Chương 2

THỌ qua khỏi con lộ đá, nối liền Chợ Lách - Vĩnh Long là vào ấp Phước Định, một ấp nhỏ sung túc nhứt của làng Bình Hòa Phước.

Đường làng nhỏ hẹp xuyên qua những vườn dừa đơm trái và bị đứt khoảng bởi những mương nhỏ có cầu khỉ nối liền.

Mỗi khi trời mưa xuống, những cây cầu khỉ nầy đều trơn nhớt. Có lần Thọ bị trợt chân nhào xuống mương, nên chàng nhớ mãi.

Ở xóm Phước Định có rất nhiều nhà khá giả. Dọc bên đường những nóc ngói đỏ, mọc rải rác trong những khu vườn rợp bóng cây.

Nhà ông Hội Đồng ở tận cuối xóm gần bờ sông Cái, đất ở cù lao bồi nầy đều thuộc về ông. Hàng rào me keo trước sân nhà kéo dài gần bảy tám trăm thước, thường được cắt xén cẩn thận, nhưng bây giờ đã bỏ phế, nhiều chỗ cành lớn mọc chồm ra đường hay từng khoảng bị chặt bỏ trống.

Chiếc cầu ván trước cổng nhà, chỗ Thọ đã bắt gặp Mai ngồi câu cá dưới chiều tà, bây giờ chỉ còn sót lại vài cột trụ xiêu vẹo. Điêu tàn như thấp thoáng đâu đây, gợi lòng người nhìn cảnh cũ chút niềm chua xót.

Thọ đứng trước cổng nhìn con đường lót gạch tàu thẳng vào cửa chính của tòa nhà nền đúc, cất theo lối cổ mà qua những năm xa cách, chàng vẫn thấy như xưa. Thọ nhớ nhà này có hai con chó hung tợn, nên chàng chần chờ chưa dám vào. Cảnh yên lặng khiến Thọ có cảm tưởng mọi người yên lành trong giấc nghỉ trưa. Chàng e ngại mình đi thăm ông bà Hội Đồng không nhằm lúc. Không một bóng người và hai con chó kia cũng vắng dạng.

Thọ còn đang bỡ ngỡ không biết có nên vào hay không thì ở cửa cái tòa nhà, một thiếu nữ chợt hiện ra. Nàng nhìn phía cổng hơi ngập ngừng rồi bước về phía Thọ. Dáng nàng uyển chuyển dịu dàng, mái tóc đen huyền buông xõa thòng quá tầm lưng, đong đưa qua lại theo nhịp bước.

Thọ kêu lên nho nhỏ:

— Mai!

Thật không ngờ! Mai đổi khác hơn mấy năm về trước rất nhiều. Nàng không còn là cô gái bé bỏng ngồi câu cá dưới bờ sông mà mỗi lần gặp Thọ lại e thẹn cúi đầu, dù đã quen biết.

Bây giờ, Mai là một thiếu nữ đang tuổi dậy thì, đẹp dịu dàng như một đóa hoa tươi thắm vừa chớm nở giữa ruộng đồng.

Mai đến trước mặt Thọ cúi chào. Nàng cố giữ vẻ bình tĩnh, nhưng Thọ cũng nhận thấy sự ngạc nhiên hiện lên trong đôi mắt nàng.

Thọ chào nàng và hỏi:

— Hai bác có nhà không cô Mai?

Đôi mắt thiếu nữ sáng lên niềm vui. Nàng không giấu được vẻ luống cuống khi đáp lời Thọ:

— Dạ, ba má em đi Đồng Phú hồi sáng.

Thọ thất vọng nói:

— Tiếc quá! Lâu ngày đến thăm lại gặp lúc hai bác đi vắng.

Mai nhìn xuống để giấu nụ cười tự nhiên rồi hỏi:

— Anh mới về hả anh Thọ?

— Tôi về mấy hôm nay. Bận nhiều việc chưa kịp đến thăm hai bác. Thật lỗi quá!

Mai nghiêm trang mời Thọ:

— Anh vào nhà chơi, lát nữa chắc ba má em về.

Thọ đã định cáo từ để hôm khác trở qua, nhưng rồi chàng lại muốn nấn ná trò chuyện với Mai, người mà mẹ chàng định hỏi cưới cho chàng. Thọ muốn hiểu nàng thêm, dù trong lòng chưa có ý-niệm gì về cuộc hôn nhân đó. Chàng gật đầu rồi theo Mai.

