- 20 - Tới cực điểm

Giao đấu giữa những con gấu là việc rất phổ biến, nó thường được coi như một loại nghi lễ. Mặc dù vậy, việc một con gấu giết đồng loại lại khá hiếm hoi, nếu có chuyện đó xảy ra thì thường là do vô ý, hoặc khi một con gấu hiểu nhầm tín hiệu từ con còn lại, giống như trong trường hợp của Iorek Byrnison. Những trường hợp giết chóc thẳng tay như khi Iofur giết cha mình thì còn hiếm hơn.

Nhưng thỉnh thoảng lại có những trường hợp mà cách duy nhất để dàn xếp sự tranh chấp là một cuộc chiến sinh tử. Để chuẩn bị cho điều đó, cả một nghi lễ sẽ được cử hành.

Ngay khi Iofur thông báo rằng Iorek Byrnison đang trên đường đến và một cuộc đấu sẽ diễn ra, sàn đấu lập tức được quét dọn và bào nhẵn, các thợ làm giáp từ những mỏ lửa tập trung lên để kiểm tra bộ giáp của Iofur. Từng chiếc đinh tán đều được xem xét, mỗi mối nối đều được kiểm định, còn các tấm kim loại thì được đánh bóng bằng loại cát mịn nhất. Bộ vuốt của nó cũng được chăm sóc không kém cạnh. Lớp vàng lá được cạo sạch, từng cái móng riêng biệt dài sáu tấc được mài giũa nhọn hoắt. Càng nhìn Lyra càng cảm thấy nôn nao từ tận sâu trong lòng, vì Iorek Byrnison sẽ không nhận được sự chăm sóc này; nó đang lao đi trên băng trong suốt gần hai mươi tư giờ đồng hồ mà không hề nghỉ ngơi hay ăn uống; nó có thể đã bị thương trong vụ va đập. Còn Lyra thì lại để cho con gấu tham gia vào cuộc đấu này mà không hay biết. Đến một lúc, sau khi Iofur Raknison đã kiểm tra độ bén của bộ vuốt trên một con moóc vừa bị giết, xẻ toạc da của nó như một tờ giấy, và sức mạnh của những cú đấm thôi sơn lên sọ của con moóc (chỉ hai cú là cái sọ đã nứt ra như vỏ trứng), Lyra phải xin phép Iofur rồi bỏ đi một mình để khóc cho thỏa nỗi sợ hãi.

Thậm chí cả Pantalaimon, thông thường sẽ là đứa khích lệ cô, thì giờ cũng chẳng có gì đáng hi vọng để nói. Cô bé chỉ có thể hỏi ý kiến chiếc Chân Kế: Iorek đang ở cách đó một giờ đồng hồ, Chân Kế nói với cô, và một lần nữa, cô phải tin tưởng con gấu; và (điều này khó đọc hơn) cô thậm chí còn nghĩ rằng nó đang khiển trách mình vì hỏi cùng một câu hỏi hai lần.

Vào lúc này, tin tức đã lan truyền trong cả bầy, toàn bộ sàn đấu đều chật ních gấu. Những con gấu cấp cao chiếm được những vị trí tốt nhất, ngoài ra có một khu vực quây kín đặc biệt dành cho lũ gấu cái, hẳn nhiên là bao gồm cả các bà vợ của Iofur. Lyra hết sức tò mò về lũ gấu cái, vì cô biết rất ít về chúng, nhưng giờ không phải lúc đi lang thang để hỏi han. Thay vào đó cô bám sát Iofur Raknison, quan sát đám cận thần quanh nó khẳng định địa vị của mình trước những tên thường dân ở bên ngoài, và cố gắng đoán ý nghĩa của đủ loại lông vũ, phù hiệu và huy chương mà dường như con nào cũng đeo. Vài tên có địa vị cao nhất, cô bé nhìn thấy, mang theo những hình nộm nhỏ giống như con linh thú búp bê rách rưới của Iofur, có lẽ chúng đang cố gắng xu nịnh vua bằng cách bắt chước trào lưu mà nó đã khơi mào. Cô vừa thấy thích thú vừa mỉa mai khi nhận ra rằng khi thấy Iofur đã vứt con búp bê của nó đi, lũ gấu không biết phải làm thế nào với những con của mình. Chúng có nên vứt đi không? Giờ chúng không còn được sủng ái nữa ư? Chúng nên cư xử thế nào?

Vì đó là tâm trạng phổ biến trong triều đình loài gấu nên cô đã bắt đầu thấy được. Chúng không biết chắc về bản chất của mình. Chúng không giống như Iorek Byrnison, thuần khiết, chắc chắn và tuyệt đối; luôn luôn có một sự không chắc chắn bao phủ khi chúng quan sát lẫn nhau và quan sát Iofur.

Rồi chúng quan sát Lyra với vẻ tò mò không giấu giếm. Cô bé vẫn khiêm nhường đứng cạnh Iofur, cô không nói gì mà chỉ nhìn xuống mỗi khi có con gấu nào đó nhìn mình.

