NHỮNG BỒNG HOA CỦA CÔ BÉ IDA Nguyên tác:Les fleurs de la petite Ida

Bé Ida lẩm bẩm:

- Những bông hoa tội nghiệp của mình héo tiệt cả rồi. Mới tối qua còn đẹp thế mà hôm nay đã tàn! Tại sao thế, anh nhỉ? Em cất tiếng hỏi một anh sinh viên, người bạn lớn tuổi của em, đang ngồi trên một chiếc trường kỷ nghe em nói.

Anh sinh viên biết nhiều chuyện hay và đang cắt bìa cứng thành những hình ngộ nghĩnh: Nào là quả tim, bên trên có các cô tí hon đang nhảy múa, nào là hoa, nào là lâu đài nguy nga có cửa sổ mở ra, mở vào được.

- Tại sao hoa của em hôm nay có vẻ buồn rầu ủ rũ ư? Là vì đêm qua chúng đi khiêu vũ chứ sao!

- Hoa thì làm sao nhảy được hở anh!

- Có chứ! Đến lúc tối mịt, khi chúng ta ngủ, chúng vui chơi, nổi thành vòng tròn, nhảy múa với nhau. Hầu như đêm nào chúng cũng có dạ hội khiêu vũ, em ạ.

- Ở đấy họ có cho trẻ con vào không, anh?

- Có. Cả hoa cúc và linh lan nữa.

- Hoa nhảy ở chỗ nào cơ?

- Em có đến trước cửa lâu đài nghỉ mát mùa hè của nhà vua, nơi có một khu vườn to trồng vô vàn hoa, bao giờ chưa? Chắc em đã trông thấy những con thiên nga bơi lại gần em khi em vứt bánh mì cho chúng chứ? Đấy, dạ hội khiêu vũ tổ chức ở chỗ ấy đấy!

- Hôm qua em có đi cùng với mẹ em vào khu vườn ấy, nhưng chả có cái cây nào có lá, hoa cũng không. Chúng đi đâu hả anh? Hồi hè, em thấy bao nhiêu là hoa cơ mà!

- Chúng ở trong lâu đài chứ ở đâu? Em phải biết: hễ vua và triều đình trở về kinh đô thì các hoa liền vui vẻ chạy ra từ vườn vào lâu đài ngay.

Chà! Giá em được nhìn thấy chúng nhỉ? Hai bông hồng đẹp nhất ngồi lên ngai và trở thành vua và hoàng hậu.

Thược dược đứng sang một bên rồi vái lạy: Chúng là thị thần. Rồi tất cả các hoa đẹp nhất cùng kéo nhau đến và cuộc hạ hội khiêu vũ bắt đầu. Những bông hoa viôlet tím xanh tượng trưng cho những lính thủy trẻ tuổi. Chúng nhẩy với những bông hoa dạ hương lan và kỳ phù lam mà chúng gọi là tiểu thư! Các bông uất kim hương và bách hợp đỏ to tướng là những bà già đứng coi sóc cho mọi người nhảy đứng đắn và mọi việc đều đâu vào đấy.

Bé Ida hỏi:

- Nhưng các hoa đến nhảy trong lâu đài của vua mà không ai nói gì hả anh?

- Chẳng ai hề biết gì. Trong những đêm hè, có người quản lý già vẫn đến lâu đài tuần trong đấy. Ông ta đeo một chùm chìa khoá lớn, nhưng các bông hoa vừa nghe thấy tiếng chìa khoá va vào nhau loẻng xoẻng, chúng liền im lặng trốn sau bức rèm và chỉ thò đầu ra thôi.

"Hình như có mùi hoa thơm đâu đây thì phải?" Cụ quản lý già nói thế, nhưng không thể trông thấy hoa.

- Vui quá! Ida vừa nói vừa vỗ tay. Nhưng còn em, em có nhìn thấy hoa được không?

- Có chứ. Chỉ cần nhìn qua cửa kính là sẽ thấy hoa. Hôm nay anh cũng đã làm như vậy. Anh đã trông thấy một bông hoa thủy tiên vàng đứng vươn vai trên một cái ghế bành. Đó là một cung nữ.