Sự nhận xét đầu tiên của Tnọ đối vái Mai là nàng lởn lên, đẹp hơn trưác. vẻ hồn nhiên tươi trẻ của Mai chắc chắn sẽ an ủi được những tâm hồn buồn nàn vì Sự phức tạp của ẹuộc đời. Ờ nàng, Thọ tlm thấy được sự tinh khiết, trắng trong cửa một đóa hoa vừa hé nụ khoe sắc hương. Thọ không thấy lòng mình rung động sâu xa trước vẻ đẹp hồn nhiên ấy xong chàng phải nhận là mình có cảm tình khi đổi diện với nàng.

Vào tới trong nhà, Mai mời Thọ ngồi. Nàng gọi chị ở pha trà đãi khách nhưng khi nhìn tách nước bốc lên hơi nóng giữa trời trưa, nàng thấy mình không khéo, nên nói:

— Anh uống nước dừa nghen? Hồi trước anh thích uống dừa lắm mà.

— Cô nhớ rõ quá.

Rồi Thọ vui vẻ tiếp:

— Tôi nhớ những buổi trưa mình đi hái dừa ngoài vườn, có Dung nữa đó?

— Em nhớ...

Đôi má Mai ửng hồng,Thọ nhìn nàng mỉm cười:

— Tôi tưởng ra vườn uống dừa có lẽ mát hơn.

Mai hơi e ngại một chút rồi đáp:

— Dạ!

Thọ đứng lên theo Mai. Chàng còn nhớ rõ lối đi bên hông nhà. Vườn sau vắng lặng. Buổi trưa, nóng bức, chim chóc uể oải không buồn ca hót. Những hàng quít thẳng băng chạy múc ngoài ruộng xa, gốc nào cũng sai trái ửng vàng. Thọ buộc miệng nói:

— Đẹp quá!

Mai ngẩng lên nhìn chàng rồi ngó theo tầm mắt của Thọ. Nàng chợt hiểu và cảm thấy vui vui trước thái độ bỡ ngỡ của người bạn trai.

Thọ hỏi:

— Quít sai trái quá, chắc hai bác thâu huê lợi nhiều lắm.

Mai mỉm cười đáp:

— Em không biết rõ!

Thọ mỉm cười nhìn Mai:

— Cô vô tư quá!

Lòng Mai tràn ngập sự tươi vui. Nàng vui sướng vì có dịp được nói về mình với người nàng yêu mến:

— Không hiểu sao em không thích nghĩ ngợi nhiều về những việc xảy ra quanh mình? Đó có phải là tật xấu không anh?

Thọ nhìn nàng như tìm hiểu. Chàng còn đang nghĩ một câu để trả lời cho Mai vừa lòng thì nàng đã lảng sang chuyện khác:

— Anh đi lâu quá mới về dưới nầy.

Rồi nàng lại chỉ tay về phía bờ ao nói mau:

— Con chim thằng chài đẹp quá! Nó sắp sửa nhào xuống nước đó...

Nàng lại reo lên:

— Chậm quá! Nó bắt hụt con cá rồi.

Con chim đập đôi cánh bay lên, làm bắn tung những giọt nước còn đọng lại trên mớ lông vàng, xanh, tím, đỏ, khiến Thọ và Mai phải ngước nhìn theo nó.

— Đẹp quá!

Thọ vừa nói vừa nhìn Mai và bắt gặp đôi mắt nàng đang âu yếm nhìn mình. Chàng quay đi nơi khác. Mai thấy lòng rào rạt. Nàng tưởng chừng như Thọ có ý khen mình.

Thình lình nàng hỏi Thọ:

— Bao giờ anh đi?

Thọ như sực tỉnh giấc mơ. Chàng đáp, giọng nói không buồn không vui:

— Tôi cũng chưa biết chừng nào! Có lẽ tôi ở luôn dưới nầy.

Mai trách móc:

— Anh không biết được anh nữa sao?

Câu nói đó khiến Thọ cúi mặt. Tự dưng chàng mỉm cười, nụ cười không hợp với cảnh êm đềm hiện tại vì nó có vẻ buồn buồn, pha lẫn sự bực bội:

— Có lúc tôi không biết mình sẽ làm gì nữa?

Giọng nói của Thọ làm cho Mai không rõ được chàng đang vui hay buồn. Nàng ngơ ngác nhìn chàng và có cảm tưởng như Thọ đang khổ sở hoang mang hay bất mãn sự gì?

Giữa nàng và Thọ vụt chốc trở nên xa lạ. Trong cảnh êm dịu nầy, lẽ ra hai người phải vui vì những kỷ niệm êm đềm cũ, song có gì như ngăn cản sự đó với hiện tại mà Mai cũng không rõ nữa!

