Chương 8.

VIII

Không có việc gì xảy ra cho đến ngày sinh nở.

Vào những ngày cuối tháng chín, Cora đẻ một đứa con gái. Người ta đặt tên cho nó là Désirée*; vì muốn làm lễ rửa tội thật long trọng, cho nên họ quyết định hoãn lễ đó đến mùa hè năm sau, và sẽ làm ở biệt thự mà họ sắp tậu.

Désirée có nghĩa là ước mong (ND).

Biệt thự đó ở vùng Asnières, trên ngọn đồi nhìn xuống sông Seine.

Có những việc quan trọng xảy ra trong mùa đông. Món gia tài vừa lĩnh được thì Cachelin xin về hưu, đơn được chấp nhận ngay và lão ta từ giã cơ quan. Để qua thì giờ nhàn rỗi, lão dùng một chiếc cưa máy nhỏ để cưa những nắp hộp đựng xì gà. Rồi lão ghép thành những hộp đồng hồ, tráp nhỏ, chậu giồng hoa, đủ các thứ đồ đạc tủn mủn kỳ quặc. Lão ta say sưa với công việc đó kể từ cái ngày lão hứng lên sau khi bắt gặp một người bán hàng rong biến chế những mảnh gỗ như vậy ở đại lộ Nhà hát lớn. Và ngày nào mọi người cũng phải ngắm những mẩu vẽ mới của lão ta, cầu kỳ mà trẻ con.

Chính bản thân lão cũng thán phục công trình của mình, và luôn mồm: “Thì ra con người ta có thể làm được những cái phi thường thật!”

Viên phó chủ sự Rabot rồi cũng chết đi, và Lesable đảm nhiệm công việc của ông ta, tuy chưa được nhận chức đó, là vì chưa đủ thâm niên kể từ ngày anh ta được thăng trật lần trước.

Cora liền đó đã trở thành một người đàn bà khác hẳn, điềm đạm hơn, lịch sự hơn, là vì chị ta đã nhận rõ, đoán chừng, đánh hơi được tất cả những thay đổi cần thiết khi người ta trở nên phú quý.

Nhân dịp đầu năm, chị ta đến thăm bà sếp, một bà to béo, tuy sống ở Paris đã ba mươi nhăm năm mà vẫn giữ vẻ quê mùa. Và chị giở hết tài làm duyên và cám dỗ ra để đề nghị bà kia đỡ đầu cho con gái, đến nỗi bà Torchebeuf phải nhận lời. Về phía đàn ông thì có ông ngoại đứa bé, tức Cachelin, đỡ đầu.

Lễ rửa tội cử hành vào một ngày chủ nhật rực rỡ tháng sáu. Toàn thể cơ quan được mời đến, trừ có anh chàng Maze đẹp trai, mà người ta không thấy mặt đâu nữa.

Vào quãng chín giờ sáng, Lesable đã ở ga chờ chuyến tàu Paris đến, và một gã tiểu đồng, mặc quần áo có dấu có những chiếc khuy vàng to tướng, giữ cương một chú ngựa to béo mập đóng vào một cỗ xe nhỏ mới toanh.

Còi xe hoả rít lên ở đằng xa, rồi chiếc đầu máy hiện ra, kéo theo một chuỗi toa, từ đó đổ xuống một lô hành khách.

Ông Torchebeuf bước từ một toa hạng nhất xuống, cùng bà vợ quần áo loè loẹt, và từ một toa hạng hai bước xuống Pitolet và Boissel. Người ta không dám mời lão Savon, nhưng người ta đã thoả thuận bố trí làm như ngẫu nhiên bắt gặp lão ta vào quá trưa, rồi được sự đồng ý của ông sếp sẽ kéo lão ta đến ăn.

Lesable chạy xổ đến trước mặt thượng cấp; ông này bước tới, người loắt choắt trong chiếc áo rơ-đanh-gốt, trên ngực nở ra như một bông hoa hồng đỏ chót tấm huy chương to tướng… Cái đầu to của ông ta, trên chụp một chiếc mũ rộng vành, như đè nặng trên tấm thân còm nhom, làm ông ta trông có vẻ một vật kỳ quái; còn bà vợ thì chỉ khẽ kiễng lên đầu ngón chân là đã có thể nhìn thấu đỉnh đầu chồng.

Léopold hớn hở nghiêng mình, cảm ơn. Anh ta đỡ họ lên xe, rồi chạy lại phía hai bạn đồng sự đi lủi thủi đằng sau, bắt tay và xin lỗi vì xe chật quá không chở họ được: “Các bác cứ theo bờ sông mà đi là tới trước cổng nhà đệ: biệt thự Désirée, nhà thứ tư sau chỗ đường rẽ ngoặt. Nhanh lên nhé.”

Rồi, trèo lên xe, anh ta giật cương cho ngựa đi, còn gã tiểu đồng thì nhảy tót lên chiếc ghế nhỏ sau xe.