- Thế các hoa có ra ngoài vườn bách thảo được không? Chúng có đi nổi quãng đường dài như vậy được không anh?

- Nhất định là được chứ. Hoa muốn bay cùng được nữa. Anh không nhìn thấy các chim mùa hè, lông đỏ, lông vàng và lông trắng ư? Chúng giống như hoa, vì trước kia chúng là hoa đấy. Chỉ khác là ở chỗ chúng là những bông hoa đã bay rời khỏi cọng, cánh hoa vẩy vùng như thể cánh chim. Nếu chúng ngoan ngoãn, chúng sẽ được phép bay cả ban ngày và không phải quay trở lại sống lặng lẽ trên các cọng nữa; cuối cùng, các hoa cứ thế trở thành những cánh chim thật. Chắc em cũng đã nhìn thấy rồi chứ? Vả lại, rất có thể những bông hoa trong vườn bách thảo chưa bao giờ vào lâu đài của nhà vua và không biết trong ấy người ta vui chơi đến thế lúc đêm khuya.

Bây giờ, anh bảo em cái này: Có cách trêu một vố cho ông giáo sư thực vật học, nhà ở gần đấy (em biết ông ấy chứ?).

Khi vào đến vườn, em sẽ mách cho một bông hoa biết có đại hội khiêu vũ trong lâu đài. Nó sẽ kể lại với các hoa khác và tất cả các hoa sẽ đi dự. Lúc ấy, nếu giáo sư vào vườn bách thảo thì sẽ không thấy một bông hoa nào nữa và cũng không thể biết chúng đã đi đâu.

- Nhưng hoa chuyện trò với nhau làm sao được? Chúng biết nói hả anh?

Anh sinh viên nói:

- Không, chúng không biết nói hẳn hoi đâu, nhưng chúng ra hiệu cho nhau. Em không bao giờ thấy khi có gió, các hoa vẫn cúi chào và nghiêng những đài hoa màu xanh của chúng hay sao? Đối với chúng, đó là một thứ ngôn ngữ để hiểu chẳng kém gì ta nói với nhau.

Bé Ida hỏi:

- Thế chúng ra hiệu với nhau như thế, ông giáo sư có hiểu được không?

- Hiểu quá đi chứ. Có một buổi sáng ông ấy xuống vườn thấy một cây tầm ma lớn đang lấy lá ra hiệu bảo một bông hoa cẩm chướng bé, màu đỏ, như thế này: "Cô xinh lắm, tôi yêu cô tha thiết". Giáo sư tức giận bèn đánh vào lá cây tầm ma, tức là đánh vào ngón tay tầm ma, nhưng đâm ngay phải gai, phồng cả tay và tự dạo ấy trở đi ông ta không bao giờ dám đụng đến một cây tầm ma nào nữa.

- Buồn cười quá nhỉ! Cô bé Ida vừa nói vừa cười.

- Ai lại đem những chuyện như thế nhồi vào óc trẻ con bao giờ!

Ông hội thẩm, tính gắt gỏng, vừa đến chơi, ngồi vào ghế trường kỷ mà nói vậy.

Ông ra không ưa anh sinh viên và mắng anh ta luôn về cái tội cắt những hình ngộ nghỉnh, khi thì cắt một người lủng lẳng trên giá treo cổ, tay cầm một quả tim, ý giả là một tên ăn trộm tim; khi thì cắt một mụ phù thủy già đang cưỡi một con ngựa bằng cán chổi và công kênh anh chồng lên mũi.

Ông hội thẩm không chịu được cái trò trẻ con ấy và đã thêm một lần nữa:

- Ai lại đem những chuyện như thế nhồi vào óc trẻ con bao giờ!

Nhưng cô bé Ida thấy chuyện anh sinh viên kể về hoa ấy rất thú vị. Lúc nào em cũng nghĩ đến chuyện ấy và tin là các bông hoa của em rũ đầu xuống như thế là dĩ nhiên, vì đã nhảy suốt đêm, do đó đâm ra ốm.

