Chương 65 XEM XÉT THẤU ĐÁO THAY VÌ KHÔN LANH

O. và P. là hai mẹ con. Họ cho biết họ đang đau khổ, bối rối và hoàn toàn lệ thuộc vào nhau. Người con gái giải thích rằng cô đơn giản là đi theo con đường của mẹ trong bất cứ chuyện gì cô nghĩ và làm. Cô không bao giờ chống đối mà luôn chấp nhận. Giờ đây, do người mẹ rơi vào bối rối và hoàn toàn hoang mang nên cô cũng bị như vậy. Làm sao họ có thể thoát khỏi cảnh đau khổ, rối loạn này?

Họ kể về cuộc đời và những khó khăn của mình, và chắc chắn rằng họ rất rối trí.

Việc suy nghĩ-cảm xúc một cách rõ ràng về sự tồn tại mỗi ngày của chúng ta không cần thiết hay sao? Nếu không, làm sao ta có thể hiểu điều lớn lao hơn, cũng như điều đơn giản hơn? Cuộc sống chúng ta bị bao vây bởi rất nhiều vấn đề khó khăn. Chúng ta thường nghe kể về rất nhiều thứ mâu thuẫn và rối loạn. Nếu phụ thuộc vào chúng, chúng ta sẽ giống như chiếc lá bị cuốn theo chiều gió, như một món đồ chơi của hoàn cảnh. Thật khó mà suy nghĩ-cảm xúc mọi thứ. Sẽ không có ai giúp chúng ta. Trái lại, họ sẽ cản trở chúng ta, bởi vì người suy nghĩ-cảm xúc một cách rõ ràng thì thường gây bối rối. Mà bản thân chúng ta không muốn bị gây bối rối.

Người con gái nói: “Đúng vậy”. Và đó là lý do tại sao cô cho rằng mình đi theo con đường của mẹ một cách mù quáng, không suy nghĩ.

Tính thiếu suy nghĩ dẫn tới tình trạng rối loạn và đau khổ, phải vậy không? Việc suy nghĩ chín chắn là cần thiết, nhưng đừng lo lắng về những tác động của tính thiếu suy nghĩ. Để trở nên chín chắn, hãy xem xét một cách sâu rộng bất cứ vấn đề nào bạn chạm trán. Đừng chỉ đứng về một phía của vấn đề mà hãy thâm nhập vào nó nhiều hết mức có thể. Hãy tìm hiểu xem động cơ nào, khuynh hướng nào, khuôn mẫu và ý kiến nào ngăn cản bạn suy nghĩ kỹ càng và xem xét thấu đáo nó một cách bao quát và sâu sắc hết mức có thể. Lúc đó, bạn mới có được trật tự và sự sáng tỏ.

“Hãy lấy ví dụ về việc giết chóc và giúp chúng tôi suy nghĩ kỹ càng về nó. Chúng tôi đã từ bỏ việc ăn thịt, nhưng giờ đây, chúng tôi lại ăn thịt. Chúng tôi từng phản đối chiến tranh, nhưng bây giờ, chúng tôi dường như lại ủng hộ chiến tranh.”

Để suy nghĩ-cảm xúc một cách rõ ràng, chúng ta phải thật trung thực với bản thân. Chúng ta không được che giấu bất cứ thứ gì với bản thân mình và cũng không được có kỳ vọng gì. Khi bạn có vẻ đã trung thực trong suy nghĩ, thì đó là một khởi đầu đúng. Chúng ta giết động vật để ăn thịt, hầu như là do bị ràng buộc theo truyền thống. Truyền thống sai khiến và chúng ta tuân theo. Bạn có thể thích ăn thịt, nhưng việc đó cũng do nuôi dưỡng mà thành. Bạn quen với nó và rồi bạn đòi hỏi nó. Tôn giáo và xã hội của bạn bỏ qua chuyện đó và sự ngon miệng của bản thân bạn chào đón nó. Tuy nhiên, với một người được nuôi nấng theo cách khác thì thịt là thứ ghê tởm. Giết thú vật hàm chứa sự tàn bạo và nếu sự bạo tàn được dưỡng dục, thì bước kế tiếp là độc ác với nhân loại, là giết người. Nếu thừa nhận sự tàn bạo ở một dạng này thì bạn sẽ chấp thuận hoặc bào chữa cho nó ở những dạng khác. Bạn có thể nói rằng chúng ta phải sống và để sống, chúng ta phải sát sinh dưới một hình thức nào đó. Song nếu dưỡng nuôi sự phi tàn bạo, thì chúng ta sẽ tìm thấy giải pháp cho mình. Chúng ta sẽ không sát sinh vì sở thích ăn thịt hoặc vì sức khỏe. Hiện tại đã có nguồn dinh dưỡng phù hợp trong thực vật, sữa và vật phẩm khác.

