Truyện thứ sáu Sixième histoire : la femme lapone et la finnoise-BÀ LÃO XỨ LAPONIE VÀ BÀ LÃO NGƯỜI PHẦN LAN

Một túp nhà nhỏ, tiều tuỵ và yên tĩnh, mái úp xuống tận đất, cửa thấp đến nỗi ra vào phải bò sát đất. Trong nhà chỉ có một bà lão người xứ Laponie đang nướng cá trên chiếc đèn đốt bằng mỡ hải cẩu. Nai kể cho bà nghe chuyện của Gerda, nhưng trước đó nai đã kể hết chuyện của nai, vì nai cho rằng chuyện của nó quan trọng hơn. Gerda bị rét cứng cả người nên không nói được.

- Các bạn còn phải đi xa hơn nữa, bà cụ Laponie nói. Các bạn còn phải đi qua ít nhất là một trăm dặm nữa mới đến đất Phần Lan, nơi bà Chúa Tuyết ở, nơi mà chiều chiều bà ta đốt lên một bó đuốc đỏ rực. Tôi sẽ viết cho các bạn vài chữ lên một con cá khô, vì tôi không có giấy. Các bạn sẽ đưa thư ấy cho bà cụ người Phần Lan ở trên ấy và bà cụ sẽ chỉ dẫn, cho các bạn rõ hơn tôi.

Khi Gerda đã sưởi ấm và ăn uống xong, bà cụ viết mấy chữ vào con cá khô, dặn dò Gerda giữ cẩn thận, buộc em bé lên lưng nai và nai lại tiếp tục chạy. Hú! Hú! Vẫn có tiếng hú trong không trung.

Bắc cực quang tỏa ánh sáng xanh nhạt suốt đêm khắp vòm trời.

Nai và Gerda đi tới đất Phần Lan và gõ vào ống khói một cái nhà không có cửa.

Trong nhà nóng đến nỗi bà cụ ở đó chỉ mặc một bộ quần áo mỏng manh. Người bà bé nhỏ, da mặt nhăn nheo. Bà cởi quần áo cho Gerda, tháo găng và giầy bằng túp của em ra, rồi đặt một mẩu nước đá lên đầu chú nai. Bà đọc những chữ viết trên con cá khô, đọc đi đọc lại ba lần cho thuộc lòng, rồi vứt cá vào nồi, vì cá ấy ăn vẫn ngon và bà ta chẳng hề phung phí một tí gì.

Nai kể chuyện mình trước rồi đến chuyện Gerda. Bà cụ Phần Lan chớp chớp đôi mắt thông minh, nhưng chẳng nói gì.

Nai nói:

- Cụ biết rất nhiều điều. Người ta đồn rằng cụ có thể buộc gió bốn phương bằng một sợi chỉ. Nếu cụ trao sợi chỉ ấy cho một hoa tiêu thì anh ta cởi một nút là thuyền anh ta thuận buồm xuôi gió, cởi nút thứ hai là gió thổi mạnh, cởi nút thứ ba là và thứ tư trời sẽ làm giông bão, lật đổ nhào các khu rừng. Cụ hãy cho cô bé này uống một thứ thuốc gì để cô ta có sức mạnh bằng mười hai người, để đủ sức vật ngã bà Chúa Tuyết.

- Khoẻ bằng mười hai người ư? Bà cụ Phần Lan đáp. A, mà đúng thế! Đúng là phải khoẻ đến thế!

Bà đi về phía một cái giá có nhiều ngăn, lấy một tấm da khô cuộn tròn, rồi mở ra xem. Mồ hôi long lanh trên trán, bà cụ đọc trên tấm da những chữ kỳ dị viết ở đó.

Nai nằn nì cầu xin bà cụ ban phép cho Gerda và cả Gerda cũng đang khóc sướt mướt, nhìn bà cụ bằng đôi mắt cầu khẩn đến nỗi bà ta lại chớp mắt, lôi nai vào một góc nhà, vừa thì thầm vừa đặt nước đá lên đầu nai:

- Quả là cậu bé Kay đang ở nhà bà Chúa Tuyết thật và được ở đấy cậu rất lấy làm mãn nguyện. Sở dĩ như vậy là chỉ vì cậu ta bị một mảnh gương quỷ bắn vào tim và một mảnh bắn vào mắt. Trước hết cần phải lấy được những mảnh gương ấy ra, nếu không cậu ta chẳng bao giờ trở lại bình thường và bà Chúa Tuyết vẫn mê hoặc được cậu ta.