Cuộc lễ tiến hành mỹ mãn. Rồi người ta về nhà ăn bữa trưa. Mỗi người đều thấy dưới chiếc khăn ăn một món quà, to nhỏ tuỳ theo địa vị của từng quan khách. Bà mẹ đỡ đầu nhận được một chiếc xuyến vàng to gộc, ông chồng thì một chiếc ghim cài ca-vát bằng hồng ngọc, Boissel một chiếc ví bằng da Nga, và Pitolet một chiếc tẩu bằng đá bọt thật oách. Người ta nói khéo đấy là em bé Désirée tặng quà các bạn mới.

Bà Torchebeuf, đỏ mặt lên vì bẽn lẽn và hỉ hả, đeo ngay vào cổ tay mập mạp chiếc vòng bóng nhoáng, còn ông sếp thì vì chiếc ca-vát đen mỏng quá không cài được ghim, liền đính ngay lên ve áo rơ-đanh-gốt, ở dưới huy chương Bắc đẩu bội tinh, làm như một tấm huy chương hạng dưới.

Qua cửa sổ, người ta nhìn ra dòng sông, như một dải băng lớn, ngược lên phía Suresnes, giữa hai bờ có trồng cây. Mặt trời trút ánh sáng xuống mặt nước, làm cho dòng sông như rực lửa. Thoạt đầu bữa ăn thì trịnh trọng, sự có mặt của ông bà Torchebeuf làm thành nghiêm trang. Rồi người ta vui lên. Cachelin thả ra những lời bông đùa mắm muối mà lão ta tự thấy có đủ tư cách để nói vì lão giàu có, và mọi người đều cười.

Những lời bông đùa ấy ví bằng ở miệng Pitolet hay Boissel nói ra thì chắc là chướng lắm.

Đến lúc dùng đồ nước, người ta ẵm em bé ra cho quan khách hôn. Đứa nhỏ ngập mình trong một mớ đăng-ten trắng như tuyết, nhìn mọi người bằng đôi mắt xanh, lờ lờ và còn dại, và nó khẽ quay cái đầu mũm mĩm trong đó dường như bắt đầu thức dậy một sự chú ý.

Pitolet, giữa tiếng nói ồn ào, sẽ rỉ vào tai Boissel: “Nó có vẻ một Mazette con đấy*”.

Tức con gái nhỏ của Maze (Caruri).

Ngày hôm sau lời nói đó truyền đến tận bộ.

Nhưng đã hai giờ trưa; người ta dùng rượu mùi, rồi Cachelin mời đi xem trang trại và đi dạo trên bờ sông Seine.

Quan khách lũ lượt, như đám rước, kéo từ gian nhà này sang gian khác, từ hầm nhà cho đến vựa thóc, rồi họ thăm vườn, từ cây lớn đến cây con, rồi người ta chia làm hai toán để đi dạo.

Cachelin đi với các bà có phần bị bó buộc, nên kéo Boissel và Pitolet đến các quán cà phê ở bờ sông, còn hai bà Torchebeuf và Lesable thì cùng các đức ông chồng đi ngược theo bờ bên kia, đàn bà tử tế không thể trà trộn với đám người bệ rạc đang rong chơi ngày chủ nhật ở đây.

Các bà bước đi thong thả, trên con đường kéo thuyền, đằng sau là hai người đàn ông nói chuyện nghiêm trang về công việc cơ quan.

Trên sông, những xuồng nhỏ lướt qua, theo đà mái chèo đưa mạnh do những cánh tay để trần của những gã trai trẻ, bắp thịt cuộn lên dưới làn da cháy nắng. Những cô gái bơi ca-nô, ngả lưng trên những tấm da thú đen hay trắng, tay giữ lái, tê mê dưới ánh mặt trời, trên đầu mở ra những chiếc dù đỏ, vàng hay xanh như những bông hoa to lớn rập rờn trên mặt nước. Tiếng người ơi ới từ thuyền nọ sang thuyền kia, gọi nhau, bốp chát lẫn nhau; và đằng xa nữa, tiếng người ồn ào và liên tục của đám đông nghìn nghịt trong những ngày hội.

Từng dãy những người câu cá ngồi không cựa cạy suốt dọc bờ sông; trong khi đó những tay bơi lội gần như trần truồng, đứng trên những thuyền đánh cá nặng, lao đầu xuống nước, rồi lại trèo lên thuyền để lại nhảy xuống dòng sông.

Bà Torchebeuf, bỡ ngỡ, đứng nhìn. Cora nói: “Ấy chủ nhật nào cũng thế. Họ làm xấu cả cảnh đẹp nơi này.”

Một chiếc ca-nô nhẹ nhàng lướt tới. Hai người đàn bà bơi chèo, có hai gã đàn ông nằm trong thuyền. Một người đàn bà chõ về phía bờ sông nói to: “Này! Này! Các bà lịch sự ơi! Tớ bán một thằng đàn ông đây này, rẻ thôi, có muốn lấy không.”

