Chương 19 VƯỢT KHỎI MỌI TÔN GIÁO
O. hỏi rằng tôi là tín đồ Thiên Chúa giáo hay Hindu giáo, hay liệu có phải tôi giảng điều mà anh xem là sự pha trộn hỗn tạp của mọi tôn giáo hay không. Tôi nói với anh rằng tôi không phải tín đồ Thiên Chúa giáo, cũng không phải Hindu giáo và tôi cũng không thuộc về bất cứ tôn giáo cụ thể nào cả.
Tín đồ Thiên Chúa giáo hay Hindu giáo là gì? Chẳng phải họ đại diện cho các thể thức nào đó, những sự mê tín, dị đoan, niềm tin,… nào đó hay sao? Chẳng phải những giáo lý cơ bản của Phật giáo, Hindu giáo hay Thiên Chúa giáo đều tương tự nhau hay sao: không tà dâm, không theo đuổi vật chất, không chiếm hữu, mà phải thương yêu, gạt bỏ tính ích kỷ theo bất cứ hình thức nào, tìm kiếm cái tối thượng,… vân vân? Nếu vậy thì tại sao phải gọi mình bằng danh xưng này hay danh xưng nọ, một điều chỉ gây chia rẽ con người, tạo thái độ đối kháng và tình trạng hỗn loạn, giống như chủ nghĩa dân tộc. Do được tích lũy qua nhiều thế kỷ, những lễ nghi, niềm tin, các bàn thờ thâm u, những tu sĩ ê a tụng niệm đã đang trở nên quan trọng hơn yêu thương, nhân ái và hiếu sinh. Bởi, lạc lối trong những niềm tin ganh đua nhau và các nghi thức hoành tráng thì dễ dàng hơn là tìm kiếm thực tại bên trong chính mình.
Thế giới bị chia rẽ, phân hóa bởi chủ nghĩa dân tộc, bởi định kiến chủng tộc, bởi vô số giáo phái và tôn giáo, không bao giờ hợp nhất mà chỉ thu hút và chia tách, thống trị và khai thác, những thứ gây ra xung đột và thái độ đối kháng không ngừng. Đây là một trong những nguyên nhân của chiến tranh.
Chỉ có một thực tại duy nhất, cái tối thượng độc nhất vô nhị. Có duy nhất một tính nhân văn và một lòng chính trực, cùng con đường độc nhất để nhận ra nó, không thông qua bất cứ con đường nào khác, bất cứ người nào khác, ngoại trừ qua chính mình. Hãy tìm kiếm sự giải thoát của riêng bạn, rồi khi đó bạn sẽ đưa thế giới thoát khỏi tình trạng hỗn loạn và xung đột của nó, nỗi đau khổ và thái độ đối kháng của nó. Bởi vì bạn là thế giới nên vấn đề của bạn là vấn đề của thế giới. Nếu bạn đang bám chặt vào niềm tin của mình, vào những vị thần thánh tầm thường của bạn, vào quốc tịch, vào những vật sở hữu, vào các lãnh tụ của bạn, thì bạn sẽ tạo ra một thế giới của hỗn loạn và xung đột, của các giáo phái, của những định kiến chủng tộc và tôn giáo, của các biên giới kinh tế và ý thức hệ, luôn dẫn tới sự phân hóa, nuôi dưỡng ác tâm, làm tăng gấp bội những thảm họa.
Người ta phải gạt qua một bên những thứ hời hợt này, những sự xao lãng, ham mê tự lừa dối này, và trau dồi cho tư duy đúng. Tư duy đúng có được nhờ tự biết mình. Và tự biết mình không dựa trên bất cứ công thức nào, mà chỉ thông qua việc không ngừng nhận thức về tư duy và cảm xúc, về hành động và phản ứng, và về tất cả những thứ đối lập nằm bên trong chúng ta. Và từ đó, tư duy đúng, hiểu biết đúng khởi lên. Tư duy đúng đòi hỏi việc làm đúng, và hành động không dành riêng cho ai, bởi vì tự biết mình không phải là kiến thức liên quan đến trí tuệ, vốn mang tính phân cách, có giới hạn và hạn hẹp. Khi hiểu chính mình, ta sẽ thấu hiểu cái toàn thể.
Để nhận ra cái tối thượng, hãy bắt đầu hiểu chính mình. Sự hiểu biết này sẽ không có được thông qua người khác, thông qua một giáo hội hay bất cứ một tổ chức nào, mà thông qua việc nhận thức của riêng bạn về sự khao khát. Sự khao khát thú nhục dục, vật chất trần tục, sự bất tử cá nhân, sự giàu sang, thế lực, danh vọng, uy quyền, phép lạ và thần bí sẽ gây ra đau đớn, và không ai có thể giải thoát cho bạn ngoại trừ chính bạn. Thông qua việc thoát khỏi những câu thúc trói buộc này, trí tuệ xuất hiện và nó mở ra cánh cửa đi tới cái cao cả nhất.