Tính tàn bạo là vấn đề trọng tâm. Sự bạo tàn làm u mê tâm thức-trái tim, là nguyên nhân của sự thiếu nhạy cảm. Nó nuôi dưỡng lòng hận thù và sự ngu muội. Nó chà đạp yêu thương và tính hòa nhã, mà đây là những yếu tố thanh lọc đích thực và duy nhất trong cuộc sống. Nếu hiểu vấn đề về sự tàn bạo thì bạn sẽ không bỏ ăn thịt trong một thời gian rồi sau đó ăn lại vì ý muốn nhất thời hay khi bác sĩ yêu cầu bạn hoặc vì sức khỏe.

Vả lại, chúng ta có lý do chính đáng để giết người vào một thời điểm nào đó hay không? Giết người được coi là tội sát nhân và bị pháp luật trừng trị. Nhưng giết người vì tổ quốc của bạn, vì quốc vương của bạn, vì ý thức hệ của bạn, vì Thượng đế của bạn thì lại được ca ngợi. Có phải sát hại anh em của bạn là sai lầm, là tội lỗi ở một giai đoạn nào đó, nhưng lại đúng đắn, đáng ca ngợi ở một giai đoạn khác? Chẳng phải giết chóc luôn luôn xấu xa và phi đạo đức hay sao? Có phải mục đích biện minh cho phương tiện không? Chẳng phải phương tiện tạo ra mục đích cuối cùng hay sao? Sao bạn không sử dụng phương tiện đúng cho mục đích đúng? Có phải thảm sát hàng loạt, chiến tranh là phương tiện đúng cho một thế giới bình an, hạnh phúc không? Nếu bạn và tôi trở thành bạn bè và có thiện chí, thì liệu chúng ta có sỉ nhục nhau, lừa dối nhau, đàn áp nhau, bóc lột nhau không? Chúng ta sẽ trừ khử tất cả nguyên nhân nuôi dưỡng lòng thù hận giữa chúng ta nếu như chúng ta trở thành bạn bè. Thiện chí, lòng trắc ẩn mới là cần thiết chứ không phải bom đạn và những kẻ châm ngòi. Vậy mà chúng ta sử dụng những cỗ máy tàn phá đáng sợ để hy vọng mang lại trật tự, hòa bình và hạnh phúc cho nhân loại. Chúng có phải là phương tiện đúng không? Hay tình thương, lòng trắc ẩn và thiện chí mới là phương tiện đúng? Dù là dưới bất kỳ hình thức nào, bạo lực mà lại là điềm báo cho hòa bình được hay sao?

Đừng để sự tuyên truyền, sự khôn lanh của những kẻ trí thức, sự vô minh và ý kiến của quần chúng đe dọa bạn, hãy tự mình suy nghĩ kỹ càng, xem xét thấu đáo rằng có phải phương tiện đúng cần được sử dụng cho mục đích cuối cùng không. Đừng để những giả định, lý thuyết và cái gọi là dữ kiện gài bẫy bạn. Hãy xem xét thấu đáo hơn là tỏ ra khôn lanh và hãy suy nghĩ kỹ càng hơn là rơi vào sự thiển cận.

Tất cả chúng ta là một, mặc dù chúng ta khác màu da, phong tục và thần thánh. Nếu bạn tàn bạo và tham lam, ganh tỵ và đầy dục vọng, thì bạn sẽ tác động điều đó tới toàn thể. Nếu bạn hòa nhã và rộng lượng, tha thứ và trắc ẩn, thì bạn sẽ mang lại trật tự và hòa bình. Bạn là thế nào, thì thế giới là thế đó. Đừng nghĩ rằng bởi vì bạn không vượt trội, mạnh mẽ thì không thể làm được bất cứ điều gì. Nếu vượt trội và có quyền lực, bạn sẽ tạo ra sự đau khổ và cái ác. Chính sự khiêm tốn, chứ không phải sức mạnh, mới tạo nên sự chuyển hóa. Chính tình thương, chứ không phải là sự khao khát, mới mang lại trật tự và thông suốt.

Chấp nhận uy quyền sẽ dẫn tới hỗn loạn và đau khổ. Uy quyền nuôi dưỡng nỗi sợ hãi và khi sợ hãi thì sẽ có lệ thuộc. Tình trạng phụ thuộc hủy hoại yêu thương.