Nàng lặng im suy nghĩ. Lần đầu tiên trong đời. nàng phải bận óc về một chuyện rắc rối không đâu.

Mai hỏi:

— Anh có vẻ lạ hơn ngày trước. Em không hiểu anh ra sao nữa!

Thọ cười đáp:

— Tôi thành ra bí mật đối với cô? Nhưng thôi, cô chú ý làm gì những chuyện đó.

Một con cá quậy dưới nước và lội mau về phía đầu mương làm thành hai làn nước rẽ cuộn lên, y như hai đợt sóng sau chiếc tàu đã tắt máy. Thọ kêu lên:

— Con cá lớn quá!

— Ở mương nhà có nhiều cá lớn lắm.

Khi hai người ngồi dưới bóng râm mát cạnh bờ ao với mấy trái dừa xiêm thì Thọ gợi chuyện cũ:

— Hồi xưa, mình cũng ngồi chỗ này.

— Anh nhớ dai lắm.

— Có gì mà nhớ với không? Tự nhiên cảnh đó đã in trong óc mình.

— Anh nói phải. Tự nhiên mình nhớ mà không cần chú ý đến.

Bỗng dưng hai người im lặng. Một lúc Thọ hỏi tiếp:

— Cô thôi học từ hồi nào?

— Hồi Tây chiếm Vĩnh Long.

— Cũng gần 4 năm rồi.

— Ở nhà đọc sách tự học cũng thích anh à! Ba má không cho em đi xa, mà em nghĩ cũng hữu lý. Em cần có chút ít học thức là đủ, không nên học nhiều quá vì con gái học nhiều cũng lẩn quẩn ở nhà, có làm ông gì, bà gì đâu?

Thọ cười nói:

— Hai bác sợ cô đi xa không yên lòng được trong thời nầy, chớ tôi tin hai người không nghĩ vậy đâu. Ai lại không muốn cho con học giỏi hơn người?

— Nhưng em tự học cũng đủ rồi!

Thọ nhìn nàng, không tin lời nói đó vì chắc chắn Mai không ưa tìm tòi những gì ối óc hay đòi hỏi sự trì chí.

Thọ nín lặng. Mai vụt hỏi:

— Anh chê em dốt hả?

Thọ phản đối ngay:

— Không. Cô đừng hiểu lầm. Nào tôi có ý đó!

Mai mỉm cười hỏi:

— Còn anh? Độ nầy học hành ra sao?

— Anh Hai vừa cho tôi nghỉ học để lo việc nhà. Thật ra, tôi cũng không thích ngồi mãi trong lớp hay theo một ngành chuyên môn nào!

— Vậy anh định làm gì?

— Tôi cũng chưa biết...Tôi...

Câu chuyện lại xoay về hướng cũ nên cả hai đều bí lối như lần trước. Lần nầy, Mai đã ý thức việc đó. Nàng nghĩ không nên làm phiền Thọ mà mình cũng lại bực bội lây. Mai nói lảng:

— Cây dừa nầy ngọt lắm!

— Thấy trái là tôi chắc ngọt rồi.

Thọ đã vạt xong trái dừa và bưng đưa cho Mai. Nàng đỡ lấy nhưng không uống.

Chàng lại vạt một trái khác, đưa lên uống rồi hỏi:

— Kìa sao Mai không uống? Hay cô nhường cho khách?

Mai cười đáp:

— Không phải vậy đâu anh? Em đau mới mạnh không dám uống dừa.

Thọ gật đầu tỏ ý hiểu. Giữa lúc ấy, chị ở ra đến nơi và nói:

— Cô Hai! Ông bà gọi cô.

Thọ đứng lên, trong lúc Mai hỏi chị ở:

— Ba má tôi vừa về hả?

- Dạ.

Vừa chú ý nghe, Thọ ngước mắt nhìn lên. Qua những cành lá xanh tươi, rung rinh theo gió thoảng, mặt trời đã chếch bóng.

Chàng nói:

— Thời giờ mau quá, chiều rồi.

Mai gật đầu tỏ ý nghe chàng nói và bảo chị giúp việc:

— Được rồi, tôi vô liền.

Thiếu phụ nhìn hai người mỉm cười, nụ cười vui vẻ như ẩn chứa sự tình gì, khiến Mai và Thọ ngượng nghịu bên nhau.