Lúc này sương mù đã tan, không khí trở nên thoáng đãng hơn. Khoảng thời gian ngắn ngủi mà bóng tối vén màn nhường chỗ cho buổi trưa lại tình cờ trùng khớp với thời gian mà Lyra nghĩ Iorek sẽ đến. Trong lúc run rẩy đứng trên một gò tuyết nhỏ bị nèn chặt ở rìa sàn đấu, cô bé ngước nhìn lên vùng sáng nhạt nhòa trên bầu trời, cả trái tim khao khát được thấy những bóng đen tả tơi thanh thoát đang hạ xuống để mang cô đi; hoặc được thấy thành phố ẩn giấu trong Cực Quang, nơi cô sẽ có thể an toàn bước đi dọc theo những đại lộ lớn trong ánh mặt trời; hoặc được thấy vòng tay rộng mở của Má Costa, được ngửi thấy mùi da thịt thân thuộc và mùi nấu nướng bao bọc lấy mình trong sự có mặt của bà…

Cô bé thấy mình đang khóc, với những giọt nước mắt đóng băng gần như ngay khi vừa được hình thành, khiến cô phải đau đớn gạt chúng đi. Cô đang rất hoảng sợ. Loài gấu vì không khóc nên không thể hiểu nổi chuyện gì đang xảy đến với cô; đó chỉ là một quá trình của loài người, chẳng có ý nghĩa gì cả. Mà Pantalaimon thì hẳn nhiên là chẳng thể an ủi cô như nó vẫn thường làm, mặc dù cô vẫn thọc tay vào túi ôm lấy hình dạng chuột nhỏ xíu ấm áp của nó, còn nó thì rúc vào những ngón tay của cô.

Bên cạnh cô, các thợ rèn đang thực hiện những điều chỉnh cuối cùng cho bộ giáp của Iofur Raknison. Nó đứng sừng sững như một tòa tháp vĩ đại bằng kim loại, lớp thép được đánh bóng và những phiến kim loại nhẵn khảm sợi vàng sáng lấp lánh; mũ giáp của nó bọc lấy phần đầu trên thành một cái mai màu bạc xám lóng lánh cùng với hai khe mắt sâu; phần dưới cơ thể được bảo vệ bởi một lớp áo giáp đan mắt lưới vừa khít người. Khi nhìn thấy điều này Lyra nhận ra rằng cô đã phản bội Iorek Byrnison, vì Iorek chẳng có thứ gì giống như vậy cả. Bộ giáp của nó chỉ bảo vệ mỗi phần lưng và hai bên sườn. Cô bé nhìn Iofur Raknison to béo và hùng mạnh, cảm thấy cơn nôn nao tận sâu trong lòng, giống như một cảm giác tội lỗi và sợ hãi kết hợp lại.

Cô nói: “Xin thứ lỗi, thưa Đức vua, nếu ngài còn nhớ điều tôi đã nói lúc trước…”

Giọng nói run rẩy của cô nghe thật mỏng manh yếu ớt trong không khí. Iofur Raknison quay cái đầu vĩ đại của mình lại, xao lãng khỏi tấm bia mà ba con gấu đang giơ lên trước mặt để nó dùng bộ vuốt hoàn hảo của mình chém vào.

“Sao? Sao?”

“Ngài có nhớ tôi đã nói mình nên đi nói chuyện với Iorek Byrnison trước và giả vờ…”

Nhưng trước khi cô kịp nói hết câu thì một tiếng rống từ lũ gấu vang lên trên chòi canh. Những con khác đều biết tiếng kêu đó mang ý nghĩa gì, chúng đồng loạt hô vang vẻ đắc thắng. Chúng đã nhìn thấy Iorek.

“Được chứ ạ?” Lyra gấp gáp nói. “Tôi sẽ lừa ông ta, ngài sẽ thấy”

“Rồi. Rồi. Đi ngay đi. Đi mà động viên hắn đi!”

Iofur Raknison gần như không thể nói nổi vì giận dữ và phấn khích.

Lyra rời khỏi con gấu rồi băng qua sàn đấu trống trơn và sạch bong, để lại những dấu chân nhỏ xíu trên tuyết. Đám gấu ở phía bên kia sàn tách ra nhường lối cho cô đi. Khi những thân hình nặng nề của chúng lùi sang bên, cô thấy chân trời dần mở rộng, sầm sì trong ánh sáng nhợt nhạt. Iorek Byrnison đâu rồi? Cô chẳng nhìn thấy gì cả, nhưng vì chòi canh ở trên cao nên chúng có thể thấy được những thứ vẫn còn ẩn giấu đối với cô. Tất cả những gì cô có thể làm là tiến bước trong tuyết ngập.

Iorek Byrnison thấy Lyra trước khi cô thấy nó. Nó nhảy vọt lên tạo ra tiếng kim loại va loảng xoảng rồi đáp xuống bên cạnh cô trong cơn bão tuyết tưng bừng.

“Ôi, Iorek! Tôi đã làm một việc kinh khủng! Bạn thân mến, ông sắp phải giao đấu với Iofur Raknison, mà ông chưa sẵn sàng - ông đang mệt và đói, còn bộ giáp thì lại…”

“Việc kinh khủng gì?”

“Tôi nói với hắn rằng ông đang đến vì tôi đã thấy được điều đó trên chiếc máy đọc biểu tượng. Hắn khao khát được giống như con người và có linh thú, khao khát đến tuyệt vọng, vậy nên tôi đã lừa cho hắn nghĩ rằng tôi là linh thú của ông, và tôi sẽ ruồng bỏ ông để trở thành linh thú của hắn, nhưng hắn phải đấu với ông để có thể thực hiện việc đó. Bởi vì nếu không, Iorek thân mến ạ, chúng sẽ không bao giờ cho phép ông giao đấu, chúng sẽ chỉ đơn thuần phóng hỏa thiêu trước khi ông kịp đến gần…”

“Cô đã lừa Iofur Raknison ư?”

“Phải. Tôi đã khiến hắn đồng ý giao đấu với ông thay vì giết ngay lập tức như một kẻ bị ruồng bỏ, và kẻ thắng cuộc sẽ là vua của loài gấu. Tôi phải làm như vậy vì…”

“Belacqua? Không. Cô phải là Lyra Silvertongue*,” nó nói. “Được đấu với hắn là tất cả những gì tôi muốn. Đi nào, linh thú bé nhỏ.”