Cora quay ngoắt đi một cách khinh bỉ, khoác lấy tay bà khách nói: “Đứng ở đây cũng chẳng được, mời bà đi thôi. Cái quân ấy sao mà nhơ nhuốc đến thế!”

Và họ bỏ đi. Ông Torchebeuf nói với Lesable: “Đồng ý tới ngày mồng một tháng giêng rồi. Ngài giám đốc đã hứa hẳn với tôi như thế.”

Và Lesable trả lời: “Bẩm ông sếp, tôi không biết nói thế nào để cảm ơn ông.”

Về đến nhà, họ thấy Cachelin, Pitolet và Boissel đang vừa cười ngặt nghẹo vừa như khiêng lão Savon lên và họ nói đùa rằng đã bắt gặp lão ta ở trên bờ sông đi với một gái điếm.

Lão già hoảng hốt la lên: “Không phải; không, không phải. Ông Cachelin ơi, đừng nói thế, không tốt.”

Và Cachelin, sặc sụa, thét lên: “Thôi! Cái lão cuội già này! Lão chẳng gọi nó: ‘Cô mình yêu quý của tôi ơi’ là gì. Thôi! Chúng tớ tóm được rồi, lão dê già ơi!”

Lão già cứ giãy nảy lên, làm cho các bà cũng phải phì cười.

Cachelin lại nói: “Nếu ông Torchebeuf cho phép, chúng tôi xin nhốt lão ấy lại ở đây để phạt, và đến tối xin cho lão ấy được cùng ăn.”

Ông sếp tán thành một cách rộng lượng. Và người ta tiếp tục nói đùa về cái mụ bị lão già kia bỏ rơi, lão ta cứ chối đây đẩy, ấm ức vì chuyện bông đùa tai ác.

Cứ thế cho đến chiều tối, cả một đề tài không bao giờ cạn để người ta nói bóng gió, thậm chí đi đến cả những chuyện tiếu lâm.

Cora và bà Torchebeuf ngồi dưới chiếc lều vải căng trên thềm hè, nhìn ánh chiều tà. Mặt trời ném vào lá cây một đám bụi hồng. Không một gợn gió làm chuyển cành cây; một bầu không khí thanh bình, vô biên, toả xuống từ nền trời rực rỡ và êm ả.

Vài chiếc thuyền con lướt qua thong thả đi về bến đỗ.

Cora hỏi: “Hình như ông cụ Savon tội nghiệp lấy phải một mụ vợ tệ hại lắm phải không?”

Bà Torchebeuf, thông tỏ hết mọi chuyện ở sở, trả lời: “Vâng, một gái mồ côi, ít tuổi hơn ông ấy nhiều lắm; cô ả có ngoại tình với một gã hư hỏng và rồi trốn đi với hắn.” Rồi bà to béo ấy nói thêm: “Tôi bảo là một gã hư hỏng, nhưng tôi cũng chẳng biết rõ nữa. Người ta bảo chúng yêu nhau lắm. Dù sao thì lão Savon cũng chẳng có duyên gì.”

Bà Lesable nghiêm nghị nói: “Chẳng phải vì thế mà tha thứ họ được. Ông cụ thật tội nghiệp. Cái ông láng giềng nhà tôi là ông Barbou cũng ở trong trường hợp như thế. Mụ vợ phải lòng một anh hoạ sĩ hoạ siếc gì đó, anh ta cứ mùa hè là đến ở đây, rốt cuộc mụ ta theo anh chàng ra ngoại quốc. Tôi không hiểu làm sao một người đàn bà lại có thể đốn đến thế được. Theo ý tôi, cần phải có một sự trừng phạt đặc biệt đối với những quân khốn nạn như thế, nó làm điếm nhục cả gia thanh.”

Ở đầu lối đi, vú em ẵm tới bé Désirée nằm trong mớ đăng-ten. Đứa trẻ đến với hai bà, hồng hào trong ánh mây vàng đỏ buổi chiều tà. Nó nhìn bầu trời rực lửa cũng bằng con mắt xanh nhờ, ngây dại và mơ hồ như khi nó nhìn mặt mọi người.

Những người đang nói chuyện đằng xa đều bước tới; và Cachelin bồng lấy cháu, nâng cao như muốn đưa lên tận mây xanh. Đứa bé nổi lên trên nền trời sáng với chiếc áo dài trắng rủ xuống chấm đất.

Và ông ngoại nó kêu lên: “Đây là cái quý nhất trên đời, có phải không, bác Savon?”

Nhưng lão già làm thinh vì không biết nói gì, hay có lẽ vì lão nghĩ miên man đến bao nhiêu chuyện.

Một đứa ở mở cửa ra thềm, báo tin: “Bẩm bà, bàn ăn dọn rồi ạ.”

Trọng Đức dịch