Em cầm hoa lên và đến thăm các đồ chơi khác đặt trên cái bàn xinh xắn. Ngăn kéo đựng đầy đồ chơi. Trên cái giường con búp bê, con Sophie của em đang ngủ.

Ida bảo:

- Sophie dậy đi! Đêm nay chịu khó ngủ trong ngăn kéo nhé! Những bông hoa tội nghiệp này đang ốm. Có lẽ được nằm trên giường mày chúng sẽ đỡ chăng?

Ida nhấc búp bê lên. Nó bĩu môi giận dỗi, chẳng nói, chẳng rằng. Nó cáu vì không được nằm giường. Ida đặt hoa nằm lên giường, đắp chăn cho chúng rồi dỗ chúng nằm im để em còn đi pha nước chè cho chúng. Đến mai chúng khỏi và có thể dậy được. Rồi em kéo màn che chiếc giường nhỏ để nắng khỏi làm chói mắt chúng. Suốt cả buổi tối, Ida không thể không nghĩ tới câu chuyện anh sinh viên đã kể cho em nghe. Em phải ghé mắt qua rèm cửa sổ nhìn những bông hoa xinh đẹp của mẹ em để ở đây rồi mới đi ngủ được.

Em bảo chúng:

- Mình biết lắm đêm nay các cậu sẽ đi dự hội khiêu vũ!

Các hoa làm như không hiểu gì và không động đậy một chiếc lá nào cả; nhưng Ida không lạ gì vì em biết tỏng ra rồi. Lên giường nằm mà em vẫn ước hồi lâu giá được xem các bông hoa kiều diễm khiêu vũ trong lâu đài của nhà vua thì thích phải biết! Em tự hỏi:

"Các hoa của ta có đi dự hội thật không nhỉ?"

Nhưng rồi em cùng ngủ thiếp đi.

Nửa đêm em bỗng bừng tỉnh giấc. Em vừa mơ thấy anh sinh viên và các bông hoa. Ông hội thẩm đang quở trách anh sinh viên là đã nhồi cho cô bé những ý nghĩ dở hơi. Căn phòng của Ida im lặng như tờ. Ngọn đèn đêm leo lét trên bàn, bố và mẹ em đang ngủ.

Em tự hỏi:

- Các bông hoa của ta còn nằm trên giường của Sophie không nhỉ? Phải xem xem mới được.

Em nhổm dậy và nhìn qua cửa buồng vẫn đang hé mở. Em lắng tai và hình như nghe tiếng đàn dương cầm vẳng ra từ phòng bên, tiếng đàn rất hay, em chưa từng nghe thấy tiếng đàn nào hay bằng.

- Chắc hẳn các hoa đang khiêu vũ! Trời! Phải đi xem mới được!

Em không dám động đậy, sợ làm mất giấc ngủ của bố mẹ.

- Chỉ ước gì các hoa đến đây!

Nhưng các hoa không muốn đến, âm nhạc vẫn tiếp tục. Ida không cầm lòng nổi nữa. Em tuồn ra khỏi giường, nhẹ nhàng bước ra đến tận cửa và nhìn vào phòng bên cạnh. Ôi chao! Em được xem thích quá!

Trong ấy không có đèn ngủ, nhưng ánh trăng chiếu qua cửa sổ sáng vằng vặc như ban ngày.

Dạ hương lan và uất kim hương xếp hai hàng trên sân nhà, trên cửa sổ chỉ còn chậu hoa trống không. Các hoa đang nhảy vòng tròn giữa phòng, bông nọ nắm lấy những lá xanh dài của bông kia. Một bông bách hợp vàng đang chơi dương cầm. Chắc bé Ida đã trông thấy nó trong vụ hè vừa rồi, em còn nhớ rõ ràng câu anh sinh viên nói với nó.

- Kìa, nom cứ như cô Line ấy!

