Chương V

dịch giả: bảo sơn

Chương V

hông có lý gì để chậm ngày cưới lại, và cả hai chúng tôi đều muốn cưới cho sớm. Dì Cát thì tỏ ý muốn đi Mốt-Cu để đặt áo cưới cho tôi; mẹ chồng tương lai của tôi thì muốn cho con trai sắm đồ đạc mới, và sửa sang lại nhà cửa trước ngày hôn lễ; nhưng chúng tôi thì cho rằng tất cả những công việc ấy có thể để lại, nếu cần, sau sẽ làm, và quyết định sẽ cưới nửa tháng sau ngày sinh nhật của tôi, không cần quần áo cưới; không cần mời ai, không phù rễ, không tiệc tùng sâm banh, nghĩa là không có bày vẽ lôi thôi gì cả. Sách nói cho tôi hay rằng mẹ Sách không bằng lòng cho cưới xin như thế, không kèn trống, hòm xiềng, và sửa sang lại nhà cửa, khác hẳn đám cưới của chính mẹ Sách tốn kém tới ba vạn bạc. Rồi bà giấu Sách, lục hòm xiềng ra, và bàn kính với mụ quản gia về việc những rèm thảm, mâm đĩa, bà bảo những thứ ấy cần cho hạnh phúc của chúng tôi.

Dì Cát cũng thế, cũng bàn bạc với vú em. Dì nhất định cho rằng những người như chúng tôi thì chỉ biết nói những lời êm ngọt, bàn về tương lai, lo những chuyện đâu đâu; chứ có biết đâu rằng hạnh phúc của chúng tôi mà có bền vững là chỉ nhờ ở những cái áo sơ-mi khéo cắt, những đường viền khăn mặt khăn bàn tinh xảo. Bên nhà Sách và nhà tôi hàng ngày trao đổi với nhau những tin tức bí mật về những việc đương chuẩn bị; mẹ Sách và Dì Cát hai người tuy ngoài mặt đối với nhau rất là nhã nhặn, nhưng bên trong thì đã ngấm ngầm cỏ chuyện bất bình rồi. Bà An, mẹ chồng tôi, mỗi ngày tôi một biết rõ hơn ra, là một người kiểu cách, một bà chủ nhà rất nghiêm, một bà lớn phái cổ. Sách không những yêu mẹ vì bổn phận làm con, mà còn thành thực quý trọng mẹ coi như một người đàn bà thượng lưu tốt nhất, thông minh nhất, đáng yêu nhất. Bà luôn luôn tỏ ra rất tốt đối với chúng tôi, nhất là đối với tôi, bà sung sướng rằng con bà lấy vợ, thế nhưng khi tôi lấy tư cách là vợ chưa cười của Sách đến thăm bà, thì hình như bà có ý nói để tôi biết rằng đáng lẽ con bà còn có thể tìm được nơi xứng đáng hơn, và tôi đừng bao giờ nên quên điều ấy.

Tôi hiểu bà và biểu đồng tình với bà.

Trong hai tuần ấy, ngày nào chúng tôi cũng gặp nhau. Sách lại ăn cơm với chúng tôi và ở mãi cho tới nửa đêm. Tuy Sách bảo rằng Sách không thể sống mà không có tôi - và tôi biết là Sách nói thật - nhưng chẳng hôm nào chúng tôi gần nhau được trọn ngày cả; Sách vẫn tiếp tục lo công việc riêng của Sách. Cho đến hôm cưới, sự giao thiệp bề ngoài của chúng tôi không có gì thay đổi cả, Sách vẫn gọi tôi là cháu và tôi gọi Sách là chú; Sách không hôn tay tôi, không muốn gặp tôi riêng, mà hình như lại còn có ý tránh những lúc chỉ có hai người với nhau. Hình như Sách sợ không muốn để cho lòng mềm yếu đi. Tôi không biết trong hai chúng tôi ai đã thay đổi, nhưng bây giờ tôi thấy tôi ngang hàng với Sách về mọi mặt; Sách đã bỏ cái tính cố ý làm ra giản dị, cái tính mà tôi rất ghét ấy; trước kia tôi thấy Sách là một người đạo mạo khiến tôi kính, tôi sợ, nay tôi chỉ coi Sách là một đứa trẻ hiền lành, mê man vì sung sướng. Thế thôi, không có gì khác nữa! Tôi thường tự bảo Sách là một người y như tôi, không hơn chi cả. Hình như Sách không còn chi là bí mật đối với tôi nữa, tôi đã hiểu rõ Sách quá. Tất cả những điều tôi thấy ở Sách đều hết sức giản dị và hợp với tôi. Ngay các dự định về tương lai của Sách cũng là của tôi, rõ rệt và đích xác hơn.

