BIỂN HỌC

Ông Đa Trà nói:

-Người Bắc Mân chẳng sợ chết xuống cõi âm. Mà chỉ sợ thành ma thú. Lúc ta đến nước này, thái tử Thốc Lốc mới lên ngôi. Bá quan còn bàng hoàng trước việc vua cha Thốc Ngột mất tích ở U Sơn. Sống mà chẳng phải sống là vậy.

Xuyên thưa:

-Xin thầy thêm lời vào chỗ này, bọn con mới hiểu.

Đa đáp:

-Lời, tựa áng mây. Con cứ nhìn vào chỗ khiến mây trôi thì rõ.

Giác hỏi:

-Nước không vua, tất nước lọan. Nhưng làm như Sưng Đan có nên không?

Đa đáp:

-Nên, mà không nên.

Giác lại hỏi:

-Cứu một người bị trăm người vây đánh là nên. Nhưng để ông vua bạo ngược sống là không nên. Thưa, có phải vậy không?

Ông Đa Trà bảo chưa phải.

Xuyên nói:

-Đem lòng thành ra đối đãi với người đời là nên, nhưng không phải lúc, là không nên, có phải vậy không?

Ông Đa Trà bảo cũng chưa phải.

Luân nói:

-Bỏ việc nhỏ cốt để được việc lớn. Chắc Sưng Đan nghĩ thế. Nhưng ai dám bảo dứt mầm u tối cường bạo là việc nhỏ?

Giác chợt hỏi Luân:

-Giá Sưng Đan bỏ sang nước khác, mượn giặc về đánh vua mình, thì mất tất phải không?

Luân có vẻ bối rối.

Ông Đa Trà buông tiếng thở dài:

-Ta cũng từng bỏ nước ra đi. Không theo giặc, cũng đã thấy đau xót, nữ a là

Luân nói:

-Con nghe xưa có kẻ đội đá vá trời. Đã vá được trời, nhưng vẫn thấy chưa làm được gì, có đúng vậy không?

Đa đáp phải. Rồi hỏi lại Luân:

-Con đã đọc hết sách ta chưa?

-Thưa, hết, nhưng chưa hết. Con nghe nói con chim luông bay mãi vẫn cứ thấy trời cao. Không dám làm chim luông, nhưng cũng xin thưa. Con người sinh ra vốn phải yêu thương nhau, nhưng lại quay sang oán giết nhau. Do vậy thầy mới chép Thịnh Quốc Thư với Dụng Binh Thư, có phải vậy không?

Đa để lộ niềm vui:

-Nghĩ được như con, có nghìn vạn núi U Sơn cũng chẳng sợ.