Chương 20 Tấn công và phản công
Ngay khi sự kích động lắng xuống, người ta nghe thấy một giọng kiên quyết và mạnh mẽ thốt lên những lời như sau:
“Diễn giả đã chiếu cố chúng ta bằng quá nhiều ảo tưởng rồi, giờ anh ấy có vui lòng quay lại chủ đề và cung cấp cho chúng ta chút ý kiến thực tế về vấn đề không?”
Mọi con mắt đổ dồn về phía người vừa lên tiếng. Anh ta trông hơi già, dáng người nhanh nhẹn với chòm râu dê kiểu Mỹ. Lợi dụng những cơn xúc động của đám đông, anh ta dần dần xoay xở lên được hàng đầu nhóm khán giả. Tại đó, với đôi tay khoanh lại trước ngực và ánh mắt lạnh lùng, anh ta quan sát người hùng của hội nghị. Sau khi lên tiếng anh ta giữ im lặng và có vẻ không quan tâm đến hàng ngàn ánh nhìn hướng thẳng về phía mình cũng như những tiếng rì rầm phản đối của những người bị từng lời của anh ta kích thích. Không nhận được câu trả lời, anh ta lặp lại câu hỏi với sự nhấn mạnh rõ rệt và nói thêm, “Chúng tôi tới đây để nghe về Mặt trăng chứ không phải về Trái đất.”
“Anh nói đúng, thưa anh,” Michel Ardan đáp, “cuộc thảo luận thật không đúng nội dung. Chúng ta sẽ trở lại với Mặt trăng.”
“Thưa ngài,” một người nào đó nói, “ngài đặt giả thuyết rằng vệ tinh của chúng ta có người ở. Rất hay, nhưng nếu những người Selenite tồn tại, vậy giống loài đó chắc chắn phải sống mà không cần thở, vì – tôi lưu ý ngài, vì lợi ích của chính ngài – rằng không có dù chỉ là một lượng không khí nhỏ nhất trên bề mặt Mặt trăng.”
Sau bình luận này, Ardan gạt mớ tóc đỏ bù xù, ông nhận thấy mình đã dính vào rắc rối với người này về nội dung chính của toàn bộ vấn đề. Ông nhìn hết sức nghiêm nghị vào người kia rồi nói:
“Ồ! Không có khí quyển trên Mặt trăng? Xin hỏi, nếu anh vui lòng, ai dám khẳng định điều đó?”
“Nhà khoa học.”
“Thật sự?”
“Thật sự.”
“Thưa ngài,” Michel đáp, “không có ý cợt nhả, tôi vô cùng kính nể các nhà khoa học, những người có kiến thức khoa học, nhưng vô cùng khinh bỉ những kẻ làm khoa học mà không có kiến thức.”
“Ngài có biết ai thuộc loại sau không?”
“Đương nhiên rồi. Ở Pháp có nhiều kẻ dùng tính toán tuyên bố con chim rõ là không thể bay, một số kẻ khác chứng minh bằng lý thuyết rằng con cá không được sinh ra để sống dưới nước.”
“Tôi không can hệ gì tới những người kia và để hỗ trợ cho phát biểu của mình, tôi có thể nêu tên những người mà ngài không thể không kính nể.”
“Thưa ngài, thế thì ngài sẽ khiến một kẻ ngu dốt đáng thương lúng túng xấu hổ, kẻ mà không đòi gì khác ngoài việc học hỏi.”
“Vậy, tại sao ngài lại giới thiệu về các vấn đề khoa học mà ngài không hề nghiên cứu?” Một giọng có phần thô kệch hỏi.
“Vì rằng ‘anh chàng dũng cảm không bao giờ ngờ trước nguy hiểm’. Tôi không biết gì cả, đó là sự thật, nhưng chắc chắn rằng nhược điểm của tôi đã tạo nên sức mạnh cho tôi.”
“Nhược điểm của anh chẳng khác gì ngu xuẩn,” một giọng giận dữ bắt bẻ.
“Thế càng tốt,” ông bạn người Pháp của chúng ta đáp lại, “nếu nó đưa được tôi lên Mặt trăng.”
