Chương 13

Anh Bằng, anh không chịu tin hay không can đảm tin điều đó. Tôi nói dối anh để làm gì, chính tôi là nạn nhân, cũng là nạn nhân như anh. Tôi không choáng váng đến nỗi đui mù trông thấy nhầm lẫn người này ra người khác. Chính là chị ấy, chính là cái hình chị ấy rõ ràng, không thể chối cãi được. Bất kể là một hình chụp, một hình cắt trên báo, trong sách, ở đâu, nhưng chỉ cần rõ là hình chị ấy. Cái hình chụp anh thích nhất anh vẫn thường để trong ví mang theo ấy mà. Cái hình ấy, bây giờ trên bàn giường ngủ, trong căn phòng độc thân của một người đàn ông. Tưởng nghe là anh không chịu đựng nổi rồi, mà còn hỏi đi hỏi lại, vặn vẹo tôi đặt điều nói vu vơ nói láo. Anh tưởng tôi có ý chia rẽ anh chị, cố làm tan hoang chút hạnh phúc nghèo nàn anh vừa tìm thấy lại được hay sao. Chính tôi đây này, tôi cũng đã chết đi, vừa mới tìm lại được đời sống, đời sống, không phải là hạnh phúc mong cầu, chỉ chút xíu đời sống thôi, tôi cũng đã phải buông tay, phải lùi lại. Anh lầm và tôi cũng lầm. Họ đóng trò thật khéo, những người toa rập với nhau ấy. Tố Lan chỉ là cái cớ, để anh tưởng chị ấy đi tìm Tố Lan dò tin tức anh. Mà Tố Lan là cái cầu bắc ngang cho họ liên lạc với nhau, hai người ấy. Họ đi ra thành phố biển, họ hẹn hò, gặp nhau, mình tưởng là vì anh, chị ấy chịu đi gặp một người đàn ông như vậy là một hy sinh lớn, miễn là dò được manh mối tin tức anh. Không phải dễ dàng như mình tưởng. Họ gặp nhau. Tìm anh chỉ là cái cớ để che đậy hết. Chính nơi ngôi nhà sang trọng tôi thấy chị Huyền đi vào, họ gặp nhau. Chính chị ấy đi với Tố Lan, là để hỏi thăm về người kia. Và chính người kia cũng đóng vai kẻ nhân từ giúp đỡ để lôi cuốn chị ấy về mình.

Anh không cảm thấy gì hết sao. Không cảm thấy song song với từng ấy sự việc xảy ra, chị ấy thờ ơ, lơ lửng với anh từ khi anh về sao. Không cảm thấy gì hết, bao giờ cũng nghe chị ấy than van như thế. Hai điều cùng trùng hợp như vậy chứng tỏ cái gì anh cũng không cần biết. Anh quá rộng rãi và thật thà, đến nỗi người ta đi qua trước mũi anh thong dong cả đôi, anh cũng bất biết. Bây giờ thì chị ấy đi rồi, đi đâu anh biết không, đi theo người kia, người kia, suýt nữa thì tôi cũng mắc vào vòng.