Cô bé nhìn Iorek Byrnison trong bộ giáp méo mó, gầy gò nhưng đầy hung tợn, khiến cô cảm thấy trái tim mình có thể vỡ òa vì kiêu hãnh.

Họ sóng bước về phía cung điện bề thế của Iofur, nơi sàn đấu nằm phẳng lì và mở rộng dưới chân tường. Lũ gấu túm tụm lại bên những bức tường có lỗ châu mai, lỗ nào lỗ nấy đầy kín những khuôn mặt màu trắng, những thân hình nặng nề của chúng đứng như một bức tường dày đặc màu trắng mờ phía trước, điểm xuyết bởi những nốt đen của mắt và mũi. Những con gần nhất dịch sang bên, tạo thành hai hàng để Iorek Byrnison và linh thú của nó bước vào giữa. Mọi ánh mắt từ lũ gấu đổ dồn lên họ.

Iorek dừng lại ở phía đối diện sàn đấu so với Iofur Raknison. Nhà vua bước xuống khỏi đống tuyết nèn, hai con gấu đối diện nhau ở khoảng cách vài mét.

Lyra đứng sát Iorek đến độ cô có thể cảm nhận được cả người nó rung lên như một cái máy phát mạch khổng lồ, sản sinh ra những dòng mạch vô cùng mạnh mẽ. Cô bé chạm vội vào cổ con gấu ở mép chiếc mũ giáp và nói: “Đánh tốt nhé, Iorek thân mến. Ông mới là quốc vương thực thụ, còn hắn ta thì không. Hắn chẳng là gì cả.”

Nói rồi cô lùi lại.

“Hỡi bầy gấu!” Iorek Byrnison gầm lên. Tiếng vọng dội ngược lại từ những bức tường cung điện, khiến lũ chim giật mình lao ra khỏi tổ. Nó nói tiếp: “Sau đây là các điều khoản của trận đấu này. Nếu Iofur Raknison giết được ta, hắn sẽ là vua mãi mãi, không lo bị thách đấu hay tranh chấp gì nữa. Còn nếu ta giết được Iofur Raknison, ta sẽ là vua của các người. Mệnh lệnh đầu tiên của ta cho tất cả các người sẽ là dỡ bỏ cung điện này, cái căn nhà sặc mùi nhạo báng và giả tạo này, rồi tống hết vàng và cẩm thạch xuống biển. Sắt mới là kim loại của gấu. Vàng thì không. Iofur Raknison đã vấy bẩn Svalbard nên ta tới để dọn rửa nó. Iofur Raknison, ta thách đấu với ngươi.”

Nói tới đây Iofur chồm tới vài bước cứ như nó không thể kìm nổi bản thân nữa rồi.

“Hỡi bầy gấu!” Tới lượt Iofur rống lên. “Iorek Byrnison đã quay lại theo lời mời của ta. Ta đã gọi hắn tới đây. Ta mới là người được ra điều kiện cho trận đấu này và chúng như sau: nếu ta giết được Iorek Byrnison, da thịt của hắn sẽ bị xé thành từng mảnh ném cho lũ quỷ vực xâu xé. Đầu của hắn sẽ được trưng phía trên cung điện của ta. Kí ức về hắn sẽ bị xóa sạch. Kẻ nào dám nhắc tới tên hắn sẽ bị quy vào tội tử hình…”

Nó tiếp tục nói, rồi hai con gấu lại lần lượt lên tiếng. Đó là một công thức, một nghi lễ được tuân thủ một cách chính xác. Lyra nhìn hai con gấu, trông chúng hoàn toàn khác biệt: Iofur thì hào nhoáng và hùng mạnh, với sức lực và thể chất khôn cùng, khoác trên mình bộ giáp bóng lộn, kiêu hãnh như một vị vua; trong khi Iorek lại nhỏ con hơn, dù cô bé chưa từng nghĩ rằng nó nhỏ, trang bị nghèo nàn, bộ giáp hoen gỉ và cong vênh. Nhưng bộ giáp đó là linh hồn của nó. Chính tay Iorek rèn nên và rất vừa vặn. Chúng là một. Iofur không chịu hài lòng với bộ giáp của nó mà lại muốn có thêm một linh hồn khác nữa. Nó đang rất nôn nóng trong khi Iorek lại vô cùng vững vàng.

Lyra nhận thấy rằng những con gấu khác cũng đều đang làm phép so sánh. Nhưng Iorek và Iofur không chỉ đơn thuần là hai con gấu. Ở đây có hai hình thái vương quốc gấu đối nghịch nhau, hai tương lai, hai số mệnh. Iofur đã bắt đầu dẫn chúng theo một hướng, và Iorek sẽ dẫn chúng theo hướng khác. Cùng lúc đó, một tương lai sẽ khép lại hoàn toàn khi tương lai khác bắt đầu mở ra.

Khi trận đấu nghi thức của chúng chuyển sang giai đoạn hai, hai con gấu bắt đầu lượn lờ không ngừng nghỉ trên nền tuyết, dần dần tiến tới phía trước, lúc lắc cái đầu. Không ai trong đám khán giả nhúc nhích một li, mọi ánh mắt đều đổ dồn lên chúng.

Cuối cùng hai chiến binh cũng đứng yên lặng, mặt đối mặt quan sát nhau qua chiều rộng của sàn đấu.