Barbicane và đồng sự trừng trợn nhìn kẻ phá đám vừa liều lĩnh chống đối dự án của họ. Chẳng ai biết anh ta là ai, còn ngài chủ tịch, bứt rứt vì kết quả ngoài tầm kiểm soát của buổi thảo luận, lo lắng dõi theo người bạn mới. Những người tham dự hội nghị cũng bắt đầu có vẻ bồn chồn, vì cuộc tranh cãi đã kéo sự chú ý của họ vào những rủi ro của chuyến thám hiểm được đề xuất, nếu thực sự có những điều bất khả thi.
“Thưa ngài,” đối thủ của Ardan trả lời, “có rất nhiều lý do rành rành chứng minh không có bầu khí quyển trên Mặt trăng. Tôi có thể nói rằng, theo suy diễn, nếu từng có bầu khí quyển, nó chắc chắn đã bị Trái đất hấp thu, nhưng tôi thích nêu ra những cơ sở lập luận không thể bàn cãi.”
“Thế thì cứ nêu ra đi, thưa ngài, bao nhiêu tùy ý.”
“Anh biết đấy,” người lạ mặt nói, “bất cứ tia sáng nào chiếu xuyên qua một môi trường như không khí, chúng sẽ lệch khỏi đường thẳng, nói cách khác, chúng trải qua quá trình khúc xạ. Chà! Vào thời điểm các ngôi sao bị Mặt trăng che khuất, ánh sáng của chúng, khi chiếu qua mép đĩa Mặt trăng, không bị lệch đi chút nào, cũng không cho thấy sự khúc xạ dù nhỏ nhất. Do đó, Mặt trăng không thể có bầu khí quyển bao bọc.”
“Thực ra,” Ardan đáp, “đây là trọng điểm anh muốn nói, hoặc có thể lý lẽ duy nhất của anh, mà một nhà khoa học chân chính có lẽ sẽ lúng túng khi giải đáp. Về phần mình, tôi sẽ nói đơn giản rằng nhận định này còn thiếu sót, vì nó giả định rằng đường kính góc của Mặt trăng đã được xác định đầy đủ, mà không hẳn như thế. Nhưng tiếp tục đi. Hãy nói xem, thưa ngài, anh có công nhận sự tồn tại của núi lửa trên bề mặt Mặt trăng không?”
“Đã tắt, có! Đang hoạt động, không!”
“Các núi lửa đó, dù sao thì, xưa kia đã từng hoạt động?”
“Đúng vậy, khi chúng tự cấp ôxy cần thiết để đốt cháy, chẳng qua thực tế về sự phun trào của chúng không chứng minh được sự hiện hữu của bầu khí quyển.”
“Lại nói tiếp, thế thì, hãy tạm gác lại những lý luận này để đi thẳng vào kết quả quan sát. Năm 1715, nhà thiên văn học Louville và Halley, quan sát thiên thực vào ngày mùng 3 tháng Năm, đã thấy những ánh nhấp nháy rất kỳ lạ. Những tia sáng này, di chuyển nhanh với tần suất thường xuyên, chúng thuộc những cơn bão hình thành trong bầu khí quyển của Mặt trăng.”
“Năm 1715,” người vô danh đáp trả, “hai nhà thiên văn Louville và Halley đã nhầm một số hiện tượng thuần túy thuộc địa cầu với hiện tượng trên Mặt trăng, chẳng hạn như các thể sao băng hoặc các thể khác hình thành trong tầng khí quyển của chúng ta. Đây là lý giải khoa học tại thời điểm xảy ra sự kiện và là đáp án của tôi vào lúc này.”
“Ồ thế thì, thêm nữa,” Ardan nói, “Herschel, năm 1787, quan sát thấy rất nhiều điểm sáng trên bề mặt Mặt trăng, đúng hay không?”
“Đúng! Nhưng không đưa ra bất cứ giải thích nào. Chính Herschel còn không hề căn cứ vào đó để suy luận ra sự hiện hữu tất yếu của bầu khí quyển trên Mặt trăng. Và tôi có thể bổ sung rằng Beer và Mädler, hai chuyên gia vĩ đại về Mặt trăng, đều đồng ý rằng hoàn toàn không có không khí trên bề mặt Mặt trăng.”
Một cơn kích động hiển hiện rõ ràng trong khán giả hội nghị, những người có vẻ đang bị các lý luận của nhân vật kỳ lạ này kích thích.