Trời hồi này rất xấu, suốt ngày chúng tôi ở trong nhà, và hay ngồi nói chuyện thân mật ở một góc phòng khách giữa cái dương cầm và cái cửa sổ. Kính cửa sổ phản chiếu ánh sáng của những ngọn nến. Mưa rào đập xuống mái nhà, nước theo ống máng rơi xuống rồi lại bắn lên, hơi ẩm ở bên ngoài lùa qua khe cửa sổ vào. Chỗ chúng tôi ngồi thành ra sáng sủa, ấm cúng và vui vẻ hơn.

Một hôm ngồi chơi ở góc phòng ấy cũng đã khuya, Sách bảo tôi:

- Cháu có biết không, đã lâu chú muốn nói với cháu một chuyện. Trong khi cháu đánh đàn, chú chỉ nghĩ đến chuyện ấy.

- Chú đừng nói gì cả, cháu biết hết rồi.

- Phải đấy, chú không nói nữa.

- Không chú cứ nói đi. Chuyện gì thế?

- Cháu có nhớ cái hôm mà chú nói chuyện ông A và cô B không?

- Cháu quên thế nào được câu chuyện kỳ cục ấy! Cũng may mà nó kết cuộc khá...

- Công việc chú làm chỉ thiếu một chút thì đời chú chẳng còn gì là hạnh phúc nữa. Cháu đã cứu chú. Nhưng, điều quan trọng nhất là hôm ấy chú không nói dối, và chú xấu hổ, chú muốn thú thật với cháu hết từ đầu đến đuôi.

- Ấy thôi xin chú đừng nói nữa!

Sách cười đáp:

- Cháu đừng sợ, chú chỉ muốn bào chữa lại. Chú khơi ra câu chuyện ấy chỉ cốt để lý luận.

- Tại sao lý luận! Không nên.

- Cháu vụng về lắm. Sau khi bị thất vọng về mọi việc, và làm nhiều tội lỗi, chú trở về quê ở, chú đã quả quyết tự bảo là tình đối với chú đã hết rồi, chú chỉ còn có bổn phận thôi; lúc đầu chú không thấy rõ những cảm tình của chú đối với cháu, hơn nữa chú không thể nghĩ rằng nó sẽ đưa chú đi đến đâu. Chú hy vọng mà không trông chờ. Có lúc chú thấy hình như cháu làm đỏm, có lúc chú lại tin cậy cháu, và không biết mình phải làm thế nào. Nhưng sau cái chiều hôm ấy, chắc cháu còn nhớ cái buổi chiều hôm chúng mình đi chơi ở trong vườn, chú thấy cái hạnh phúc của chú lớn lao và khó đạt được quá. Nói tóm lại, nếu chú hy xọng mà không ăn thua gì thì sẽ ra làm sao? Chắc chắn là chú chỉ nghĩ đến chú, vì tính rất ích kỷ.

Sách nhìn tôi im lặng một lúc rồi lại tiếp:

- Thế nhưng những lời chú vừa mời nói với cháu không phải hoàn toàn là vô nghĩa. Chú có thể lo sợ, mà chú phải lo sợ chứ. Cháu đem lại cho chú nhiều thứ quá, mà chú thì chẳng đem lại cho cháu tí gì cả. Cháu chỉ như một đứa trẻ, một nụ hoa sắp nở, cháu mới yêu lần đầu tiên, còn chú...