- Cụ thứ nghĩ xem cụ có thể cho cô bé Gerda một bảo bối gì có thể chiến thắng được phép quỷ ấy không?

- Ta không thể cho cô ấy một quyền lực nào lớn hơn cái quyền lực mà cô ấy đã có sẵn: Nai không thấy cô ta đã làm được những gì ư? Nai không thấy rằng nhiều người và nhiều súc vật đã phải làm theo ý cô ta sao? Nai không thấy cô ta đã đi rất nhiều nơi, mà chỉ đi bộ thôi ư? Chúng ta chẳng cần phải giúp cô ta cái sức mạnh mà cô ta đã có sẵn trong trái tim, trong tấm lòng trung hậu và trong trắng của cô ta. Nếu cô ta không tự mình đến nơi ở của bà Chúa Tuyết để lấy những mảnh gương quỷ trong mắt và trái tim của Kay ra thì chẳng có ai làm được việc ấy. Vườn của bà Chúa Tuyết cách đây hai dặm đường. Nai có thể dẫn cô ta đến đấy được. Nai phải dừng lại ở một bụi cây lớn có quả đỏ, xung quanh toàn tuyết phủ. Nai chỉ đưa Gerda đến đấy thôi, rồi đứng lại chờ Gerda.

Bà cụ phúc hậu đặt Gerda lên mình nai, nai phóng đi rất nhanh. Bỗng Gerda kêu lên:

- Ôi thôi! Tớ quên mất giầy và găng tay rồi!

Cái rét cứng người làm cho cô bé nhớ đến găng và giầy. Nhưng nai không dừng lại. Nó chạy đến bụi cây có quả đỏ, hôn vào môi Gerda, nước mắt nó ứa chảy ra trên má em bé. Gerda tiếp tục đi một mình, chân không giầy, tay không găng, giữa đất Phần Lan phủ đầy băng tuyết.

Em ra sức chạy. Em gặp một đám bông tuyết lớn; tuyết không rơi từ trên trời xuống, và lúc này bắc cực quang đang còn chiếu sáng; bông tuyết bay là là mặt đất, càng tới gần lại càng lớn dần. Gerda chợt nhớ lại ngày nào nhìn qua kính hiển vi ở nhà, bông tuyết phình ra rất lớn; nhưng chẳng thấm gì những bông này, nom to lớn, đáng sợ và y như những động vật ấy! Đó là đội tiền vệ của bà Chúa Tuyết. Chúng có những hình thù rất là kỳ quặc. Một số trông giống lợn lòi hoặc như những con nhím, một số khác trông giống như rắn rết đang ngỏng đầu lên; còn các con khác trông giống như một bầy gấu lớn, gấu con, lông dựng ngược. Tất cả đều trắng toát; tất cả đều là những bông tuyết sống.

Gerda đọc bài kinh cầu nguyện. Rét đến nỗi em trông thấy cả hơi thở ra. Hơi thở bốc lên như đám khói, ngày càng dày đặc và biến thành những tiên đồng, trước nhỏ tí hơn, sau cứ lớn mãi lên, rồi đặt chân xuống đất. Tất cả bọn họ đều đội mũ sắt, tay cầm giáo, tay mang mộc. Càng lâu đội ngũ tiên đồng càng đông mãi lên và đến khi Gerda đọc xong bài kinh cầu nguyện thì có tới một đạo quân đứng quanh em. Họ cầm giáo đập vào bông tuyết làm chúng vỡ tan ra thành muôn mảnh.

Nhờ thế Gerda có thể ung dung tiến lên phía trước. Các tiên đồng vỗ vào chân, vào tay em cho em đỡ rét. Và thế là em đi tới lâu đài của bà Chúa Tuyết.

Nhưng chúng ta cũng cần biết Kay hiện nay ra sao rồi. Cậu ta không hề nghĩ gì đến Gerda và nhất là cậu ta không thể ngờ rằng em đã đến bên ngoài lâu đài.