Rồi với một tiếng rống cùng trận tuyết mù mịt, cả hai con gấu đồng loạt di chuyển. Tựa như hai khối đá khổng lồ đang thăng bằng trên những đỉnh núi nằm sát nhau thì bị động đất làm lung lay, chúng lăn xuống sườn núi với vận tốc ngày càng tăng, nhảy qua các khe nứt rồi quật đổ cây cối thành từng mảnh, cho tới khi đâm sầm vào nhau dữ dội tới mức cả hai đều vỡ tung ra thành bụi và những mảnh đá bay: đó là cách hai con gấu lao vào nhau. Tiếng va đập khi chúng gặp nhau vang vọng trong không khí tĩnh lặng rồi dội ngược lại từ tường Cung điện. Nhưng hai con gấu lại không bị huỷ diệt như số phận của những tảng đá. Cả hai đều ngã lăn ra, và người đứng lên trước là Iorek. Nó uyển chuyển xoay người bật lên rồi túm lấy Iofur, bộ giáp của tên này đã bị hư hại sau cú va chạm, nó không thể dễ dàng nhấc đầu dậy được. Iorek lập tức nhắm tới nhược điểm tại khe hở trên cổ đối thủ. Nó cào lớp lông trắng, móc bộ móng vào dưới mép mũ giáp của Iofur rồi xoắn mạnh về phía trước.

Đánh hơi được nguy hiểm, Iofur gầm gừ rồi lắc mình giống như Lyra đã từng thấy Iorek làm bên mép nước khiến những dải nước bắn lên cao tít, Iorek liền bị đánh bật ra. Tiếng rít do kim loại cọ sát vang lên và Iofur đã lừng lững đứng đó, dùng tay không ủi phẳng tấm thép bảo vệ lưng của mình. Rồi như một dòng thác hung dữ, nó lao người lên Iorek trong khi con gấu này vẫn đang cố gắng đứng dậy.

Lyra cảm thấy áp lực từ cú ngã giáng trời đã đánh bật hơi thở của mình đi. Quả thật mặt đất dưới chân cô cũng đang rung chuyển. Làm sao Iorek có thể sống sót sau cú đòn đó? Nó đang vất vả xoay người tìm điểm tựa trên mặt đất nhưng hai chân nó lại đang ở trên cao. Iofur đã cắm ngập hàm vào một điểm nào đó gần cổ họng của Iorek. Những giọt máu nóng bắn qua không trung: một giọt đáp xuống trên bộ áo lông của Lyra, cô liền áp bàn tay lên đó như một biểu hiện của tình yêu thương.

Bộ móng vuốt trên chân sau của Iorek cắm vào những mối nối trên lớp áo giáp lưới của Iofur rồi xẻ dọc xuống dưới. Cả một mảng phía trước người nó bung ra, Iofur loạng choạng nghiêng sang bên để kiểm tra thiệt hại, tạo cơ hội cho Iorek đứng thẳng dậy.

Trong một khoảnh khắc, hai con gấu đứng cách xa nhau, cố gắng bình ổn hơi thở. Iofur giờ lại bị vướng víu bởi bộ giáp lưới, từ một vật bảo vệ nó đã chuyển hoàn toàn thành một thứ cản trở: nó vẫn đang được thắt ở phần dưới và giờ đang kéo lê quanh hai chân sau của con gấu. Thế nhưng Iorek lại ở tình trạng tồi tệ hơn. Nó đang thở dốc và bị chảy máu không ngừng từ một vết thương trên cổ.

Nhưng Iorek đã nhảy bổ vào Iofur trước khi tên vua kịp thoát khỏi cái áo giáp lưới đang dính chặt vào người và đánh nó ngã nhào, bồi thêm một cú xọc mạnh vào phần cổ lộ ra của Iofur nơi gờ của mũ giáp bị oằn cong. Iofur lẳng nó ra, và rồi hai con gấu lại lao vào nhau, đánh tung tuyết lên bốn phương tám hướng khiến việc xác định ai đang chiếm ưu thế trở nên khó khăn.

Lyra nín thở theo dõi trận đấu, hai bàn tay siết chặt lấy nhau đến mức đau nhói. Cô nghĩ mình thấy Iofur đang xé toạc một vết thương trên bụng Iorek, nhưng không thể như thế được vì chỉ lúc sau, sau một trận nổ tuyết chấn động khác, cả hai con gấu lại đang đứng thẳng như những đấu sĩ quyền Anh. Iorek chém những cái vuốt vĩ đại của mình vào mặt Iofur, còn Iofur đáp trả cũng tàn độc không kém.

Lyra run rẩy trước sức nặng từ những cú đòn. Cứ như thể một gã khổng lồ đang vung vẩy một cái búa tạ gắn đinh sắt vậy…

Sắt va vào sắt, răng đập vào răng, hơi thở gắt rít lên chói tai, chân giậm thình thịch trên nền đất được nèn chặt. Tuyết xung quanh lốm đốm màu đỏ và bị giày xéo hàng mét thành một thứ bùn đỏ au.

Đến lúc này bộ giáp của Iofur đã thảm hại lắm rồi, các tấm thép bị xé toạc và bóp méo, lớp vàng khảm hoặc bị tước ra hoặc dính đầy máu, còn mũ giáp thì đã mất dạng. Tình trạng bộ giáp của Iorek lại tốt hơn rất nhiều bất chấp vẻ ngoài xấu xí: dù lồi lõm nhưng vẫn nguyên vẹn, chống chịu ngon lành trước những cú giáng búa tạ của vua gấu và gạt bay những cái vuốt hung bạo dài sáu tấc.

Nhưng mặc dù vậy, Iofur vẫn to lớn và mạnh mẽ hơn Iorek, Iorek đang mệt và đói, lại bị mất nhiều máu hơn. Nó bị thương ở bụng, trên hai cánh tay, ở cổ, trong khi Iofur chỉ đang chảy máu ở hàm dưới. Lyra rất muốn trợ giúp bạn mình, nhưng cô có thể làm gì đây?

