Vô hình “Le Horla” (Bản viết đầu)

Bác sĩ Marrande, bác sĩ nổi tiếng nhất, lỗi lạc nhất trong các bác sĩ tâm thần, đã mời ba người bạn đồng nghiệp cùng bốn nhà bác học chuyên nghiên cứu về khoa học tự nhiên đến phòng mạch tư của ông để cùng xem xét, kiểm tra và chẩn trị cho một người bệnh của ông. Khi họ đã tề tựu đông đủ, ông nói: “Tôi sắp đưa ra đây một trường hợp kỳ lạ nhất, đáng lo lắng nhất mà tôi đã từng gặp. Thế nên, tôi sẽ không nói trước một điều gì về người bệnh của tôi với các bạn, anh ta sẽ tự nói cho các bạn nghe”.

Rồi ông bác sĩ nhấn chuông, một nhân viên phục vụ đưa vào một người đàn ông. Ông này rất gầy, gầy như một bộ xương khô, gầy như những người phát điên vì những suy tưởng, và bị những suy tưởng bệnh hoạn gặm nhấm đến tận xương tận tủy, nó làm con người ta hao mòn, còn hơn cả là sốt cao hay bị lao phổi.

Người đó chào mọi người rồi vừa ngồi xuống vừa nói:

Thưa các ông, tôi biết vì sao các ông tụ tập đến đây và tôi sẵn lòng kể cho các ông nghe chuyện của tôi, vì bạn của tôi, bác sĩ Marrande đã đề nghị tôi như thế. Trước đây người ta cho rằng tôi điên. Giờ đây họ không chắc lắm. Một thời gian nữa các ông sẽ thấy rõ rằng tôi hoàn toàn bình thường, hơn thế nưa tôi còn sáng suốt, minh mẫn hơn bất cứ ai trong các ông, bất hạnh thay cho tôi, cho các ông và cho cả nhân loại.

Tôi sẽ kể lại chuyện của mình một cách thật chi tiết để các ông dễ hình dung:

Tôi năm nay bốn mươi hai tuổi, tôi chưa kết hôn. số tiền tôi được thừa kế, đủ để tôi sống suốt đời một cách tương đối vương giả mà không phải làm gì hết. Trước đây tôi sống ở một ngôi nhà trên bờ sông Seine ở Biessard, một nơi gần Rouen. Săn bắn và câu cá là trò tiêu khiển ưa thích của tôi. Nhà tôi dựa vào một dãy núi lớn, trên núi là một trong những khu rừng đẹp nhất nước Pháp, khu rừng Roumare, và trước nhà tôi là một trong những dòng sông đẹp nhất thế giới.

Nhà tôi rộng, xinh xắn, cổ kính với tường nhà phía ngoài sơn trắng, bao quanh nhà là một cái sân lớn, rợp bóng mát của những cây cổ thụ tuyệt đẹp, những cây này bò được lên tới tận rừng bằng cách leo lên những sườn núi mà tôi sẽ nói đến sau.

Người làm của tôi, hay nói đúng hơn những người làm trước kia của tôi gồm có một người đánh xe, một bác làm vườn, một gã hầu phòng, một bà đầu bếp và một bà quản gia. Tất cả bọn họ đều đã làm cho nhà tôi từ rất lâu rồi, người ít nhất cũng đã mười năm còn người lâu nhất là mười sáu năm, nghĩa là họ biết rõ tôi, biết rõ mọi ngóc ngách trong nhà tôi, quen thuộc mọi con đường nơi chúng tôi sống, quen mặt tất cả những người thân thích của tôi. Họ là những người phục vụ tốt và biết giữ mồm miệng. Điều đó rất quan trọng đối với những gì tôi sắp nói ra đây. Tôi phải nói thêm rằng sông Seine, con sông nằm dọc theo vườn nhà tôi thì khá rộng và tàu bè có thể qua lại theo đường đó để đi đến Rouen, và hàng ngày tôi vẫn ngắm các con thuyền lớn, cái chạy bằng buồm, cái chạy bằng hơi nước đến từ khắp nơi trên thế giới đi ngang qua khúc sông đó.

