Chương 3

Có việc gì vậy, Lucas?

Maigret đứng trước cửa sổ hỏi ra. Phía sau ông là cảnh lộn xộn của căn phòng. Đằng trước là bộ mặt tươi tỉnh của Lucas trong bóng đêm.

— Không có gì, thưa sếp. Tôi đi tìm sếp.

Và Lucas phân vân nhìn vào trong nhà.

— Anh đã thuê phòng trọ chưa?

— Rồi, thưa sếp. Có một bức điện tín cho sếp. Đêm nay bà Goldberg sẽ tới đây bằng ôtô.

Quay lại, Maigret thấy Andersen đang đợi ông, mặt cúi xuống, Else đang hút thuốc lá, chân cựa quậy.

— Ngày mai tôi sẽ đến nói chuyện với hai người - Ông báo tin cho họ. - Xin cảm ơn...

Cô ta thân mật chào lại ông. Carl Andersen muốn tiễn hai người ra cổng.

— Ông không xem nhà để xe ư?

— Ngày mai...

— Xin nghe tôi, thưa ông cảnh sát trưởng. Chắc ông cho rằng thái độ của tôi có vẻ mập mờ. Xin ông hãy sử dụng tôi nếu tôi giúp được các ông một việc gì đó. Tôi biết mình là người nước ngoài và người ta đã gán cho tôi những trách nhiệm nặng nề. Tôi không thể làm gì được khi thủ phạm của vụ án chưa được tìm ra... Không nên chú ý đến sự vụng về của tôi...

Maigret nhìn thẳng vào mắt anh ta. Ông thấy cặp đồng tử buồn bã của anh đảo sang nơi khác. Carl Andersen khoá cổng và trở vào nhà.

— Có chuyện gì, Lucas?

— Tôi không yên tâm. Không hiểu tại sao ngã ba này gây cho tôi một cảm giác xấu...

Hai người bước trong đêm tối về phía bên kia đường. Rất ít xe cộ qua lại.

— Tôi cố hình dung ra vụ giết người - Anh ta nói tiếp - Càng nghĩ tôi càng thấy nó kỳ lạ.

Họ đi ngang biệt thự của Michonnet như là đỉnh của một tam giác, hai cạnh kia có xưởng sửa chữa ôtô và ngôi nhà Ba goá phụ. Từ đây tới xưởng ôtô dài bốn chục mét, tới nhà của anh em nhà Andersen là một trăm mét.

Người ta không thấy một chút ánh sáng nào trong ngôi nhà Ba goá phụ. Hai cửa sổ của nhà người kinh doanh bảo hiểm có ánh sáng nhưng có rèm che.

Bên cạnh xưởng ôtô là những cây xăng rồi đến một ô chữ nhật trong đó có ánh lửa và tiếng búa đe.

Hai người dừng bước và Lucas, người giúp việc lâu năm của Maigret, giải thích:

— Trước hết Issac Goldberg phải tới đây đã. Sếp đã nhìn thấy người ấy trong nhà xác ở Etampes chưa? Chưa ư? Một người đàn ông bốn mươi nhăm tuổi, người Ả Rập chính cống. Khoẻ mạnh, cằm bạnh ra, trán bướng bỉnh, tóc xoăn như lông cừu. Một bộ complet lịch sự. Một người thường đi đây đi đó, tiêu tiền không cần đếm. Trên đôi giày đánh xi bóng nhoáng có bùn... Có thể người ấy đã tới Arpajon bằng xe lửa, chỉ cần đi bộ thêm ba kilômét là tới đây thôi.

Tôi cho rằng người ấy tới Paris, sau đó tới Anvers băng ôtô. Bác sĩ nói trong dạ dày không còn thức ăn bữa chiều nhưng lại có một lượng lớn rượu sâm banh và hạnh nhân rang. Không một chủ quán nào bán rượu sâm banh đêm thứ bảy rạng ngày chủ nhật ấy và tôi đánh cuộc rằng cả thành phố này không đâu bán hạnh nhân rang...

Một chiếc xe tải chạy năm mươi kilômét một giờ gây ra những tiếng động ồn ào.

