Chương 23 Phán Xét Cuối Cùng

Khi xem lại những trang viết này, tôi tự hỏi phải chăng có chỗ nào đó tôi có ấn tượng rằng, hung thủ giết thượng nghị sĩ Fawcett lẫn bác sỹ Fawcett là ai khác ngoài cai ngục Magnus. Cho dù rất khó quả quyết, nhưng tôi nghĩ là không. Đôi khi dường như với tôi, có nhiều đoạn sự thật kinh hoàng ấy tự thân đã rõ rành rành.

Tôi chẳng còn xa lạ gì với kỹ thuật viết truyện trinh thám (dù dựa vào thực tế hay hư cấu) để chắc chắn rằng, có thể tìm thấy đâu đó trong cuốn sách này từng thời điểm ngài Drury Lane - và tôi, một cách khiêm tốn nhất - có nhiều bước để tìm ra đáp án. Đó đơn giản là vấn đề liên kết như chúng tôi đã tìm ra, nói xa xôi một chút, là vấn đề liên kết tìm ra đáp án từ phán đoán… Tôi đã cố gắng kể lại câu chuyện này một cách chính xác nhất như nó đã xảy ra, độc giả sẽ là người có đánh giá khách quan nhất. Nhân vật tôi kiên quyết được kế tục, quý ông già phi thường chẳng sử dụng điều gì quá xa lạ với chúng ta trong cơ cấu phân tích thận trọng của ông. Đơn giản chúng tôi không có được sự sắc sảo của ông để nắm bắt và vận dụng.

Tôi nhận ra có nhiều vấn đề chưa được giải quyết mà chúng tôi không biết, và vì sự hoàn chỉnh chúng phải được kể ra. Cho dù như đã nói, về cơ bản chẳng cần thiết phải biết đến chúng. Chẳng hạn, động cơ khiến cai ngục Magnus gây án - người ta sẽ nói rằng, người cuối cùng không thể cưỡng lại sức cám dỗ và sự thèm khát được nhìn thấy máu đổ. Nhưng tôi được biết rằng đâu đó trong hồ sơ, có vụ án một cai ngục khác hiện đang bị tống giam trong một nhà lao. Ông ta phạm một tội ác mà không ai nghĩ người có kinh nghiệm về hình sự, tội phạm như ông ta lại phạm phải.

Trong vụ án Magnus, muôn thuở là câu chuyện cũ như ông ta tiết lộ trong lời thú tội bằng văn bản: Thiếu tiền. Có vẻ như ông ta có một gia tài cá nhân nhỏ, được tích lũy suốt bao nhiêu năm tháng dài làm việc trung thực, nhưng bị quét sạch khi nướng cả vào thị trường chứng khoán. Một chút quá khứ huy hoàng trong sự nghiệp của ông ta là khi ông không còn một xu. Lúc đó thượng nghị sĩ Fawcett đến gặp ông với mối quan tâm đáng ngờ đối với Dow kèm theo là một gợi ý về chuyện tống tiền; rồi vào cái ngày định mệnh khi Dow được ra tù, ông ta gọi điện cho Magnus như được dặn trước, bảo rằng ông ta quyết định trả tiền cho Dow vì đang có trong tay năm mươi nghìn đô la. Magnus tội nghiệp! Sức cám dỗ quá lớn đúng lúc ông ta lại quá túng bấn đã khiến ông ta mờ mắt. Đêm hôm đó, ông ta đến nhà thượng nghị sĩ, không hẳn thực tâm muốn giết chết người này. Mà ông ta hy vọng mơ hồ sẽ dụ thượng nghị sĩ trả tiền mua sự im lặng; đã có một tiền lệ, bạn biết đấy! Vào lúc này ông ta không hề biết câu chuyện đằng sau việc Dow nắm thóp anh em nhà Fawcett. Khi đối mặt với thượng nghị sĩ, có lẽ là khi trông thấy tiền, ông ta đã đột ngột và mù quáng đổi ý. Sai một li đi một dặm. Ông ta sẽ giết thượng nghị sĩ, cuỗm tiền và bỏ mặc Dow chịu tội. Thế nên ông ta chộp lấy con dao rọc giấy trên bàn và gây ra tội ác không thể tin nổi. Xong xuôi khi nhìn lại hiện trường, ông ta thấy trên tập giấy viết thư có lá thư thượng nghị sĩ viết gửi cho người em trai, bác sỹ Fawcett. Ông ta bỗng nảy ra một ý. Có liên quan đến một Fawcett thứ hai. Lá thư có đề cập đến tên một con tàu, Ngôi sao Hejaz . Với thông tin này làm điểm bắt đầu, ông ta chỉ việc đơn giản truy ngược ghi chép tìm ra sự thật cơ bản đằng sau mối quan hệ chằng chéo giữa Dow với anh em nhà Fawcett. Ông ta đã hủy lá thư để ngăn nó rơi vào tay cảnh sát, trong trường hợp câu chuyện thật bị lộ ra, ông ta không thể tống tiền bác sỹ Fawcett. Nhưng nếu chỉ ông ta và Dow biết được câu chuyện, tiểu bang sẽ săn đuổi Dow vì bị xem là hung thủ giết thượng nghị sĩ. Còn cai ngục sẽ được tự do tống tiền bác sỹ Fawcett trong tương lai.