Cách đây một năm, vào một ngày cuối thu, tôi bỗng thấy vô cùng khó chịu, bất ổn, một sự khó chịu bất ổn kỳ lạ và không thể giải thích được. Ban đầu tôi cảm thấy lo lắng bồn chồn, khiến tôi thường giật mình thức giấc lúc nửa đêm, và khi đó tôi rất dễ bị kích động đến nỗi chỉ một tiếng động nhỏ cũng khiến tôi phát run. Tôi lúc nào cũng trong tình trạng bồn chồn, dễ nổi cáu một cách khó hiểu. Tôi đã đi khám bác sĩ và ông này đã kê cho tôi một liều thuốc an thần và liệu pháp tắm hương sen.

Tôi tắm vòi sen hai lần sáng tối mỗi ngày, tôi uống thuốc an thần. Kết quả là tôi bắt đầu buồn ngủ, nhưng cơn buồn ngủ còn đáng sợ hơn cả sự mất ngủ. Vừa nằm xuống nhắm mắt lại tôi đã như rơi tõm vào hư không, tôi cảm thấy như bị kéo bị lôi, tôi cảm thấy sợ vô cùng. Tôi như cảm thấy có cái gì đè nặng lên ngực tôi, cảm thấy như có đôi môi của thần chết đang lướt trên môi tôi. Khoảnh khắc đó đáng sợ không thể tả được.

Các ông hãy thử tưởng tượng một người đàn ông đang ngủ bị ám sát, và khi tỉnh dậy thấy một con dao cắm vào họng mình, người mình bê bết máu, và mình không thể thở được nữa, mình sắp chết mà không biết tại sao lại thế, cảm giác tương tự như thế đấy!

Tôi gầy đi một cách đáng lo ngại, và tôi vẫn tiếp tục gầy đi; và đột nhiên tôi cũng nhận thấy, người đánh xe, một người to béo cũng đang gầy đi như tôi. Cuối cùng một hôm tôi hỏi anh ta: “Cậu có sao không, Jean? Cậu ốm à?” Anh ta trả lời tôi: “Tôi cho là tôi cũng bị bệnh như ông, tôi gặp ác mộng mỗi đêm”.

Vậy nên tôi cho là nhà ở cạnh sông có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe con người, nên dù lúc đó đang vào đúng mùa săn, tôi cũng quyết định đi đâu đó, khoảng hai ba tháng để thay đổi không khí thì một sự kiện nhỏ, rất lạ, được tình cờ nhìn thấy, đã khiến tôi ở lại.

Một tối, khát nước quá, tôi uống một hơi hết nửa cốc nước và tôi nhận thấy rằng bình nước của tôi vốn được đặt ở trên tủ bày đồ, đối diện với giường tôi đầy tới tận miệng. Đêm đó tôi gặp lại cơn ác mộng mà tôi vừa kể cho các ông nghe. Khi thức giấc, tôi đốt nến lên, cảm thấy bồn chồn khó chịu, tôi muốn uống chút gì đó để lấy lại bình tĩnh, ngạc nhiên khi thấy bình nước của tôi rỗng không. Tôi không tin vào mắt mình nữa. Hoặc ai đó đã vào phòng tôi hoặc tôi bị mộng du. Đêm hôm sau, tôi muốn thử lại. Tôi khóa phòng lại, để tin chắc rằng không ai có thể vào được phòng tôi. Tôi thiếp ngủ và tôi lại tỉnh dậy, hệt như đêm hôm trước. Ai đó đã uống hết nước trong bình mà tôi vừa nhìn thấy hai giờ trước đó. Ai đã uống nước của tôi? Hẳn nhiên là tôi rồi, thế nhưng tôi không chắc về điều đó lắm, hoàn toàn không chắc rằng liệu tôi có thể ngồi dậy uống hết nước, trong cơn mê ngủ sâu và nặng nề như thế.

Thế nên tôi nảy ra một mẹo nhỏ để thử xem có phải tôi đã làm những việc đó trong tình trạng vô thức không. Một tối, tôi đặt cạnh bình nước một chai rượu vang boócđô lâu năm, một tách sữa mà tôi rất ghét, và vài cái bánh sô-cô-la loại tôi rất ưa chuộng. Rượu và bánh còn nguyên vẹn, sữa và cà phê hết sạch. Thế là mỗi tôi tôi thay đổi đồ uống và thức ăn. Luôn luôn như thế: đồ ăn không bao giờ được đụng tới, đồ uống thì chỉ sữa tươi và nhất là nước luôn hết sạch.