Mai nhìn lảng đi, đôi má đỏ ửng. Nàng xao xuyến bâng khuâng nỗi tình khó tả. Trong sự e thẹn còn pha lẫn chút gì êm ái, dịu dàng mà nàng cảm thấy thoáng hiện trong tim...

Thọ nhìn vào nhà nói bâng quơ:

— Bồ câu trắng trên nóc nhà cô đẹp quá.

Mai hình như không nghe tiếng Thọ vì nàng không đáp mà lẳng lặng bước đi.

*

Mai bước chậm trên con đường đá sỏi, dọc theo ven sông, trong buổi chiều êm ả. Lòng nàng cũng êm dịu, nhẹ nhàng như buổi chiều đang đi đến hoàng hôn. Cây bông chúa trước nhà nở hoa thoảng hương thơm ngào ngạt trong gió, thắm dịu lòng nàng, khiến Mai thấy hồn mình lâng lâng như đang đi trên đường đầy hoa đẹp. Sự có mặt của Thọ từ trưa đến giờ trong nhà nàng khiến Mai nghĩ ngợi nhiều. Những lời nói vui vui của Thọ như nhắc nhở Mai tất cả những kỷ niệm của thời thơ ấu.

Mấy năm về trước, nàng và Thọ là đôi bạn trẻ tuy bề ngoài không thân nhau nhưng bên trong rất mến nhau. Nàng hiểu Thọ qua em gái chàng là Dung, qua những mẫu chuyện ở học đường và nàng rất cảm phục chàng. Cảm tình ấy Mai giữ mãi đến ngày nay. Gặp lại Thọ, qua bao năm xa cách, nàng bỡ ngỡ đôi chút nhưng rồi những kỷ niệm thời xưa được khơi dậy trong lòng. Mai nhận thấy mình đối với chàng cũng như tự thuở nào. Nàng chưa có ý niệm rõ rệt về tình yêu, nhưng trong sự đối xử giữa cha mẹ nàng với Thọ. Mai có cảm tưởng như ông bà dự định một sự gì có liên quan đến tương lai của nàng và người bạn trai dễ mến.

Mai ngồi xuống bãi cỏ bên bờ sông nhìn dòng nước trong xanh, êm đềm chảy, cuốn nhẹ những tấm lá vàng héo về một hướng. Có con chim chìa vôi đang hót gió lẻ loi đâu đó, làm tăng thêm sự vắng lặng buổi hoàng hôn. Bóng nắng đã tan mờ trên các ngọn cây, không gian cũng nhạt màu. Văng vẳng nơi nào tiếng chuông nhà thờ đổ ngân nga.

Bỗng Mai quay nhìn lại. Hình như có tiếng chân ai nhè nhẹ sau lưng nàng. Mai bắt gặp đôi mắt Thọ đang chăm chú nhìn mình.

Nàng cất tiếng ngập ngừng:

— Anh không ở trong nhà nói chuyện với ba... em à!

Tiếng ‘‘em’’ Mai nói nhanh quá nên lấp mất, làm cho Thọ nghĩ rằng Mai có ý nói riêng tiếng ‘‘ba’’ trơn để cho cảm tình giữa hai người thêm sầu sắc.

Chàng đáp nhỏ:

— Bác đang nói chuyện với mấy người cắt lúa.

Hai người cùng yên lặng như để lòng hòa hợp với buổi hoàng hôn đang nhạt dần, rồi tím ngắt.

Thọ bỗng nói:

— Tôi định về, nhưng bác không cho.

— Ba em mến anh, anh ở lại ổng vui lắm.

Thọ im lặng, chàng cảm động trước sự tiếp đãi niềm nỡ của gia đình Mai nhứt là ông Hội Đồng. Ông hỏi thăm chàng từng chút, từ sức khỏe đến bước đường học vấn của chàng. Ông say mê bàn chuyện tương lai của Thọ như với người thân yêu nhứt.

Thái độ của ông Hội khiến Thọ nhớ lại những lời Dung trước khi chàng sang đây:

— ‘‘ Anh đi lâu quá nên bây giờ hai bác muốn biết rõ anh hơn’’.

Mai bỗng cất tiếng:

— Bông chúa thơm không anh? Em thích ngồi đây buổi chiều nhìn ra sông …

Thọ nhìn nàng và nói:

— Mùi bông thơm quá, nhưng có người gọi cây bông nầy là bông dầu thơm phải không cô?

Mai đáp mơ màng:

— Em chỉ thích gọi nó là bông chúa vì ngày nhỏ bà vú bảo em như vậy.

Như chợt nhớ đến bà vú thường săn sóc Mai, Thọ hỏi:

— Vú Năm đâu rồi cô?