– Điệp, nhưng cô kể lại từ đầu cho anh nghe từng chi tiết xem nào. Em gặp Đức lại sau đêm nằm bờ biển, ở tiệm nước ngoài đường Tự Do. Em nói chuyện với Đức, rồi sau đó, đi chơi với nhau. Sau nữa, em về nhà Đức, mà sao lại về nhà hắn, và để cho hắn nói gì gì đó. Nghĩa là hắn định nhận em vào đời sống hắn, phải không. Rồi sau đó… sao nữa, em bỗng chóng mặt. Hắn đi lấy thuốc, lấy dầu, tận trong phòng. Tình cờ em vào theo đó. Gì vậy, em vào trong đó, không, chỉ nơi cửa phòng. Sao nữa. Và nhìn thấy tấm hình của chị Huyền trên bàn Đức, trong phòng ấy. Từ đó em nghĩ ra tất cả mọi điều tệ hại khác, em nói ngược tất cả mọi điều, từ tốt thành xấu, từ trắng thành đen, vì… chỉ vì mày mê hắn, thằng Đức, và mày mù đi, ngu đi, tối tăm đi vì cơn tức bất ngờ. Mày là thứ báo đời, thứ khốn nạn, là thứ rắn độc, mày làm tàn hại đời mày thôi, chưa đủ sao, mày hại tao, hại chị Huyền, hại cả thầy đến mang bệnh, mất đi. Đám tang thầy vừa xong, mày lại hại đến tao, đến chị Huyền, đến những người còn ngoi ngóp trở về bám được đời sống. Trước kia mày bày ra cả trăm nghìn chuyện để tàn phá hạnh phúc tao với chị Huyền, vì mày ghen tị, nhỏ nhen, xấu xa, mày không có được tình yêu như Huyền có, không có đời sống đàng hoàng đứng đắn như Huyền có, không được người đàn ông thương yêu quí trọng như Huyền có, mày làm đủ cách để tao nghi kỵ, ray rứt, khổ sở, và chịu không được phải bỏ đi, phải tìm đến lang thang và tự do. Rồi bây giờ nữa. Thằng Đức nữa, nó muốn vớt mày, thằng ấy thì còn thương yêu quái thế nào một người được nữa, nó đã thành đá thành chai, tao biết, và đời nó thì cũng nhầy nhụa lều bều như rong trôi, tốt đẹp gì, nó nhận mày cho xong chuyện, cho xong đời, trong một lúc cảm thấy mệt mỏi, vậy thôi, đừng có vênh váo tưởng nó cảm mày, nó yêu mày. Nhưng nếu biết rõ chuyện này, mày làm hại Huyền, hại tao như vậy, chưa chắc là nó còn nhìn mặt mày lần nữa. Còn Đức, mày đừng xuyên tạc vô ích. Nó yêu, yêu cũng có nghĩa là yêu kính, và một phần mơ tưởng nào đó thôi, và nó đã tìm cách tận tình tìm tao về, cầu mong hạnh phúc thực sự cho Huyền. Chuyện nó để tấm hình, lẽ ra không nên, tao nói trong vai trò người đàn ông là chồng Huyền, nhưng thật ra không thể cấm nó. Còn Huyền, đi để tìm thằng Đức à, mày tưởng tượng, chỉ tưởng, cả một đời mày hư hại cũng chỉ vì tưởng, tưởng này, tưởng nọ, bao giờ cũng tưởng… Tao hết muốn nói, hết muốn nhìn thấy mày trong nhà này, hãy bước ra, sau khi đọc thư này để cho linh hồn thày yên nghỉ ở đây, cho tao bắt đầu lại đời sống, cho chị Huyền lại yên vui nếu tao tìm được chị ấy về. Cho mày đọc, và hãy gột rửa hết những điều tối tăm trong trí mày đi. Mày biết, với người như chị Huyền, chỉ ý nghĩ xấu xa hay sai lạc của người khác về mình cũng đủ làm tan hoang đời sống rồi. Đọc xong, xếp thư lại, bỏ thư trên bàn tao rồi đi ra. Tao nói lại, không muốn thấy mày nữa. Bây giờ tao đi tìm chị Huyền. Phân nửa đời người dành để tìm kiếm nhau rồi sao.

Bằng giận dữ xô cửa đi ra. Hai tay ôm đầu, Điệp nhìn những tờ thư trắng phơ phất trên mặt bàn trước mặt.

Những trang thư đã rách mất khoảng đầu vì xé vội.