Những sự nghi ngờ cứ bám riết lấy tôi. Lẽ nào chính tôi đã thức dậy mà không nhận thức được và uống cả những thứ mà tôi vốn rất ghét, bởi có lẽ trạng thái đờ đẫn trong cơn mộng du đã khiến vị giác tôi thay đổi, khiến tôi ưa thích những thứ mà bình thường tôi không bao giờ đụng đến và từ chối những thứ ngày thường tôi hay ăn. Thế là tôi lại dùng một mẹo khác để đánh lừa chính mình. Tôi buộc tất cả mọi thứ bằng một băng vải bằng muxơlin và gói chúng vào một chiếc khăn ăn bằng lanh. Rồi trước khi lên giường đi ngủ, tôi lấy nhọ bôi lem luốc tay mình, miệng mình, râu mình.

Khi tỉnh dậy, mọi thứ vẫn nguyên vẹn, như khi lúc tôi đi ngủ, thế nhưng có vẻ như có ai đó đã chạm vào chúng, bởi cái khăn ăn không còn như lúc tôi để nữa, và hơn thế nưa, sữa và nước đã bị uống sạch. Cửa phòng tôi vẫn khóa và những người hầu đã được tôi dặn canh cửa cẩn thận, không thể bất cẩn để ai đó lọt vào. Một câu hỏi lớn được đặt ra: Ai đã ở bên cạnh tôi hàng đêm? Tôi cảm thấy, thưa các ông, tôi kể quá nhanh chăng. Các ông tủm tỉm cười, hiển nhiên các ông nghĩ rằng: “Đồ điên”. Lẽ ra tôi đã phải tả kỹ hơn để cho các ông cảm thấy được cảm giác của một người bị nhốt kín trong nhà của mình, trong chính phòng ngủ của mình, tinh thần hoàn toàn minh mẫn, nhìn thấy bình nước của mình vơi hắn đi so với trước khi mình đi ngủ. Lẽ ra tôi phải làm gì đó, để cho các ông có thể hiểu nổi nỗi giày vò đã khiến tôi đau khổ mỗi tối, mỗi sáng. Cảm giác buồn ngủ không cưỡng lại được và cảm giác sợ hãi khủng khiếp khi tỉnh dậy. Thế nhưng tôi vẫn cứ phải sống như thế trong suốt một thời gian dài.

Bỗng nhiên, một ngày, điều kỳ lạ đó không diễn ra nữa. Chẳng có gì suy suyển trong phòng tôi nữa, nước và sữa vẫn còn nguyên đó. Thế là hết những tháng ngày lo sợ. Tôi khỏe dần lên. Niềm vui sống lại trở về với tôi. Rồi tôi biết thêm rằng một trong những người hàng xóm của tôi, ông Legite, cũng gặp phải hiện tượng lạ lùng giống hệt tôi. Tôi càng tin chắc rằng ở gần sông đã gây nên tình trạng bệnh ảo giác như vậy. Người đánh xe của tôi đã xin thôi việc và rời khỏi, nhà tôi từ một tháng nay, khi xin nghỉ việc anh ta có vẻ bị bệnh rất nặng. Mùa đông đã qua, trời vào xuân. Một sáng, khi đang đi dạo trong vườn, gần một bồn hoa hồng, tôi nhìn thấy, một cách rõ ràng, ngay sát cạnh tôi, một bông hồng rất đẹp bỗng bị bẻ ngang thân, như thể có một bàn tay vô hình hái nó, rồi nó đi theo một đường cong như thể ai đó cầm nó đưa lên mũi ngửi, rồi nó cứ treo lơ lửng trong không khí như thế ngay trước mặt tôi, cách tôi chừng ba bước chân. Lạ lùng, tôi giơ tay chụp lấy bông hoa. Nó biến mất, tôi chẳng còn thấy gì nữa hết. Tức điên người, vô lý là giữa ban ngày, ban mặt mà lại có ảo giác như thế!