Mai nhìn xuống giòng sông, mặt nàng trở nên buồn bã lạ thường:

— Vú chết rồi!

— Sao vậy?

— Hồi Tây đóng bót ở làng mình, vú bị lạc đạn mà chết.

Thọ im lặng cảm thấy một vật gì chận ngang cuống họng. Chỉ mới mấy hôm trở về làng, chàng đã nghe rất nhiều người thân yêu trong thôn xóm chết vì lửa đạn. Chàng không hỏi nữa vì trong cảnh hoàng hôn yên lặng như thế nầy ai đi nhắc đến chuyện đau thương binh biến cho buồn thêm.

Thọ ngó Mai trong bóng hoàng hôn. Mai thẫn thờ như nghĩ ngợi xa xôi, đôi mắt ẩn chứa nhiều tâm sự. Vẻ buồn thoáng hiện trên gương mặt nàng, mong manh như sương chiều tan nhẹ trên sông. Thọ vẫn im lặng, chàng không muốn lời mình có thể làm mờ tan những hình ảnh thân yêu mà Mai đang nghĩ tới.

Bỗng nàng quay về phía Thọ nói:

— Sao em sợ giặc giã quá! May là làng mình có đóng bót chớ không thì bị ruồng bố hoài chắc khổ lắm.

Thọ mỉm cười bâng quơ.

Mai tiếp lời:

— Em chạy giặc có một lần. Hồi Tây vô đóng bót, súng bắn rầm rầm, em với ba má cũng nằm ngoài ruộng cả ngày, nắng gần chết.

Thọ ngạc nhiên hỏi nàng:

— Lúc đó, mẹ tôi và Dung phải chạy qua Cái Sơn hơn một tháng mới về nhà được. Sao cô chỉ chạy có một ngày?

Mai đáp một cách hồn nhiên:

— Dạ, hồi đó trong làng ai cũng bỏ nhà đi hết. Nhiều người đi luôn không dám về. Nhưng ba em có quen lớn với ông Chủ tỉnh Vĩnh Long, nên xếp đồn tới đây là qua thăm ổng liền.

Thọ quay mặt nhìn giòng sông cau mày không nói. Hoàng hôn đã xuống màu đen, chàng không còn phân biệt được rõ ràng những gian nhà lá ẩn hiện bên kia sông nữa. Trên nền trời xám đen, sao thưa bắt đầu le lói.

Thọ bỗng nhớ đến mẹ và Dung. Có lẽ giờ này hai người đang lo lắng, trông chàng. Giữa thời loạn lạc, tai họa bất ngờ nên đi chơi không về là gia đình lo sợ lắm. Thọ biết vậy nhưng ông Hội Đồng ân cần lưu lại, chàng không thể chối từ. Hơn nữa ông đã cho người sang Cái Muối báo tin cho mẹ chàng, nên Thọ cũng yên lòng.

Mai ngạc nhiên nhìn về phía Thọ. Nàng không hiểu sao tự nhiên Thọ yên lặng, làm như có điều gì phật ý chàng.

Nàng dịu dàng hỏi:

— Anh có vẻ buồn?

Thọ đáp:

— Không! Tôi có buồn gì đâu?

Rồi chàng nói tiếp bằng một giọng rất xa xôi:

— Cô Mai, hoàng hôn thường làm cho con người nghĩ đến sự chia cách giữa cuộc đời. Cô thấy không, chúng ta như vừa phiêu lưu từ nơi sáng sủa đến chỗ tối tăm.

Mai nhìn xuống không vui.

Nàng có cảm tưởng Thọ nói ra câu ấy để ám chỉ một sự gì mà chính nàng chưa hiểu thấu. Giữa nàng và Thọ bắt đầu có sự cách biệt. Thọ vô tình nào hiểu đâu câu nói vừa rồi đã khiến Mai nghĩ ngợi rất nhiều. Mai bỗng nói:

— Thôi mình đi vô anh. Tối quá, ba má cho người đi tìm thì bị rầy chết!

Thọ không đáp, lẳng lặng bước theo Mai. Đột nhiên chàng nghĩ đến một ngày nào đó, nếu có, Mai sẽ là vợ chàng. Chiều chiều hai người lại thơ thẩn xem hoa hồng nở trong vườn hay đi dọc theo bờ sông nói chuyện mùa màng ruộng nương và cuộc đời cứ êm đềm trôi như dòng sông lặng lẽ vô tư.