Tôi nói:

- Phải đấy chú cứ nói thực đi.

Nhưng rồi tôi lại sợ, vội nói luôn:

- Thôi chú đừng nói gì nữa.

Chắc Sách đoán được ý tôi.

- Sao thế! Ví dụ: Trước kia chú đã yêu rồi? Có phải thế không? Chú có thể trả lời cháu được. Không, chú chưa yêu bao giờ cả. Chưa bao giờ chú có tình yêu giống như bây giờ...

Nhưng, đột nhiên như có một kỷ niệm đau đớn nảy ra ở trong lòng Sách. Sách dịu dàng nói:

- Không, chú lại còn cần phải được cháu yêu thì chú mới có quyền yêu cháu. Chú suy nghĩ nhiều trước khi thú thực tình yêu với cháu như thế chú có phải không? Chú đem lại cho cháu được gì? Tình yêu, ừ, phải rồi.

Tôi hỏi, nhìn thẳng vào mắt Sách:

- Thế không đủ sao?

- Ít quá, đối với cháu như vậy thì ít quá. Cháu trẻ, đẹp! Hiện giờ; nhiều đêm chú thường không ngủ được vì sung sướng quá và chú luôn luôn nghĩ tới cuộc đời của chúng ta sau này. Chú đã sống nhiều rồi và chú tự cho là đã đủ từng trải, hiểu biết để được sung sướng. Một cuộc đời yên lặng, cô đơn, trong chốn thôn quê hiu quạnh, hết lòng giúp đỡ những người mà mình rất dễ giúp đỡ; vả lại họ đã quen tính ấy đi rồi mình rất dễ giúp đỡ họ. Rồi lại còn có công việc làm, làm việc rất có ích, và được nghỉ ngơi này; có phong cảnh đẹp này, có sách, có tình yêu người mình sủng ái này, đấy hạnh phúc của chú đấy, ngoài ra chú không còn mong gì khác nữa, thế mà nay lại được hơn thế nữa, lại có thêm một người bạn gái như cháu, và có lẽ một gia đình, đấy là tất cả những ước vọng của một người đàn ông.

Sách lại tiếp:

- Đối với chú thì chú không còn trẻ trung gì nữa; nhưng còn đối với cháu, cháu chưa từng trải việc đời, cháu còn có thể tìm hạnh phúc ở chỗ khác, mà lại thiết thực hơn. Hình như đối với cháu ngày hôm nay, có hạnh phúc đấy là vì cháu yêu chú.

- Không phải, từ trước cháu đã mơ ước sống cái cảnh gia đình êm đềm như thế. Và những điều chú vừa nói, chính cháu đã nghĩ tới.

Sách cười, mơ màng nói:

- Cháu chỉ tưởng thế thôi. Chưa đủ đâu. Cháu trẻ và đẹp.

Tôi giận Sách không tin tôi và cứ nói đi nói lại mãi về việc tôi trẻ và tôi đẹp. Tôi bực mình nói:

- Thế thì chú yêu cháu làm gi? Vì cháu trẻ hay vì cái gì khác?

Sách nhìn tôi đăm đăm và quyến rũ:

- Chú không biết, nhưng chú yêu cháu.

Tôi không đáp, và tuy lòng không muốn nhưng mắt vẫn nhìn thẳng vào mắt Sách. Bỗng tôi thấy ở trong người tôi một sự thay đổi khác lạ; trước hết tôi không nhìn thấy những vật ở xung quanh rồi đến khuôn mặt của Sách cũng biến đi, chỉ còn có đôi mắt long lanh, hình như sát gần lại mắt tôi; rồi sau tôi có cảm giác như đôi mắt nhập vào tôi, mắt tôi hoa lên không trông thấy gì nữa, tôi vội cúi xuống để tránh cái nhìn đã làm cho tôi sợ hãi một cách thú vị ấy...