“Anh có thấy, anh vẫn cười em vơ vẩn chiêm bao, nhưng bây giờ những gì xảy tới có khác gì chiêm bao đêm đó đâu anh. Còn nhớ, như đang nhìn thấy rõ đâu đây, khoảng bờ sông dốc ngược, những bậc thềm chùa em đi lên và lối mòn thoai thoải bên kia anh đi xuống. Chúng ta cùng tìm nhau, nhưng anh đi xuống, còn em, em dại khờ ngơ ngẩn đi lên. Lên nơi cao vi vu trên ấy để làm gì. Không có anh. Em sinh ra chỉ mơ những chốn cao vút, xa vời và muốn anh bao giờ cũng cao vút, xa vời như em mong ước. Nhưng không anh hay một người nào xa vời cao vút hết. Chỉ mình trí óc em ở ngoài, bay bổng trong khi mọi người bình thường sum họp vui vầy dưới kia đời sống bình thường. Em lên cao nên chỉ nhìn thấy khoảng không. Để tìm em, bên bờ sông chiêm bao anh đã cúi đầu đi xuống. Lẽ ra em phải đứng dừng lại dưới đó, và đợi chờ. Nhưng ở dưới đó, em không yên nguôi. Em đi rồi, có lẽ anh trách mắng phàn nàn cô Điệp. Cô ấy chỉ là một phần lý do thôi, dù rằng cái lý do nhỏ nhoi kia cũng độc địa vô cùng. Em thế. Thà chịu thua và bỏ lại bên sông con đường anh đi xuống một thứ hạnh phúc thầm kín, vắng lặng, chỉ mình em ngậm ngùi tìm thấy mà thôi, còn hơn là trơ lì, chai đá, với những điều ám ảnh buồn rầu không tốt đẹp xung quanh. Em biết là anh hiểu, dù cô ấy có nói gì. Hiểu em. Hiểu Đức. Cũng như hiểu sự gặp gỡ bắt buộc giữa em và Đức, sự gặp gỡ trong sáng, bình thường và vô nghĩa, như ngày xưa bé thơ đi học, đến nhà con bạn, Đức cũng đã gặp và cho em uống cà-phê. Nhưng những ý nghĩ cô Điệp, em đoán biết trong cách tra mánh và nhìn em khi ở nhà Đức trở về, những ý nghĩ tối tăm, mù loà và nhỏ hẹp cũng như tâm hồn và hạnh phúc mà cô ấy có thể có được với bất cứ một người nào trong đời.

Nhưng dù cô ấy có nghĩ trăm nghìn lần xấu xa hơn thế cũng không can dự gì tới em, đến điều em đã bỏ đi, không biết đến đâu bây giờ. Có lẽ như trong chiêm bao, lên chiếc xe nào đang chạy đó trên đường, tìm tới khoảng bờ sông, đi lên những bậc thềm chùa và vào trong đó, nóc chùa đỏ chói. Không phải để được vào trong đó. Mà như trong chiêm bao, đi vào đó để tìm tới khoảng sau kia, thanh vắng và xa khuất hơn.

Anh hiểu hết cả mọi điều, nhưng vì sao em thế, thì chắc chắn, có nói ra, anh cũng không thể hiểu gì hơn. Nhưng mà em cứ nói, phải nói, rồi anh nghĩ sao cứ nghĩ.

Anh sẽ không hiểu như anh không hiểu, vì sao suốt một năm dài, em đã long đong tìm kiếm anh. Không phải là niềm cô đơn lên tiếng gọi, không phải là nỗi lẻ loi thao thức trở mình. Không phải là cảnh hiu quạnh buồn tẻ trong nhà đòi hỏi người đàn ông trở lại. Em đi tìm, vì lúc anh bỗng bỏ đi, em thấy mất. Mất đời sống. Mất tình yêu. Với em, đời sống và tình yêu chỉ là một. Anh đi, em mất hết cả hai. Em tìm, thật ích kỷ, tìm anh là tìm lại chính đời sống của mình, nên đã quắt quay, hốt hoảng. Nhưng mà rồi anh trở về không phải do em tìm kiếm, mà đến lúc phải trở về, anh lại về, thế thôi.