Ý nghĩ ngộ nghĩnh đó đến với Thọ một cách bất ngờ khiến chàng mỉm cười một mình trong bóng đêm.

Bình thường, Thọ không ưa những người thích an thân sống bình lặng bên cạnh sự xáo trộn của cuộc đời. Nhưng bây giờ thì chàng hiểu rõ họ yên phận được như vậy, bởi hoàn cảnh chi phối sự sống mà họ bị trói buộc.

Ánh nắng tràn qua cửa sổ, Thọ mới bừng mắt dậy. Chàng nằm im nhìn tấm màn xanh nhạt lay động trong gió nhẹ, cảm thấy mình đang nằm trong sự êm ấm dịu dàng. Trên nệm bông êm ái, mùi nước hoa dưới mặt gối tai bèo thoang thoảng...

Thọ ngồi lên vén bức màn nhìn ra ngoài vườn.

Nắng tràn ngập lên cỏ, cây, hoa, lá. Đâu đó có tiếng chim hót hòa lẫn trong gió sớm rung cành. Chàng thoáng thấy Mai tươi đẹp trong bộ y phục trắng tinh, đang bước đi trong nắng sớm, trên tay cầm những cánh hoa trắng còn búp nọ.

Mai đi vòng qua hông nhà ra phía trước thềm. Khi đi ngang cửa phòng Thọ, nàng nhìn lên mỉm cười. Vẻ đẹp tự nhiên của một thiếu nữ trong tuổi dậy thì, gây cho chàng sự mơ ước bâng khuâng.

Thọ ra nhà sau rửa mặt. Chàng thấy có đủ xà bông, khăn mặt của ai để sẵn đó như dành cho mình. Chàng thầm hiểu là Mai để ý săn sóc mình dù trước mặt người trong gia đình. Nước mát lạnh làm chàng tỉnh táo, óc chàng như sáng suốt thêm lên.

Khi Thọ ra ngoài thì Mai đã đứng gần đó, nàng chăm chú nhìn bếp lửa và nói với chàng:

— Ba em đợi anh ở trên nhà.

Thọ mỉm cười nói:

— Tôi dậy trễ quá. Ở đây mát mẻ thành tôi ngủ thiệt trưa.

Mai mỉm cười trong khi Thọ ngó nàng. Lần đầu tiên trong cái nhìn của Thọ, nàng thấy bộc lộ hết những cảm tình tha thiểt. Nàng quay nhìn vào bếp lửa, đôi má đỏ hồng lên, không biết vì hơi nóng trong bếp hay vì sự e thẹn trong lòng.

Thọ cũng thấy ngượng. Trong phút giây, chàng quên e dè để bộc lộ nhiều cảm tình trong sóng mắt và lo ngại Mai có thể hiểu lầm ý mình. Chàng bước vội vào phòng để chải tóc, nhưng đôi má hồng tươi đẹp của Mai vẫn ám ảnh chàng. Một điều khiến Thọ nghĩ ngợi nhiều là càng lâu chàng càng nhận thấy Mai đẹp hơn lên, vẻ đẹp hồn nhiên tươi tắn của một đóa hoa vừa hé nhụy đang đợi chờ sự mơn trớn vuốt ve.

Khi Thọ bước ra khỏi phòng để lên nhà trên thì Mai không còn đứng đó nữa chàng nghe tiếng nàng gọi chị ở lảnh lót, phía vườn sau.

Vừa bước vô phòng ăn, Thọ đã thấy ông bà Hội Đồng ngồi vào bàn. Ông Hội cười to lên nói:

— Con trai mà ngủ trưa dữ hông? Làm sao trông coi ruộng nương cho được cậu.

Thọ chưa kịp đáp thì bà Hội Đồng đã đỡ lời:

— Ông khéo hỏi. Từ bển qua đây, cháu nó mệt, phần lạ nhà chắc thức khuya.

Rồi nhìn chàng, bà Hội nói:

— Lại đây cháu! Ăn đi, hai bác mới ngồi xuống thì cháu ra đó.

Thọ ngồi vào bàn, cố tìm một câu chuyện để nói, nhưng xét thấy không có chuyện nào hợp với hoàn cảnh hiện tại. Chàng muốn nói vài lời để tỏ rõ mối cảm tình đối với ông bà Hội song câu nào cũng thấy trơ trẽn. Ông bà đều nhìn chàng bằng đôi mắt biểu lộ tình thương sâu đậm khiến Thọ có cảm tưởng như đã là con rể trong nhà vậy,

Ông Hội Đồng gợi chuyện:

— Cháu thôi học rồi hả?