Buổi chiều hôm trước ngày cưới, là một buổi chiều rực rỡ đầu thu, sau những ngày mưa hè tầm tã. Trời hơi lạnh, ẩm và quang đãng; ngoài vườn cây trông đã thoáng có cái vẻ trơ trọi và quạnh hiu của mùa thu. Tôi đi về buồng ngủ, lòng sung sướng nghĩ đến ngày hôm sau đã là ngày cưới tôi, mà mai chắc trời lại đẹp nữa. Tôi cùng dậy với mặt trời, và khi sực nhớ đến là ngày hôm nay đây... tôi ngạc nhiêu và hoảng sợ? Tôi đi xuống vườn. Mặt trời vừa mọc, long lanh chiếu qua những cành cây trơ trụi lả. Lối đi thì đầy những lá khô dẫm lên kêu xào xạc. Những chùm thanh lương trà héo quắt lấm tấm nổi lên, rực rỡ giữa những khóm lá thưa thớt; hoa thược dược thì đã héo đen. Lần đầu tiên sương giá láng bạc những lá cây ngọn cỏ ở cạnh nhà. Trời trong và lạnh không vẩn một tí mây nào.

Tôi vẫn không dám tin tưởng vào hạnh phúc của mình, tự hỏi: “Có phải ngày hôm nay không nhỉ? Có thể rằng, từ mai trở đi, mình không còn ngủ dậy ở đây nữa, mà là ở trong một cái nhà ở thành Nam kia không? Có thể rằng mình sẽ không còn mong đợi Sách, đêm đến không còn nói chuyện với Dì Cát về Sách nữa không? Mình sẽ không còn ngồi với Sách ở bên chiếc đàn dương cần, trong tỉnh Bắc này nữa không? Mình không còn được tiễn Sách, và lo lắng hộ Sách một mình đi về trong đêm khuya nữa không?” Tôi còn nhớ chiều hôm Sách nói rắng: “Sách đến đây ngày hôm nay là lần chót” và Dì Cát thì bắt tôi thử lại bộ áo cưới và nói rằng: “để đến ngày mai mặc” và đã có một lúc tôi tin như thế; nhưng rồi sau tôi lại nghi ngờ. Có thể nào ngay từ ngày hôm nay, tôi sẽ về ở bên kia với mẹ chồng tôi mà không có vú em, không có lão Goa, không có Dì Cát được không? Có thể nào tôi không còn được hôn vú em, chúc vú ngủ ngon giấc, cùng được thấy vú em quen lệ làm dấu trên mình tôi và bảo tôi: “Em ngủ ngoan nhé!” nữa không? Có thể nào tôi sẽ không còn làm việc và chơi đùa với em Xuyến, sáng sáng không còn được gõ tay vào tường của buồng Xuyến, và nghe tiếng em cười dòn dã nữa không? Có thể nào, ngay từ ngày hôm nay trở đi, tôi đối với chính tôi sẽ là một người xa lạ, và sự thực hiện những ao ước hy vọng của tôi sẽ đem lại cho tôi một cuộc đời mới mẻ không? Mà cuộc đời mởi mẻ ấy có chắc chắc vĩnh viễn không? Tôi bồn chồn suốt ngày, mong đợi Sách, tôi không thể chịu được một mình với những ý nghĩ ấy của tôi được. Sách đến cũng sớm, và mãi lúc ấy tôi mới tin hẳn là lễ cưới của tôi là thực, và tôi cũng hết băn khoăn.

Trước khi ăn cơm, chúng tôi đi ra nhà thờ cầu nguyện cho thầy tôi.