— Sếp hãy nhìn nhà để xe của Michonnet. Người kinh doanh bảo hiểm mới có chiếc xe sáu mã lực tương đối lịch sự một năm nay. Chiếc thứ nhất thì quá tồi nên nhà để xe để tuyềnh toàng bên cạnh đường với một ổ khoá. Anh ta không có thời gian để xây một nhà để xe khác. Như vậy thì phải đưa xe của Michonnet đến ngôi nhà Ba goá phụ, mở khoá cổng, mở khoá nhà để xe lấy chiếc xe cà tàng của Andersen ra, đưa chiếc xe mới vào. Rồi còn phải đặt xác Issac Goldberg vào trong xe... Không ai nhìn thấy, không ai nghe thấy gì! Không ai có chứng cứ ngoại phạm... Tôi không biết sếp có những cảm giác như tôi khi tới đây trong chiều tối nay không. Tôi như đã mất phương hướng. Hình như vụ án không phải đã diễn ra như vậy, rất không bình thường, rất ác hiểm...

Tôi đến gần cổng nhà Ba goá phụ. Tôi biết sếp đang ở trong ấy. Mặt tiền nhà rất tối, nhưng tôi thấy một quầng sáng màu vàng trong vườn... Thật là ngốc nghếch, tôi biết rõ! Tôi đã lo lắng cho sếp... Chúng ta có quay lại không? Người đứng sau rèm cửa sổ chính là mụ Michonnet. Có thể là tôi nhầm. Tuy nhiên, tôi xin thề rằng một nửa số lái xe trên đường đã nhìn tôi một cách khó hiểu.

Maigret nhìn xung quanh. Tối trời, người ta không nhìn thấy cánh đồng nữa. Trước mặt xưởng ôtô là đường đi Avrainville. Đường không trồng cây, giống như đường quốc lộ nhưng thay vào đó là những cột dây thép. Cách đấy chừng tám trăm mét thì có ánh sáng, đó là những ngôi nhà đầu tiên trong làng.

— Rượu sâm banh và hạnh nhân rang - Viên cảnh sát trưởng càu nhàu.

Ông đi thong thả và dừng lại trước xưởng sửa chữa ôtô trong đó dưới ánh đèn hồ quang, một người thợ đang thay lốp một bánh xe hơi. Trong xưởng có chừng mươi chiếc xe hơi, tất cả đều cũ kỹ, thuộc kiểu cũ trong đó có một chiếc thiếu bánh xe, không máy nổ, như một đống sắt vụn.

— Chúng ta đi dùng bữa thôi! Anh có biết bà Goldberg tới đây vào lúc mấy giờ không?

— Tôi không biết, thưa sếp. Có lẽ vào ban đêm.

Quán ăn Avrainville vắng khách. Trong quán có quầy hàng trên đó đặt một vài chai rượu, một lò sưởi lớn, một bàn Billiard, những chiếc ghế gổ cứng như đá, vải bọc đã thủng lỗ chỗ và một con chó đang nằm cạnh một con mèo.

Chủ quán dọn bàn, trong khi đó vợ ông ta đang nấu những lát cá trong bếp.

— Người chủ xưởng sửa chữa ôtô ở ngã ba tên là gì?

Maigret hỏi chủ quán trong khi nếm một miếng cá sardine.

— Tên là Oscar.

— Anh ta ở đấy đã lâu chưa?

— Có thể là tám năm... Có thể là mười... Tôi cũng có một chiếc xe tồi và một con ngựa. Sau đó...

Và người ấy tiếp tục phục vụ khách một cách không mấy hăng hái. Ông ta cũng ngại cảnh sát.

— Thế còn ông Michonnet?

— Đó là nhà kinh doanh bảo hiểm.

Đến đây là hết.

— Các ông dùng vang trắng hay vang đỏ?

Ông ta lúng túng mãi mới mở được nút chai rượu bị tụt xuống trước khi rót rượu vào cốc.

— Thế còn những người ở ngôi nhà Ba goá phụ?

— Tôi không thể nói nếu không tai nghe mắt thấy. Có một phu nhân vì rõ ràng cô ta là một phu nhân...

— Chín rồi! - Tiếng của vợ ông ta từ trong bếp vọng ra.

Cuối cùng Maigret và Lucas phải im lặng, mỗi người theo luồng suy nghĩ riêng của mình. Đến chín giờ sau khi dùng rượu calvados họ lại ra đường cái đi bách bộ rồi đi về phía ngã ba.

— Bà ta không tới.

—Tôi không hiểu Issac Goldberg tới đây làm gì. Rượu sâm banh và hạnh nhân rang ư? Có tìm thấy kim cương trong người ông ta không?