Lúc ấy, mọi người đều cười nhưng giờ đây đã cũng cảm thấy bông hoa to màu vàng ấy trông giống cô Line thật.

Tư thế chơi đàn của hoa chẳng khác gì cô thiếu nữ ấy. Khuôn mặt trái xoan cũng nghiêng bên này nghiêng bên nọ và cái đầu cũng gật gật đánh nhịp.

Không ai trông thấy Ida. Một bông hoa ky phù lam dài từ mặt bàn để đồ chơi đi đến chỗ giường búp bê, vén tấm rèm che các bông hoa ốm lên.

Chúng liền đứng ngay lập tức và ra hiệu muốn nhảy với các hoa khác. Chúng thích nhảy quá trông không còn vẻ gì là ốm yếu nữa.

Bỗng nhiên hình như có cái gì rơi từ trên bàn xuống. Đó là những " nhánh lá lễ Mùa chay" vừa mới nhảy xuống đất. Chúng cũng tự coi là hoa như ai.

Trên đầu mỗi nhánh có buộc một con búp bê nhỏ bằng sáp, đầu đội một chiếc mũ rộng bè ra, giống hệt như mũ ông hội thẩm. Các nhánh nhảy giữa đám hoa bằng ba chiếc cảng đỏ của chúng.

Chúng làm ồn cả lên, vì chúng nhẩy điệu Mazurka (1). Các hoa khác không biết nhảy điệu ấy, vì hoa nhẹ quá, không dậm nhịp chân được.

Con búp bê bằng sáp vươn mình lên, quay trên các bóng hoa giấy cài ở thắt lưng. Nó kêu:

- Ai lại đem những cái dại dột như thế dạy cho trò con bao giờ?

Lúc ấy nó nom giống hệt ông hội thẩm với chiếc mũ bè bè của ông, cũng đỏ mặt và tức giận như ông ta. Các bông hoa giấy đập vào chân nó. Nó bèn thôi nhảy và lại trở thành con búp bê như cũ.

Dáng điệu con búp bê ấy ngộ nghĩnh đến nỗi bé Ida cứ cười rũ ra. Mỗi khi con búp bê nhảy ông hội thẩm cứ phải nhảy theo, muốn làm ra vẻ người lớn hay trẻ con cũng cứ phải nhảy.

Các hoa phải xin giùm cho ông, nhất là những bông hoa đã nằm trong giường búp bê. Các nhánh lá có cắm búp bê cũng ngả lòng.

Vừa lúc đó từ ngăn kéo đựng con búp bê Sophie của Ida và các đồ chơi khác phát ra tiếng động to. Con rối máy lưng gù bụng phệ cúi xuống cạnh bàn, bò sát đất đến mở ngăn kéo.

Sophie chui đầu ra ngoài, nhìn quanh và nói:

- Ơ kìa! Có khiêu vũ làm sao lại không ai báo cho tôi biết trước thế?

Chú rối máy lưng gù bụng phệ hỏi luôn:

- Cô có muốn nhảy với tôi không?

- Thế à? Nom bộ dạng anh thật đúng là vũ nữ đấy! Sophie vừa trả lời vừa quay ngoắt đi.

Nó ngồi xuống, nghĩ bụng thế nào chả có một đoá hoa đến mời nhảy.

Chẳng hoa nào đến. Nó bèn đằng hắng: "Hừm! Hừm! Hừm! Công toi!”.

Chú rối máy lưng gù bụng phệ đã bắt đầu nhảy một mình, cũng không đến nỗi vụng lắm, thật đấy!

Vì thấy hình như chẳng có ai để ý đến nó, Sophie liền gieo mình từ trên ngăn kéo xuống.

Thế là náo động cả lên!

Tất cả các hoa đều chạy đến hỏi Sophie có đau không, hoa nào cũng ân cần. Nhất là những hoa đã nằm nhờ giường nó.