Dọc đường lúc trở về, tôi đi yên lặng khoác tay người bạn thân nhất của thầy tôi, tôi nghĩ thầm: “Nếu thầy tôi còn sống!”. Trong lúc cúi lễ, đụng trán vào những viên gạch lạnh của tiểu giáo đường, tôi tưởng tượng thầy tôi rõ như thực, tôi tin chắc rằng linh hồn thầy tôi hiểu tôi và tán thành sự lựa chọn của tôi, hình như lúc bấy giờ linh hồn thầy tôi còn phảng phất đâu đây, ở trên đầu chúng tôi, và phù hộ cho chúng tôi. Tất cả những kỷ niệm, những hy vọng, những sự sung sướng và đau buồn của tôi đều tan ra hòa thành một cảm giác trang nghiêm và ngây ngất, hòa họp với cái không khí im lìm và mát mẻ, cái cảnh lặng lẽ, xác xơ của đồng ruộng; trời xam xám chiếu xuống mọi vật những tia sáng yếu ớt không đủ sức làm nóng má tôi. Hình như Sách hiểu và chia sẻ những cảm giác của tôi. Sách lặng lẽ bước đi, tôi liếc trộm thấy mặt lộ vẻ hân hoan và nhiễm một chút buồn dìu dịu, cái buồn của cảnh vật lúc đó và cũng là cái buồn trong lòng tôi. Đột nhiên, Sách quay lại; tôi biết là Sách định nói gì với tôi, tôi nghĩ thầm: “Không biết Sách có nói đúng với ý nghĩ của mình không?” thì đúng là Sách nói về thầy tôi, nhưng không gọi tên ra:

- Một hôm ông nói đùa với chú: “Nếu anh lấy con Mai nhà tôi!”

Tôi siết chặt cánh tay Sách nói:

- Hôm nay hẳn là thầy cháu vui lòng.

Sách nhìn tận mắt tôi:

- Lúc ấy cháu còn bé. Chú hay hôn đôi mắt cháu chỉ vì có một điều là nó giống mắt ông ấy, chú không ngờ rằng đôi mắt ấy ngày nay lại là của báu của chú. Lúc ấy chú gọi cháu là bé Mai.

- Bây giờ gọi cháu là em đi.

- Chính ý chú cũng muốn thế. Mãi đến hôm nay, hình như em mới thực là của anh.

Và đôi mắt bình tĩnh sung sướng của Sách nhìn tôi quyến luyến. Chúng tôi vẫn đi ngang qua cánh đồng, theo một con đường mòn lờ mờ, và chỉ có bước chân và tiếng nói của chúng tôi làm tan cảnh yên tĩnh. Một bên là một cánh đồng nâu lợt đầy rạ khô, một nông phu đang cày một luống đất đen mỗi lúc một rộng ra. Tầm mắt chúng tôi trông được ra mãi đằng xa tít, qua khỏi đường khe, đến tận một cánh rừng trơ trọi. Đàn ngựa ăn cỏ từ trên đi ngược xuống trông hình như gần lắm. Còn một bên và đàng trước mặt chúng tôi là một cánh đồng xanh xanh từng quãng lúa mùa thu chạy bát ngát đến tận vườn cây quanh nhà tôi. Trên mọi vât rải rác đó đây không biết cơ man nào là những sợi tơ trời; tơ bay lượn ở không trung, xung quanh chúng tôi, tơ vắt mình trên những cọng rạ, vương vào mắt, vào đầu vào quần áo chúng tôi. Khi chúng tôi nói thì giọng của chúng tôi vang lên và đọng lại ở trên đầu chúng tôi, trong không trung yên lặng, y như chỉ có độc hai chúng tôi ở trên đời dưới vòm trời xanh lấp la lấp lánh như giỡn ánh mặt trời.

Chính tôi, tôi cũng muốn gọi Sách bằng “Anh” nhưng không dám. Bỗng tôi líu nhíu nói rất nhanh và tôi thấy đỏ mặt lên:

- Sao anh đi nhanh thế?

Sách bước chậm lại nhìn tôi âu yếm hơn lên, sung sướng hơn lên.

Về tới nhà, chúng tôi thấy mẹ Sách đã đến rồi, đương đứng với mấy người khách, những người không thể không mời được, rồi cho mãi tới lúc ở nhà thờ ra, lên xe về thành Nam, không một lúc nào tôi và Sách được đứng riêng với nhau.