Thọ đáp:

— Dạ! Anh Hai cháu muốn thế.

Ông Hội tỏ vẻ bằng lòng:

— Cậu Hai nghĩ đúng lắm. Thời buổi nầy lộn xộn học trò hay rủ ren làm bậy hoài mà học hành gì được. Không chừng bị vạ lây nữa là khác.

Rồi ông tiếp lời, nét mặt sung sướng của người được dịp kể lại chuyện ngày xưa:

— Hồi bác còn đi học, đâu có kỳ cục như bây giờ. Học trường Chasseloup cũng oai vệ lắm chớ. Gặp cò lính trâm tiếng Tây ‘‘ rốp rốp’’, nhưng có biết biểu tình, phản đối như bây giờ đâu.

Thọ lại mỉm cười vâng dạ. Chàng không muốn bàn một chuyện mà những người ngồi đây không cùng một ý với chàng. Tuy nhiên Thọ cảm thấy khó chịu trước những lời nói của ông Hội Đồng. Ông có ý chê trách sự thức tỉnh của những chàng thư sinh ngày nay trước cơn xáo trộn lớn lao của xã hội.

Thọ không muốn cãi. Chàng thích giữ sự yên lặng trước ý nghĩ của những người mà chàng liệt vào thời cũ. Nhờ sự im lặng đó chàng vẫn giữ được lễ độ với người trên trước và tránh được nhiều phiền phức.

Bà Hội Đồng bỗng hỏi:

— Cháu về đây định sẽ làm gì?

Thọ đáp:

— Thưa bác, cháu cũng chưa biết.

Ông Hội đồng nói chen vào:

— Bà hỏi lạ, thì cháu nó trông coi điền đất cho chị chủ chớ làm gì?

Ông căn dặn Thọ:

— Ráng mà chăm sóc ruộng nương nghen cháu. Mấy năm nay giặc giã liên miên đất cháu bỏ hoang nhiều lắm! Chị chủ đơn chiếc làm sao coi hết, tụi tá điền nó ăn tước trên đầu.

Thọ ngồi im lặng có vẻ như chăm chú nghe, nhưng thật ra chàng không có chút ý niệm gì về sự đó. Tự nhiên, chàng nhìn ra vườn hoa hy vọng sẽ nhìn thấy Mai. Chàng phân vân không hiểu sao từ nãy giờ, Mai chẳng ra đây? Chớ như hôm qua, lúc nào nàng cũng kề cận bên Thọ cùng nhắc lại những kỷ niệm vui buồn của một thời nhỏ dại đã qua. Chàng bắt đầu thấy thiếu những lời nói hồn nhiên tươi trẻ của Mai.

Ông Hội Đồng vẫn say mê với câu chuyện:

— Dân bây giờ khó lòng lắm! Phải cứng cỏi mới trị được. Bác mà không quen lớn nhiều thì đừng hòng thâu lúa ruộng. Cháu về nhà ít lâu rồi biết.

Như chợt nhớ đến điều gì, ông Hội Đồng xoay qua câu chuyện khác:

— Cháu về mấy hôm nay, có vô bót trình diện chưa?

Thọ đáp:

— Dạ chưa!

Ông Hội cau mày:

— Sao vậy cháu? Phải qua trình với xếp bót chớ? Mông xừ Jean cũng dễ chịu lắm. Hắn qua nhà bác chơi luôn.

Bà Hội ngước lên nhìn chồng nói:

— Hôm nào rảnh ông đem cháu qua bót có phải tiện hơn không? Để nó thấy lạ, lính tráng làm ẩu thi phiền cho chị Chủ.

Thọ nín lặng không đáp. Chàng nhớ đến giọng nói hồn nhiên của Mai chiều hôm qua, khi thuật lại sự quen biết của gia đình nàng với ‘‘xếp đồn’’ rồi chàng chợt nghĩ đến sự hãi hùng của hành khách cùng về chung một chuyến đò trong buổi hoàng hôn khi ghé bến chợ.

Có tiếng chim trao trào vang dậy bên hông nhà khiến bà Hội chú ý.

Bà nói:

— Ổi Sá Lị đã tới kỳ hái rồi đó, ông biểu thằng Nấm đem ghe đến chở đi. Trao trảo dậy lên như vậy, để lâu còn có nước tuốt lá mà bán chớ trái đâu nữa.

— Bà thiệt ham lo. Nó hái hay không kệ nó, tiền chồng đủ được rồi, hơi đâu mà ngó chừng cho mệt.

