LỜI MỞ ĐẦU
Thời gian như đưa thoi, nhanh hơn cả một mũi tên. Mới đó mà đã một năm ngày giáo sư, tiến sỹ Trần Văn Khê - một con người đặc biệt, một bậc thầy lớn, một học giả và hành giả chân chính - rời bỏ cõi đời này.
Sáng nay, như thường lệ, tôi ngồi thiền. Rồi ra bàn làm việc. Tự nhiên giơ tay với lên giá sách, tôi nhặt được mấy vần thơ của chị Bùi Kim Anh:
“Tìm lặng yên giữa chốn thiền
Lòng thơ nhẹ bớt ưu phiền được chăng
Tìm nơi đây sự vĩnh hằng
Tối nghe đủng đỉnh mảnh trăng thượng tuần
Lâng lâng trong tiếng chuông ngân
Lời kinh nhẹ tiếng bước chân thoảng về
…
Có mây gió lạc khoảng trời
Nghe không tiếng gọi chơi vơi ơ kìa”.
Tiếng thơ như tiếng lòng tôi. Bài thơ tôi tình cờ đọc được như viết riêng cho tôi trong nỗi nhớ về giáo sư Trần Văn Khê. Tôi đứng dậy vào phòng Phật tụng một thời kinh, gửi tâm, trải lòng với Phật và như tâm sự với vị giáo sư đáng kính và lỗi lạc của tất cả chúng ta. Hình như bước chân của giáo sư vẫn đâu đây quanh tôi. Hình như bàn tay của giáo sư vẫn như đang nắm chặt tay tôi như thuở nào.
Tôi may mắn biết đến giáo sư Trần Văn Khê từ lâu và đã học được rất nhiều từ ông, từ phong cách sống đến tinh thần phụng sự, từ cách nghiên cứu đến khả năng ngoại giao, từ nụ cười thân thiện đến sự nhiệt tình, từ sự học sự đọc đến cách giảng bài hay, cách nói chuyện hóm hỉnh…
Giáo sư Trần Văn Khê không dạy trực tiếp tôi, chẳng là thầy giáo trên giảng đường của bạn và của nhiều người, nhưng tôi và biết bao quý vị vẫn gọi giáo sư là Thầy. Thầy ở đây là bởi vốn kiến thức và trí tuệ mà chúng ta học qua những trang viết, qua những bài nói chuyện của ông. Chữ “Thầy” ở đây là cái Tâm của giáo sư, là cả một sự nghiệp vinh quang và cao cả.
Giáo sư Trần Văn Khê nổi tiếng ở Pháp và phương Tây hơn là ở Việt Nam. Cho đến khi giáo sư chuyển về sống ở Sài Gòn, dân ta mới biết về Thầy nhiều hơn. Từ đó, chúng ta có cơ hội tiếp xúc và học được nhiều điều. Dân ta được hưởng lợi nhiều lắm. Tôi là một trong số đó.
Tôi may mắn có hai người bạn lớn, một sống ở Huế, một ở Sài Gòn. Hai người bạn thân thiết này không ai khác chính là anh Nguyễn Đắc Xuân và chị Thế Thanh. Chúng tôi không gặp nhau nhiều nhưng rất yêu quý nhau, thường xuyên hợp tác và trao đổi với nhau.
Thế rồi tình cờ chúng tôi lại nằm trong ban tổ chức lễ tưởng niệm một năm ngày mất của giáo sư Trần Văn Khê. Nhiều hoạt động được diễn ra trên cả nước, trong đó quan trọng nhất là cuốn sách mà bạn đọc đang cầm trên tay.
Chúng tôi đã cố gắng hết sức có thể để xuất bản sách trong một thời gian ngắn. Đây là công sức của cả một tập thể mà công lớn nhất thuộc về anh Nguyễn Đắc Xuân, chị Thế Thanh và các tác giả khác. Tôi đã đọc rất kỹ các bài viết và nhận thấy giá trị to lớn của những câu, những chữ, những tấm lòng. Hình như mỗi tác giả mở tâm ra, trải lòng ra để hòa vào “Tâm và Nghiệp” của giáo sư Trần Văn Khê.
Cuốn sách được ra đời là niềm hạnh phúc lớn lao của tất cả chúng ta. Xin dâng những cuốn sách đầu tiên lên bàn thờ giáo sư Trần Văn Khê như một sự biết ơn chân thành, như tình cảm của 93 triệu người con đất Việt dành cho Thầy. Mà không, như tấm lòng của bạn bè anh em và học trò từ rất nhiều quốc gia, trên khắp thế giới chứ. Tôi cũng mong đến ngày gặp được giáo sư Trần Quang Hải, cũng như những người con, người cháu khác của giáo sư để tặng sách.
Chúng tôi kính mong bạn đọc cảm thông cho sự vụng dại và những sai sót không đáng có trong cuốn sách này.
Tiến sỹ Nguyễn Mạnh Hùng Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Sách Thái Hà