— Không. Chỉ có hai ngàn francs và một số tiền lẻ trong ví...

Xưởng ôtô vẫn có ánh sáng đèn. Maigret nhận ra nhà của Oscar không có rào chắn xung quanh mà nó nằm phía sau xưởng thợ nên người ta không thể nhìn thấy các cửa sổ của nó.

Người thợ máy trong bộ quần áo bảo hộ lao động, ngồi ở bậc lên xuống của một chiếc xe ôtô, đang ăn.

Và bất chợt người chủ xưởng từ trong bóng tối bên đường đi về phía hai viên cảnh sát.

— Chào các ông!

— Xin chào! - Maigret càu nhàu.

— Đêm nay đẹp quá! Nếu cứ tiếp tục như thế này thì chúng ta sẽ có một ngày lễ Phục sinh tốt đẹp...

— Nói xem! - Ông cảnh sát trưởng hỏi ngay - Xưởng thợ của anh mở cửa cả đêm ư?

— Mở cửa ư? Không! Nhưng ở đây đêm nào cũng có người gác, anh ta nằm trên một chiếc giường gỗ. Cửa khép, những khách quen thuộc cần gì thì cứ việc bấm chuông.

— Có nhiều xe chạy trên đường vào ban đêm không?

— Nhiều ư? Không! Tuy nhiên, vẫn có... Những chiếc xe tải đi Halles. Đây là vùng trồng ớt và nhất là cải xoong. Có nhiều xe thiếu xăng hoặc phải sửa chữa một hỏng hóc gì đó. Các ông có muốn uống gì không?

— Cảm ơn.

— Ông nhầm rồi. Nhưng tôi không nài ép. Ông chưa giải quyết xong vụ chiếc xe hơi ấy ư? Ông nên biết! Chắc hẳn Michonnet đã phát ốm lên! Nhất là khi người ta chưa trả lại lão chiếc xe sáu mã lực ấy!

Một chiếc đèn pha từ xa chạy đến và lớn dần lên. Tiếng máy nổ. Một mảng đen vụt qua.

— Bác sĩ ở Etampes! - Người chủ xưởng lẩm bẩm - Ông ấy đi Arpajon. Chắc hẳn bạn đồng nghiệp của bác sĩ đã giữ ông ấy lại để dùng bữa chiều...

— Anh quen tất cả những ôtô qua lại đây ư?

— Rất nhiều... Chú ý! Hai chiếc đèn dầu kia. Đó là xe chở cải xoong đi Halles. Họ cũng chẳng bật đèn pha lên nữa, xe chiếm gần hết lòng đường!... Chào Jules!

Từ trên xe tải có tiếng người đáp lại và sau đó người ta chỉ còn thấy một chấm đỏ của đèn hậu rồi mất hẳn.

— Chuyến tàu tốc hành chín giờ ba mươi hai phút. Các ông không muốn uống gì thật ư?... Này Jojo! Khi ăn xong anh kiểm tra lại bơm của cây xăng số ba...

Lại có ánh đèn pha. Một chiếc xe nữa chạy qua. Nhưng không phải là bà Goldberg.

Maigret hút thuốc liên tục. Mặc Oscar một mình đứng trước xưởng sửa chữa, ông và Lucas đi đi lại lại trên đường; thì thầm nói chuyện.

Không có một tia sáng nào trong nhà Ba góa phụ. Hai viên cảnh sát qua lại mười lần hàng rào. Cả mười lần Maigret ngước mắt nhìn lên cửa sổ mà ông biết đấy là phòng của cô Else.

Sau đó là nhà của Michonnet, mới xây, không theo một phong cách nào cả, có cánh cửa bằng gỗ sồi đánh vécni và mảnh vườn kỳ cục của nó.

Rồi đến xưởng sửa chữa ôtô, người thợ máy đang sửa chữa chiếc bơm ở cây xăng còn Oscar thì hai tay đút túi góp ý kiến.

Một chiếc xe tải từ Etampes đi Paris chạy tới, dừng lại để lấy thêm xăng. Một người áp tải đang ngủ trên những sọt rau. Xe đi qua xưởng thợ hằng đêm vào cùng giờ này.

— Ba chục lít!

— Được chưa?

— Được rồi!

Máy khởi động và chiếc xe chạy sáu mươi kilômét một giờ đi Arpajon.