Càng lúc sự việc càng tồi tệ đối với Iorek. Nó đang đi tập tễnh, mỗi khi nó đặt tay trái xuống mặt đất, mọi người đều thấy rằng cái tay gần như không đỡ được chút sức nặng nào của nó. Nó không bao giờ dùng tay trái để đánh, mà những cú đòn từ tay phải cũng đã yếu đi, gần như chỉ là những cái vỗ nhẹ so với những cú tát trời giáng trước đó có vài phút.

Iofur đã nhận thấy điều đó. Nó bắt đầu chế nhạo Iorek, gọi đối thủ là tay gãy, gấu con mít ướt, ăn gỉ, sắp chết, và những cái tên khác nữa, cùng lúc đó ra đòn tới tấp khiến Iorek không thể đỡ nổi. Iorek buộc phải lùi lại từng bước một và cúi thấp để né trận mưa đòn từ tên vua gấu đang cười nhạo.

Lyra không kìm nổi nước mắt. Người bạn thân yêu của cô, người bạn dũng cảm, người hộ vệ quả cảm, đang sắp chết. Cô sẽ không phản bội nó bằng cách ngoảnh mặt đi, để nếu có nhìn sang cô, con gấu sẽ thấy đôi mắt lấp lánh ngập tràn tình yêu thương và sự tin tưởng, chứ không phải một khuôn mặt giấu đi vì hèn nhát hay một bờ vai sợ sệt quay đi.

Nghĩ vậy cô tiếp tục nhìn, nhưng nước mắt lại ngăn cô theo dõi diễn biến trận đấu, mà có lẽ đằng nào thì cô cũng chẳng nhìn được gì. Chắc chắn là Iofur cũng không.

Vì Iorek lùi bước chỉ để tìm một chỗ đặt chân khô thoáng và một tảng đá chắc chắn để bật lên, còn cánh tay trái vô dụng thật ra lại vẫn lành lặn và khỏe khoắn. Không ai có thể lừa một con gấu, nhưng như Lyra đã cho nó thấy, Iofur không muốn làm một con gấu, nó muốn làm con người; và Iorek đang lừa nó.

Cuối cùng Iorek đã tìm thấy thứ mình muốn: một tảng đá vững chắc cắm sâu trong băng hà vĩnh cửu. Nó lùi lại vào tảng đá, căng chân lên chờ thời điểm.

Thời cơ tới khi Iofur chồm lên cao, gầm lên khoe khoang thắng lợi rồi quay đầu vẻ nhạo báng về phía cánh tay trái tưởng chừng như yếu ớt của Iorek.

Đúng lúc đó Iorek tấn công. Tựa như một ngọn sóng ấp ủ sức mạnh qua hàng ngàn dặm biển khơi, một cơn sóng im lìm khi còn ở vực nước sâu nhưng khi tới vùng nông lại chồm lên che lấp trời xanh, gây kinh hoàng cho cư dân ven bờ, trước khi đổ rầm xuống mặt đất bằng một mãnh lực không thể chống đỡ - Iorek Byrnison lao về phía Iofur, bùng lên từ điểm tựa vững chãi trên tảng đá khô rồi chém bàn tay trái hung tợn vào bộ hàm đang lộ ra của Iofur Raknison.

Đó là một cú đòn kinh hãi. Nó bạt đứt hàm dưới của tên kia, khiến cái hàm lao qua không trung, tứa máu xuống nền tuyết cách đó xa tít.

Cái lưỡi đỏ của Iofur đang thòng lòng nhỏ dãi trên cổ họng bị xé toang. Tên vua gấu đột nhiên mất giọng, mất hàm, vô phương cứu chữa. Iorek không cần gì hơn thế. Nó bổ nhào tới, và rồi răng nó đang cắm ngập trong họng Iofur, nó giằng hướng này lắc hướng kia, nhấc bổng cơ thể đồ sộ lên khỏi mặt đất rồi quật xuống như thể Iofur chỉ là một con hải cẩu bên mép nước.

Rồi nó giật mạnh lên và sinh mạng của Iofur Raknison lìa ra trong bộ răng của nó.

Vẫn còn một nghi lễ cần được thực hiện. Iorek rạch bộ ngực không được bảo vệ của tên vua đã chết, lột lớp lông để lộ ra bộ sườn hẹp màu trắng và đỏ như khung gỗ của một con thuyền nằm ngửa. Iorek thọc tay vào lồng ngực, lôi ra quả tim đỏ au và bốc hơi của Iofur rồi ăn nó ngay trước mặt thần dân của Iofur.

Tiếng tung hô vang lên, cả sàn đấu náo động, một đám đông chen chúc tới trước để tỏ lòng kính trọng với kẻ đã chế ngự được Iofur.

Giọng của Iorek Byrnison vang lên lấn át những tiếng la hét.

“Hỡi bầy gấu! Ai là vua của các người?”

Một tiếng hét vang trời đáp lại, y như thứ âm thanh toàn bộ đá cuội trên thế giới va vào nhau trong một cơn bão biển cuồng nộ:

“Iorek Byrnison!”

Lũ gấu biết chúng phải làm gì. Từng chiếc phù hiệu, áo choàng vai và mũ miện lập tức bị vứt đi và giẫm lên đầy khinh bỉ, chẳng mấy chốc sẽ bị lãng quên. Giờ chúng đã là gấu của Iorek, những con gấu thực thụ, không phải những sinh vật chẳng rõ người hay gấu, chỉ ý thức được mỗi vị thế thấp kém khổ sở của mình. Chúng ùn ùn kéo về Cung điện và bắt đầu ném các khối cẩm thạch khổng lồ từ những tòa tháp cao nhất, thụi những cú đấm thôi sơn làm rung chuyển các bức tường đục lỗ châu mai cho tới khi đá rời ra rồi lẳng xuống vực, để cho chúng đâm sầm vào đê chắn sóng dưới đó hàng trăm mét.