Anh trở về. Nhưng điều em mong chẳng tới. Anh trở về, một mình, còn tình yêu thì không.. Điều em tìm, em hoảng kinh nhận ra là không phải anh, anh hình hài thịt xương, mà anh tình yêu lúc đầu, tình yêu lý do mình kết hợp với nhau không một điều kiện nào hơn thế. Phải rồi, thật buồn cười, và đau đớn, tình yêu thì không. Không phải tình yêu không về cùng với anh, hôm đó, nhưng mà nó đã bỏ đi, từ lâu lắm, khi anh còn ở nhà, những tháng năm cũ kỹ gần nhau. Nó đi, bởi thiếu chất liệu trông nom và nuôi dưỡng. Tình yêu là một loài chim quí kén ăn. Thiếu chất bổ nuôi dưỡng, nó bay đi, hay dẫy chết. Nó đã bay đi, phải không anh, và bây giờ, đã dẫy chết một nơi xa xôi nào. Không phải chỉ chừng đó, sự no đủ của đời sống. Con chim tình yêu nhỏ bé kén ăn. Nó không chịu chỉ chừng đó. Những đêm yêu gần gũi. Những ngày dài có nhau. Những đi về vui chơi ăn ngủ hưởng thụ hỏi han săn sóc nuông chìu. Đã là chim phải cho chim không khí và ánh sáng, sắc màu thay đổi. Cho nó xin khung trời rộng và ca hót thảnh thơi. Nó không thể, dù là lồng son, giam hãm hoài trong chừng ấy không gian và khung cảnh. Hết dưỡng khí nó héo hon, và dẫy chết. Vẫn tưởng một gia đình không sóng gió là gia đình hạnh phúc. Chính sóng gió là sắc màu, ánh sáng và không khí cho chim. Còn mình, đằm thắm và trong sáng, thanh bình quá. Cho nên cuộc đời đã đọng lại, đã xanh xao như một khuôn mặt quanh năm trên giường bệnh nằm chờ sự chết tới. Và sự chết đã tới, dẫn con chim xanh buổi đầu ca hót bay về nghìn thu xa thẳm mất rồi.

Em cũng đã tưởng tình yêu đã trở về cùng với anh ngày tháng mới với em. Và nguyên nhân anh trở lại cũng là tình yêu lắng nghe, tình yêu lên tiếng. Không phải. Anh về vì đã mỏi chân trên đường một mình. Vì cảm thấy no đủ sự tự do đồng nghĩa với lạc lõng bơ vơ. Vì mất đi tất cả những tiện nghi quen thuộc trong đời sống có em sẵn sàng sắp đặt. Vì anh cảm thấy hết là con trai để lông bông hoài chẳng biết mỏi mệt, mà đã là đàn ông, đàn ông với những nghỉ ngơi thoải mái, với những săn sóc thường xuyên, với những tiện nghi quen thuộc của một gia đình đầm ấm, đầy đủ. Và tình yêu nữa, tình yêu cũng đã lẫn vào những nhu cầu, những tiện nghi thường nhật. Cho nên đã tưởng tự nhiên, không cần nuôi dưỡng, thăm viếng, hỏi han nâng niu nữa, vẫn có đấy, vững chãi bất biến trong dòng sông lặng trầm trôi chảy của vợ chồng. Và rồi sau khoảng cách trầm trọng một năm, mọi điều lại trôi xuôi, im lìm như cũ.

Trong một năm trời, anh có cần nghĩ em đã ra sao. Em làm phận sự, không phải người vợ, người dâu, nhưng tình nguyện làm một thứ nô lệ da đen để chờ đợi tình yêu trở về. Em nhận chịu, bởi muốn đánh đổi tình yêu tìm thấy lại bằng một giá rất đắt. Thật đắt. Bằng ngậm ngùi. Bằng khổ nhục. Bằng bất mãn. Bằng đọa đày. Đủ thứ. Ông già đau ốm liên miên. Em, anh biết em tâm hồn cá tính sao rồi, em thế mà hàng ngày, thay vì nhìn thấy mặt trời mọc lên từ biển rộng, trông những vùng núi rừng cây cỏ chạy lùi qua khung cửa một đoàn tàu đi, hít thở khí trời luôn đổi thay, nhu cầu của chim tình yêu kén ăn kia, và cùng với anh, lắng nghe, nhạc và gió trời, những thanh âm chỉ có chúng mình nghe lắng thấy. Em thế mà mỗi ngày, từ tờ mờ sáng thức dậy, hai tay lùa vào đống than đen dưới bếp, sắc thuốc cho người bệnh, dọn dẹp tất cả những hôi hám quanh giường bệnh, rồi nấu ăn hom hem cho các cô các cậu ấy ăn diện, rong chơi rồi thu vén dọn dẹp, rồi ba bữa trưa chiều tối, rồi làm tất cả các việc mà một người làm công bây giờ chưa chắc đã chịu làm với bất cứ giá nào. Rồi thì… buổi chiều cúi đầu vào máy may, may ăn công, để hầu các cô các cậu ấy tiền hoang phí, để thuốc thang, để nuôi sống cái mảnh giẻ rách xơ xác là em. Nó như thế. Con đàn bà đòi tình yêu thần thánh, đòi làm chim ca hót dưới cầu vồng bảy sắc tình yêu kia, nó trải qua, đều đặn miệt mài, một năm, không, nhiều năm, như thế đó.