Nhưng đó có phải là ảo giác không? Tôi tìm cành cây. Tôi thấy nó ngay lập tức, vết bẻ vẫn còn tươi, bông hoa bị bẻ nằm giữa hai bông khác vẫn còn đang trên cành, tôi không nhầm được vì trước lúc nó bị bẻ tôi đã nhìn ngắm nó rất kỹ. Tôi quay về nhà, đầu óc rối bời. Thưa các ông, xin hãy nghe tôi, tôi hoàn toàn bình tĩnh; tôi không hề tin vào các lực lượng siêu nhiên, kể cả bây giờ tôi cũng vẫn không tin; nhưng kể từ lúc đó, tôi hoàn toàn tin chắc, như là tin có ngày và đêm rằng tồn tại ngay gần tôi một vật thể sống vô hình, đến chơi nhà tôi, rồi bỏ đi, và rồi lại quay lại. Sau đó một lúc tôi lại có bằng chứng về điều đó. Giữa hai người làm của tôi đang nổ ra một cuộc khẩu chiến vì một cái cốc rất đẹp của Ý, nằm ở trên tủ bày đồ ở phòng ăn tự nhiên vỡ ra. Người hầu phòng bảo tại bà bếp, bà bếp bảo tại chị lau dọn, chị lau dọn bảo không biết ai làm vỡ nhưng không phải chị ta. Và trong cơn tức tối họ mới tố cáo ra để tôi biết hàng đêm đã có người xuống gian bếp phụ uống trộm sữa. Các cửa được đóng kỹ vào buổi tối và được mở ra vào buổi sáng. Thế mà hàng đêm có người đã đến gian bếp phụ uống trộm sữa. Ai? Người hay ma? Sự tò mò cộng với tức giận đã giày vò tôi suốt đêm ngày, khiến tôi lúc nào cũng bồn chồn, lo lắng. Nhưng rồi mọi việc xáo động đó một lần nữa lại chấm dứt khiến tôi lại tin rằng đó chỉ là ảo giác, chỉ là mơ thôi. Nhưng lại xảy ra một sự kiện thế này:

Ngày 20 tháng Bảy, lúc chín giờ tối. Trời rất nóng, tôi mở toang cửa sổ, đèn bàn tôi vẫn sáng, tôi nằm dài ra trong ghế bành và thiu thiu ngủ. Tôi ngủ khoảng bốn mươi phút, tôi thức giấc bởi một cảm giác rất khó tả, tôi mở mắt ra, vẫn nằm im. Đầu tiên tôi chẳng nhìn thấy cái gì hết, rồi bỗng nhiên tôi thấy một trang sách tự giở. Thật lạ vì không hề có một ngọn gió nào, ngạc nhiên tôi đợi. Khoảng bốn phút sau, tôi nhìn thấy, vâng thưa các ông chính mắt tôi nhìn thấy một trang sách nữa lại giở sang và nằm ép xuống trang sách trước, như thể có một ngón tay vừa giở sang trang.

Ghế bành của tôi rỗng không nhưng tôi tin nó đang ở đó. Nó, người vô hình! Tôi nhảy phắt ra rất nhanh hòng bắt được nó, hòng chạm được vào nó. Nhưng trước khi tôi kịp tới nơi thì cái ghế ngồi ở bàn làm việc của tôi đổ nhào, như thể nó đã xô ghế đứng phắt dậy và bỏ chạy; đèn của tôi cũng đổ và tắt ngấm, cái cốc vỡ tan tành, cánh cửa sổ bị đẩy mạnh như thể người bị đuổi đẩy mạnh nó ra để thoát thân. Tôi nhảy bổ đến cái chuông và rung liên hồi gọi người hầu đến. Khi người hầu phòng xuất hiện, tôi nói:

- Ta đánh đổ và làm vỡ hết cả. Đưa cho ta cái đèn.

Đêm đó tôi không ngủ, lẽ nào tôi lại trở thành trò chơi của ảo giác. Lẽ nào không phải tôi là người đã làm đổ ghế, là người đã làm tắt đèn, những suy nghĩ đó khiến tôi phát điên.

Không, không phải tôi! Tôi tin chắc như thế tuy rằng tôi rất muốn tin vào điều ngược lại. Đợi chút. Sinh vật đó, tôi biết gọi tên nó thế nào đây? Người vô hình. Không, như thế chưa được. Tôi đặt tên cho nó là Le Horla. Tại sao tôi lại đặt tên như thế tôi cũng không biết nữa. Thế rồi Le Horla không mấy khi rời tôi nữa. Tôi luôn cảm thấy sự có mặt của nó bên cạnh tôi suốt ngày suốt đêm. Hàng giờ hàng phút tôi đều cảm thấy sự có mặt của nó bên cạnh tôi như thể nó đang sống cuộc sống của tôi.

Không thể nhìn thấy nó khiến tôi bực bội vô cùng, tôi đốt hết số đèn mà tôi có trong nhà hòng một lúc nào đó có thể nhìn thấy được nó. Cuối cùng tôi đã nhìn thấy nó.