Thọ liếc nhìn bà Hội Đồng. Trên gương mặt đều đặn của bà, chàng thấy phản phất nhiều nét hiền từ đáng mến. Chàng nghĩ rằng Mai có lẽ giống mẹ nhiều hơn cha.

Ông Hội Đồng đứng lên hỏi chàng:

- Cháu ra ruộng coi cắt lúa không? Hay ở nhà nói chuyện với em.

Thọ cũng đứng lên xin phép:

— Thưa hai bác cho phép cháu về, sợ má cháu trông.

Ông Hội Đồng cau mày:

— Sao về sớm vậy? Ở đây ăn cơm rồi hãy về.

Thọ tìm cớ thoái thoát:

— Thưa bác, cháu còn phải đi thăm mợ cháu nữa.

Bà Hội cũng nói:

— Thôi để cháu nó về ông à, không chị Chủ trông.

Ông Hội nói buông xuôi:

— Ừ, thì tùy ý cháu, nó muốn về thì về.

Thọ chấp tay xá ông bà rồi ra cửa.

Chàng định đi vòng ra phía nhà sau để từ giã Mai nhưng khi đến hông nhà, chàng thoáng thấy Mai đang đứng trong vườn. Nàng đang cắt bạc hà nên không nhìn thấy Thọ, mặc dù chàng đã đến sau lưng nàng. Gió sớm lồng lộng trong vườn cây làm rối tung mái tóc của Mai khiến nàng phải dừng tay vuốt lại mấy lần. Những ngón tay nhỏ ngắn xinh xinh, lùa qua làn tóc đen huyền làm nổi bật lên màu da trắng nõn nà.

Thọ khẽ gọi:

— Cô Mai.

Mai quay đầu lại và khi thấy Thọ nàng ngạc nhiên hỏi:

— Sao anh không điểm tâm với ba má?

— Xong rồi cô!

Mai mỉm cười, đôi môi hồng lên dịu ngọt. Nàng đưa mấy cọng bạc hà lên rồi nói:

— Em định nấu canh chua cho anh đây. Không biết anh còn thích hông?

Thọ nhìn Mai với đôi mắt chan chứa cảm tình. Chàng nói:

— Cô nhớ dai quá, món đó tôi vẫn thích lắm, nhưng tôi phải về!

Mai ngó Thọ không nói. Đôi mắt nàng thoáng vẻ buồn, nỗi buồn nhẹ nhàng, giản dị. Cả hai nhìn nhau im lặng, sự im lặng dịu dàng ấy khiến Thọ bối rối. Chàng tìm mãi không thốt ra được một câu cho vừa lòng Mai.

Sau cùng, chàng đành nói:

— Không được ăn nồi canh của Mai, tôi tiếc quá!

Giọng nói của Thọ không đem lại cho Mai sự vui tươi. Nàng khẽ hỏi:

— Chừng nào anh qua nữa?

Câu hỏi rất thông thường nhưng giọng nàng buồn buồn, khiến Thọ bâng khuâng.

Chàng đáp:

— Bao giờ rảnh tôi sang thăm hai bác và cô.

Mai mỉm cười, gượng gạo. Nàng nhìn xuống mấy cọng bạc hà bảo Thọ:

— Nồi ‘‘canh chua’’ của em hết ngon rồi.

Thọ nhìn nàng ái ngại. Lần lần chàng đâm ra lo sợ bâng quơ. Chàng thấy mình đi quá sâu vào cuộc đời một người con gái mà tâm hồn nàng và những người thân mến của nàng đều cách biệt với mình. Nhưng Thọ không chối cãi được lòng mình là chàng cũng bắt đầu mến Mai, qua vẻ đẹp duyên dáng hồn nhiên của người con gái đang tuổi dậy thì. Giữa khung cảnh đồng quê êm dịu, lòng người dễ rung động và cảm thông nhau, nhất là khi họ có những kỷ niệm vui buồn với nhau trong thời thơ ấu.

Hai người lẳng lặng đi bên nhau, mỗi người một nỗi niềm riêng.

Gần đến bờ sông Thọ nói:

— Thôi cô vào nhà. Hôm nào rảnh tôi lại sang.

Mai mỉm cười, nàng cố giữ sự vui vẻ trước phút chia tay với người yêu mến, nhưng Thọ vẫn nhìn thấy vẻ lưu luyến trong đôi mắt của nàng. Lòng chàng trở nên êm dịu, nhẹ nhàng.

Trên bộ ván trong nhà. Bà Hội dõi mắt trông theo đôi trẻ, nụ cười dễ dãi nở trên môi.