“Hãy tiếp tục,” Ardan đáp, vẻ bình tĩnh hoàn hảo, “nói tới một sự kiện quan trọng. Nhà thiên văn học tài hoa người Pháp, M. Laussedat, khi quan sát thiên thực ngày 18 tháng Bảy năm 1860, đã phát hiện đầu nhọn của Mặt trăng lưỡi liềm được bo tròn và cắt ngắn. Bấy giờ, hiện tượng này chỉ có thể do các tia Mặt trời chệch hướng khi đi qua bầu khí quyển của Mặt trăng sinh ra. Không có lý giải nào khác hợp lý hơn về hiện tượng này.”
“Chẳng lẽ điều này được coi là sự thật?”
“Chắc chắn tuyệt đối!”
Một động thái trái ngược diễn ra theo hướng có lợi cho người hùng của hội nghị, còn đối thủ của ông hiện giờ lâm vào im lặng. Ardan tiếp tục cuộc trò chuyện, không thể hiện bất cứ một chút hả hê nào về lợi thế mà ông giành được, chỉ nói đơn giản:
“Như vậy, ngài thấy đấy, thưa ngài, chúng ta không thể phủ định hoàn toàn sự tồn tại của không khí trên Mặt trăng. Lượng không khí đó, có lẽ cực hiếm, tuy nhiên khoa học hiện thời nói chung vẫn thừa nhận sự tồn tại của nó.”
“Dù thế nào thì cũng không phải trên các ngọn núi,” người lạ mặt đáp lại, không có ý định bỏ cuộc.
“Không! Nhưng ở đáy thung lũng và không cao quá vài trăm foot.”
“Dù sao thì anh nên chuẩn bị tốt các biện pháp đề phòng, vì không khí sẽ loãng kinh khủng.”
“Thưa ngài, sẽ luôn có đủ cho một cá nhân đơn lẻ, ngoài ra, ngay khi tới đó, tôi sẽ cố gắng tiết kiệm và không thở trừ phi có dịp trọng đại!”
Một tràng cười dữ dội vang rền trong tai người đối thoại bí ẩn, vị này đang trừng mắt giận dữ với đám đông.
“Thế đó,” Ardan nói tiếp với vẻ vô tư, “vì chúng ta đã thống nhất về sự tồn tại của một bầu khí quyển trên Mặt trăng, chúng ta buộc phải chấp nhận sự tồn tại của nước. Đây thật là một kết luận hạnh phúc với tôi. Thêm nữa, nhà phản biện tử tế của tôi, cho phép tôi trân trọng trình bày với anh một quan sát khác. Chúng ta chỉ biết một phần của đĩa Mặt trăng và nếu chỉ có một chút không khí ở mặt hiện ra trước mắt chúng ta, thì có khả năng còn rất nhiều ở mặt khuất mắt chúng ta.”
“Vì sao?”
“Vì Mặt trăng, dưới sự tác động của lực hút từ Trái đất, mang hình dáng của một quả trứng, mà chúng ta nhìn từ đầu nhỏ hơn. Vì thế, theo các tính toán của Hansen, thì tâm trọng lực đặt ở bán cầu bên kia. Do đó, kết quả là khối không khí và nước khổng lồ phải bị hút ra khỏi một mặt của vệ tinh của chúng ta từ những ngày đầu hình thành vũ trụ.”
“Quá sức võ đoán!” người lạ mặt kêu lên.
“Không! Thuần túy lý thuyết! Tất cả đều tuân theo định luật cơ học và với tôi thì thật khó mà bác bỏ. Thế nên tôi kêu gọi những người tham dự hội nghị, tôi muốn hỏi họ rằng có thể có hay không sự sống, như sự sống trên Trái đất, trên bề mặt Mặt trăng?”
Ba trăm ngàn thính giả tức thì vỗ tay tán thưởng lời này. Đối thủ của Ardan cố nói xen vào, nhưng anh ta không thể giành được một chút chú ý. Những tiếng la hét và đe dọa dội xuống anh ta như mưa đá.
“Đủ rồi! Đủ rồi!” một số kêu lên.
“Đưa kẻ phá đám xuống!” một số khác la hét.
“Đưa anh ta đi đi!” đám đông quá khích gào thét.