Có thể các ông không tin, nhưng sự thật là tôi đã nhìn thấy nó. Chuyện là thế này, hôm đó tôi lấy bừa một quyển sách xuống, chẳng đọc chữ nào nhưng ngồi im rình; rình cái người mà tôi cảm thấy đang ở rất gần tôi. Đương nhiên là nó đang ở trong phòng rồi, nhưng nó đang ở đâu? Nó đang làm gì? Làm thế nào để bắt được nó? Tôi căng tai căng mắt ra rình. Đối diện với tôi là giường ngủ làm bằng gỗ sồi. Bên phải tôi là lò sưởi. Bên trái tôi là cửa ra vào mà tôi đã đóng lại rất cẩn thận. Đằng sau tôi là chiếc tủ gương lớn mà hàng ngày tôi vẫn đứng trước nó để cạo râu, mặc quần áo, và tôi thường có thói quen liếc nhìn mình từ đầu đến chân mỗi khi đi qua nó. Thế là tôi làm ra vẻ như đang đọc sách để lừa nó; đột nhiên tôi cảm thấy, một cảm giác rất rõ ràng nó đang đọc qua vai tôi, rõ ràng nó đang đứng đó, sượt cả vào tai tôi. Tôi đứng phắt dậy và quay ngoắt lại phía sau nhanh đến nỗi suýt ngã. Và thế là... tôi đứng đối diện với cái gương nhưng tôi không nhìn thấy mình trong gương! Chiếc gương hoàn toàn trong suốt, sáng loáng những không hề có hình tôi trong đó mặc dù tôi đang đứng đối diện... Tôi nhìn chiếc gương lớn, trong suốt từ đầu đến chân. Tôi trừng trừng nhìn, hoảng hốt đến mức không dám nghĩ đến chuyện tiến gần lại, cảm thấy rõ rằng giữa tôi và chiếc gương là nó và rằng nó vẫn trốn thoát khỏi sự tìm kiếm của tôi, nhưng cơ thể không thể nhìn thấy được của nó lại che được hình ảnh phản chiếu của tôi. Tôi sợ biết bao! Thế rồi tôi nhìn thấy hình ảnh của tôi dần dần hiện lên trên gương, hình bóng của tôi dần hiện như đi đến từ trong sường mù, như đến từ làn nước. Và cũng giống như sóng nước, hình bóng của tôi hiện dần lên trong gương từ trái sang phải, dần dần, từ từ, từng giây từng giây rõ nét dần lên. Cuối cùng hình tôi đã in rõ trong gương như mọi ngày tôi vẫn soi.

Tôi đã nhìn thấy nó, cảm giác sợ đó giờ đây khi nhớ lại vẫn khiến tôi rùng mình.

Ngay ngày hôm sau, tôi đã đến đây, tôi đã đề nghị được giám sát chặt chẽ và không để cho tôi bỏ đi được. Giờ đây, thưa các ông tôi đã rút ra được kết luận.

Bác sĩ Marrande, sau một thời gian nghi ngờ, đã quyết định đến quê hương tôi. Ba người hàng xóm của tôi hiện nay cũng đang trong tình trạng giống hệt như tôi trước đây. Phải không bác sĩ?

Ông bác sĩ trả lời: “Đúng thế đấy!”

Có phải ông đã khuyên họ để sữa và nước mỗi đêm trong phòng họ để xem xem phải chăng khi thức giấc nước và sữa đã biến mất. Họ đã làm theo và họ đã thấy rõ nước và sữa đã biến mất giống như ở nhà tôi?

Bác sĩ trả lời một cách trầm tĩnh: “Chúng đã biến mất”.