Đó dường như là một kế hoạch hoàn hảo. Nhưng Aaron Dow lại không bị hành hình vì tội giết thượng nghị sĩ Fawcett, mà chỉ bị xử án chung thân. Theo cách nào đó việc này khiến Magnus hài lòng; ông ta có thể sử dụng người này lần nữa. Ông ta đợi chờ. Một thời gian sau đó ông ta nhận thức được hệ thống ngầm trong tù do Tabb khôn khéo xây dựng, nhằm mục đích chuyển lậu các tin nhắn vào ra khỏi nhà tù. Magnus không nói gì về chuyện này, nằm im chờ thời. Cuối cùng cơ hội đã đến. Ông ta xem các tin nhắn, rồi một hôm ông ta chặn trước một tin nhắn trong cuốn kinh nhật tụng của Cha Muir do bác sỹ Fawcett gửi cho Dow. Ông ta đã đọc lén tin nhắn mà Tabb không nhận ra, biết được các kế hoạch cho Dow vượt ngục và nhận ra một cơ hội vàng mười. Tuy nhiên vụ vượt ngục được lên kế hoạch vào thứ Tư. Vào đêm thứ Tư ấy ông ta phải làm nhiệm vụ bắt buộc tại buổi hành hình Scalzi. Magnus viết một tin nhắn giả mạo cho Dow hẹn lại sang thứ Năm - ngày ông ta không phải làm nhiệm vụ - để vượt ngục. Mặt sau tin nhắn ban đầu của Fawcett ông ta ngụy tạo một tin nhắn của Dow bằng thể chữ viết in hoa, kín đáo gửi cho Fawcett nhằm lấp liếm sự mâu thuẫn trong việc Dow không vượt ngục vào ngày thứ Tư. Như trong hầu hết các tội ác có cùng tính chất, ông ta ngày càng bị dính líu với từng nỗ lực thúc đẩy âm mưu của mình. Lá thư này đã tố cáo ông ta, dù có vẻ ở thời điểm đó gửi thư đi mới là an toàn.

Còn một chuyện nhỏ nữa. Tôi nhớ tất cả chúng tôi trên hàng hiên nhà Cha Muir ngày hôm ấy, Elihu Clay đã hỏi tại sao cai ngục Magnus lại mở lá thư trên bàn của Fawcett, khi lá thư đó được gửi cho chính ông ta và được chú thích: Quảng cáo tại Algonquin.

