủng hộ của một trong những chính trị gia tinh khôn nhất trong bang, Rufus Cotton, chàng John Hume đang tiếp tục một cương lĩnh cải cách - tôi cho rằng đó là một cương lĩnh đặc biệt thích hợp, nếu xét đến thực tế rằng thượng nghị sĩ Fawcett vốn nổi tiếng là không trung thực - “con lợn đầu đàn gặm tiền chính phủ nông thôn,” như ngài Bruno đã diễn tả - và rằng tại Leeds, xứ sở nông thôn này là nơi một trong những nhà tù của đất nước, Algonquin, được xây dựng.

Ngài Lane mở mắt và trong vài phút ông đọc môi của ngài thống đốc với sự mê mải hiếu kỳ, vì một lý do nào đó mà tôi không hiểu. Tôi thấy đôi mắt già nua sắc sảo của ông lấp lánh khi đọc đến chữ nhà tù.

“Algonquin hả?” ông reo lên. “Đó là điều thú vị nhất. Vài năm trước - trước khi ngài được bầu vào chức thống đốc, Bruno - Phó thống đốc bang Morton đã dàn xếp với cai ngục Magnus cho tôi được phép vào trong kiểm tra một vòng. Một nơi hấp dẫn. Tôi đã gặp một người bạn cũ tại đó - Muir, Cha tuyên úy. Ngày xưa tôi có quen biết ông ấy - tôi nghĩ là trước thời của hai người. Ông ta từng là vị thần hộ mệnh của hạt Bowery khi hạt này rơi vào tình cảnh tồi tệ. Nếu ngài thanh tra có gặp ông ấy, nhờ gửi đến ông ấy lời hỏi thăm chân thành nhất của tôi nhé.”

“Không còn cơ hội nữa. Những tháng ngày điều tra trong tù của tôi chấm dứt rồi… Đã thành dĩ vãng rồi, Bruno?”

Tay thống đốc miễn cưỡng đứng dậy. “Tôi phải đi rồi. Đồi Capitol đang gọi. Tôi đã lẻn đi ngay giữa một chuyện rất quan trọng.”

Nụ cười của ngài Lane biến mất, những nếp nhăn vì tuổi tác lại xuất hiện. “Ôi, thôi nào, Bruno. Ngài không thể bỏ mặc chúng tôi thế. Tại sao chứ - chúng ta chỉ vừa mới bắt đầu, ngài biết đấy…”

“Xin lỗi nhé, ông bạn già, tôi thực sự phải đi rồi. Cô Thumm, cô sẽ ở lại chứ?”

Bố đưa tay lên gãi cằm, quý ông già nua ngắt lời: “Dĩ nhiên ngài thanh tra và cô Patience sẽ ở lại qua đêm rồi. Tôi chắc chắn họ chẳng vội gì.”

“À tôi cho rằng con chim Fawcett này chắc đợi được,” bố tôi nói với tiếng thở dài khi duỗi chân khoan khoái, và tôi gật đầu.

Thế nhưng, giá như bố con tôi khởi hành đến Leeds ngay đêm đó, mọi chuyện có lẽ đã rất khác. Trước hết, có lẽ chúng tôi đã gặp được bác sỹ Fawcett trước khi ông ta tiếp tục hành trình bí ẩn của mình. Và phần nhiều những mơ hồ có thể đã được sáng tỏ… Thế nhưng vì quá đắm đuối với vẻ đẹp diệu kỳ của Hamlet, nên chúng tôi tiếp tục ở lại.

Thống đốc Bruno tiếc hùi hụi khi phải quay về cùng đám quân lính của ông ta. Và ngay sau khi ông ta đi khỏi, tôi lăn qua lăn lại trong nỗi mệt mỏi đến tột độ giữa đống ga giường mềm mại trên chiếc giường Tudor khổng lồ, hạnh phúc được quên đi tất cả những gì đang đợi chờ trước mắt.