— Bà ấy không tới! - Lucas thở dài nói - Có lẽ bà ấy đã quyết định nghỉ lại ở Paris.

Họ đi đi lại lại quãng đường ba lần nữa, sau đó Maigret và Lucas trở về Avrainville. Khi hai người đến gần quán trọ thì thấy trong quán chỉ còn một ngọn đèn và không có ai ngồi ở phòng ăn uống cả.

— Hình như tôi nghe thấy tiếng xe hơi.

Họ quay lại. Đúng thế. Hai ngọn đèn pha chọc thủng màn đêm. Một chiếc ôtô đỗ trước xưởng sửa chữa. Ai đó cất tiếng.

— Họ hỏi thăm đường...

Cuối cùng xe chạy tiếp làm nổi bật những cột dây thép. Đèn pha chiếu vào Maigret và Lucas đang đứng trước quán trọ.

Một tiếng phanh gấp. Người tài xế xuống xe đến mở một cánh cổng.

— Có đúng ở đây không? - Một giọng phụ nữ từ trong xe hỏi ra.

— Đúng, thưa bà... Avrainville đây rồi. Và có một cành thông treo trước cổng.

Một chân người đi tất lụa bước ra khỏi xe. Maigret tiến lại...

Cùng lúc ấy, một tiếng nổ, một tiếng kêu và người phụ nữ ngã gục đầu xuống đất, chân co, chân duỗi.

Viên cảnh sát trưởng và Lucas nhìn nhau.

— Hãy cấp cứu bà ta! - Maigret kêu to.

Nhưng ông đã mất một vài giây đồng hồ. Người lái xe hốt hoảng đứng chôn chân tại chỗ. Một ô cửa sổ trên lầu một của quán trọ bật mở.

Tiếng nổ xuất phát từ cánh đồng bên phải đường cái. Maigret vừa chạy vừa rút súng trong túi ra. Ông nghe thấy tiếng động gì đó. Tiếng chân người trên đất ẩm ướt. Nhưng ông không nhìn thấy gì cả vì ánh đèn pha chiếu sáng choang bên kia làm cho bên này tối càng thêm tối.

Ông quay lại và kêu lên:

— Chiếu đèn!

Tiếng kêu không có hiệu quả. Ông kêu to một lần nữa. Người lái xe và Lucas rọi đèn pha về phía viên cảnh sát trưởng.

Bóng của ông vươn dài trên cánh đồng.

Kẻ giết người đã chạy xa, hoặc bên phải, hoặc bên trái, ngoài chùm sáng của đèn.

— Đèn pha, của khỉ! - Cuối cùng thì Maigret gầm lên.

Ông điên cuồng nắm chặt bàn tay lại. Ông chạy theo hình chữ chi như con thỏ bị săn đuổi. Khái niệm về khoảng cách dưới ánh sáng không chính xác nữa. Và bỗng nhiên ông nhìn thấy những cây xăng trước cửa xưởng sửa chữa ôtô cách đó chừng một trăm mét.

Một bóng người giọng khàn khàn cất lên:

— Có chuyện gì vậy?

Tức giận Maigret đứng lại và nhìn Oscar từ đầu xuống chân và thấy rõ giày vải của anh ta không lấm bùn.

— Anh không nhìn thấy người nào ư?

— Trừ một chiếc xe hỏi thăm đường đi Avrainville...

Viên cảnh sát nhìn thấy một chấm đỏ của đèn hậu xe ôtô ở phía Arpajon.

— Xe nào kia?

— Một chiếc xe tải đi Halles.

— Nó có dừng lại đây không?

— Đã dừng lại để lấy thêm hai chục lít xăng...

Có sự lộn xộn ở phía quán trọ và đèn pha vẫn chiếu sáng cánh đồng hoang vắng. Bất chợt Maigret đến trước nhà của Michonnet và bấm chuông.

Một con mắt nhìn ra.

— Ai vậy?

— Cảnh sát trưởng Maigret. Tôi muốn nói chuyện với ông Michonnet.

Người ta kéo xích sắt. Có tiếng mở khoá. Bà Michonnet xuất hiện, lo ngại nhìn ngược nhìn xuôi con đường.

— Ông không trông thấy nó ư?

— Nó không ở đây ư? - Maigret hỏi với tia hy vọng mỏng manh.

— Có nghĩa là... Tôi không biết. Tôi... Vừa rồi có tiếng súng, phải không?... Nhưng, mời ông vào đã!