Iorek mặc kệ đám gấu, nó tháo bộ giáp ra để chăm lo cho những vết thương của mình, nhưng chưa kịp làm thì Lyra đã đứng bên cạnh nó, chân giậm trên nền tuyết đỏ đóng băng và hét lên yêu cầu lũ gấu ngừng đập phá Cung điện vì vẫn còn tù binh bên trong. Chúng không nghe thấy nhưng Iorek thì có, nó gầm lên khiến chúng ngừng lại ngay tức khắc.

“Tù binh loài người à?” Iorek hỏi.

“Phải - Iofur Raknison đã nhốt họ vào hầm ngục - họ cần phải ra ngoài trước và đi lánh nạn ở đâu đó, nếu không gạch đá sẽ đè chết họ mất…”

Iorek nhanh chóng ra lệnh, vài con gấu vội lao vào cung điện để phóng thích tù nhân. Lyra quay sang Iorek.

“Hãy để tôi giúp - tôi muốn đảm bảo rằng ông không bị thương quá nặng, Iorek thân mến ạ - ôi, giá mà có băng gạc ở đây nhỉ! Bụng ông bị cắt sâu quá…”

Một con gấu nhả từ mồm ra một khối đóng băng cứng quèo màu xanh lá lên mặt đất cạnh chân của Iorek.

“Rêu cầm máu,” Iorek nói. “Rịt nó vào vết thương giùm tôi, Lyra. Đè thịt lên nó rồi đắp chút tuyết vào cho tới khi nó đông lại.”

Bất chấp sự thiết tha của đám gấu, Iorek không để cho ai chăm sóc vết thương của mình cả. Hơn nữa Lyra lại rất khéo tay, và cô rất muốn giúp; vậy là cô gái nhỏ cúi xuống người vua gấu vĩ đại, nèn rêu cầm máu vào rồi làm đông lớp thịt cho tới khi nó ngừng chảy máu. Làm xong thì găng tay của cô đã đẫm máu của Iorek, nhưng vết thương của con gấu giờ không còn rỉ máu nữa.

Cùng lúc đó các tù nhân - khoảng chục người đàn ông đang run rẩy, túm tụm lại với nhau - đã bước ra. Lyra quyết định rằng nói chuyện với Giáo sư cũng chẳng ích gì vì ông già tội nghiệp đã hóa điên; cô muốn biết những người còn lại là ai nhưng còn nhiều chuyện cấp bách khác cần giải quyết. Cô cũng không muốn khiến Iorek bị xao lãng, nó đang gấp gáp ra lệnh, cử lũ gấu chạy đi đủ mọi hướng, nhưng cô đang rất lo cho Roger, cho Lee Scoresby và các phù thủy, bản thân lại đang đói và mệt nữa… Cô bé cho rằng điều tốt nhất cô có thể làm lúc đó là tránh sang một bên để mọi người làm việc.

Nghĩ vậy cô bé thu người lại trong một góc yên tĩnh của sàn đấu cùng với Pantalaimon trong dạng chồn gulo để giữ ấm. Cô bắt chước loài gấu đắp tuyết lên người rồi chìm vào giấc ngủ.

•••

Có thứ gì đó thúc vào bàn chân cô rồi một giọng một con gấu lạ cất lên: “Lyra Silvertongue, đức vua muốn gặp cô.”

Cô bé tỉnh dậy, người cứng đờ vì lạnh, cô không thể mở nổi mắt vì băng đã đóng chắc trên đó. May nhờ có Pantalaimon liếm để làm tan băng trên lông mi nên cô mới mở được mắt và thấy một con gấu trẻ tuổi đang nói chuyện với mình dưới ánh trăng.

Cô cố gắng đứng dậy nhưng cả hai lần đều khuỵu xuống.

Con gấu lên tiếng: “Cưỡi lên tôi này,” rồi cúi xuống chìa tấm lưng rộng cho cô trèo lên. Dù giữ không được chắc, cô vẫn bám trụ được trong lúc con gấu đưa cô tới một vùng trũng và dốc, nơi rất nhiều gấu đang tập trung.

Một dáng người nhỏ bé chạy băng qua bầy gấu về phía cô, còn linh thú của nó thì nhảy lên chào đón Pantalaimon.

“Roger!” Cô bé thốt lên.

“Iorek Byrnison bắt tớ ở lại đó trong lúc ông ấy đi đón cậu - chúng tớ đã bị rơi khỏi khí cầu, Lyra ạ! Sau khi cậu rơi xuống chúng tớ đã bị thổi bay đi hàng dặm liền. Sau đó ông Scoresby nhả bớt khí gas ra, chúng tớ liền bị va vào một quả núi và rơi xuống một cái dốc kinh khủng chưa từng thấy! Tớ không biết ông Scoresby và các phù thủy giờ ở đâu nữa. Lúc đó chỉ có mỗi mình tớ và Iorek Byrnison. Ông ấy đã lập tức quay lại hướng này để tìm cậu. Người ta đã kể cho tớ về trận đấu của ông ấy…

Lyra nhìn quanh. Dưới sự chỉ đạo của một con gấu lão làng, các tù nhân đang dựng một cái chòi từ gỗ trôi dạt và những mảnh vải bạt. Trông họ có vẻ hài lòng vì có việc để làm. Một trong số họ đang đánh đá lửa để nhóm củi.