Vậy đấy thưa các ông, một sinh vật, một sinh vật mới, sinh vật này hiển nhiên cũng được sinh sản thêm, nhiều thêm như con người chúng ta vừa xuất hiện trên trái đất. A! Các ông lại cười mỉm! Tại sao? Bởi sinh vật này vô hình. Nhưng mắt chúng ta, thưa các ông, chỉ là mắt thịt, chúng ta chỉ nhìn thấy những gì thiết yếu, cần thiết cho sự tồn tại của chúng ta. Những gì quá bé, những gì quá lớn, những gì quá xa chúng ta đều không nhìn thấy được. Mắt chúng ta không thể nhìn thấy hàng triệu triệu sinh vật đang sống trong một giọt nước, mắt chúng ta cũng không thể nhìn thấy được những sinh vật đang tồn tại, đang sống trên các hành tinh lân cận. Mắt chúng ta cũng không thể nhìn thấy được những vật trong suốt. Nếu đặt trước mặt chúng ta một tấm kính lớn trong suốt, không một gợn vết, chắc chắn chúng ta sẽ va đầu vào đó như những con chim vẫn thỉnh thoảng va đầu vào kính cửa sổ nhà chúng ta. Vậy nên, mắt chúng ta cũng không thể nhìn thấy một cơ thể trong suốt đang tồn tại; chúng ta không nhìn thấy không khí cho dù nếu không có không khí con người chúng ta sẽ chết, chúng ta không nhìn thấy gió mặc dù gió là một trong những hiện tượng mạnh trong tự nhiên, nó có thể hất ngã con người, đẩy đổ một tòa nhà, trốc rễ cây cổ thụ, dâng nước ở biển lên, quật nát cả vách đá hoa cương. Những cái đó thì chả ai ngạc nhiên vì nó đã xuất hiện từ lâu, các ông có nhìn thấy điện không? Ấy thế mà nó vẫn tồn tại đấy thôi. Sinh vật mà tôi gọi tên nó là Le Horla nó cũng tồn tại. Nó là ai? Nó là cái gì? Thưa các ông, có thể nó là loài sinh vật tiếp sau con người tồn tại trên trái đất. Nó có thể sẽ khuất phục chúng ta, nô lệ hóa chúng ta, và cũng có thể chúng sẽ ăn thịt chúng ta như chúng ta cũng đã thuần hóa, nuôi dưỡng rồi ăn thịt bò, lợn...

Từ nhiều thế kỷ nay, người ta đã biết đến, đã nghi ngờ và đã nói đến sự có mặt của một cái gì đó vô hình. Nỗi sợ những gì vô hình luôn ám ảnh, đe dọa và làm cha ông ta khiếp sợ. Nó đã đến. Tất cả những truyền thuyết về các nàng tiên, về ma quỷ, về người lùn dị dạng, về những lực lượng siêu nhiên mà con người không nắm bắt được... chính là nói về nó, nói về kẻ vô hình mà ông cha ta đã lo sợ, đã dự cảm thấy được.

Và ngay cả những gì mà chính các ông đang làm, thưa các ông, từ nhiều năm nay, cái mà các ông gọi là thuật thôi miên, thuật ám thị. Chính nó đã được các ông thông báo, các ông đã tiên đoán.

Tôi nói với các ông rằng nó đã có mặt trên trái đất, cụ thể là ở quê hương tôi. Chính nó cũng đang thử dùng sức mạnh một cách đầy âu lo như loài người thuở trước. Nó còn chưa biết hết về khả năng và sức mạnh của nó nhưng rồi nó sẽ sớm nhận thức được thôi, rất sớm nhận thức được thôi. Vậy mà trong khi đó, thưa các ông, tôi đã đọc được trong một mẩu báo mà một người từ Rio de Janeiro mang đến cho tôi như sau: “Mới đây một dạng bệnh mất trí mới đã xuất hiện ở vùng San Paulo. Người dân ở những vùng này đang tự cứu lấy mình bằng cách rời bỏ quê quán, rời bỏ nhà mình vì họ khẳng định rằng có một loại ma cà rồng vô hình đang hoành hành trên xứ sở của họ, hút máu của họ khi họ đang ngủ để sống, ngoài ra chúng chỉ uống nước và sữa!”

Tôi phải nói thêm rằng một vài ngày trước khi tôi có những đêm khủng khiếp giày vò đến suýt chết như thế, tôi đã nhìn thấy đi ngang qua nhà tôi một chiếc thuyền ba cột buồm của Brazil cùng cờ hiệu giang rộng ra của nó... Tôi đã nói với các ông rằng nhà của tôi nằm ngay bờ sông, và nó lại trắng toát... Sinh vật vô hình đó hẳn là đã trốn trên con tàu đó...

Tôi chẳng còn gì để nói thêm nữa, thưa các ông.

Bác sĩ Marrande đứng lên và than vãn: “Tôi cũng thế, tôi không biết phải chăng người đàn ông này điên hay chúng ta điên.... hay... hay phải chăng những người kế vị chúng ta thật sự đã đến”.