Nhưng anh ta, vẫn đứng vững vàng, không nhúc nhích lấy một inch, để mặc cơn bão trôi qua, mà nếu Michel Ardan không ra hiệu yên lặng, sẽ mau chóng biến thành một trận cuồng phong dữ dội. Ông quá hào hiệp đến nỗi không thể bỏ rơi đối thủ của mình nơi đầu sóng ngọn gió.
“Anh muốn nói thêm điều gì nữa ư?” Ông hỏi bằng giọng nhẹ nhàng.
“Phải, cả ngàn, hoặc hơn. Nhưng không, chỉ một lời thôi! Nếu anh cứ khăng khăng với dự án của mình, anh đúng là một…”
“Một kẻ rất hấp tấp! Sao anh có thể nói tôi như thế? Tôi, người đã yêu cầu một viên đạn hình trụ chóp để tránh bị xoay vòng vòng như con sóc?”
“Nhưng này, anh chàng bất hạnh, cú giật súng dữ dội sẽ nghiền nát anh thành mảnh nhỏ ngay lúc khởi hành.”
“Thầy cãi thân mến của tôi, anh chỉ biết lý thuyết và khó khăn duy nhất, tuy nhiên, ý kiến của các thiên tài kỹ thuật người Mỹ mà tôi có xuất sắc đến nỗi không thể không tin tưởng rằng họ sẽ khắc phục được rủi ro đó.”
“Nhưng nhiệt lượng sinh ra do vận tốc của viên đạn khi nó băng qua các tầng khí quyển thì sao?”
“Ôi! Các vách ngăn rất dày và tôi sẽ mau chóng vượt qua bầu khí quyển thôi.”
“Còn thức ăn và nước uống?”
“Tôi đã tính toán đủ dùng cho một năm và hành trình tới đó sẽ chỉ có bốn ngày thôi.”
“Thế còn không khí để thở trong suốt hành trình?”
“Tôi sẽ tạo ra bằng phương pháp hóa học.”
“Nhưng khi rơi xuống Mặt trăng, giả sử anh tới được đó?”
“Sẽ đỡ nguy hiểm hơn sáu lần so với một cú rơi đột ngột xuống Trái đất, vì trọng lượng chỉ còn bằng một phần sáu khi ở trên bề mặt Mặt trăng.”
“Thế vẫn đủ để nghiền anh như nghiền thủy tinh!”
“Cái gì có thể ngăn tôi làm chậm quá trình va chạm ngoài các phản lực được bố trí thích hợp và khai hỏa đúng lúc?”
“Nhưng nói cho cùng, giả sử mọi khó khăn đều được khắc phục, mọi trở ngại đều bị đẩy lùi, giả sử mọi thứ đều thuận lợi cho anh và ban cho anh chuyến đi an toàn đến Mặt trăng, vậy anh sẽ về thế nào?”
“Tôi sẽ không trở lại!”
Trước câu trả lời này, gần như bị ấn tượng vì sự giản dị của nó, cả hội trường trở nên im lặng. Nhưng sự im lặng này còn có sức thuyết phục hơn nhiều so với những tiếng reo hò nhiệt liệt. Người khách lạ chớp lấy thời cơ và phản pháo thêm lần nữa:
“Anh chắc chắn sẽ giết chính mình!” Anh ta kêu lên, “còn cái chết của anh sẽ là cái chết của một gã điên rồ, vô dụng ngay cả với khoa học!”
“Nói tiếp đi, người lạ thân mến, vì thực sự những lời tiên đoán của anh thật dễ chịu!”
“Thế là quá nhiều rồi!” Đối thủ của Michel Ardan kêu lên. “Tôi không hiểu tại sao tôi phải tiếp tục cuộc thảo luận quá vô tích sự này! Cứ thoải mái với chuyến thám hiểm điên rồ này đi! Chúng tôi chẳng việc gì phải phiền lòng vì anh!”
“Xin đừng khách sáo!”
“Không! Ai đó khác sẽ chịu trách nhiệm cho hành động của anh.”
“Xin hỏi, ai?” Michel Ardan hỏi với giọng hối thúc.
“Kẻ ngu ngốc tiến hành thí nghiệm vừa bất khả thi vừa lố bịch này!”