Sophie không việc gì. Những bông hoa của Ida cám ơn Sophie, nâng nó dậy và khiêu vũ với nó. Những hoa khác nhảy thành một vòng chung quanh những hoa của Ida. Sophie mê tít; nó bảo với các bạn mới của nó cứ giữ lấy giường nó mà nằm. Nó nằm nghiêng trên ghế trường kỷ là dễ chịu lắm rồi.

Các hoa đáp:

- Cám ơn bạn lắm! Nhưng chúng tôi sẽ không sống lâu được đâu. Đến mai chúng tôi sẽ chết. Nhưng nhớ nói với bé Ida chôn chúng tôi cùng một chỗ ngoài vườn với con bạch yến của cô ấy nhé. Đến hè sang năm chúng tôi sẽ mọc lại và sẽ còn đẹp hơn bây giờ nữa kìa!

- Không, các bạn sẽ không chết đâu, Sophie vừa nói vừa ôm hôn chúng.

Vừa lúc đó, cửa phòng bỗng mở và cả một lũ hoa vừa nhảy vừa đi vào.

Ida không hiểu chúng từ đâu đến. Chắc hẳn là những bông hoa trong lâu dài của nhà vua. Hai bông hồng lộng lẫy đội mũ miện dẫn đầu. Đó là vua và hoàng hậu.

Rồi đến những bông hoa cẩm chướng xinh đẹp cúi chào bốn phía.

Những bông hoa thu mẫu dơn to tướng thổi kèn bằng vỏ đậu Hà Lan đến nỗi mặt đỏ tía tai. Hoa muống và hoa bìm bìm (2) xanh biếc rung lên, kêu như chuông. Thật là một dàn nhạc kỳ diệu.

Sau đó rất nhiều hoa khác vừa nhảy với nhau vừa tiến vào, nào violette tím xanh, nào cúc trắng, nào linh lan màu mở gà.

Rồi tất cả các hoa thân ái ôm hôn nhau.

Cuối cùng, chúng chúc nhau ngủ ngon.

Cô bé Ida đi ngủ và mơ thấy tất cả những hình ảnh vừa qua. Sáng hôm sau, vừa mở mắt, em đã chạy ngay ra bàn xem các hoa có còn đây hay không. Em vén rèm che chiếc giường nhỏ lên. Các hoa vẫn còn đấy, nhưng héo hơn tối qua nhìều. Sophie nằm trong ngăn kéo, hôm qua đặt đâu, hôm nay vẫn nằm đấy, nhưng mắt trĩu xuống vì buồn ngủ. Bé Ida hỏi nhỏ:

- Mày có nhớ mày phải nói với tao điều gì không?

Nhưng Sophie vẫn giữ vẻ mặt ngây dại và không đáp lại lời nào.

- Như thế là không ngoan rồi. Mày đã chả được nhảy với tất cả các hoa là gì?

Ida lấy một cái hộp bên ngoài có vẽ nhiều chim đẹp. Em mở hộp, đặt các hoa vào và bảo:

- Mộ các bạn sẽ đẹp lắm. Khi nào các anh họ của tôi ở Na Uy về đến đây, chúng tôi sẽ đem chôn các bạn ngoài vườn để đến mùa hè các bạn lại mọc lên, đẹp hơn bao giờ.

Những anh họ ở Na Uy về là hai cậu bé khoẻ mạnh tên là Jonas và Adolphe. Cha các cậu mới cho các cậu hai khẩu súng bắn chim. Các cậu định đem khoe với Ida.

Cô bé kể chuyện những bông hoa bị chết cho các cậu nghe và các cậu nhận lời đi chôn chúng.

Hai cậu vác súng đi trước. Sau đến cô bé Ida bưng chiếc hộp đựng hoa. Họ đào một cái huyệt trong vườn, Ida chôn các bông hoa, rồi đặt chúng cùng với cái hộp xuống mộ.

Súng hỏa mai và súng thần công chẳng có. Jonas và Adolphe bắn súng hơi tống táng.

Chú thích:

(1) Mazurka là điệu nhảy theo nhịp 3/4 nhấn mạnh (dậm chân vào thứ ba)

(2) Hình giống như cái chuông con (N.D).