Đời tự nó đã trống trải buồn rầu biết mấy. Và ta gặp nhau, cũng đã mang về hai tay trắng, hai tâm hồn trống trải cho nhau. Giữa những khoảng không chập chùng này, thử vui bằng gì, thử nhận chịu năm tháng bằng gì, thử trải qua khó khăn cực nhọc, buồn phiền thù oán bằng gì, nếu không nhờ chút tình yêu mong manh trang trải. Mà tình yêu cũng đành vỗ cánh bay đi. Em đã tìm, mê mải thứ tình yêu chim quí gần nửa đời mới bắt gặp sắc màu lóng lánh trong anh. Nhưng ánh sáng nào không tắt. Tháng ngày nào mà không trôi phai. Rồi cũng tàn. Rồi cũng hết. Rồi cũng đi khuất ngàn thu đợi mãi không về.

Em biết rồi anh sẽ đi tìm. Sẽ đến lượt anh đi tìm kiếm em trở về, lần nữa. Nhưng trong chiêm bao kia. Như trong nước mắt em. Nhưng mà khác. Anh đi tìm em thôi, không cần tình yêu chim quí trong em. Nếu chỉ em thôi thì bất cứ khoảng đường nào anh cũng có thể tìm thấy được. Một người đàn bà, tóc tai mặt mũi áo quần búp bê. Với tất cả những phận sự và đức tính một người không tâm hồn không đầu óc cũng có thể có trên đất nước mình. Còn tìm em, em chim quí tình yêu. Anh sẽ tìm ở đâu. Em biết, rồi đây, đến lượt tiếng chuông réo gọi tình về của anh sẽ gióng giả khắp những màu trời chiều hôm nhung nhớ. Nhưng dù nghe thấy tiếng, em vẫn không bao giờ về nữa đâu anh. Điệu buồn đã mỏi. Lời than đã chìm. Để em yên khoảng sau thanh vắng của góc chùa chiêm bao đỏ chói. Sẽ về một nơi nào đó. Sẽ chiêu hồn con chim quí tình yêu trở về sống dậy, để sáng sáng gọi tên anh, chiều chiều gọi tên anh, yên lặng một mình.

Và cứ thế, cho đến bao giờ tiếng chuông gọi tình về đã lịm tắt đi. Tình yêu vốn không tai nghe, nên cũng chẳng cần tiếng gọi. Khi còn gọi tên, khi chuông còn gióng giả, là lòng còn nông nổi, tình còn u mê. Phải chờ đến khi thật vắng, thật im, như gục xuống lâu dài cõi chết, anh sẽ thấy em trở về. Không tiếng gọi nào ngân nga hơn đau khổ. Và không âm thanh nào cao vút hơn lặng yên. Anh đừng tìm kiếm, đừng hỏi han, đừng quắt quay hoảng hốt đi theo. Hãy yên và tắt tiếng chuông em đã gióng giả một lần, nhiều lần trong quá khứ. Cho đến một lúc nào đó, kiếp khác tìm lại đủ chút bổ dưỡng cho tình yêu, con chim quí lại trở về, dù từ đó chỉ để hót ca giữa lồng son tình nghĩa.”

Nguyễn thị Hoàng