“Có đồ ăn đấy,” con gấu trẻ tuổi đã đánh thức Lyra nói.

Một con hải cẩu tươi đang nằm trên tuyết. Con gấu dùng vuốt xẻ thịt nó ra rồi chỉ cho Lyra cách tìm vị trí hai quả thận. Cô bé ăn sống một quả: nó ấm, mềm và ngon hơn cả tưởng tượng.

“Ăn cả mỡ nữa đi,” con gấu nói rồi xé một mẩu cho cô. Ăn nó như kem tươi vị hạt phỉ vậy. Roger ngập ngừng nhưng cũng làm theo bạn. Chúng ăn ngấu nghiến, và chỉ trong vòng vài phút Lyra đã tỉnh ngủ hẳn, người cô dần ấm lên.

Vừa chùi miệng cô vừa nhìn quanh, nhưng Iorek không có ở đó.

“Iorek Byrnison đang trao đổi với các cố vấn,” con gấu trẻ tuổi nói. “Ngài ấy muốn gặp cô khi cô đã ăn no. Đi theo tôi.”

Nó dẫn hai đứa trẻ qua một đống tuyết tới nơi bầy gấu đang bắt đầu xây một bức tường làm từ những khối băng. Iorek ngồi ở trung tâm một nhóm gấu lớn tuổi, nó đứng dậy chào đón Lyra.

“Lyra Silvertongue,” nó nói. “Tới mà nghe người ta đang nói gì với tôi này.”

Nó không giải thích sự hiện diện của cô với những con gấu khác, hoặc có lẽ chúng đều đã biết về cô; nhưng đám gấu nhường chỗ cho cô và đối xử với cô cực kì lịch sự, như thể cô bé là nữ hoàng. Cô cảm thấy hãnh diện khôn tả khi được ngồi cạnh người bạn Iorek Byrnison dưới vòm Cực Quang đang duyên dáng rung rinh trên bầu trời vùng cực, và tham gia thảo luận với bầy gấu.

Hóa ra sự thống trị của Iofur Raknison đối với chúng giống như một thứ bùa phép. Một vài trong số chúng quy cho sức ảnh hưởng của Phu nhân Coulter, người đã tới gặp Iofur trước khi Iorek bị đi đày dù cho Iorek không hề biết việc đó, và tặng cho Iofur rất nhiều món quà khác nhau.

“Bà ta đã cho ông ta thuốc,” một con gấu nói, “thứ thuốc ông ta đã lén cho Hjalmur Hjalmurson uống, và khiến ông ấy đánh mất chính mình.”

Hjalmur Hjalmurson, Lyra hiểu là con gấu Iorek đã giết, và cái chết của nó đã khiến Iorek bị đi đày. Vậy là Phu nhân Coulter đứng sau chuyện này! Mà đó chưa phải là toàn bộ.

“Luật lệ của loài người cấm một vài việc bà ta đang định làm, nhưng luật của người thì không áp dụng ở Svalbard. Bà ta muốn dựng một trạm khác ở đây giống như ở Bolvangar, nhưng tồi tệ hơn là Iofur đã định cho phép bà ta làm thế, chống lại phong tục của loài gấu; vì loài người đã ghé qua hoặc bị tống giam, nhưng chưa bao giờ từng sống và làm việc tại đây. Từng chút một, bà ta nâng cao ảnh hưởng của mình lên Iofur Raknison, rồi của ông ta lên chúng tôi, cho tới khi chúng tôi trở thành những sinh vật dưới trướng bà ta, chạy tới chạy lui thực hiện mệnh lệnh của bà ta. Nhiệm vụ duy nhất của chúng tôi là canh giữ cái thứ ghê tởm mà bà ta định tạo ra…”

Đó là lời phát biểu của một con gấu già. Tên ông ta là Søren Eisarson, một cố vấn, một trong số gấu đã phải chịu khổ sở dưới quyền Iofur Raknison.

“Bà ta giờ đang làm gì vậy, Lyra?” Iorek Byrnison hỏi. “Sau khi nghe nói về cái chết của Iofur, bà ta sẽ có kế hoạch gì?”

Lyra lấy chiếc Chân Kế ra. Ánh sáng ở đó không đủ để nhìn nên Iorek đã gọi người mang một bó đuốc tới.

“Chuyện gì đã xảy ra với ông Scoresby vậy?” Lyra hỏi trong lúc chờ đợi. “Cả các phù thủy nữa?”

“Các phù thủy bị một bộ tộc phù thủy khác tấn công. Tôi không biết liệu chúng có phải đồng minh của lũ cắt trẻ con không, nhưng lúc đó chúng đang đi tuần trên trời với số lượng khổng lồ, chúng lao vào tấn công trong cơn bão. Tôi không thấy được chuyện gì đã xảy ra với Serafina Pekkala. Còn với Lee Scoresby chiếc khí cầu lại bay lên sau khi tôi rơi khỏi đó cùng với cậu bé, mang theo ông ấy đi. Nhưng chiếc máy đọc biểu tượng của cô sẽ cho cô biết số phận của họ.”

Một con gấu kéo đến một chiếc xe kéo chở một cái vạc đựng đầy than củi đang cháy âm ỉ, rồi xọc một cành gỗ nhựa vào giữa vạc. Cành cây lập tức bắt lửa, soi sáng cho Lyra xoay những cây kim của Chân Kế và hỏi về Lee Scoresby.

Hóa ra ông vẫn đang lơ lửng trên trời, bị gió cuốn về hướng Nova Zembla, lũ quỷ vực đã không làm hại gì được ông và ông cũng đã đánh đuổi được bộ tộc phù thủy kia.