Nhà thờ thì gần như trống rỗng; tôi đưa mắt thấy mẹ chồng tôi đương đứng trên một cái thảm gần chỗ đàn hát; Dì Cát thì đội một cái mũ tết băng màu hoa cà, nước mắt chảy ròng ròng trên má; và hai ba người ở, họ nhìn tôi một cách tò mò. Tôi không nhìn Sách, nhưng tôi cảm thấy Sách ở bên cạnh tôi. Tôi chú ý nghe những câu kinh, có lúc tôi nhắc lại nữa, nhưng không một tiếng nào vang vào tâm hồn tôi. Tôi không thể cầu nguyện được, tôi ngẩn ngơ nhìn ảnh Đức Mẹ, những ngọn nến, chiếc thánh giá thêu trên áo của ông cố, tấm bình phong, những cửa kính, và tôi chẳng hiểu gì cả. Tôi chỉ cảm giác thấy có một sự biến cố khác thường đương xảy ở xung quanh tôi. Sau khi ông cố quay về phía chúng tôi với chiếc thánh giá, chúc mừng tôi, và nói rằng Thượng Đế trước đã khiến ông rửa tội cho tôi, nay lại cho phép ông làm phép cưới cho tôi. Dì Cát và mẹ chồng tôi hôn chúng tôi; và tiếng lão Goa oang oang lên gọi xe; tôi ngạc nhiên và giựt mình thấy lễ đã thành rồi, không có gì đặc biệt, huyền bí cả. Hai chúng tôi hôn nhau, nhưng tôi thấy cái hôn ấy đối với tôi hình như xa lạ không phải tự tâm mà ra. Tôi nghĩ thầm “Chỉ có thế thôi sao?”. Chúng tôi đi ra sân. Khi qua cái cửa tò vò thì nghe thấy tiếng bánh xe lăn nặng nề, một luồng không khí mát đập vào mặt tôi, Sách đội mũ và đỡ tôi lên xe. Trông qua cửa kính tôi thấy mặt trăng với cái quầng lạnh lẽo của nó. Chồng tôi ngồi bên cạnh tôi và đóng cửa xe lại. Có một cái gì đâm nhói vào lòng tôi. Tôi khó chịu với sự bình thản của Sách. Dì Cát nói giọng lanh lảnh, bảo tôi che đầu lại; bánh xe còn nghiến trên gạch rắn rồi mới lăn trên con đường đất mem. Tôi ngồi chúi vào một góc xe, nhìn qua cửa kính ra cánh đồng xa, và con đường đương trôi trong ánh trăng lạnh lẽo... Tôi không nhìn Sách, nhưng cảm thấy Sách ở bên cạnh. Tôi nghĩ thầm: “Mình mong đợi mãi những phút này, mà nó chẳng đem lại được một tí gì cho mình cả?” và tôi thấy bị xấu hổ nhục nhã ngồi trên xe ấy một mình với Sách. Tôi quay lại quyết định nói một câu gì với Sách. Nhưng tôi không tìm ra lời chi cả, hình như tôi mất hết dịu dàng, mà chỉ còn nhục nhã và sợ hãi.

Sách đáp lại cái nhìn của tôi nói:

- Đến phút này anh vẫn còn chưa tin là thực.

- Vâng, mà em không hiểu tại sao em thấy sờ sợ.

Sách cầm tay tôi, đầu hơi cúi xuống:

- Em sợ anh à?

Tay tôi thờ ơ đặt trên tay Sách, lòng tôi đau đớn thắt lại. Tôi lẩm bẩm:

- Vâng.

Nhưng, ngay lúc ấy, tim tôi lại bắt đầu đập mạnh lên, tay tôi run lên và nắm chặt lấy tay Sách, một hơi ấm dịu ngấm vào người tôi, và trong bóng tranh tối tranh sáng, mắt tôi tìm mắt Sách và đột nhiên tôi không thấy sợ nữa, tôi chợt hiểu cái sợ ấy là tình yêu, một tình yêu mới mẻ xấu xa hơn trước. Tôi cảm thấy tôi hoàn toàn thuộc về Sách và sung sướng thấy Sách có oai quyền đối với tôi.

Đánh máy: casau
Nguồn: VNthuquan.net- Thư viện Online
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 5 tháng 12 năm 2014