Quý ông già thở dài. “Một câu hỏi thú vị. Ngài còn nhớ trong phân tích của tôi đêm qua, tôi đã gợi ý có một giải thích mang tính khiêu khích. Tôi nghĩ mình biết tại sao Magnus làm thế. Ngài thấy đấy, trong phân tích chung của tôi, tôi thấy rằng việc bất kỳ ai trong tù mở thư chẳng có gì khó hiểu cả. Nghĩa là bất kỳ ai ngoại trừ Magnus, vì lá thư được gửi cho ông ta và chắc chắn Quảng cáo tại Algonquin không thể nào ảnh hưởng gì đến vị thế của ông ta. Cho nên khi phân tích bổ sung của tôi nhằm trúng vào Magnus, tôi đã tự hỏi mình câu hỏi tại sao ông ta mở cái phong bì đó. Bởi vì ông ta nghĩ nó có thể bao gồm một tin nhắn khác từ một người được nói đến trong ghi chú trên phong bì! Ngài thượng nghị sĩ trong cuộc phỏng vấn ở nhà tù đã hé lộ cho Magnus về việc Dow nắm thóp mình. Theo Magnus nghĩ, lá thư có thể bao gồm một ám chỉ gì đó đến cuộc phỏng vấn này, do đó có thể cho ông ta biết, rằng ám chỉ này liệu có rơi vào tay cảnh sát hay không. Quá trình lập luận của ông ta dĩ nhiên có sai lầm, nhưng vào thời điểm ông ta đang trong trạng thái cảm xúc nguy hiểm thì không thể suy nghĩ mạch lạc được. Dù sao đi nữa, giải thích đúng đắn không làm trái quy tắc chung đã đặt ra.”

“Tôi vẫn đang băn khoăn,” bố tôi gặng hỏi, “ai là người đã gửi mảnh rương thứ hai cho Ira Fawcett và mảnh thứ ba cho Fanny Kaiser? Dow thì không thể xoay sở được nữa rồi.”

“Cả con cũng thế,” tôi buồn bã nói.

“Tôi nghĩ mình biết quý ông nào đứng đằng sau chuyện đó,” Drury Lane mỉm cười. “Người bạn của chúng ta, Mark Currier, ngài luật sư. Chúng ta sẽ chẳng bao giờ chắc chắn được, nhưng khi đang phải chờ ra tòa, chắc phải có thời điểm nào đó Dow phải đề nghị ông ta gửi hai mảnh rương còn lại; Tôi cho rằng Dow đã giấu chúng cùng những lá thư từ trước trong một thùng thư giao nhận chung; hoặc thứ gì đó tương tự. Currier khiến tôi ngạc nhiên khi anh ta quá bất cẩn; có thể anh ta chợt thấy rằng trở lại câu chuyện tống tiền, anh ta có thể tự kiếm được tiền từ giao dịch này. Nhưng làm ơn đừng bảo là tôi nói nhé.”

Cha Muir rụt rè gợi ý. “Để Aaron Dow tội nghiệp lâm vào tình thế hiểm nghèo trước khi cứu chẳng phải có hơi nguy hiểm sao?”

Nụ cười của quý ông già tắt lịm. “Phải vậy thôi, Cha ơi. Cha có nhớ rằng tôi không có bằng chứng xác thực nào để có thể buộc tội Magnus trước tòa. Cần phải nhân lúc tình trạng cảm xúc của ông ta không bình thường để đánh úp. Tôi đã chọn thời điểm cho phân tích, lên kế hoạch cho bối cảnh, không khí căng thẳng một cách chính xác để chứng kiến kết quả. Khi ông ta trông thấy lập luận không thể bác bỏ, trong cơn phấn khích vào lúc thần kinh quá sức chịu đựng, và ông ta cố gắng bỏ trốn - một cách ngu ngốc và mù quáng - đúng như tôi đã hy vọng. Trốn thoát! Anh chàng tội nghiệp.” Ông im lặng một lúc. “Tiếp theo là lời thú nhận của ông ta. Nếu chúng ta áp dụng quy trình thông thường, Magnus hẳn đã có thời gian suy tính, nghĩ ra mọi đường đi nước bước, bình tĩnh phủ nhận tất cả mọi chuyện. Cộng thêm việc không có bằng chứng, chúng ta sẽ rất khó khăn, nếu không muốn nói là không thể buộc tội ông ta gây án.”

Và có nhiều chuyện đã xảy ra. John Hume được bầu là thượng nghị sĩ Tiểu bang từ hạt Tilden. Elihu Clay nhận thấy ngành kinh doanh đá cẩm thạch của mình có chút khởi sắc, và ông ta cũng trở nên thành thật hơn. Fanny Kaiser đang phải thụ án nhiều năm tại nhà lao Liên bang…

Tôi chợt thấy mình chẳng nói gì về chuyện đã xảy ra với Aaron Dow, nguyên nhân của tất cả những rắc rối này, nạn nhân vô tội trong các âm mưu của một kẻ tuyệt vọng. Tôi lo sợ nên đã kiềm chế không thốt ra câu nào về Dow tội nghiệp. Đó là… tôi cho rằng đó là sự đền đáp cho cuộc đời bé nhỏ đáng thương ấy, Định Mệnh cho thấy rằng cho dù có gây ra các án mạng này hay không, ông ta cũng không còn hữu ích trong xã hội này nữa.