Lyra thuật lại cho Iorek, nó liền gật đầu đầy thỏa mãn.

“Chừng nào còn ở trên không trung, ông ta vẫn sẽ an toàn,” nó nhận xét. “Còn Phu nhân Coulter thì sao?”

Câu trả lời khá phức tạp, cây kim xoay hết từ biểu tượng này đến biểu tượng khác theo một trình tự khiến Lyra bối rối một lúc lâu. Đám gấu rất tò mò nhưng đành phải kiềm chế vì kính trọng Iorek Byrnison, và vì sự tôn trọng của nó với Lyra. Cô gạt tất cả ra khỏi tâm trí mình và lại đắm chìm vào thế giới của chiếc Chân Kế.

Một khi đã khám phá ra cách thức của nó, trò đùa giỡn của các biểu tượng có thể trở nên đáng kinh sợ.

“Nó nói rằng bà ta… Bà ta đã nghe về việc chúng ta bay về hướng này và đang đuổi theo trên một chiếc zeppelin vận chuyển được trang bị súng máy - tôi nghĩ vậy - giờ thì chúng đang hướng về Svalbard rồi. Đương nhiên là bà ta chưa biết việc Iofur Raknison bị đánh bại, nhưng sẽ sớm biết thôi vì… Ồ phải, vì đám phù thủy sẽ nói với bà ta, chúng sẽ biết được điều đó từ lũ quỷ vực. Vậy nên tôi nghĩ là quân do thám đang bủa vây khắp nơi trong không trung, Iorek ạ. Bà ta đang tới để… để giả vờ giúp đỡ Iofur Raknison nhưng thật ra là định tiếp quản quyền lực của ông ta, cùng với một trung đoàn Tartar đang tiến vào từ biển. Chỉ còn vài ngày nữa là chúng sẽ đến nơi.

“Và ngay khi có thể, bà ta sẽ tới chỗ Ngài Asriel bị giam và cho người giết ông ấy. Bởi vì… Giờ thì điều mà trước đây tôi không lí giải nổi đang dần sáng tỏ, Iorek ạ! Đó là lí do bà ta muốn giết Ngài Asriel: vì bà ta biết việc ông ấy định làm và e sợ điều đó, bà ta muốn tự mình thực hiện việc đó và nắm quyền kiểm soát trước khi ông ấy làm… Đó hẳn phải là thành phố trên không, chắc chắn là nó! Bà ta đang cố gắng tới đó đầu tiên! Chân Kế còn nói với tôi một chuyện nữa…”

Cô bé cúi xuống quan sát chiếc máy, tập trung cao độ trong lúc kim la bàn quay tới quay lui. Nó chạy nhanh đến mức gần như không thể theo dõi nổi: Roger, đang nhìn qua vai bạn mình, thậm chí còn không thấy nó dừng lại, thằng bé chỉ ý thức được cuộc đối thoại chớp nhoáng giữa những ngón tay Lyra vặn các kim và chiếc kim lớn đáp lại trong một thứ ngôn ngữ kì lạ và gây hoang mang không khác gì hiện tượng Cực Quang.

“Được rồi,” cuối cùng cô cũng thốt lên rồi đặt chiếc máy vào lòng, chớp mắt và thở phào trong lúc thoát khỏi sự tập trung cực điểm. “Được rồi, tôi đã hiểu nó nói cái gì rồi. Bà ta lại đang truy đuổi tôi. Bà ta muốn một thứ mà tôi sở hữu, bởi vì Ngài Asriel cũng muốn có nó. Họ cần nó cho việc này… Cho cuộc thử nghiệm này, dù cho nó có là gì đi nữa…”

Cô ngừng nói để lấy một hơi thật sâu. Có thứ gì đó đang khiến cô lo lắng, nhưng cô không biết cụ thể là gì. Cô đoan chắc rằng cái thứ cực kì quan trọng này chính là chiếc Chân Kế, vì rốt cuộc thì Phu nhân Coulter rất muốn có nó, vậy thì nó có thể là thứ gì khác được chứ? Nhưng dường như lại không phải vậy, vì cách Chân Kế ám chỉ bản thân không phải như thế này.

“Tôi đoán đó là chiếc Chân Kế,” cô buồn bã nói. “Tôi vẫn luôn nghĩ như vậy. Tôi sẽ phải đưa nó đến cho Ngài Asriel trước khi bà ta cướp được. Bà ta mà có được nó thì tất cả chúng ta sẽ chết.”

Khi nói vậy cô cảm thấy mệt mỏi và buồn bã tới tận xương tuỷ, đến mức mà chết đi có khi lại nhẹ nhõm hơn. Nhưng tấm gương của Iorek đã ngăn cô thừa nhận điều đó. Cô cất Chân Kế đi rồi ngồi thẳng dậy.

“Bà ta còn cách bao xa nữa?” Iorek hỏi.

“Chỉ vài giờ đồng hồ thôi. Có lẽ tôi cần phải đem chiếc Chân Kế đến cho Ngài Asriel càng sớm càng tốt.”

“Tôi sẽ đi với cô,” Iorek nói.

Cô bé không cãi lại. Trong lúc Iorek ra lệnh và thành lập một đội quân vũ trang để hộ tống họ trong phần cuối cùng của cuộc hành trình Phương Bắc, Lyra ngồi im, cố gắng giữ sức. Có cảm giác như một thứ gì đó đã vuột khỏi cơ thể cô trong lần đọc Chân Kế vừa rồi. Cô bé nhắm mắt lại và thiếp đi, nhưng chẳng bao lâu sau bầy gấu đã đánh thức cô dậy để lên đường.