Bà ta khoảng bốn chục tuổi, mặt có vẻ lấm lét.

— Ông Michonnet đi ra ngoài một lúc...

Cánh cửa bên trái của phòng ăn mở toang. Bàn ăn chưa dọn.

— Ông ta đi từ lúc nào?

— Tôi... Tôi không biết. Có thể đã nửa tiếng đồng hồ.

Có vật gì đó động đậy ở trong bếp.

— Bà có người giúp việc không?

— Không. Có thể đấy là con mèo...

Maigret ra mở cửa và thấy Michonnet đang đứng ở ngoài vườn. Giày của ông ta bê bết bùn. Ông ta đang lau trán.

Hai người sững sờ và yên lặng nhìn nhau một lúc.

— Vũ khí của ông đâu?- Cảnh sát trưởng hỏi.

— Tôi...

— Đưa vũ khí đây, nhanh lên!

Nhà kinh doanh bảo hiểm đưa ra cho ông một khẩu súng lục lấy từ túi quần ra. Nhưng sáu viên đạn còn nguyên trong ổ. Nòng súng vẫn lạnh.

— Ông ở đâu về?

— Ở đằng kia...

— Là ở đâu?

— Đừng sợ, Emile! Người ta không làm hại ông đâu! - Bà Michonnet nói chen vào - Thật là quá đáng... Và anh rể tôi là thẩm phán ở Carcassonne.

— Thưa bà, tôi đang hỏi chuyện chồng bà... Ông từ Avrainville về, đúng không? Ông đến đấy làm gì?

— Avrainville ư? Tôi ư?

Anh ta run lên. Anh ta cố gắng đứng vững, nhưng rất hốt hoảng.

— Xin thề với ông là tôi ở nhà Ba quả phụ về. Tôi muốn tự mình xem xét, vì...

— Ông không từ cánh đồng về ư? Ông không nghe thấy gì ư?

— Một tiếng súng ư? Ai bị giết?

Ria mép của ông ta quặp xuống. Ông ta nhìn vợ như một đứa trẻ nhìn mẹ trong lúc gặp nguy hiểm.

— Xin thề với ông, ông cảnh sát trưởng. Xin thề với ông...

Ông ta giậm chân xuống đất trong khi mắt tuôn ra những giọt lệ.

— Thật là vô lý! - Anh ta bỗng nổi xung lên - Xe của tôi bị đánh cắp! Người ta đặt xác chết vào trong xe tôi! Và người ta từ chối không trả lại nó cho tôi, chiếc xe mà tôi phải dành dụm trong mười lăm năm để mua nó! Và người ta lại tố cáo tôi là...

— Im đi, Emile. Để tôi nói chuyện với ông ta!

Nhưng Maigret không để mụ kịp nói tiếp.

— Trong nhà còn vũ khí nào khác không?

— Chỉ có khẩu súng này, khẩu súng tôi mua trong khi ở biệt thự. Đạn vẫn là đạn của người bán nạp vào.

— Ông từ nhà Ba góa phụ về ư?

— Tôi sợ người ta đánh cắp chiếc xe của tôi một lần nữa. Tôi muốn tự mình điều tra vụ này, tôi trèo qua tường để vào trong vườn...

— Ông có nhìn thấy họ không?

— Ai kia? Hai anh em nhà Andersen ư? Có, họ ở trong phòng khách. Họ cãi nhau suốt một tiếng đồng hồ.

— Ông trở ra khi nghe thấy tiếng súng ư?

— Vâng. Nhưng tôi không tin chắc đấy là tiếng súng. Tôi tưởng là như vậy thôi... Tôi đã lo ngại...

— Ông không thấy ai khác nữa chứ?

— Không thấy ai cả.

Maigret đi ra cổng. Khi cổng mở, ông thấy Oscar vội vàng chạy tới gặp ông.

— Đó là người đồng sự của ông bảo tôi đến để nói với ông rằng người đàn bà ấy đã qua đời. Người thợ máy của tôi đã đi báo cảnh sát ở Arpajon. Viên cảnh sát mang tới một bác sĩ... Ông cho phép chứ? Tôi phải về trông xưởng sửa chữa của tôi...

Người ta vẫn nhìn thấy ánh đèn pha ở Avrainville; đèn pha sáng chói chiếu một mảng tường quán trọ, có những bóng người đi lại bên chiếc xe hơi...