Dù sao đi nữa, khi màn biểu diễn của ngài Lane đã kết thúc, và cai ngục Magnus đã cúi đầu nhận tội, quý ông già thay đổi thái độ rất nhanh. Đôi mắt ông lộ rõ vẻ quan tâm tới kẻ xấu xa tội nghiệp đang ngồi trên ghế điện. Nhưng khi ông cố gắng kéo Dow xuống khỏi công cụ tra tấn hợp pháp đáng sợ ấy, chúng tôi thấy ông ta ngồi im như phỗng, thậm chí còn khẽ mỉm cười.

Vì Dow đã chết, các bác sỹ nói rằng là do trụy tim. Suốt mấy tuần liền sống trong kinh hoàng, phải chăng khiến ông ấy bị kích thích, chúng tôi đã giết chết ông ấy? Tôi sẽ thực sự chẳng bao giờ biết được, cho dù ghi chép tình hình sức khỏe của ông trong tù cho thấy tim rất yếu, ngay cả khi mới vào Alqonquin mười hai năm trước.

Một chuyện nữa…

Vào ngày tiếp theo, ít lâu sau hôm ngài Lane đưa ra những giải thích bổ sung, Jeremy trẻ trung đan tay anh vào tay tôi cùng bước xuống phố. Anh ấy đã lên kế hoạch rất tuyệt, tôi sẽ nói như thế về anh ấy. Những sự kiện xảy ra đêm qua khiến tâm trạng tôi hơi chùng xuống, khiến tôi hoàn toàn không bình tĩnh được như trong các hoàn cảnh khác.

Dù sao đi nữa, Jeremy cũng ngập ngừng nắm tay tôi, đặt dấu chấm hết tuyệt vời cho câu chuyện dai dẳng này, bằng giọng tenor pha vvhisky của mình anh đã cầu hôn tôi.

Đúng là một chàng trai tuyệt vời! Tôi ngắm mái tóc quăn của anh, đôi bờ vai rộng của anh, rồi thầm nghĩ thật ngọt ngào và dễ chịu biết bao, khi ai đó tin rằng bạn là người con gái tốt để lấy làm vợ. Cơ thể trẻ trung, cường tráng của anh là kết quả của chế độ ăn chay, như thế cũng tốt thôi, vì ngay cả những người hợp lý như Bernard Shaw cũng tin điều đó. Cho dù có đôi khi tôi thích được thưởng thức miếng bít tết nướng… Nhưng rồi còn chuyện ném thuốc nổ tại các mỏ đá của bố anh, rằng chuyện này không đúng đắn lắm, vì tôi vẫn kinh hoàng với hình ảnh cả đời tôi luôn phải tự hỏi chồng mình liệu có tối nào anh quay về từ mỏ đá chân tay không còn nguyên vẹn, hay nát bươm giống như một mảnh câu đố. Dĩ nhiên, anh sẽ không làm việc đó thường xuyên…

Đúng, tôi đang tìm lý do để bào chữa. Không phải vì tôi không thực sự ngưỡng mộ Jeremy. Đứng trên quan điểm tiểu thuyết, thật tuyệt khi ở phần kết, có thể nói rằng cặp đôi trai tài gái sắc âu yếm nhau dưới ánh trời chiều. “Ôi, Jeremy anh yêu. Em đồng ý, em đồng ý!”

Nhưng tôi chỉ cầm tay anh, kiễng chân hôn lên đường nứt trên cằm anh và nói, “Ôi Jeremy anh yêu… em không đồng ý.” Rất ngọt ngào, bạn hiểu đấy. Anh ấy quá tốt, tôi không muốn làm tổn thương anh. Nhưng hôn nhân không phải là thứ dành cho Patience Thumm. Tôi là một thiếu nữ nghiêm túc, tôi nói rồi. Tôi tự hình dung mình trong vài năm nữa, trong chiếc áo cổ cồn trắng, chân đi đôi giày.

☆ ☆ ☆ ☆ ☆