Lời công kích rất thẳng thắn. Barbicane, kể từ khi xuất hiện sự can thiệp của người lạ mặt, đã nỗ lực ghê gớm để duy trì bình tĩnh; tuy nhiên vào lúc này, thấy mình bị công kích trực tiếp thì không thể kiềm chế thêm được nữa. Ngài thình lình đứng dậy và khi đang nhanh chóng tiến tới phía kẻ thù vừa tấn công trực diện ngài, thì bất thần nhận thấy ngài đang tách xa khỏi anh ta.
Bục diễn thuyết bị cả trăm cánh tay tráng kiện nâng lên và ngài chủ tịch Câu lạc bộ Súng cùng với Michel Ardan chia sẻ vị trí danh dự. Tấm bục rất nặng, nhưng những người vác liên tục đổi nhau, đấu khẩu, tranh chấp, thậm chí là đánh nhau vì hăm hở muốn cho cuộc diễu hành vinh quang này mượn đôi vai của mình.
Ấy vậy mà, người lạ mặt không tranh thủ sự náo động để thoát khỏi vị trí. Hơn nữa, nếu muốn thì anh ta cũng không tháo chạy nổi giữa đám đông dày đặc. Anh ta đứng vững ở hàng đầu với đôi tay khoanh trước ngực, nhìn chằm chằm vào ngài chủ tịch Barbicane.
Tiếng la hét của đám đông khổng lồ đạt đến cường độ cao nhất trong suốt thời gian diễu hành chiến thắng. Michel Ardan tiếp nhận mọi chuyện với vẻ thoải mái rõ rệt. Khuôn mặt ông bừng sáng. Nhiều lúc tấm bục có vẻ bị kẹt lại và nghiêng ngả như con tàu trong gió lộng. Nhưng hai vị anh hùng của đoàn hội nghị đi lại rất dễ dàng trên boong tàu tròng trành. Họ không hề loạng choạng và tàu của họ cập cảng thành phố Tampa hoàn toàn miễn phí.
Michel Ardan may mắn thoát được những vòng ôm nghẹt thở từ người hâm mộ mình. Ông chạy thẳng tới khách sạn Franklin, mau chóng nhận phòng, rồi trượt xuống dưới bộ chăn mền, trong khi đội quân cả trăm ngàn người vẫn dõi theo bên dưới cửa sổ phòng.
Trong suốt thời gian này, một cuộc trò chuyện ngắn, nghiêm túc và rõ ràng, đã diễn ra giữa cá nhân bí ẩn nọ và ngài chủ tịch Câu lạc bộ Súng.
Barbicane, rốt cuộc cũng được tự do, đi thẳng tới phía đối thủ của mình.
“Tới đây!” ngài nói ngắn gọn.
Người kia đi theo ngài trên bến cảng, rồi chẳng mấy chốc, cả hai nhận thấy họ đang đứng trơ trọi trên lối vào một cầu tàu công cộng ở Jone’s Fall.
Hai đối thủ, vẫn không rõ đối phương, nhìn nhau chằm chằm.
“Anh là ai?” Barbicane hỏi.
“Đại úy Nicholl!”
“Tôi cũng đã nghĩ vậy. Từ trước đến nay anh không bao giờ tình cờ xuất hiện trên đường của tôi.”
“Tôi đến vì mục đích đó.”
“Anh đã xúc phạm tôi.”
“Công khai!”
“Anh sẽ chịu trách nhiệm trước tôi vì sự xúc phạm này?”
“Ngay bây giờ.”
“Không! Tôi hy vọng mọi chuyện xảy ra giữa chúng ta sẽ là bí mật. Ở đây có một khu rừng cách Tampa ba dặm, rừng Skersnaw. Anh biết chứ?”
“Tôi biết.”
“Anh có sẵn sàng một mình đến đó vào lúc năm giờ sáng mai hay không?”
“Có! Nếu anh cũng đến một mình đúng giờ đó.”
“Anh sẽ không quên súng trường chứ?” Barbicane hỏi.
“Còn anh sẽ quên vũ khí của mình ư?” Nicholl đáp.
Những lời này thật lạnh giá, sau đó ngài chủ tịch Câu lạc bộ Súng và đại úy rời đi. Barbicane trở lại phòng trọ, nhưng thay vì tranh thủ vài giờ nghỉ ngơi, ngài dành cả đêm cố gắng nghiên cứu phương pháp tránh cho viên đạn bị giật lại và giải quyết vấn đề khó khăn mà Michel Ardan đưa ra trong cuộc họp.